Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, I том. Страница 197
Поиск по словарям
ВЫДЕЛИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое физиол. бүлеп сығарыу ...ы, бүлеп сығара торған; выделительные органы бүлеп сығарыу органдары
ВЫДЕЛИТЬ сов. 1. кого-что бүлеү, айырыу, бүлеп (айырып) алыу, бүлеп (айырып) биреү, бүлеп (айырып) сығарыу, бүлеп (айырып) сығыу; выделить участок для строительства төҙөлөш өсөн ер бүлеп биреү; выделить группу вопросов бер төркөм һорауҙы айырып алыу 2. кого-что билдәләү, айырыу, айырып күрһәтеү (биреү); выделить текст курсивом тексты курсив менән айырып күрһәтеү 3. кого-что; ист. (имущественно отделить) башҡа сығарыу, айырып сығарыу; выделить женатого сына өйләнгән улды башҡа сығарыу 4. что (вывести наружу, удалить) бүлеп сығарыу, сығарыу; выделить углекислый газ углекислый газ бүлеп сығарыу
ВЫДЕЛИТЬСЯ сов. 1. айырылыу, бүленеү, айырылып (бүленеп) сығыу; выделиться в самостоятельный отдел үҙ аллы бүлек булып айырылып сығыу; выделиться из толпы төркөмдән айырылыу 2. (отличиться) айырылып тороу; выделиться среди ровесников йәштәштәр араһында айырылып тороу 3. ист. башҡа сығыу, айырылып сығыу; выделиться от родителей ата-әсәнән башҡа сығыу
ВЫДЕЛКА ж 1. см. выделать — выделывать; выделка кожи тире иләү; выделка кирпича кирбес һуғыу 2. эшләнеш, эшкәртелеш, эшләнеү (эшкәртелеү) сифаты; чистая выделка таҙа эшләнеш ♦ овчинка выделки не стоит эшләгән ялы ла юҡ; бер тинлек ҡуян, ун тинлек зыян
ВЫДЕЛЫВАТЬ несов. что 1. см. выделать 2. эшләү, яһау, эшкәртеү, иләү, һуғыу, эшләп сығарыу; выделывать пуговицы төймәләр эшләп сығарыу 3. разг. (вытворять) ҡыландырыу, ҡыланыу
ВЫДЕЛЯТЬ несов. см. выделить
ВЫДЕЛЯТЬСЯ несов. 1. см. выделиться 2. страд. от выделять
ВЫДЕРГАТЬ сов. что; разг. тартып сығарыу, йолҡоп (һурып) сығарыу (бөтөрөү); выдергать гвозди ҡаҙауҙарҙы һурып бөтөү
ВЫДЁРГИВАТЬ несов. см. выдернуть, выдергать
ВЫДЁРГИВАТЬСЯ несов. 1. см. выдернуться 2. страд. от выдёргивать
ВЫДЕРЖАННОСТЬ ж 1. эҙлеклелек, эҙмә-эҙлелек; идейная выдержанность идея эҙмә-эҙлелеге 2. тотанаҡлыҡ, сабырлыҡ; отличаться выдержанностью тотанаҡлыҡ менән айырылып тороу
ВЫДЕРЖАННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от выдержать 2. прил. эҙмә-эҙлекле; выдержанный стиль эҙмә-эҙлекле стиль 3. прил. тотанаҡлы, сабыр; быть выдержанным тотанаҡлы булыу 4. прил. оҙаҡ (торған) һаҡланған, тотолған, аҙау; выдержанное вино оҙаҡ һаҡланған шарап
ВЫДОХНУТЬСЯ
ВЫДЕРЖАТЬ сов. 1. кого-что сыҙау, түҙеү, күтәреү; мост выдержит нагрузку күпер ауырлыҡты күтәрә алыр; мотор не выдержит мотор түҙә алмаҫ 2. кого-что (вытерпеть) сыҙау, түҙеү, сыҙай (түҙә) алыу, күтәрә алыу; выдержать тяжёлые испытания ауыр һынауҙарға түҙеү 3. разг. (обычно с отрицанием) тота алыу, тыя алыу, үҙен тотоп ҡалыу; он не выдержал и заплакал ул үҙен тота алманы һәм илап ебәрҙе 4. что тотоу, бирә алыу; выдержать экзамен имтихан тотоу 5. что (соблюсти) тотоу, үтәү, һаҡлау; выдержать заданные размеры бирелгән үлсәмде тотоу 6. что оҙаҡ һаҡлау (тотоу), оҙаҡ тотоп сифатын яҡшыртыу; выдержать сыр сырҙы ваҡыты еткәнсе тотоу ♦ выдержать несколько изданий бер нисә баҫмаһы сығыу; выдержать паузу туҡталыш яһау; выдержать роль аҙаҡҡаса үҙенсә тотоу; выдержать характер бирешмәү, ныҡ тороу
