Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. I том. 32 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
АЛЬФА-ЧАСТИЦА
ҡалыш ваҡытында атом ядроларының альфа-өлөшсәләр таратыуы)
АЛЬФА-ЧАСТИЦА ж; физ. альфа-өлөшсә (ике протондан һәм ике нейтрондан торган гелий атомы ядроһы)
АЛЬЯНС м альянс, союз (килешец йөкләмәһе нигеҙендә барлыҡҡа килгән берекмә)
АЛЮМИНИЕВЫЙ, -ая, -ое 1. алюминий ...ы; алюминиевая промышленность алюминий сәнәғәте 2. (содержащий алюминий) алюминлы; алюминиевые сплавы алюминлы иретмәләр 3. (сделанный из алюминия) алюмин; алюминиевая ложка алюмин ҡалаҡ
АЛЮМИНИЙ м алюмин (химик элемент, металл); гидрид алюминия алюмин гидриды; нитрат алюминия алюмин нитраты; сульфат алюминия алюмин сульфаты; окись алюминия алюмин әсемәһе
АЛЯПОВАТОСТЬ ж тупаҫлыҡ, йәмһеҙлек
АЛЯПОВАТЫЙ, -ая, -ое 1. (грубо, безвкусно сделанный) тупаҫ (йәмһеҙ) эшләнгән; аляповатые картинки йәмһеҙ эшләнгән һүрәттәр 2. (грубый, некрасивый) тупаҫ, йәмһеҙ; аляповатое лицо йәмһеҙ йөҙ
АМАЗОНКА ж амазонка (1. махсус кейем кейгән һыбай ҡатын-ҡыҙ 2. уст. һыбай йөрөц өсөн махсус өлгө менән тегелгән оҙон ҡатын-ҡыҙ кцлдәге )
АМАЗОНКИ мн.; миф. амазонкалар (бо-ронго грек мифологияһында ҡатын-ҡыҙҙарҙан гына ойошҡан ҡәбилә)
АМАЛЬГАМА ж 1. амальгама (ниндәйҙер металдың терегөмөш менән ҡушылмаһы йәки металдың терегөмөштәге иҙмәһе); цинковая амальгама цинклы амальгама 2. перен. (запутанность , неразбериха) буталсыҡ, сыуалсыҡ; амальгама жизни тормош буталсығы (сыуалсығы) 3. перен. (разногласие, разброд) үҙ-ара ҡаршылыҡ, тарҡаулыҡ; амальгама идей идеялар тарҡаулығы
АМАЛЬГАМАЦИЯ ж амальгамация (ҡайһы бер металдарҙың амальгама бирец цҙенсәле-генә нигеҙләнеп, терегөмөш ярҙамында мәгдән-дән саф металл алыу ысулы)
АМАЛЬГАМИРОВАНИЕ с см. амальгамировать
АМАЛЬГАМИРОВАТЬ сов., несов. что 1. амальгама яһау, металды терегөмөштә иретеү 2. (покрыть слоем амальгамы) амальгамалау, амальгама һөртөү (яғыу); амальгамировать зеркало көҙгөнө амальгамалау, көҙгөгә амальгама яғыу
АМАЛЬГАМИРОВАТЬСЯ несов. страд. от амальгамировать
АМАЛЬГАМНЫЙ, -ая, -ое 1. амальгамалы; амальгамные соединения амальгамалы берләшмәләр 2. амальгама ...ы; амальгамная пломба амальгама пломбаһы
АМАРИЛЛИС м ҡамыш гөлө; цветок амариллиса ҡамыш гөлө сәскәһе
АМАРИЛЛИСОВЫЕ мн.; бот. ҡамыш гөлдәр ғаиләһе
АМБАР м оҙон келәт, амбар; хлебный амбар иген келәте
АМБАРНЫЙ, -ая, -ое амбар ...ы; амбарная дверь келәт ишеге; амбарный замок келәт йоҙағы; амбарная книга амбар кенәгәһе (мал-мөлкәтте теркәй торган дәфтәр)
АМБИЦИОЗНЫЙ, -ая, -ое амбициялы; амбициозный человек амбициялы кеше
АМБИЦИЯ ж амбиция, мин-минлек, тәкәбберлек, эрелек; человек с амбициями тәкәббер кеше ♦ вломиться (удариться) в амбицию бик ныҡ үпкәләү, сәмләнеп, тулап китеү
АМБРА ж 1. ғәмбәр 2. уст. (духи, аромат) хушбуй, хуш еҫ
