Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, I том. Страница 616
Поиск по словарям
НАКЛОННЫЙ
Һәүәҫлек 2. обычно мн. наклонности (привычки) ғәҙәт
НАКЛОННЫЙ, -ая, -ое эйеңке, Һарҡыу, ауыңҡы, ауыш, ҡыя, ҡыйыш, ҡырын; наклОнные дОски ҡыя таҡталар ♦ наклОнная плоскость спец. ҡыя яҫылыҡ; катиться по наклонной плоскости әхлаҡи яҡтан боҙолоу, түбәнгә тәгәрәү
НАКЛОНЯТЬ несов. см. наклонить
НАКЛОНЯТЬСЯ несов. 1. см. наклониться 2. страд. от наклонять
НАКЛЮНУТЬ сов. что моронлау, моронлай башлау; наклюнутое яйцо моронлаған йомортҡа
НАКЛЮНУТЬСЯ сов. 1. см. наклюнуть 2. перен. (о почках) асыла биреү (башлау); на берёзах наклюнулись почки ҡайын бөрөләре асыла башлаған
НАКОВАЛЬНЯ ж 1. (железная подставка для ковки металла) Һандал, түш; отбивать косу на наковальне салғыны түшкә Һалып сүкеү (тапау) 2. анат. Һандал Һөйәк (урта ҡолаҡта)
НАКОВАТЬ сов. 1. что ҡыҙҙырып сүкеү; наковать ось күсәрҙе ҡыҙҙырып сүкеү 2. что сүкеп яҺау (кцпмелер дана); наковать много подков күп итеп сүкеп даға яҺау
НАКОВЫВАТЬ несов. см. наковать
НАКОВЫРИВАТЬ несов. см. наковырять
НАКОВЫРЯТЬ сов. что, чего ҡаҙып (аҡтарып, соҡоп) алыу; наковырять глины балсыҡ соҡоп алыу
НАКОЖНИК м ҡорсаңғы микробы (хайуандар тиреһендә )
НАКОЖНЫЙ, -ая, -ое тире ...ы; накожная сыпь тире сабыртмаҺы
НАКОКСОВАТЬ сов. что, чего кокслау, кокслап әҙерләү (әҙерләп ҡуйыу); накоксовать много угля күп итеп күмер кокслап әҙерләү
НАКОЛАЧИВАТЬ несов. см. наколотить
НАКОЛДОВАТЬ сов. что сихырлау, өшкөрөү, сихыр көсө биреү; наколдовать воду Һыуҙы өшкөрөү
НАКОЛДОВЫВАТЬ несов. см. наколдовать
НАКОЛЕННИК м тубыҡса (тубыҡ һаҡлағыс ); кожаные наколенники күн тубыҡсалар
НАКОЛЕННЫЙ, -ая, -ое тубыҡ (өҫтө); наколенная повязка тубыҡ бәйләүесе
НАКОЛКА ж 1. см. наколоть II 2 — 4; 2. (украшение ) сәс биҙәүесе; кружевная наколка селтәрҙән сәс биҙәүесе 3. прост. см. татуировка
НАКОЛОТИТЬ сов. 1. что, чего Һуғыу, ҡағыу, Һуғып (ҡағып) индереү (кейҙереү); наколотить обруч на бочку мискәгә ҡоршау Һуғыу; наколотить в стену гвоздей стенаға ҡаҙаҡтар ҡағыу 2. что, чего; разг. (разбить) ватыу; наколотить нечаянно посуды яңылыш Һауыт-Һаба ватыу
НАКОЛОТЬ I сов. что, чего ярыу, ярып ташлау (ҡуйыу); наколоть дров утын ярып ташлау
НАКОЛОТЬ II сов. что 1. сәнсеү, сәнселеү, ҡаҙау, ҡаҙалыу; наколоть иголкой палец бармаҡҡа энә ҡаҙалыу 2. на что ҡаҙап (сәнсеп) ҡуйыу; наколоть на шляпу цветок эшләпәгә сәскә ҡаҙап ҡуйыу 3. что, чего (сәнсеп) тишкеләп яҺау (төшөрөү); наколоть узор тишкеләп биҙәк төшөрөү 4. что (о плодах) сәнскеләү, тишкеләү; наколоть вишню сейәләрҙе тишкеләү 5. что, кого - чего Һуйыу, Һуйып ҡуйыу; наколоть гусей ҡаҙ Һуйыу
НАКОЛОТЬСЯ сов. сәнселеү, ҡаҙалыу; наколоться на иголку энәгә ҡаҙалыу
НАКОМАРНИК м битлек (серәкәй талауҙан һаҡланыу өсөн); волосяной накомарник ҡылдан яҺалған битлек
НАКОНЕЦ нареч. и вводн. сл. 1. нареч. аҙаҡ килеп, ахырҙа, ахырында, Һуңында, Һуңынан; он наконец понял ул ахырҙа аңланы 2. вводн. сл. (выражает нетерпение, недовольство и т.п.) ниҺайәт, ахыр сиктә, Һис булмаҺа (юғын-да), өҫтәүенә ♦ наконец(-то)! ниҺайәт!