ВЫДЕРЖИВАТЬ несов. см. выдержать ♦ не выдерживает критики тәнҡиттән түбән, ҡәнәғәтләнерлек түгел, түбән сифатлы
ВЫДЕРЖКА I ж 1. тотанаҡлыҡ, сыҙамлыҡ, сабырлыҡ, түҙемлек; проявить большую выдержку ҙур тотанаҡлыҡ күрһәтеү 2. см. выдержать 6; выдержка вина шарапты оҙаҡ тотоу 3. фото. төшөрөү ваҡыты (фотоаппарат объективын асыҡ тотоу ваҡыты); уменьшить выдержку төшөрөү ваҡытын кәметеү
ВЫДЕРЖКА II ж өҙөмтә, өҙөк, цитата; выдержки из сочинений Лермонтова Лермонтов әҫәрҙәренән өҙөктәр
ВЫДЕРНУТЬ сов. что һурып (тартып) алыу, һурып (тартып) сығарыу; выдернуть гвоздь ҡаҙауҙы һурып алыу; выдернуть кольцо парашюта парашют дүңгәләген тартып сығарыу
ВЫДЕРНУТЬСЯ сов. һурылып сығыу, тартылып сығыу; гвоздь выдернулся ҡаҙау һурылып сыҡты
ВЫДИРАТЬ несов. см. выдрать I
ВЫДОИТЬ сов. кого-что һауып алыу (бөтөү); выдоить корову һыйырҙы һауып алыу
ВЫДОЛБИТЬ сов. что 1. соҡоу, уйыу, соҡоп (уйып) яһау; выдолбить отверстие тишек уйыу 2. прост. (вызубрить) ҡат-ҡат уҡып ятлау; выдолбить стихи шиғырҙы ҡат-ҡат уҡып ятлау
ВЫДОХ м үпкәнән (һауа) сығарыу, тын (һулыш) сығарыу; обычный выдох ғәҙәттәге һулыш сығарыу
ВЫДОХНУТЬ сов. что (үпкәнән) тын (һулыш) сығарыу
ВЫДОХНУТЬСЯ сов. 1. айныу, көсө бөтөү, тәмен (еҫен) юғалтыу; вино выдохлось шараптың көсө бөткән 2. перен., разг. хәлдән тайыу, хәлһеҙләнеү, көсһөҙләнеү, көс бөтөү, һүнеү, һүрелеү, тыныу, тынып ҡалыу; атака выдохлась һөжүм тынып ҡалды; как он выдохся ҡайһылай хәлһеҙләнгән ул
197
ВЫДЕЛИТЬ сов. 1. кого-что бүлеү, айырыу, бүлеп (айырып) алыу, бүлеп (айырып) биреү, бүлеп (айырып) сығарыу, бүлеп (айырып) сығыу; выделить участок для строительства төҙөлөш өсөн ер бүлеп биреү; выделить группу вопросов бер төркөм һорауҙы айырып алыу 2. кого-что билдәләү, айырыу, айырып күрһәтеү (биреү); выделить текст курсивом тексты курсив менән айырып күрһәтеү 3. кого-что; ист. (имущественно отделить) башҡа сығарыу, айырып сығарыу; выделить женатого сына өйләнгән улды башҡа сығарыу 4. что (вывести наружу, удалить) бүлеп сығарыу, сығарыу; выделить углекислый газ углекислый газ бүлеп сығарыу
ВЫДЕЛИТЬСЯ сов. 1. айырылыу, бүленеү, айырылып (бүленеп) сығыу; выделиться в самостоятельный отдел үҙ аллы бүлек булып айырылып сығыу; выделиться из толпы төркөмдән айырылыу 2. (отличиться) айырылып тороу; выделиться среди ровесников йәштәштәр араһында айырылып тороу 3. ист. башҡа сығыу, айырылып сығыу; выделиться от родителей ата-әсәнән башҡа сығыу
ВЫДЕЛКА ж 1. см. выделать — выделывать; выделка кожи тире иләү; выделка кирпича кирбес һуғыу 2. эшләнеш, эшкәртелеш, эшләнеү (эшкәртелеү) сифаты; чистая выделка таҙа эшләнеш ♦ овчинка выделки не стоит эшләгән ялы ла юҡ; бер тинлек ҡуян, ун тинлек зыян
ВЫДЕЛЫВАТЬ несов. что 1. см. выделать 2. эшләү, яһау, эшкәртеү, иләү, һуғыу, эшләп сығарыу; выделывать пуговицы төймәләр эшләп сығарыу 3. разг. (вытворять) ҡыландырыу, ҡыланыу
