Баш
Рус
Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. I том. 589 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
МУШТРОВАТЬ
болартыу 3. что; перен. томалау, ҡараңғылау; боль мутит сознание һыҙланыу зиһенде томалай 4. кого безл.; разг. күңел болғаныу; меня мутит от этого запаха был еҫтән күңелем болғана
МУТИТЬСЯ несов. 1. болғансыҡланыу; вода мутится һыу болғансыҡлана 2. перен. томаланыу, ҡараңғыланыу; мысли мутЯтся уйҙар томалана 3. страд. от мутить 1 ♦ мутится в голове баш әйләнә; мутится свет в глазах күҙ алды ҡараңғылана
мутнЕть несов. см. мутиться 1, 2
мУтный, -ая, -ое 1. болғансыҡ, буръяҡ; мутная вода болғансыҡ һыу 2. тоноҡ, үтә күренмәй торған; мутное стекло тоноҡ быяла; мутные глаза тоноҡ күҙҙәр 3. томанлы, бөләңгерт; мутное небо күк йөҙө бөләңгерт 4. перен. (о сознании, разуме) томанлы, сыуалсыҡ, ҡараңғы, тонған; мутная голова тонған баш ♦ в мутной воде рыбу ловить болғансыҡ һыуҙа балыҡ тотоу (кеше ҡазаһынан файҙаланып ҡалыу)
МУТОВКА ж 1. бот. таҡыя, суҡ (цҫем-лектәрҙә); верхняя мутовка дерева задерживает на себе падающий снег ағастың өҫкө таҡыяһы яуған ҡарҙы үҙендә тотоп ҡала 2. болғауыс, бешкәк; взбивать кумЫс мутовкой бешкәк менән ҡымыҙ бешеү
мутОн м мутон (махсус эшкәртелгән һарыҡ тиреһе); воротник из мутона мутон яға
МУТОНОВЫЙ, -ая, -ое мутон, мутондан тегелгән; мутоновая шуба мутон тун
МУТОРНО 1. нареч. см. муторный 2. в знач. сказ., безл.; прост. күңелһеҙ, эс бошорғос, яманһыу; на душе муторно күңелдә яманһыу
МУТОРНЫЙ, -ая, -ое прост. эс бошорғос, күңелһеҙ; муторное состояние эс бошорғос хәл; муторная работа күңелһеҙ эш
МУТЬ ж 1. ҡуйырыҡ, юшҡын, ултырма 2. перен . томан, буталсыҡ уйҙар; муть в голове башта буталсыҡ уйҙар 3. перен., разг. юҡ (буш) нәмәләр, юҡ-бар; в голову лезет всякая муть башҡа һәр төрлө юҡ-бар инә
муфлОн м муфлон (Урта диңгеҙ утрауҙарында йәшәгән ҡырагай һарыҡ)
МУФТА ж муфта; держать руки в муфте ҡулдарҙы муфта эсендә тотоу; кабельная муфта тех. кабель тоташтырыусы муфта
мУфтий м мөфтөй (мосолмандарҙа дини идара башлыгы)
МУХА ж себен; комнатная муха өй себене ♦ мухи мрут (дохнут) күңелһеҙ, эс бошоу; мухи не обидит кто себенде лә рәнйетмәҫ, кешегә тырнаҡ осондай ҙа зыяны юҡ (йыуаш кешегә ҡарата ); делать из мухи слона төймәне дөйәләй итеү; (какая) муха укусила кого ниндәй себен тешләне (кәйефе киткән, асыулы кешегә ҡарата)
МУХОЛОВКА ж 1. себен тотҡос (яйланма) 2. зоол. себен турғайы 3. бот. тырҡыш, себен аулаусы (цлән)
МУХОМОР м мухомор (бәшмәк); яркокрасный мухомор асыҡ ҡыҙыл төҫтәге мухомор
МУХОРТЫЙ, -ая, -ое (о масти лошади) кир; мухортый конь кир ат
МУЧЕНИЕ с ыҙа, ғазап, яфа, михнәт; мучения ревности көнләшеү ғазаптары
МУЧЕНИК м и МУЧЕНИЦА ж ыҙа (ғазап, яфа) сигеүсе
МУЧЕНИЧЕСКИЙ, -ая, -ое интеккән, яфа сиккән, ғазаплы; мученическая смерть ғазаплы үлем; мученический вид интеккән ҡиәфәт
МУЧЕНИЧЕСТВО с ыҙа күреү, интегеү, яфа сигеү; обречь на мученичество яфа сигеүгә дусар итеү, яфаға һалыу
МУЧИТЕЛЬ м и МУЧИТЕЛЬНИЦА ж интектереүсе, яфалаусы, ғазаплаусы
МУЧИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое интектергес, ғазаплы, яфалы, ауыр (кисерешле); мучительная зубная боль интектергес теш һыҙлауы; мучительный вопрос ауыр, ғазаплы мәсьәлә
МУЧИТЬ несов. кого-что интектереү, ғазаплау, яфалау, яфаландырыу, ыҙалау, ыҙалатыу, йонсотоу; мучит зубная боль теш һыҙлау ыҙалата; мучить голодом астан интектереү; мучить тяжёлой работой ауыр эш менән йонсотоу
МУЧИТЬСЯ несов. интегеү, яфаланыу, яфа сигеү, ғазапланыу, ыҙаланыу, ыҙа сигеү; мучиться от головной боли баш ауыртыуҙан интегеү; мучиться сомнениями икеләнеүҙәр менән ғазапланыу
МУЧНИСТЫЙ, -ая, -ое 1. онло, крахмаллы; мучнистое зерно онло ашлыҡ; мучнистый картофель крахмаллы картуф 2. онға оҡшаш; мучнистый налёт на растении үҫемлектәге онға оҡшаш ҡатлам ♦ мучнистая роса онло ысыҡ (цҫемлек ауырыуының төрө, онга оҡшаш ҡатлам барлыҡҡа килә)
МУЧНОЙ, -ая, -ое 1. он ...ы; мучной мешок он тоғо; мучной склад он келәте 2. ҡамыр ...ы; мучные блюда ҡамыр ашамлыҡтары 3. в знач. сущ. мучное с ҡамыр ашы
МУШИНЫЙ, -ая, -ое себен ...ы; мушиный рой себен өйөрө; мушиное жужжание себен безелдәүе
МУШКА I ж 1. уменьш. от муха 2. (искусственная родинка) яһалма миң; мушка на левой щеке һул биттәге яһалма миң
МУШКА II ж; воен. сәп, мушка; мушка ружья мылтыҡ мушкаһы
МУШКЕТ м мушкет (боронго мылтыҡ төрө)
МУШКЕТЁР м; ист. мушкетёр (мушкет менән ҡоралланган һалдат)
МУШМУЛА ж мүшмел; заросли мушмулы мүшмел ҡыуаҡлығы; варенье из мушмулы мүшмел ҡайнатмаһы
МУШТРА ж муштра (тәрбиә ысулы)
МУШТРОВАТЬ несов. кого - что муштралау (таяҡ менән өйрәтец); муштровать солдат һал-
589
болартыу 3. что; перен. томалау, ҡараңғылау; боль мутит сознание һыҙланыу зиһенде томалай 4. кого безл.; разг. күңел болғаныу; меня мутит от этого запаха был еҫтән күңелем болғана
МУТИТЬСЯ несов. 1. болғансыҡланыу; вода мутится һыу болғансыҡлана 2. перен. томаланыу, ҡараңғыланыу; мысли мутЯтся уйҙар томалана 3. страд. от мутить 1 ♦ мутится в голове баш әйләнә; мутится свет в глазах күҙ алды ҡараңғылана
мутнЕть несов. см. мутиться 1, 2
мУтный, -ая, -ое 1. болғансыҡ, буръяҡ; мутная вода болғансыҡ һыу 2. тоноҡ, үтә күренмәй торған; мутное стекло тоноҡ быяла; мутные глаза тоноҡ күҙҙәр 3. томанлы, бөләңгерт; мутное небо күк йөҙө бөләңгерт 4. перен. (о сознании, разуме) томанлы, сыуалсыҡ, ҡараңғы, тонған; мутная голова тонған баш ♦ в мутной воде рыбу ловить болғансыҡ һыуҙа балыҡ тотоу (кеше ҡазаһынан файҙаланып ҡалыу)
МУТОВКА ж 1. бот. таҡыя, суҡ (цҫем-лектәрҙә); верхняя мутовка дерева задерживает на себе падающий снег ағастың өҫкө таҡыяһы яуған ҡарҙы үҙендә тотоп ҡала 2. болғауыс, бешкәк; взбивать кумЫс мутовкой бешкәк менән ҡымыҙ бешеү
мутОн м мутон (махсус эшкәртелгән һарыҡ тиреһе); воротник из мутона мутон яға
МУТОНОВЫЙ, -ая, -ое мутон, мутондан тегелгән; мутоновая шуба мутон тун
МУТОРНО 1. нареч. см. муторный 2. в знач. сказ., безл.; прост. күңелһеҙ, эс бошорғос, яманһыу; на душе муторно күңелдә яманһыу
МУТОРНЫЙ, -ая, -ое прост. эс бошорғос, күңелһеҙ; муторное состояние эс бошорғос хәл; муторная работа күңелһеҙ эш
