Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. I том. 43 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
АРАБЕСКИ мн. (ед. арабеск м и арабеска ж) арабеска (1. геометрик фигураларҙан, стилләш-терелгән япраҡтар һәм сәскәләрҙән торган, башта тик гәрәп ҡомартҡыларында осраган ҡатмарлы орнамент 2. классик бейецҙә балет позаһы 3. нәфис мелодик һцрәтләнешле инструменталь пьеса жанры)
АРАБИЗМ м ғәрәпсә, ғәрәпкә мөнәсәбәтле
АРАБИСТ м ғәрәп теле (мәҙәниәте) белгесе (ғалимы)
АРАБИСТИКА ж ғәрәп фәне (гәрәп телен, яҙмаһын , мәҙәниәтен һәм тарихын өйрәнгән фән)
АРАБСКИЙ, -ая, -ое ғәрәп ...ы; арабский язык ғәрәп теле; арабское искусство ғәрәп сәнғәте ♦ арабская лошадь ғәрәп аты (яҡшы тоҡомло менге ат); арабские цифры ғәрәп һандары; арабские буквы ғәрәп хәрефтәре
АРАБЫ мн. ғәрәптәр, ғәрәп халҡы // ед. араб м ғәрәп ир-аты; арабка ж ғәрәп ҡатын-ҡыҙы
АРАКЧЕЕВСКИЙ, -ая, -ое Аракчеев ...ы; аракчеевский режим Аракчеев режимы; аракчеевские нравы Аракчеев урынлаштырған тәртип
АРАКЧЕЕВЩИНА ж аракчеевсылыҡ (1. Рәсәйҙә XIX б. башында урынлашҡан сикләнмәгән полиция режимы, хәрбиҙәр башбаштаҡлыгы һәм халыҡты көсләц режимы 2. кцсм. ниндәйҙер ижтимаги өлкәлә бәләкәй генә бер төркөм халыҡтың башбаштаҡ рәцештә, цҙ белдеге менән хужа булыу хәле)
АРАЛИЯ ж аралия (эре япраҡлы, һепертке һымаҡ йыйнаҡ сәскәле ҡыуаҡ)
АРАНЖИРОВАТЬ сов., несов. что; муз. аранжировкалау; аранжировать песню для фортепьяно йырҙы фортепьяно өсөн аранжировкалау
АРАНЖИРОВАТЬСЯ несов. страд. от аранжировать
АРАНЖИРОВКА ж; муз. аранжировка (бер төрлө ҡоралга йәки тауышҡа яҙылган музыка әҫәрен икенсе төрлө ҡоралга ярашлы итеп һалыу эше)
АРАП I м; уст. негр; арапка ж; уст. негр ҡатын-ҡыҙы
АРАП II м; прост. алдаҡсы, йылмаяҡ
АРАПНИК м ҡайыш ҡамсы (һунар эте өсөн)
АРАТ м арат (Монголия Халыҡ Республикаһында һәм Тыва Республикаһында малсылыҡ менән көн итецсе)
арАтский, -ая, -ое арат ...ы; аратское хозяйство арат хужалығы
АРАХИС м арахис, ҡытай сәтләүеге (май цҫемлеге һәм уның емеше); арахис культурный культуралы ҡытай сәтләүеге; арахис обыкновенный ябай ҡытай сәтләүеге; арахис азиатский Азия (ҡытай) сәтләүеге
АРАХИСОВЫЙ, -ая, -ое ҡытай сәтләүегенән эшләнгән; ҡытай сәтләүеге ...ы; арахисовое масло ҡытай сәтләүеге майы; арахисовая халва ҡытай сәтләүеге хәлүәһе
АРГУМЕНТИРОВАТЬ
АРБАЛЕТ м арбалет (камиллаштырылган уҡ; атыу ҡоралы)
АРБИТР м; юр. арбитр (суд ҡарамагында булмаган бәхәстәрҙе, ярыштарҙы хөкөм иткән белгес, судья); государственный арбитр дәүләт арбитры; арбитр соревнований ярыш арбитры
АРБИТРАЖ м; юр. арбитраж (арбитр хәл иткән мәсьәлә, эш) ♦ ведомственный арбитраж ведомство арбитражы; внешнеторговый арбитраж тышҡы сауҙа арбитражы; государственный арбитраж дәүләт арбитражы; международный арбитраж халыҡ-ара арбитраж
АРБИТРАЖНЫЙ, -ая, -ое арбитраж ...ы; арбитражная комиссия арбитраж комиссияһы
