Баш
Рус
Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. I том. 585 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
МРАМОРНЫЙ
МОЧАЛКА ж йыуғыс; тереть спину мочалкой арҡаны йыуғыс менән ышҡыу
МОчАлО с һалабаш
МОЧАЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. һалабаш ...ы; мочальное производство һалабаш етештереү 2. һалабаш; мочальный матрац һалабаш матрац мочевина ж; хим. мочевина
мочевОй, -ая, -ое һейҙек ...ы; мочевой пузырь һейҙек ҡыуығы
МОЧЕВЫДЕЛЕНИЕ с һейеү, бәүел бүлеп сығарыу
мочегонный, -ая, -ое һейҙерткес; мочегонные средства һейҙерткес дарыуҙар
мочеиспускание с см. мочевыделение
МОЧЕИСПУСКАТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое һейҙек (бәүел) ...ы; мочеиспускательный канал бәүел юлы
мочЕние c1 . см. мочить 2, 3; мочение кож күн ебетеү 2. разг. (мочёные продукты) ебетелгән аҙыҡ
мОченный, -ая, -ое прич. от мочить
мочёный, -ая, -ое ебетелгән, ебетеп әҙерләнгән; мочёные яблоки ебетелгән алмалар
Мочеотделение с бәүел бүленеп сығыу
МОЧЕТОЧНИК м; анат. бәүел юлы
МОЧИЛЬНЫЙ, -ая, -ое ебетеү ...ы, сылатыу ...ы; мочильный чан ебетеү тәпәне
мочить несов. 1. кого - что еүешләү, сылатыу; мочить одежду кейемде сылатыу 2. что ебетеү, һыуға батырыу; мочить бельё кер ебетеү 3. что ебетеү; мочить клюкву мүк еләген ебетеү
мочиться несов. 1. һейеү, бәүел бүлеп сығарыу 2. страд. от мочить
мОчка I ж; 1. (часть уха) йәберсәк, йәрпесәк, ҡолаҡ йомшағы; вдеть серьги в мочки ушей ҡолаҡ йәрпесәктәренә алҡалар тағыу 2. бот. тармаҡ, суҡ (тамырҙа) 3. (пучок льна) тәрәш, услам
МОЧКА II ж см. мочить 2, 3
МОЧКОВАТЫЙ, -ая, -ое бот. суҡлы, тармаҡлы; мочковатый корень суҡлы тамыр
мочь I несов. обычно с неопр. 1. -а(-ай) алыу; он может понять вас ул һеҙҙе аңлай ала; я не могу сказать об этом всем мин был турала бөтә кешегә лә әйтә алмайым 2. мөмкин булыу; сегодня ночью он может приехать бөгөн төндә уның ҡайтыуы мөмкин ♦ может быть; быть может в знач. вводн. сл. ихтимал, бәлки; не может быть булмаҫ, булыуы мөмкин түгел
мочь II ж; прост. (сила) көс, хәл; бежать изо всей мочи бөтә көскә йүгереү ♦ мочи нет (не стало) түҙер хәл юҡ (ҡалманы)
МОШЕННИК м алдаҡсы, мут ир-ат; мошенница ж алдаҡсы, мут ҡатын-ҡыҙ
мошенничать несов. алдау, алдашыу, мутлашыу
МОШЕННИЧЕСКИЙ, -ая, -ое алдаҡсы ...ы, мутлыҡ ...ы; мошеннические проделки мутлыҡ эштәре
МОШЕННИЧЕСТВО с алдыҡ, мутлыҡ; совершить мошенничество мутлыҡ эшләү
мОшка ж ләпәкәй (һуҡыр) себен мошкара ж собир. себен-серәкәй мошна ж; разг. (богатство, деньги) байлыҡ, аҡса ♦ тугая (толстая) мошна у кого аҡсаға бай кеше, мал-мөлкәтле кеше; набить мошну байлыҡ йыйыу, кеҫә ҡалынайтыу; тряхнуть мошной аҡса ҡыҙғанмау, аҡса түгеү (туҙҙырыу)
МОШОНКА ж; анат. ҡаҫа
МОЩЕНИЕ с см. мостить
МОЩЁНЫЙ, -ая, -ое йәйелгән, түшәлгән (таш, агас һ. б.); мощёная улица таш түшәлгән урам
МОЩИ только мн. изге мәйет ♦ живые (ходячие) мощи ҡаҡ һөйәк, тере мәйет (ябыҡ кешегә ҡарата)