НАКОНЕЧНИК м ос, баш, башаҡ; наконечник копья Һөңгө осо; наконечник стрелы уҡ башағы
НАКОПАТЬ сов. что 1. ҡаҙыу, ҡаҙып ҡуйыу; накопать ям соҡорҙар ҡаҙып ҡуйыу 2. чего ҡаҙыу, ҡаҙып алыу; накопать картофеля картуф ҡаҙып алыу
НАКОПИТЬ сов. что; прям., перен. йыйыу, туплау; накопить денег аҡса йыйыу; накопить опыт тәжрибә туплау
НАКОПИТЬСЯ сов.; прям., перен. йыйылыу, тупланыу, өйөлөү; накопилась куча дел тау ҡәҙәре эш йыйылған; накопился достаточный опыт етерлек тәжрибә тупланды
НАКОПЛЕНИЕ с 1. см. накопить, накопиться 2. мн. накопления (сбережения) тупланма, йыйылған аҡсалар; накопления в банке банкыла йыйылған аҡса
НАКОПЛЯТЬ несов. см. накопить
НАКОПЛЯТЬСЯ несов. 1. см. накопиться 2. страд. от накоплять
НАКОПТИТЬ сов. 1. (начадить копотью) төтәтеү, төтәп Һөрөм сығарыу, Һөрөмгә батырыу, ыҫлау; лампа накоптила лампа төтәп Һөрөм сығарҙы 2. что, чего ыҫлау, ыҫлап ҡуйыу (аҙыҡты); накоптить рыбы балыҡ ыҫлап ҡуйыу
НАКОРМИТЬ сов. ашатыу, туйғансы ашатыу, ашатып туйҙырыу; (младенца) имеҙеү; накормить семью ғаиләне ашатыу ♦ накормить берёзовой кашей сыбыҡлау, ярыу, Һуҡтырыу
НАКОРЧЕВАТЬ сов. что, чего аҡтарыу, ҡуптарыу, ҡуптарып (аҡтарып) сығарыу; накорчевать пней төптәрҙе аҡтарып сығарыу
НАКОРЧЁВЫВАТЬ несов. см. накорчевать
НАКОС м; с.-х. сабып алынған (сабылған) (цлән, башаҡлылар һ. б.); первый накос клевера тәүге сабып алынған туҡранбаш
616
Һәүәҫлек 2. обычно мн. наклонности (привычки) ғәҙәт
НАКЛОННЫЙ, -ая, -ое эйеңке, Һарҡыу, ауыңҡы, ауыш, ҡыя, ҡыйыш, ҡырын; наклОнные дОски ҡыя таҡталар ♦ наклОнная плоскость спец. ҡыя яҫылыҡ; катиться по наклонной плоскости әхлаҡи яҡтан боҙолоу, түбәнгә тәгәрәү
НАКЛОНЯТЬ несов. см. наклонить
НАКЛОНЯТЬСЯ несов. 1. см. наклониться 2. страд. от наклонять
НАКЛЮНУТЬ сов. что моронлау, моронлай башлау; наклюнутое яйцо моронлаған йомортҡа
НАКЛЮНУТЬСЯ сов. 1. см. наклюнуть 2. перен. (о почках) асыла биреү (башлау); на берёзах наклюнулись почки ҡайын бөрөләре асыла башлаған
НАКОВАЛЬНЯ ж 1. (железная подставка для ковки металла) Һандал, түш; отбивать косу на наковальне салғыны түшкә Һалып сүкеү (тапау) 2. анат. Һандал Һөйәк (урта ҡолаҡта)
НАКОВАТЬ сов. 1. что ҡыҙҙырып сүкеү; наковать ось күсәрҙе ҡыҙҙырып сүкеү 2. что сүкеп яҺау (кцпмелер дана); наковать много подков күп итеп сүкеп даға яҺау
НАКОВЫВАТЬ несов. см. наковать
НАКОВЫРИВАТЬ несов. см. наковырять
НАКОВЫРЯТЬ сов. что, чего ҡаҙып (аҡтарып, соҡоп) алыу; наковырять глины балсыҡ соҡоп алыу
НАКОЖНИК м ҡорсаңғы микробы (хайуандар тиреһендә )
НАКОЖНЫЙ, -ая, -ое тире ...ы; накожная сыпь тире сабыртмаҺы
НАКОКСОВАТЬ сов. что, чего кокслау, кокслап әҙерләү (әҙерләп ҡуйыу); накоксовать много угля күп итеп күмер кокслап әҙерләү
НАКОЛАЧИВАТЬ несов. см. наколотить
НАКОЛДОВАТЬ сов. что сихырлау, өшкөрөү, сихыр көсө биреү; наколдовать воду Һыуҙы өшкөрөү
НАКОЛДОВЫВАТЬ несов. см. наколдовать
