Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, I том. Страница 229


Поиск по словарям

Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. I том

ГИБКИЙ
ГЕПАРД м гепард (бесәйҙәр гаиләһенә ҡара-ган эре йыртҡыс хайуан)
ГЕПАТИТ м; мед. гепатит (бауыр шешец)
ГЕРАНЬ ж яран (цлән); герань кровянокрасная ҡыҙыл яран; герань луговая туғай яраны
ГЕРБ м герб; государственный герб дәүләт гербы
ГЕРБАРИЙ м гербарий; собирать листья для гербария гербарийға япраҡ йыйыу
ГЕРБИЦИДЫ мн. (ед. гербицид м) гербицид (ҡый цләндәренә ҡаршы ҡулланылган агыу); применять гербициды гербицидтар ҡулланыу
ГЕРБОВЫЙ, -ая, -ое 1. герб ...ы; гербовый знак герб тамғаһы 2. герблы; гербовая печать герблы мисәт ♦ гербовая бумага герблы ҡағыҙ (пошлина һаналып, акттарга һәм документ-тарга ҡулланылган ҡагыҙ); гербовая марка герблы марка (тцләц билдәһе итеп документҡа йәбештерелгән марка); гербовый сбор герб йыйымы (гражданлыҡ, хоҡуҡи эштәрҙе рәсми-ләштергәндә дәцләт гербы төшөрөлгән махсус ҡагыҙҙы йәки маркаларҙы файҙаланыу юлы менән алына торган махсус йыйым)
ГЕРКУЛЕС м геркулес (1. бик көслө кеше 2. махсус әҙерләнгән һоло ярмаһы)
ГЕРКУЛЕСОВЫЙ, -ая, -ое геркулес ...ы; геркулесовая каша геркулес бутҡаһы
ГЕРМАНИЗМ м германизм (немец теленән цҙләштерелгән һцҙ йәки һцҙбәйләнеш)
ГЕРМАНИСТИКА ж германистика (герман телдәрен һәм мәҙәниәтен өйрәнә торган фән)
ГЕРМАНСКИЙ, -ая, -ое 1. герман ...ы; германские языки герман телдәре; германские племена герман ҡәбиләләре 2. Германия ...ы; германское государство Германия дәүләте
ГЕРМАНЦЫ мн. германдар // ед. германец м герман ир-аты; германка ж герман ҡатын-ҡыҙы
ГЕРМАФРОДИТ м гермафродит, хөнәсә
ГЕРМЕТИЗАЦИЯ ж герметизация (ниҙецдер һыу, һауа цтмәҫлек итеп көпләнеце)
ГЕРМЕТИЗИРОВАТЬ сов., несов. что герметизациялау
ГЕРМЕТИЧЕСКИЙ, -ая, -ое герметик (һыу, һауа цтмәҫлек итеп көпләнгән); герметический сосуд герметик һауыт; герметический шлем герметик шлем
ГЕРОИЗМ м батырлыҡ, ҡаһарманлыҡ; трудовой героизм хеҙмәт батырлығы; проявить героизм ҡаһарманлыҡ күрһәтеү
ГЕРОИКА ж героика (героик эстәлек, героик кисерештәр); героика революции революция героикаһы; героика труда хеҙмәт героикаһы
ГЕРОИН м героин (наркотик)
ГЕРОИНЯ ж 1. батыр ҡатын-ҡыҙ 2. героиня (төп персонаж); героиня повести повестың героиняһы ♦ мать-героиня герой әсә
ГЕРОИЧЕСКИЙ, -ая, -ое героик, геройҙарса, батырҙарса; героический подвиг героик ҡаһарманлыҡ; героические усилия батырҙарса тырышлыҡ; героический эпос героик эпос
ГЕРОЙ м 1. батыр, ҡаһарман; герой труда хеҙмәт батыры 2. герой; герой дня көн геройы; герой нашего времени беҙҙең заман геройы 3. герой, персонаж; герой романа романдың геройы ♦ Герой Советского Союза ист. Советтар Союзы Геройы; Герой Социалистического Труда ист. Социалистик Хеҙмәт Геройы; город-герой герой ҡала
ГЕРОЙСКИЙ, -ая, -ое см. героический
ГЕРОЙСТВО с батырлыҡ, геройлыҡ, ҡаһарманлыҡ; проявить геройство ҡаһарманлыҡ күрһәтеү
ГЕРОНТОЛОГИЯ ж геронтология (ҡартайыу процесын һәм гцмерҙе оҙайтыу сараларын өйрәнә торган фән)
ГЕРЦ м; физ. герц (тирбәлеш цлсәц берәмеге )
ГЕРЦОГ м герцог (Көнбайыш Европала аҡһөйәктәрҙең иң югары титулы һәм шул исемде йөрөткән кеше)
ГЕРЦОГИНЯ ж герцог ҡатыны, герцог ҡыҙы гЕрцогство с герцоглыҡ (1. башында герцог торган феодаль дәцләт 2. герцог титулы)
ГЕСТАПО с нескл. гестапо (фашистик Гер-манияның йәшерен полицияһы)
ГЕСТАПОВЕЦ м гестапосы
ГЕТМАН м; ист. гетман (1. XVI—XVIII бб. Польшала һәм Литвала ҡораллы көстәрҙең баш командующийы 2. XVI—XVII бб. Украи-нала казак гәскәренең һайлап ҡуйылган баш-лыгы; XVII—XVIII бб. Украина хакимы)
гЕтры мн. (ед. гетра ж) гетр (йылы ҡуныс) гЕтто с нескл. гетто (ҙур ҡалаларҙа дискри-минацияланган раса вәкилдәре йәки дин тотоусылар йәшәгән район); негритянское гетто негрҙар геттоһы
ГИАЦИНТ м 1. бот. сөмбөл (гөл) 2. мин. гиацинт (аҫыл таш төрө)
ГИББОН м гиббон (кешегә оҡшаш маймыл)
ГИБЕЛЬ ж 1. һәләкәт, үлем; трагическая гибель фажиғәле үлем; гибель корабля караптың һәләкәте; обречь на гибель кого-что фажиғәле үлемгә дусар итеү 2. в знач. сказ.; прост. (множество) тулып ята, һәләк күп, иҫәбе-хисабы юҡ; комаров там гибель унда серәкәйҙең иҫәбе-хисабы юҡ ♦ быть (находиться) на краю гибели үлем сигендә тороу
ГИБЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое һәләкәтле, һәләкәткә килтерә торған; гибельные последствия һәләкәтле эҙемтәләр; гибельный шаг һәләкәтле аҙым
ГИБКИЙ, -ая, -ое 1. һығылмалы, бөгөлөүсән, һығылып-бөгөлөп торған, һыйғыр; гибкий прут һыйғыр сыбыҡ; гибкий стан һығылып-бөгөлөп
229