мощность ж 1. (сила) көс, ҡеүәт, ҡеүәт-лек, көслөлөк; мощность голоса тауыштың көслөлөгө 2. горн. (толщина пласта) ҡалынлыҡ; мощность угольного пласта күмер ҡатламының ҡалынлығы 3. физ., тех. ҡеүәт; мощность двигателя двигателдең ҡеүәте 4. мн. мощности етештереү объекттары (завод-фабрикалар), ҡеүәттәр; производственные мощности етештереү ҡеүәттәре
мОщный, -ая, -ое 1. (сильный) көслө, ҡеүәтле; мощный удар көслө удар; мощный мотор ҡеүәтле мотор; мощный конь көслө ат 2. киң, ҡалын, көслө, ҙур, мөһабәт; мощные плечи киң яурындар; мощная шея ҡалын елкә (муйын); мощные руки көслө ҡулдар; мощный дуб мөһабәт имән 3. горн. (плотный, массивны й) ҡалын; мощные пласты каменной соли таш тоҙоноң ҡалын ҡатламдары
мощь ж көс, ҡеүәт; физическая мощь физик көс; боевая мощь хәрби көс; мощь мотора моторҙың ҡеүәте
мОющий, -ая, -ее 1. прич. от мыть 2. прил. йыуа торған, йыуыуға ҡулланылған; моющие средства йыуыуға ҡулланылған әйберҙәр
моЯ ж мест. см. мой
МРАК м; прям., перен. ҡараңғылыҡ; ночной мрак төн ҡараңғылығы; мрак на душе күңелдә ҡараңғылыҡ ♦ покрыто мраком неизвестности билдәһеҙлек пәрҙәһе менән ҡапланған
мракобЕс м аң-белем (яңылыҡ) дошманы
мракобЕсие с аң-белемгә (яңылыҡҡа) дошманлыҡ
МРАМОР м мәрмәр; памятник из мрамора мәрмәрҙән яһалған һәйкәл
МРАМОРНЫЙ, -ая, -ое 1. мәрмәр, мәрмәрҙән яһалған; мраморная плита мәрмәр плита 2. мәрмәргә оҡшаш; мраморные узоры мәрмәргә оҡшаш биҙәктәр 3. перен. мәрмәрҙәй аҡ; мраморные руки мәрмәрҙәй аҡ ҡулдар
585
МОЧАЛКА ж йыуғыс; тереть спину мочалкой арҡаны йыуғыс менән ышҡыу
МОчАлО с һалабаш
МОЧАЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. һалабаш ...ы; мочальное производство һалабаш етештереү 2. һалабаш; мочальный матрац һалабаш матрац мочевина ж; хим. мочевина
мочевОй, -ая, -ое һейҙек ...ы; мочевой пузырь һейҙек ҡыуығы
МОЧЕВЫДЕЛЕНИЕ с һейеү, бәүел бүлеп сығарыу
мочегонный, -ая, -ое һейҙерткес; мочегонные средства һейҙерткес дарыуҙар
мочеиспускание с см. мочевыделение
МОЧЕИСПУСКАТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое һейҙек (бәүел) ...ы; мочеиспускательный канал бәүел юлы
мочЕние c1 . см. мочить 2, 3; мочение кож күн ебетеү 2. разг. (мочёные продукты) ебетелгән аҙыҡ
мОченный, -ая, -ое прич. от мочить
мочёный, -ая, -ое ебетелгән, ебетеп әҙерләнгән; мочёные яблоки ебетелгән алмалар
Мочеотделение с бәүел бүленеп сығыу
МОЧЕТОЧНИК м; анат. бәүел юлы
МОЧИЛЬНЫЙ, -ая, -ое ебетеү ...ы, сылатыу ...ы; мочильный чан ебетеү тәпәне
мочить несов. 1. кого - что еүешләү, сылатыу; мочить одежду кейемде сылатыу 2. что ебетеү, һыуға батырыу; мочить бельё кер ебетеү 3. что ебетеү; мочить клюкву мүк еләген ебетеү
мочиться несов. 1. һейеү, бәүел бүлеп сығарыу 2. страд. от мочить
мОчка I ж; 1. (часть уха) йәберсәк, йәрпесәк, ҡолаҡ йомшағы; вдеть серьги в мочки ушей ҡолаҡ йәрпесәктәренә алҡалар тағыу 2. бот. тармаҡ, суҡ (тамырҙа) 3. (пучок льна) тәрәш, услам
