Баш
Рус
Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. I том. 608 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
НАДРЕЗ
итеп ағас ҡабығы һыҙырып алыу ♦ надрать уши кому ҡолағын бороу
НАДРЕЗ м 1. см. надрезать — надрезать 2. (надрезанное место) киҫек, киҫелгән урын; поперечный надрез арҡыры киҫек
НАДРЕЗАТЬ сов. что (бер аҙ) ҡырҡа (киҫә) биреп ҡуйыу; надрезать картон ҡатырғаны ҡырҡа биреп ҡуйыу
НАДРЕЗАТЬ несов. см. надрезать
НАДРЕЗЫВАТЬ несов. см. надрезать
НАДРЕЗЫВАТЬСЯ несов. страд. от надрезывать
НАДРЕССИРОВАТЬ сов. кого - что; разг. өйрәтеү, күнектереү (хайуанды); надрессировать собаку этте өйрәтеү
НАДРУБ м 1. см. надрубить; надруб бревна бүрәнәне бер аҙ киртеү 2. киртеп алынған урын, уйым; надруб на полене утын ағасындағы уйым
НАДРУБАТЬ несов. см. надрубить
НАДРУБАТЬСЯ несов. страд. от надрубать
НАДРУБИТЬ сов. что (бер аҙ) киртеү (сабыу), саба (киртә) биреп ҡуйыу; надрубить кору ағас ҡабығын киртә биреп ҡуйыу
НАДРУГАТЕЛЬСТВО с мыҫҡыл, мыҫҡыл итеү, мәсхәрә, мәсхәрә итеү; оградить себя от надругательства үҙеңде мыҫҡылдан һаҡлап алып ҡалыу
НАДРУГАТЬСЯ сов. над кем - чем мыҫҡыл итеү, мыҫҡыллау, мәсхәрәләү, хурлау; надругаться над слабым көсһөҙҙө мыҫҡыллау
НАДРЫВ м 1. см. надорвать 1; надрыв конверта конверттың ситен бер аҙ йыртыу 2. йыртылған урын, йыртыҡ; надрыв на листе ҡағыҙ битендәге йыртыҡ 3. перен. төшөнкөлөк, һынылыш, көсөргәнеш; кашлять с надрывом көсөргәнеш менән йүткереү; душевный надрыв рухи һынылыш ♦ говорить с надрывом ҡыҙып (ярһып) һөйләү
НАДРЫВАТЬ несов. см. надорвать ♦ надрывать глотку (горло) прост. боғаҙ йыртыу (ярыу), аҡырып һөйләү (йырлау)
НАДРЫВАТЬСЯ несов. 1. см. надорваться 1;
2. над чем и без доп.; перен., разг. көсәнеп эшләү, бөтә көстө һалып (ҡуйып) эшләү (тырышыу), хәлдән тайыу, имгәнеү, бик ҡаты ҡысҡырыу; надрываться над стиркой кер йыуып хәлдән тайыу; надрываться, поднимая тяжести ауыр күтәреп имгәнеү 3. от чего яфаланыу, ғазапланыу; надрываться от чувства раскаяния үкенеү тойғоһонан ғазапланыу 4. страд. от надрывать ♦ сердце (душа) надрывается йөрәк (күңел) әрней (өҙөлә)
НАДРЫВИСТЫЙ, -ая, -ое артыҡ (үтә) көсөргәнешле, әсе, ҡаты, ярһыулы; надрывистый кашель ҡаты йүткереү, быума йүтәл
НАДРЫВНЫЙ, -ая, -ое әрнеүле, әсенеүле, йөрәк әрнеткес, үҙәк өҙгөс; надрывная песня йөрәк әрнеткес йыр
НАДСАДИСТЫЙ, -ая, -ое разг. см. надсадный
НАДСАДНЫЙ, -ая, -ое разг. ҡаты; надсадный кашель ҡаты йүтәл
НАДСЕКАТЬ несов. см. надсечь
НАДСЕЧКА ж 1. см. надсечь; надсечка бревна бүрәнәне киртә биреп ҡуйыу 2. (зарубка ) киртек, тамға; надсечка на камне таштағы тамға
надсЕчь сов. что (бер аҙ) киртеү, киртеп ҡуйыу; надсечь топором дерево ағасты балта менән киртеү
НАДСМАТРИВАТЬ несов. за (над) кем - чем ҡарау, тикшереү, күҙәтеү, ҡарап (тикшереп, күҙәтеп) тороу; надсматривать за работой эшләгәнде күҙәтеп тороу
