Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. I том. 34 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
АМУР
амУр м; миф. 1. мөхәббәт аллаһы, амур (антик мифологияла: ғәҙәттә, уҡ-ян тотҡан ҡанатлы малай рәцешендә һцрәтләнгән мөхәббәт аллаһы) 2. мн. амуры прост., уст. мөхәббәт мажаралары
АМУРНИЧАТЬ несов.; уст., прост. мөхәббәт бәйләнештәре менән сыуалыу
АМУРНЫЙ, -ая, -ое уст., прост. мөхәббәт ...ы; амурная история мөхәббәт мажараһы; амурные дела мөхәббәт эштәре
АМФИБИЯ ж амфибия (1. зоол. амфибии мн. ер-һыу хайуандары класы 2. бот. амфибии мн. ер-һыу цҫемлектәре 3. ерҙән дә, һыуҙан да кцтәрелеп китә һәм ергә төшә лә алган самолёт , ерҙә һәм һыуҙа йөрөй алган танк һәм машина)
АМФИБРАХИЙ м; лит. амфибрахий (силлабо-тоник шигыр төҙөлөшөндә баҫымы икенсе ижегенә төшкән өс ижекле стопа)
АМФИБРАХИЧЕСКИЙ, -ая, -ое амфибрахий ...ы, амфибрахик; амфибрахический размер амфибрахик үлсәм
АМФИТЕАТР м амфитеатр (1. Боронго Гре-цияла һәм Римда: баҫҡыс-баҫҡыс итеп эшләнгән ярым тццәрәк тамаша урыны 2. театр. тамаша залының партеры артындагы баҫҡыс-баҫҡыс булып кцтәрелгән ултыргыстар рәте һәм залдың шул ултыргыстар торган ярым тццәрәк өлөшө)
АНАБИОЗ м; биол. анабиоз (ҡайһы бер йән эйәләренең, уларҙың агзаларының эшмәкәрлеге туҡталып, уңайлы шарттарҙа яңынан терелеп китец кцренеш е); анабиоз микроорганизмов микроорганизмдар анабиозы; впадать в анабиоз анабиозға төшөү
АНАГРАММА ж; лит. анаграмма (яңы һцҙ яһау өсөн һцҙҙәге хәрефтәрҙе алмаштырыу, мәҫ., “ ҡат ” — “ таҡ ”, “ ҡас ” — “ саҡ ” һ. б.); составлять анаграммы анаграммалар төҙөү
АНАКОНДА ж анаконда (иң эре быуар йылан )
АНАКРЕОНТИЧЕСКИЙ, -ая, -ое лит. анак-реонтик; анакреонтическая ода анакреонтик ода; анакреонтическая поэзия анакреонтик шиғриәт
АНАЛИЗ м анализ, тикшереү; анализ крови ҡан анализы; анализ почвы тупраҡ анализы; диагностический анализ диагностик анализ; математический анализ математик анализ; логический анализ логик анализ; химический анализ химик анализ; брать анализ анализ алыу
АНАЛИЗАТОР м анализатор (1. тех. матдәләрҙе , кцренештәрҙе анализлай торган төрлө приборҙар 2. физиол. кеше һәм хайуан организмдарында тышҡы һәм эске мөхиттән ҡабул иткән ҡуҙгытҡыстарга анализ яһаган нервылар — тойоу органдары һәм уга тап килгән мейе участогы, уларҙы бәйләгән нервы юл-
дары ); анализатор газов газ анализаторы; анализатор зрения күҙ анализаторы
АНАлИзИРоВаНИЕ с см. анализировать
АНАЛИЗИРОВАТЬ сов., несов. что анализлау, анализ яһау, тикшереү, өйрәнеү; анализировать кровь ҡанды анализлау; анализировать урок дәресте анализлау, дәрескә анализ яһау
АНАЛИЗИРОВАТЬСЯ несов. страд. от анализировать
АНАЛИТИК м аналитик (1. төрлө-төрлө анализдар яһау менән шөгөлләнгән белгес 2. бөтә тирә-яҡты, цҙенең кисерештәрен, ҡылыгын һ. б. анализларга һәләтле кеше)