АРБУЗ м ҡарбуз; есть арбуз ҡарбуз ашау; посадить арбуз ҡарбуз сәсеү (ултыртыу)
АРБУЗНЫЙ, -ая, -ое 1. ҡарбуз ...ы; арбузная корка ҡарбуз ҡабығы; арбузные семена ҡарбуз орлоғо 2. ҡарбуздан эшләнгән, ҡарбуз ...ы; арбузное вино ҡарбуздан эшләнгән шарап; арбузный мёд ҡарбуздан эшләнгән бал, ҡарбуз балы
АРГЕНТИНСКИЙ, -ая, -ое аргентин ...ы, Аргентина ...ы; аргентинский народ Аргентина халҡы; аргентинский диалект испанского языка испан теленең аргентин диалекты
АРГЕНТИНЦЫ мн. аргентин халҡы, аргентиндар // ед. аргентинец м аргентин ир-аты; аргентинка ж аргентин ҡатын-ҡыҙы
АРГО с нескл.; лингв. арго, шартлы тел (айырым бер төркөм, профессия кешеләре өсөн генә хас булган һөйләшец теле); воровское арго бурҙар аргоһы (теле)
аргОн м аргон (химик элемент; һауа составына ингән еҫһеҙ, төҫһөҙ газ; электр лампаларын тултырыу өсөн һәм яҡтыртҡыс реклама приборҙарында ҡулланыла); аргон атмосферный атмосфера аргоны; аргон промышленный сәнәғәт аргоны
АРГОНОВЫЙ, -ая, -ое аргон ...ы
АРГОТИЗМ м; лингв. арготизм (ниндәйҙер аргонан әҙәби телгә алынган һцҙ)
АРГОТИЧЕСКИЙ, -ая, -ое арго ...ы, арготизм ...ы
АРГУМЕНТ м 1. дәлил, нигеҙ, фекер; логический аргумент логик фекер; находить аргументы дәлил табыу 2. мат. аргумент; аргумент комплексного числа йыйылма һандар аргументы
АРГУМЕНТАЦИЯ ж см. аргументировать
АРГУМЕНТИРОВАНИЕ с см. аргументировать
АРГУМЕНТИРОВАННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от аргументировать 2. прил. нигеҙле, дәлилле; аргументированный ответ нигеҙле яуап; аргументированное доказательство дәлилле иҫбатлау
АРГУМЕНТИРОВАТЬ сов., несов. что дәлилдәр килтереү, дәлилләү, нигеҙләү
43
АРАБИЗМ м ғәрәпсә, ғәрәпкә мөнәсәбәтле
АРАБИСТ м ғәрәп теле (мәҙәниәте) белгесе (ғалимы)
АРАБИСТИКА ж ғәрәп фәне (гәрәп телен, яҙмаһын , мәҙәниәтен һәм тарихын өйрәнгән фән)
АРАБСКИЙ, -ая, -ое ғәрәп ...ы; арабский язык ғәрәп теле; арабское искусство ғәрәп сәнғәте ♦ арабская лошадь ғәрәп аты (яҡшы тоҡомло менге ат); арабские цифры ғәрәп һандары; арабские буквы ғәрәп хәрефтәре
АРАБЫ мн. ғәрәптәр, ғәрәп халҡы // ед. араб м ғәрәп ир-аты; арабка ж ғәрәп ҡатын-ҡыҙы
АРАКЧЕЕВСКИЙ, -ая, -ое Аракчеев ...ы; аракчеевский режим Аракчеев режимы; аракчеевские нравы Аракчеев урынлаштырған тәртип
АРАКЧЕЕВЩИНА ж аракчеевсылыҡ (1. Рәсәйҙә XIX б. башында урынлашҡан сикләнмәгән полиция режимы, хәрбиҙәр башбаштаҡлыгы һәм халыҡты көсләц режимы 2. кцсм. ниндәйҙер ижтимаги өлкәлә бәләкәй генә бер төркөм халыҡтың башбаштаҡ рәцештә, цҙ белдеге менән хужа булыу хәле)
АРАЛИЯ ж аралия (эре япраҡлы, һепертке һымаҡ йыйнаҡ сәскәле ҡыуаҡ)
АРАНЖИРОВАТЬ сов., несов. что; муз. аранжировкалау; аранжировать песню для фортепьяно йырҙы фортепьяно өсөн аранжировкалау
АРАНЖИРОВАТЬСЯ несов. страд. от аранжировать
АРАНЖИРОВКА ж; муз. аранжировка (бер төрлө ҡоралга йәки тауышҡа яҙылган музыка әҫәрен икенсе төрлө ҡоралга ярашлы итеп һалыу эше)