АМБРАЗУРА ж 1. воен. амбразура (төрлө хәрби ныгытмаларҙа, бронялы башняларҙагы орудиенан, миномёттан, пулемёттан һ. б. атыу өсөн яһалган тишек); амбразура дзота дзот амбразураһы; амбразура танка танк амбразураһы; стрелять из амбразуры амбразуранан атыу 2. архит. ишек, тәҙрә уйымы
АМБРОЗИЯ ж амброзия (боронго грек мифологияһында аллага мәңгелек йәшлек, матурлыҡ биргән хуш еҫле аш)
АМБУЛАТОРИЯ ж амбулатория (мөрәжәгәт итецсе ауырыуҙарга һәм өйҙә медицина ярҙамы кцрһәтецсе дауалау учреждениеһы); объединённая амбулатория берләштерелгән амбулатория
АМБУЛАТОРНЫЙ, -ая, -ое 1. амбулатор; амбулаторное лечение амбулатор дауаланыу; амбулаторный больной амбулатор ауырыу; амбулаторный приём амбулатор ҡабул итеү; 2. амбулатория ...ы; амбулаторный врач амбулатория табибы (врачы)
амвОн м амвон, мөнбәр
АМЁБА ж амёба (бер кцҙәнәкле иң ябай йән эйәһе); голые амёбы яланғас амёбалар; дизентерийная амёба дизентерия амёбаһы
АМЕРИКАНИЗАЦИЯ ж американлашты-рыу, американлашыу
АМЕРИКАНСКИЙ, -ая, -ое американ, Америка ...ы; американский материк Америка мате-ригы; американский клён америка сағаны
АМЕРИКАНЦЫ мн. американдар, америкалылар, Америка халҡы // ед. американец м американ; американка ж американ ҡатын-ҡыҙ
АМЕТИСТ м аметист (зәңгәр, кцк йәки көрән төҫтәге аҫыл таш, кварцтың бер төрө)
АМЕТИСТОВЫЙ, -ая, -ое аметист ...ы; аметистовый прииск аметист приискыһы 2. аметист, аметистан яһалған; аметистовые серьги аметист алҡа
АМИНЬ частица утверд.; рел. амин, аллаһы әкбәр
32
ҡалыш ваҡытында атом ядроларының альфа-өлөшсәләр таратыуы)
АЛЬФА-ЧАСТИЦА ж; физ. альфа-өлөшсә (ике протондан һәм ике нейтрондан торган гелий атомы ядроһы)
АЛЬЯНС м альянс, союз (килешец йөкләмәһе нигеҙендә барлыҡҡа килгән берекмә)
АЛЮМИНИЕВЫЙ, -ая, -ое 1. алюминий ...ы; алюминиевая промышленность алюминий сәнәғәте 2. (содержащий алюминий) алюминлы; алюминиевые сплавы алюминлы иретмәләр 3. (сделанный из алюминия) алюмин; алюминиевая ложка алюмин ҡалаҡ
АЛЮМИНИЙ м алюмин (химик элемент, металл); гидрид алюминия алюмин гидриды; нитрат алюминия алюмин нитраты; сульфат алюминия алюмин сульфаты; окись алюминия алюмин әсемәһе
АЛЯПОВАТОСТЬ ж тупаҫлыҡ, йәмһеҙлек
АЛЯПОВАТЫЙ, -ая, -ое 1. (грубо, безвкусно сделанный) тупаҫ (йәмһеҙ) эшләнгән; аляповатые картинки йәмһеҙ эшләнгән һүрәттәр 2. (грубый, некрасивый) тупаҫ, йәмһеҙ; аляповатое лицо йәмһеҙ йөҙ
АМАЗОНКА ж амазонка (1. махсус кейем кейгән һыбай ҡатын-ҡыҙ 2. уст. һыбай йөрөц өсөн махсус өлгө менән тегелгән оҙон ҡатын-ҡыҙ кцлдәге )
АМАЗОНКИ мн.; миф. амазонкалар (бо-ронго грек мифологияһында ҡатын-ҡыҙҙарҙан гына ойошҡан ҡәбилә)
АМАЛЬГАМА ж 1. амальгама (ниндәйҙер металдың терегөмөш менән ҡушылмаһы йәки металдың терегөмөштәге иҙмәһе); цинковая амальгама цинклы амальгама 2. перен. (запутанность , неразбериха) буталсыҡ, сыуалсыҡ; амальгама жизни тормош буталсығы (сыуалсығы) 3. перен. (разногласие, разброд) үҙ-ара ҡаршылыҡ, тарҡаулыҡ; амальгама идей идеялар тарҡаулығы