ВЫДЕЛЯТЬ несов. см. выделить
ВЫДЕЛЯТЬСЯ несов. 1. см. выделиться 2. страд. от выделять
ВЫДЕРГАТЬ сов. что; разг. тартып сығарыу, йолҡоп (һурып) сығарыу (бөтөрөү); выдергать гвозди ҡаҙауҙарҙы һурып бөтөү
ВЫДЁРГИВАТЬ несов. см. выдернуть, выдергать
ВЫДЁРГИВАТЬСЯ несов. 1. см. выдернуться 2. страд. от выдёргивать
ВЫДЕРЖАННОСТЬ ж 1. эҙлеклелек, эҙмә-эҙлелек; идейная выдержанность идея эҙмә-эҙлелеге 2. тотанаҡлыҡ, сабырлыҡ; отличаться выдержанностью тотанаҡлыҡ менән айырылып тороу
ВЫДЕРЖАННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от выдержать 2. прил. эҙмә-эҙлекле; выдержанный стиль эҙмә-эҙлекле стиль 3. прил. тотанаҡлы, сабыр; быть выдержанным тотанаҡлы булыу 4. прил. оҙаҡ (торған) һаҡланған, тотолған, аҙау; выдержанное вино оҙаҡ һаҡланған шарап
ВЫДОХНУТЬСЯ
ВЫДЕРЖАТЬ сов. 1. кого-что сыҙау, түҙеү, күтәреү; мост выдержит нагрузку күпер ауырлыҡты күтәрә алыр; мотор не выдержит мотор түҙә алмаҫ 2. кого-что (вытерпеть) сыҙау, түҙеү, сыҙай (түҙә) алыу, күтәрә алыу; выдержать тяжёлые испытания ауыр һынауҙарға түҙеү 3. разг. (обычно с отрицанием) тота алыу, тыя алыу, үҙен тотоп ҡалыу; он не выдержал и заплакал ул үҙен тота алманы һәм илап ебәрҙе 4. что тотоу, бирә алыу; выдержать экзамен имтихан тотоу 5. что (соблюсти) тотоу, үтәү, һаҡлау; выдержать заданные размеры бирелгән үлсәмде тотоу 6. что оҙаҡ һаҡлау (тотоу), оҙаҡ тотоп сифатын яҡшыртыу; выдержать сыр сырҙы ваҡыты еткәнсе тотоу ♦ выдержать несколько изданий бер нисә баҫмаһы сығыу; выдержать паузу туҡталыш яһау; выдержать роль аҙаҡҡаса үҙенсә тотоу; выдержать характер бирешмәү, ныҡ тороу
ВЫДЕРЖИВАТЬ несов. см. выдержать ♦ не выдерживает критики тәнҡиттән түбән, ҡәнәғәтләнерлек түгел, түбән сифатлы
ВЫДЕРЖКА I ж 1. тотанаҡлыҡ, сыҙамлыҡ, сабырлыҡ, түҙемлек; проявить большую выдержку ҙур тотанаҡлыҡ күрһәтеү 2. см. выдержать 6; выдержка вина шарапты оҙаҡ тотоу 3. фото. төшөрөү ваҡыты (фотоаппарат объективын асыҡ тотоу ваҡыты); уменьшить выдержку төшөрөү ваҡытын кәметеү
ВЫДЕРЖКА II ж өҙөмтә, өҙөк, цитата; выдержки из сочинений Лермонтова Лермонтов әҫәрҙәренән өҙөктәр
ВЫДЕРНУТЬ сов. что һурып (тартып) алыу, һурып (тартып) сығарыу; выдернуть гвоздь ҡаҙауҙы һурып алыу; выдернуть кольцо парашюта парашют дүңгәләген тартып сығарыу
ВЫДЕРНУТЬСЯ сов. һурылып сығыу, тартылып сығыу; гвоздь выдернулся ҡаҙау һурылып сыҡты
ВЫДИРАТЬ несов. см. выдрать I
ВЫДОИТЬ сов. кого-что һауып алыу (бөтөү); выдоить корову һыйырҙы һауып алыу
ВЫДОЛБИТЬ сов. что 1. соҡоу, уйыу, соҡоп (уйып) яһау; выдолбить отверстие тишек уйыу 2. прост. (вызубрить) ҡат-ҡат уҡып ятлау; выдолбить стихи шиғырҙы ҡат-ҡат уҡып ятлау
ВЫДОХ м үпкәнән (һауа) сығарыу, тын (һулыш) сығарыу; обычный выдох ғәҙәттәге һулыш сығарыу
ВЫДОХНУТЬ сов. что (үпкәнән) тын (һулыш) сығарыу
ВЫДОХНУТЬСЯ сов. 1. айныу, көсө бөтөү, тәмен (еҫен) юғалтыу; вино выдохлось шараптың көсө бөткән 2. перен., разг. хәлдән тайыу, хәлһеҙләнеү, көсһөҙләнеү, көс бөтөү, һүнеү, һүрелеү, тыныу, тынып ҡалыу; атака выдохлась һөжүм тынып ҡалды; как он выдохся ҡайһылай хәлһеҙләнгән ул
197