АРАП I м; уст. негр; арапка ж; уст. негр ҡатын-ҡыҙы
АРАП II м; прост. алдаҡсы, йылмаяҡ
АРАПНИК м ҡайыш ҡамсы (һунар эте өсөн)
АРАТ м арат (Монголия Халыҡ Республикаһында һәм Тыва Республикаһында малсылыҡ менән көн итецсе)
арАтский, -ая, -ое арат ...ы; аратское хозяйство арат хужалығы
АРАХИС м арахис, ҡытай сәтләүеге (май цҫемлеге һәм уның емеше); арахис культурный культуралы ҡытай сәтләүеге; арахис обыкновенный ябай ҡытай сәтләүеге; арахис азиатский Азия (ҡытай) сәтләүеге
АРАХИСОВЫЙ, -ая, -ое ҡытай сәтләүегенән эшләнгән; ҡытай сәтләүеге ...ы; арахисовое масло ҡытай сәтләүеге майы; арахисовая халва ҡытай сәтләүеге хәлүәһе
АРГУМЕНТИРОВАТЬ
АРБАЛЕТ м арбалет (камиллаштырылган уҡ; атыу ҡоралы)
АРБИТР м; юр. арбитр (суд ҡарамагында булмаган бәхәстәрҙе, ярыштарҙы хөкөм иткән белгес, судья); государственный арбитр дәүләт арбитры; арбитр соревнований ярыш арбитры
АРБИТРАЖ м; юр. арбитраж (арбитр хәл иткән мәсьәлә, эш) ♦ ведомственный арбитраж ведомство арбитражы; внешнеторговый арбитраж тышҡы сауҙа арбитражы; государственный арбитраж дәүләт арбитражы; международный арбитраж халыҡ-ара арбитраж
АРБИТРАЖНЫЙ, -ая, -ое арбитраж ...ы; арбитражная комиссия арбитраж комиссияһы
АРБУЗ м ҡарбуз; есть арбуз ҡарбуз ашау; посадить арбуз ҡарбуз сәсеү (ултыртыу)
АРБУЗНЫЙ, -ая, -ое 1. ҡарбуз ...ы; арбузная корка ҡарбуз ҡабығы; арбузные семена ҡарбуз орлоғо 2. ҡарбуздан эшләнгән, ҡарбуз ...ы; арбузное вино ҡарбуздан эшләнгән шарап; арбузный мёд ҡарбуздан эшләнгән бал, ҡарбуз балы
АРГЕНТИНСКИЙ, -ая, -ое аргентин ...ы, Аргентина ...ы; аргентинский народ Аргентина халҡы; аргентинский диалект испанского языка испан теленең аргентин диалекты
АРГЕНТИНЦЫ мн. аргентин халҡы, аргентиндар // ед. аргентинец м аргентин ир-аты; аргентинка ж аргентин ҡатын-ҡыҙы
АРГО с нескл.; лингв. арго, шартлы тел (айырым бер төркөм, профессия кешеләре өсөн генә хас булган һөйләшец теле); воровское арго бурҙар аргоһы (теле)
аргОн м аргон (химик элемент; һауа составына ингән еҫһеҙ, төҫһөҙ газ; электр лампаларын тултырыу өсөн һәм яҡтыртҡыс реклама приборҙарында ҡулланыла); аргон атмосферный атмосфера аргоны; аргон промышленный сәнәғәт аргоны
АРГОНОВЫЙ, -ая, -ое аргон ...ы
АРГОТИЗМ м; лингв. арготизм (ниндәйҙер аргонан әҙәби телгә алынган һцҙ)
АРГОТИЧЕСКИЙ, -ая, -ое арго ...ы, арготизм ...ы
АРГУМЕНТ м 1. дәлил, нигеҙ, фекер; логический аргумент логик фекер; находить аргументы дәлил табыу 2. мат. аргумент; аргумент комплексного числа йыйылма һандар аргументы
АРГУМЕНТАЦИЯ ж см. аргументировать
АРГУМЕНТИРОВАНИЕ с см. аргументировать
АРГУМЕНТИРОВАННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от аргументировать 2. прил. нигеҙле, дәлилле; аргументированный ответ нигеҙле яуап; аргументированное доказательство дәлилле иҫбатлау
АРГУМЕНТИРОВАТЬ сов., несов. что дәлилдәр килтереү, дәлилләү, нигеҙләү
43