АМАЛЬГАМАЦИЯ ж амальгамация (ҡайһы бер металдарҙың амальгама бирец цҙенсәле-генә нигеҙләнеп, терегөмөш ярҙамында мәгдән-дән саф металл алыу ысулы)
АМАЛЬГАМИРОВАНИЕ с см. амальгамировать
АМАЛЬГАМИРОВАТЬ сов., несов. что 1. амальгама яһау, металды терегөмөштә иретеү 2. (покрыть слоем амальгамы) амальгамалау, амальгама һөртөү (яғыу); амальгамировать зеркало көҙгөнө амальгамалау, көҙгөгә амальгама яғыу
АМАЛЬГАМИРОВАТЬСЯ несов. страд. от амальгамировать
АМАЛЬГАМНЫЙ, -ая, -ое 1. амальгамалы; амальгамные соединения амальгамалы берләшмәләр 2. амальгама ...ы; амальгамная пломба амальгама пломбаһы
АМАРИЛЛИС м ҡамыш гөлө; цветок амариллиса ҡамыш гөлө сәскәһе
АМАРИЛЛИСОВЫЕ мн.; бот. ҡамыш гөлдәр ғаиләһе
АМБАР м оҙон келәт, амбар; хлебный амбар иген келәте
АМБАРНЫЙ, -ая, -ое амбар ...ы; амбарная дверь келәт ишеге; амбарный замок келәт йоҙағы; амбарная книга амбар кенәгәһе (мал-мөлкәтте теркәй торган дәфтәр)
АМБИЦИОЗНЫЙ, -ая, -ое амбициялы; амбициозный человек амбициялы кеше
АМБИЦИЯ ж амбиция, мин-минлек, тәкәбберлек, эрелек; человек с амбициями тәкәббер кеше ♦ вломиться (удариться) в амбицию бик ныҡ үпкәләү, сәмләнеп, тулап китеү
АМБРА ж 1. ғәмбәр 2. уст. (духи, аромат) хушбуй, хуш еҫ
АМБРАЗУРА ж 1. воен. амбразура (төрлө хәрби ныгытмаларҙа, бронялы башняларҙагы орудиенан, миномёттан, пулемёттан һ. б. атыу өсөн яһалган тишек); амбразура дзота дзот амбразураһы; амбразура танка танк амбразураһы; стрелять из амбразуры амбразуранан атыу 2. архит. ишек, тәҙрә уйымы
АМБРОЗИЯ ж амброзия (боронго грек мифологияһында аллага мәңгелек йәшлек, матурлыҡ биргән хуш еҫле аш)
АМБУЛАТОРИЯ ж амбулатория (мөрәжәгәт итецсе ауырыуҙарга һәм өйҙә медицина ярҙамы кцрһәтецсе дауалау учреждениеһы); объединённая амбулатория берләштерелгән амбулатория
АМБУЛАТОРНЫЙ, -ая, -ое 1. амбулатор; амбулаторное лечение амбулатор дауаланыу; амбулаторный больной амбулатор ауырыу; амбулаторный приём амбулатор ҡабул итеү; 2. амбулатория ...ы; амбулаторный врач амбулатория табибы (врачы)
амвОн м амвон, мөнбәр
АМЁБА ж амёба (бер кцҙәнәкле иң ябай йән эйәһе); голые амёбы яланғас амёбалар; дизентерийная амёба дизентерия амёбаһы
АМЕРИКАНИЗАЦИЯ ж американлашты-рыу, американлашыу
АМЕРИКАНСКИЙ, -ая, -ое американ, Америка ...ы; американский материк Америка мате-ригы; американский клён америка сағаны
АМЕРИКАНЦЫ мн. американдар, америкалылар, Америка халҡы // ед. американец м американ; американка ж американ ҡатын-ҡыҙ
АМЕТИСТ м аметист (зәңгәр, кцк йәки көрән төҫтәге аҫыл таш, кварцтың бер төрө)
АМЕТИСТОВЫЙ, -ая, -ое аметист ...ы; аметистовый прииск аметист приискыһы 2. аметист, аметистан яһалған; аметистовые серьги аметист алҡа
АМИНЬ частица утверд.; рел. амин, аллаһы әкбәр
32