НАКОЛЕННИК м тубыҡса (тубыҡ һаҡлағыс ); кожаные наколенники күн тубыҡсалар
НАКОЛЕННЫЙ, -ая, -ое тубыҡ (өҫтө); наколенная повязка тубыҡ бәйләүесе
НАКОЛКА ж 1. см. наколоть II 2 — 4; 2. (украшение ) сәс биҙәүесе; кружевная наколка селтәрҙән сәс биҙәүесе 3. прост. см. татуировка
НАКОЛОТИТЬ сов. 1. что, чего Һуғыу, ҡағыу, Һуғып (ҡағып) индереү (кейҙереү); наколотить обруч на бочку мискәгә ҡоршау Һуғыу; наколотить в стену гвоздей стенаға ҡаҙаҡтар ҡағыу 2. что, чего; разг. (разбить) ватыу; наколотить нечаянно посуды яңылыш Һауыт-Һаба ватыу
НАКОЛОТЬ I сов. что, чего ярыу, ярып ташлау (ҡуйыу); наколоть дров утын ярып ташлау
НАКОЛОТЬ II сов. что 1. сәнсеү, сәнселеү, ҡаҙау, ҡаҙалыу; наколоть иголкой палец бармаҡҡа энә ҡаҙалыу 2. на что ҡаҙап (сәнсеп) ҡуйыу; наколоть на шляпу цветок эшләпәгә сәскә ҡаҙап ҡуйыу 3. что, чего (сәнсеп) тишкеләп яҺау (төшөрөү); наколоть узор тишкеләп биҙәк төшөрөү 4. что (о плодах) сәнскеләү, тишкеләү; наколоть вишню сейәләрҙе тишкеләү 5. что, кого - чего Һуйыу, Һуйып ҡуйыу; наколоть гусей ҡаҙ Һуйыу
НАКОЛОТЬСЯ сов. сәнселеү, ҡаҙалыу; наколоться на иголку энәгә ҡаҙалыу
НАКОМАРНИК м битлек (серәкәй талауҙан һаҡланыу өсөн); волосяной накомарник ҡылдан яҺалған битлек
НАКОНЕЦ нареч. и вводн. сл. 1. нареч. аҙаҡ килеп, ахырҙа, ахырында, Һуңында, Һуңынан; он наконец понял ул ахырҙа аңланы 2. вводн. сл. (выражает нетерпение, недовольство и т.п.) ниҺайәт, ахыр сиктә, Һис булмаҺа (юғын-да), өҫтәүенә ♦ наконец(-то)! ниҺайәт!
НАКОНЕЧНИК м ос, баш, башаҡ; наконечник копья Һөңгө осо; наконечник стрелы уҡ башағы
НАКОПАТЬ сов. что 1. ҡаҙыу, ҡаҙып ҡуйыу; накопать ям соҡорҙар ҡаҙып ҡуйыу 2. чего ҡаҙыу, ҡаҙып алыу; накопать картофеля картуф ҡаҙып алыу
НАКОПИТЬ сов. что; прям., перен. йыйыу, туплау; накопить денег аҡса йыйыу; накопить опыт тәжрибә туплау
НАКОПИТЬСЯ сов.; прям., перен. йыйылыу, тупланыу, өйөлөү; накопилась куча дел тау ҡәҙәре эш йыйылған; накопился достаточный опыт етерлек тәжрибә тупланды
НАКОПЛЕНИЕ с 1. см. накопить, накопиться 2. мн. накопления (сбережения) тупланма, йыйылған аҡсалар; накопления в банке банкыла йыйылған аҡса
НАКОПЛЯТЬ несов. см. накопить
НАКОПЛЯТЬСЯ несов. 1. см. накопиться 2. страд. от накоплять
НАКОПТИТЬ сов. 1. (начадить копотью) төтәтеү, төтәп Һөрөм сығарыу, Һөрөмгә батырыу, ыҫлау; лампа накоптила лампа төтәп Һөрөм сығарҙы 2. что, чего ыҫлау, ыҫлап ҡуйыу (аҙыҡты); накоптить рыбы балыҡ ыҫлап ҡуйыу
НАКОРМИТЬ сов. ашатыу, туйғансы ашатыу, ашатып туйҙырыу; (младенца) имеҙеү; накормить семью ғаиләне ашатыу ♦ накормить берёзовой кашей сыбыҡлау, ярыу, Һуҡтырыу
НАКОРЧЕВАТЬ сов. что, чего аҡтарыу, ҡуптарыу, ҡуптарып (аҡтарып) сығарыу; накорчевать пней төптәрҙе аҡтарып сығарыу
НАКОРЧЁВЫВАТЬ несов. см. накорчевать
НАКОС м; с.-х. сабып алынған (сабылған) (цлән, башаҡлылар һ. б.); первый накос клевера тәүге сабып алынған туҡранбаш
616