АНАЛИТИЧЕСКИЙ, -ая, -ое 1. (основанный на анализе) анализ ...ы; аналитический метод анализ ысулы 2. (способный к анализу) анализлаусы, аналитик; аналитический ум аналитик аҡыл 3. (служащий для анализа) аналитик; аналитические весы анализлаусы үлсәү ♦ аналитическая геометрия аналитик геометрия; аналитическая химия аналитик химия; аналитические языки аналитик телдәр
АНАЛОГ м; книжн. аналог, оҡшашлыҡ; не имеющий аналога аналогы булмаған
АНАЛОГИЧЕСКИЙ, -ая, -ое (основанный на аналогии) аналогик, оҡшаш; аналогический метод аналогик (оҡшаш) ысул
АНАЛОГИЧНО нареч. оҡшаш; аналогично первому тәүгеһенә оҡшаш
АНАЛОГИЧНОСТЬ ж оҡшашлыҡ, берҙәйлек
АНАЛОГИЧНЫЙ, -ая, -ое (сходный, подобный ) аналогик (оҡшаш); аналогичное явление аналогик күренеш, оҡшаш күренеш; аналогичный случай оҡшаш хәл; аналогичные условия оҡшаш шарттар
АНАЛОГИЯ ж оҡшашлыҡ, аналогия; историческая аналогия тарихи аналогия, тарихи оҡшашлыҡ; полная аналогия тулы аналогия; частичная аналогия өлөшләтә аналогия, өлөшләтә оҡшашлыҡ
АНАЛЬГИН м; мед. анальгин (ауыртыуҙы баҫа, температураны төшөрә һәм шеште бөтөрә торган дарыу)
АНАЛЬНЫЙ, -ая, -ое анат. артҡы; анальное отверстие артҡы тишек
АНАМНЕЗ м; мед. анамнез (ауырыуга килтергән шарттар; ауырыу кешенең тормошо , ауырыуы һ. б. хаҡында алынган мәглц-мәттәр); анамнез наследственный нәҫел анамнезы
АНАНАС м ананас (тропик цҫемлек һәм уның емеше); листья ананаса ананас япрағы
АНАНАСНЫЙ, -ая, -ое ананас ...ы; ананасное варенье ананас ҡайнатмаһы; ананасные консервы ананас консерваһы
АНАНАСОВЫЙ, -ая, -ое см. ананасный; ананасовый сок ананас һуты
34
амУр м; миф. 1. мөхәббәт аллаһы, амур (антик мифологияла: ғәҙәттә, уҡ-ян тотҡан ҡанатлы малай рәцешендә һцрәтләнгән мөхәббәт аллаһы) 2. мн. амуры прост., уст. мөхәббәт мажаралары
АМУРНИЧАТЬ несов.; уст., прост. мөхәббәт бәйләнештәре менән сыуалыу
АМУРНЫЙ, -ая, -ое уст., прост. мөхәббәт ...ы; амурная история мөхәббәт мажараһы; амурные дела мөхәббәт эштәре
АМФИБИЯ ж амфибия (1. зоол. амфибии мн. ер-һыу хайуандары класы 2. бот. амфибии мн. ер-һыу цҫемлектәре 3. ерҙән дә, һыуҙан да кцтәрелеп китә һәм ергә төшә лә алган самолёт , ерҙә һәм һыуҙа йөрөй алган танк һәм машина)
АМФИБРАХИЙ м; лит. амфибрахий (силлабо-тоник шигыр төҙөлөшөндә баҫымы икенсе ижегенә төшкән өс ижекле стопа)
АМФИБРАХИЧЕСКИЙ, -ая, -ое амфибрахий ...ы, амфибрахик; амфибрахический размер амфибрахик үлсәм
АМФИТЕАТР м амфитеатр (1. Боронго Гре-цияла һәм Римда: баҫҡыс-баҫҡыс итеп эшләнгән ярым тццәрәк тамаша урыны 2. театр. тамаша залының партеры артындагы баҫҡыс-баҫҡыс булып кцтәрелгән ултыргыстар рәте һәм залдың шул ултыргыстар торган ярым тццәрәк өлөшө)
АНАБИОЗ м; биол. анабиоз (ҡайһы бер йән эйәләренең, уларҙың агзаларының эшмәкәрлеге туҡталып, уңайлы шарттарҙа яңынан терелеп китец кцренеш е); анабиоз микроорганизмов микроорганизмдар анабиозы; впадать в анабиоз анабиозға төшөү
АНАГРАММА ж; лит. анаграмма (яңы һцҙ яһау өсөн һцҙҙәге хәрефтәрҙе алмаштырыу, мәҫ., “ ҡат ” — “ таҡ ”, “ ҡас ” — “ саҡ ” һ. б.); составлять анаграммы анаграммалар төҙөү