НАДСМОТР м өҫтән тикшереп (ҡарап, күҙәтеп) тороу; надсмотр за порядком тәртипте өҫтән тикшереп тороу
НАДСМОТРЩИК м ҡараусы, баҡтансы (тикшереп - кцҙәтеп тороусы, кцҙәтеп эшлә-тецсе); путевой надсмотрщик юл ҡараусы
НАДСТАВИТЬ сов. что өҫтәп (ялғап) оҙонайтыу; надставить рукава еңдәрҙе ялғап оҙонайтыу
НАДСТАВЛЯТЬ несов. см. надставить
НАДСТАВНОЙ, -ая, -ое 1. ялғанған, ялғанмалы; надставные рукава ялғанған еңдәр 2. ялғап ҡуйыла торған, ялғап ҡуйыу өсөн; надставная доска стола өҫтәлгә ялғап ҡуйыла торған таҡта
НАДСТРАИВАТЬ несов. см. надстроить
НАДСТРАИВАТЬСЯ несов. страд. от надстраивать
НАДСТРОЕЧНЫЙ, -ая, -ое полит. өҫҡорма ...ы, өҫҡормаға хас (булған); надстроечные явления өҫҡормаға хас күренештәр
НАДСТРОИТЬ сов. что өҫтәп төҙөү (ҡороу), бейегәйтеп (бейек итеп) төҙөү; надстроить дом өйҙө бейегәйтеп төҙөү
НАДСТРОЙКА ж 1. см. надстроить; надстройка новых этажей к дому өйгә яңы ҡаттар өҫтәп төҙөү 2. өҫкө ҡоролма; надстройки корабля караптың өҫкө ҡоролмалары 3. полит. өҫҡорма
НАДСТРОЧНЫЙ, -ая, -ое (яҙылған, яҙма) юл өҫтөндәге; надстрочные знаки юл өҫтөндәге билдәләр
НАДТЕСАТЬ сов. что (өҫтән) юныу (юнып алыу); надтесать бревно бүрәнәне өҫтән юнып алыу
НАДТЁСЫВАТЬ несов. см. надтесать
НАДТРЕСНУТЫЙ, -ая, -ое 1. сатнаған, аҙ ғына ярыҡ; надтреснутый стакан сатнаған стакан 2. перен. (о звуке, голосе) ҡалтыраған, ҡарлыҡҡан; надтреснутый голос ҡарлыҡҡан тауыш
НАДТРЕСНУТЬ сов. сатнау, аҙ ғына (сатнау) ярылыу; стекло надтреснуло быяла сатнаны
608
итеп ағас ҡабығы һыҙырып алыу ♦ надрать уши кому ҡолағын бороу
НАДРЕЗ м 1. см. надрезать — надрезать 2. (надрезанное место) киҫек, киҫелгән урын; поперечный надрез арҡыры киҫек
НАДРЕЗАТЬ сов. что (бер аҙ) ҡырҡа (киҫә) биреп ҡуйыу; надрезать картон ҡатырғаны ҡырҡа биреп ҡуйыу
НАДРЕЗАТЬ несов. см. надрезать
НАДРЕЗЫВАТЬ несов. см. надрезать
НАДРЕЗЫВАТЬСЯ несов. страд. от надрезывать
НАДРЕССИРОВАТЬ сов. кого - что; разг. өйрәтеү, күнектереү (хайуанды); надрессировать собаку этте өйрәтеү
НАДРУБ м 1. см. надрубить; надруб бревна бүрәнәне бер аҙ киртеү 2. киртеп алынған урын, уйым; надруб на полене утын ағасындағы уйым
НАДРУБАТЬ несов. см. надрубить
НАДРУБАТЬСЯ несов. страд. от надрубать
НАДРУБИТЬ сов. что (бер аҙ) киртеү (сабыу), саба (киртә) биреп ҡуйыу; надрубить кору ағас ҡабығын киртә биреп ҡуйыу
НАДРУГАТЕЛЬСТВО с мыҫҡыл, мыҫҡыл итеү, мәсхәрә, мәсхәрә итеү; оградить себя от надругательства үҙеңде мыҫҡылдан һаҡлап алып ҡалыу
НАДРУГАТЬСЯ сов. над кем - чем мыҫҡыл итеү, мыҫҡыллау, мәсхәрәләү, хурлау; надругаться над слабым көсһөҙҙө мыҫҡыллау
НАДРЫВ м 1. см. надорвать 1; надрыв конверта конверттың ситен бер аҙ йыртыу 2. йыртылған урын, йыртыҡ; надрыв на листе ҡағыҙ битендәге йыртыҡ 3. перен. төшөнкөлөк, һынылыш, көсөргәнеш; кашлять с надрывом көсөргәнеш менән йүткереү; душевный надрыв рухи һынылыш ♦ говорить с надрывом ҡыҙып (ярһып) һөйләү