МУТЬ ж 1. ҡуйырыҡ, юшҡын, ултырма 2. перен . томан, буталсыҡ уйҙар; муть в голове башта буталсыҡ уйҙар 3. перен., разг. юҡ (буш) нәмәләр, юҡ-бар; в голову лезет всякая муть башҡа һәр төрлө юҡ-бар инә
муфлОн м муфлон (Урта диңгеҙ утрауҙарында йәшәгән ҡырагай һарыҡ)
МУФТА ж муфта; держать руки в муфте ҡулдарҙы муфта эсендә тотоу; кабельная муфта тех. кабель тоташтырыусы муфта
мУфтий м мөфтөй (мосолмандарҙа дини идара башлыгы)
МУХА ж себен; комнатная муха өй себене ♦ мухи мрут (дохнут) күңелһеҙ, эс бошоу; мухи не обидит кто себенде лә рәнйетмәҫ, кешегә тырнаҡ осондай ҙа зыяны юҡ (йыуаш кешегә ҡарата ); делать из мухи слона төймәне дөйәләй итеү; (какая) муха укусила кого ниндәй себен тешләне (кәйефе киткән, асыулы кешегә ҡарата)
МУХОЛОВКА ж 1. себен тотҡос (яйланма) 2. зоол. себен турғайы 3. бот. тырҡыш, себен аулаусы (цлән)
МУХОМОР м мухомор (бәшмәк); яркокрасный мухомор асыҡ ҡыҙыл төҫтәге мухомор
МУХОРТЫЙ, -ая, -ое (о масти лошади) кир; мухортый конь кир ат
МУЧЕНИЕ с ыҙа, ғазап, яфа, михнәт; мучения ревности көнләшеү ғазаптары
МУЧЕНИК м и МУЧЕНИЦА ж ыҙа (ғазап, яфа) сигеүсе
МУЧЕНИЧЕСКИЙ, -ая, -ое интеккән, яфа сиккән, ғазаплы; мученическая смерть ғазаплы үлем; мученический вид интеккән ҡиәфәт
МУЧЕНИЧЕСТВО с ыҙа күреү, интегеү, яфа сигеү; обречь на мученичество яфа сигеүгә дусар итеү, яфаға һалыу
МУЧИТЕЛЬ м и МУЧИТЕЛЬНИЦА ж интектереүсе, яфалаусы, ғазаплаусы
МУЧИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое интектергес, ғазаплы, яфалы, ауыр (кисерешле); мучительная зубная боль интектергес теш һыҙлауы; мучительный вопрос ауыр, ғазаплы мәсьәлә
МУЧИТЬ несов. кого-что интектереү, ғазаплау, яфалау, яфаландырыу, ыҙалау, ыҙалатыу, йонсотоу; мучит зубная боль теш һыҙлау ыҙалата; мучить голодом астан интектереү; мучить тяжёлой работой ауыр эш менән йонсотоу
МУЧИТЬСЯ несов. интегеү, яфаланыу, яфа сигеү, ғазапланыу, ыҙаланыу, ыҙа сигеү; мучиться от головной боли баш ауыртыуҙан интегеү; мучиться сомнениями икеләнеүҙәр менән ғазапланыу
МУЧНИСТЫЙ, -ая, -ое 1. онло, крахмаллы; мучнистое зерно онло ашлыҡ; мучнистый картофель крахмаллы картуф 2. онға оҡшаш; мучнистый налёт на растении үҫемлектәге онға оҡшаш ҡатлам ♦ мучнистая роса онло ысыҡ (цҫемлек ауырыуының төрө, онга оҡшаш ҡатлам барлыҡҡа килә)
МУЧНОЙ, -ая, -ое 1. он ...ы; мучной мешок он тоғо; мучной склад он келәте 2. ҡамыр ...ы; мучные блюда ҡамыр ашамлыҡтары 3. в знач. сущ. мучное с ҡамыр ашы
МУШИНЫЙ, -ая, -ое себен ...ы; мушиный рой себен өйөрө; мушиное жужжание себен безелдәүе
МУШКА I ж 1. уменьш. от муха 2. (искусственная родинка) яһалма миң; мушка на левой щеке һул биттәге яһалма миң
МУШКА II ж; воен. сәп, мушка; мушка ружья мылтыҡ мушкаһы
МУШКЕТ м мушкет (боронго мылтыҡ төрө)
МУШКЕТЁР м; ист. мушкетёр (мушкет менән ҡоралланган һалдат)
МУШМУЛА ж мүшмел; заросли мушмулы мүшмел ҡыуаҡлығы; варенье из мушмулы мүшмел ҡайнатмаһы
МУШТРА ж муштра (тәрбиә ысулы)
МУШТРОВАТЬ несов. кого - что муштралау (таяҡ менән өйрәтец); муштровать солдат һал-
589