АНАКОНДА ж анаконда (иң эре быуар йылан )
АНАКРЕОНТИЧЕСКИЙ, -ая, -ое лит. анак-реонтик; анакреонтическая ода анакреонтик ода; анакреонтическая поэзия анакреонтик шиғриәт
АНАЛИЗ м анализ, тикшереү; анализ крови ҡан анализы; анализ почвы тупраҡ анализы; диагностический анализ диагностик анализ; математический анализ математик анализ; логический анализ логик анализ; химический анализ химик анализ; брать анализ анализ алыу
АНАЛИЗАТОР м анализатор (1. тех. матдәләрҙе , кцренештәрҙе анализлай торган төрлө приборҙар 2. физиол. кеше һәм хайуан организмдарында тышҡы һәм эске мөхиттән ҡабул иткән ҡуҙгытҡыстарга анализ яһаган нервылар — тойоу органдары һәм уга тап килгән мейе участогы, уларҙы бәйләгән нервы юл-
дары ); анализатор газов газ анализаторы; анализатор зрения күҙ анализаторы
АНАлИзИРоВаНИЕ с см. анализировать
АНАЛИЗИРОВАТЬ сов., несов. что анализлау, анализ яһау, тикшереү, өйрәнеү; анализировать кровь ҡанды анализлау; анализировать урок дәресте анализлау, дәрескә анализ яһау
АНАЛИЗИРОВАТЬСЯ несов. страд. от анализировать
АНАЛИТИК м аналитик (1. төрлө-төрлө анализдар яһау менән шөгөлләнгән белгес 2. бөтә тирә-яҡты, цҙенең кисерештәрен, ҡылыгын һ. б. анализларга һәләтле кеше)
АНАЛИТИЧЕСКИЙ, -ая, -ое 1. (основанный на анализе) анализ ...ы; аналитический метод анализ ысулы 2. (способный к анализу) анализлаусы, аналитик; аналитический ум аналитик аҡыл 3. (служащий для анализа) аналитик; аналитические весы анализлаусы үлсәү ♦ аналитическая геометрия аналитик геометрия; аналитическая химия аналитик химия; аналитические языки аналитик телдәр
АНАЛОГ м; книжн. аналог, оҡшашлыҡ; не имеющий аналога аналогы булмаған
АНАЛОГИЧЕСКИЙ, -ая, -ое (основанный на аналогии) аналогик, оҡшаш; аналогический метод аналогик (оҡшаш) ысул
АНАЛОГИЧНО нареч. оҡшаш; аналогично первому тәүгеһенә оҡшаш
АНАЛОГИЧНОСТЬ ж оҡшашлыҡ, берҙәйлек
АНАЛОГИЧНЫЙ, -ая, -ое (сходный, подобный ) аналогик (оҡшаш); аналогичное явление аналогик күренеш, оҡшаш күренеш; аналогичный случай оҡшаш хәл; аналогичные условия оҡшаш шарттар
АНАЛОГИЯ ж оҡшашлыҡ, аналогия; историческая аналогия тарихи аналогия, тарихи оҡшашлыҡ; полная аналогия тулы аналогия; частичная аналогия өлөшләтә аналогия, өлөшләтә оҡшашлыҡ
АНАЛЬГИН м; мед. анальгин (ауыртыуҙы баҫа, температураны төшөрә һәм шеште бөтөрә торган дарыу)
АНАЛЬНЫЙ, -ая, -ое анат. артҡы; анальное отверстие артҡы тишек
АНАМНЕЗ м; мед. анамнез (ауырыуга килтергән шарттар; ауырыу кешенең тормошо , ауырыуы һ. б. хаҡында алынган мәглц-мәттәр); анамнез наследственный нәҫел анамнезы
АНАНАС м ананас (тропик цҫемлек һәм уның емеше); листья ананаса ананас япрағы
АНАНАСНЫЙ, -ая, -ое ананас ...ы; ананасное варенье ананас ҡайнатмаһы; ананасные консервы ананас консерваһы
АНАНАСОВЫЙ, -ая, -ое см. ананасный; ананасовый сок ананас һуты
34