НАДРЫВАТЬ несов. см. надорвать ♦ надрывать глотку (горло) прост. боғаҙ йыртыу (ярыу), аҡырып һөйләү (йырлау)
НАДРЫВАТЬСЯ несов. 1. см. надорваться 1;
2. над чем и без доп.; перен., разг. көсәнеп эшләү, бөтә көстө һалып (ҡуйып) эшләү (тырышыу), хәлдән тайыу, имгәнеү, бик ҡаты ҡысҡырыу; надрываться над стиркой кер йыуып хәлдән тайыу; надрываться, поднимая тяжести ауыр күтәреп имгәнеү 3. от чего яфаланыу, ғазапланыу; надрываться от чувства раскаяния үкенеү тойғоһонан ғазапланыу 4. страд. от надрывать ♦ сердце (душа) надрывается йөрәк (күңел) әрней (өҙөлә)
НАДРЫВИСТЫЙ, -ая, -ое артыҡ (үтә) көсөргәнешле, әсе, ҡаты, ярһыулы; надрывистый кашель ҡаты йүткереү, быума йүтәл
НАДРЫВНЫЙ, -ая, -ое әрнеүле, әсенеүле, йөрәк әрнеткес, үҙәк өҙгөс; надрывная песня йөрәк әрнеткес йыр
НАДСАДИСТЫЙ, -ая, -ое разг. см. надсадный
НАДСАДНЫЙ, -ая, -ое разг. ҡаты; надсадный кашель ҡаты йүтәл
НАДСЕКАТЬ несов. см. надсечь
НАДСЕЧКА ж 1. см. надсечь; надсечка бревна бүрәнәне киртә биреп ҡуйыу 2. (зарубка ) киртек, тамға; надсечка на камне таштағы тамға
надсЕчь сов. что (бер аҙ) киртеү, киртеп ҡуйыу; надсечь топором дерево ағасты балта менән киртеү
НАДСМАТРИВАТЬ несов. за (над) кем - чем ҡарау, тикшереү, күҙәтеү, ҡарап (тикшереп, күҙәтеп) тороу; надсматривать за работой эшләгәнде күҙәтеп тороу
НАДСМОТР м өҫтән тикшереп (ҡарап, күҙәтеп) тороу; надсмотр за порядком тәртипте өҫтән тикшереп тороу
НАДСМОТРЩИК м ҡараусы, баҡтансы (тикшереп - кцҙәтеп тороусы, кцҙәтеп эшлә-тецсе); путевой надсмотрщик юл ҡараусы
НАДСТАВИТЬ сов. что өҫтәп (ялғап) оҙонайтыу; надставить рукава еңдәрҙе ялғап оҙонайтыу
НАДСТАВЛЯТЬ несов. см. надставить
НАДСТАВНОЙ, -ая, -ое 1. ялғанған, ялғанмалы; надставные рукава ялғанған еңдәр 2. ялғап ҡуйыла торған, ялғап ҡуйыу өсөн; надставная доска стола өҫтәлгә ялғап ҡуйыла торған таҡта
НАДСТРАИВАТЬ несов. см. надстроить
НАДСТРАИВАТЬСЯ несов. страд. от надстраивать
НАДСТРОЕЧНЫЙ, -ая, -ое полит. өҫҡорма ...ы, өҫҡормаға хас (булған); надстроечные явления өҫҡормаға хас күренештәр
НАДСТРОИТЬ сов. что өҫтәп төҙөү (ҡороу), бейегәйтеп (бейек итеп) төҙөү; надстроить дом өйҙө бейегәйтеп төҙөү
НАДСТРОЙКА ж 1. см. надстроить; надстройка новых этажей к дому өйгә яңы ҡаттар өҫтәп төҙөү 2. өҫкө ҡоролма; надстройки корабля караптың өҫкө ҡоролмалары 3. полит. өҫҡорма
НАДСТРОЧНЫЙ, -ая, -ое (яҙылған, яҙма) юл өҫтөндәге; надстрочные знаки юл өҫтөндәге билдәләр
НАДТЕСАТЬ сов. что (өҫтән) юныу (юнып алыу); надтесать бревно бүрәнәне өҫтән юнып алыу
НАДТЁСЫВАТЬ несов. см. надтесать
НАДТРЕСНУТЫЙ, -ая, -ое 1. сатнаған, аҙ ғына ярыҡ; надтреснутый стакан сатнаған стакан 2. перен. (о звуке, голосе) ҡалтыраған, ҡарлыҡҡан; надтреснутый голос ҡарлыҡҡан тауыш
НАДТРЕСНУТЬ сов. сатнау, аҙ ғына (сатнау) ярылыу; стекло надтреснуло быяла сатнаны
608