МОЧКА II ж см. мочить 2, 3
МОЧКОВАТЫЙ, -ая, -ое бот. суҡлы, тармаҡлы; мочковатый корень суҡлы тамыр
мочь I несов. обычно с неопр. 1. -а(-ай) алыу; он может понять вас ул һеҙҙе аңлай ала; я не могу сказать об этом всем мин был турала бөтә кешегә лә әйтә алмайым 2. мөмкин булыу; сегодня ночью он может приехать бөгөн төндә уның ҡайтыуы мөмкин ♦ может быть; быть может в знач. вводн. сл. ихтимал, бәлки; не может быть булмаҫ, булыуы мөмкин түгел
мочь II ж; прост. (сила) көс, хәл; бежать изо всей мочи бөтә көскә йүгереү ♦ мочи нет (не стало) түҙер хәл юҡ (ҡалманы)
МОШЕННИК м алдаҡсы, мут ир-ат; мошенница ж алдаҡсы, мут ҡатын-ҡыҙ
мошенничать несов. алдау, алдашыу, мутлашыу
МОШЕННИЧЕСКИЙ, -ая, -ое алдаҡсы ...ы, мутлыҡ ...ы; мошеннические проделки мутлыҡ эштәре
МОШЕННИЧЕСТВО с алдыҡ, мутлыҡ; совершить мошенничество мутлыҡ эшләү
мОшка ж ләпәкәй (һуҡыр) себен мошкара ж собир. себен-серәкәй мошна ж; разг. (богатство, деньги) байлыҡ, аҡса ♦ тугая (толстая) мошна у кого аҡсаға бай кеше, мал-мөлкәтле кеше; набить мошну байлыҡ йыйыу, кеҫә ҡалынайтыу; тряхнуть мошной аҡса ҡыҙғанмау, аҡса түгеү (туҙҙырыу)
МОШОНКА ж; анат. ҡаҫа
МОЩЕНИЕ с см. мостить
МОЩЁНЫЙ, -ая, -ое йәйелгән, түшәлгән (таш, агас һ. б.); мощёная улица таш түшәлгән урам
МОЩИ только мн. изге мәйет ♦ живые (ходячие) мощи ҡаҡ һөйәк, тере мәйет (ябыҡ кешегә ҡарата)
мощность ж 1. (сила) көс, ҡеүәт, ҡеүәт-лек, көслөлөк; мощность голоса тауыштың көслөлөгө 2. горн. (толщина пласта) ҡалынлыҡ; мощность угольного пласта күмер ҡатламының ҡалынлығы 3. физ., тех. ҡеүәт; мощность двигателя двигателдең ҡеүәте 4. мн. мощности етештереү объекттары (завод-фабрикалар), ҡеүәттәр; производственные мощности етештереү ҡеүәттәре
мОщный, -ая, -ое 1. (сильный) көслө, ҡеүәтле; мощный удар көслө удар; мощный мотор ҡеүәтле мотор; мощный конь көслө ат 2. киң, ҡалын, көслө, ҙур, мөһабәт; мощные плечи киң яурындар; мощная шея ҡалын елкә (муйын); мощные руки көслө ҡулдар; мощный дуб мөһабәт имән 3. горн. (плотный, массивны й) ҡалын; мощные пласты каменной соли таш тоҙоноң ҡалын ҡатламдары
мощь ж көс, ҡеүәт; физическая мощь физик көс; боевая мощь хәрби көс; мощь мотора моторҙың ҡеүәте
мОющий, -ая, -ее 1. прич. от мыть 2. прил. йыуа торған, йыуыуға ҡулланылған; моющие средства йыуыуға ҡулланылған әйберҙәр
моЯ ж мест. см. мой
МРАК м; прям., перен. ҡараңғылыҡ; ночной мрак төн ҡараңғылығы; мрак на душе күңелдә ҡараңғылыҡ ♦ покрыто мраком неизвестности билдәһеҙлек пәрҙәһе менән ҡапланған
мракобЕс м аң-белем (яңылыҡ) дошманы
мракобЕсие с аң-белемгә (яңылыҡҡа) дошманлыҡ
МРАМОР м мәрмәр; памятник из мрамора мәрмәрҙән яһалған һәйкәл
МРАМОРНЫЙ, -ая, -ое 1. мәрмәр, мәрмәрҙән яһалған; мраморная плита мәрмәр плита 2. мәрмәргә оҡшаш; мраморные узоры мәрмәргә оҡшаш биҙәктәр 3. перен. мәрмәрҙәй аҡ; мраморные руки мәрмәрҙәй аҡ ҡулдар
585