Баш
Рус
Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. I том. 643 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
НАТЯНУТЬ
НАТРЯСТИСЬ сов.; разг. 1. һелкенеү, һелкетеү; натрястись в дороге юлда һелкенеү 2. (испытать дрожь от чего - л. в течение длительного времени) ҡалтыраныу, ҡалтыранып тороу; натрястись от страха ҡурҡыуҙан ҡалтыраныу 3. (насыпаться) ҡойолоу; натряслось много яблок күп кенә алма ҡойолған
НАТУГА ж; разг. көсәнеш, көсөргәнеш, көсәнеү; работать без натуги көсөргәнешһеҙ эшләү
НАТУГО нареч.; разг. тығыҙлап, тығыҙ итеп, ҡыҫып, тартып; натуго завязать рюкзак артмаҡты ныҡ тартып бәйләү; натуго затянуться ремнём ҡайышты ныҡ ҡыҫып быуыу
НАТУЖИВАТЬ несов. см. натужить
НАТУЖИВАТЬСЯ несов. см. натужиться 2
НАТУЖИТЬ сов. что; разг. киреү, йыйырыу, ҡабартыу; натужить мускулы мускулдарҙы киреү
НАТУЖИТЬСЯ сов.; разг. кирелеү, көсәнеү, бар көстө һалыу; натужиться, поднимая гирю гер күтәреп көсәнеү
НАТУЖИТЬСЯ сов.; разг. оҙаҡ (күп) ҡайғырыу, көйөү, зарығыу, зарығып бөтөү; натужиться в разлуке айырылышыуҙан зарығып бөтөү
НАТУЖНЫЙ, -ая, -ое разг. 1. көсәнеүле, көсәнеп эшләнгән; натужный рывок көсәнеүле ырғыу 2. яһалма; натужная радость яһалма шатлыҡ
НАТУРА ж 1. (.характер) холоҡ, тәбиғәт; мягкий по натуре человек йомшаҡ тәбиғәтле кеше 2. (действительность, реальность) ысын, ысынбарлыҡ; увидеть медведя в натуре ысын айыу күреү 3. иск. (живой образец) натура (тәбиғи црнэк); рисовать с натуры натуранан рәсем төшөрөү 4. кино. тәбиғи шарттар; снять фильм на натуре фильмды тәбиғи шарттарҙа төшөрөү 5. натуралата (эйбер, аҙыҡ, иген һ.б.); получить натурой натуралата алыу
НАТУРАЛИЗАЦИЯ ж натурализация (сит ил кешеһенә гражданлыҡ хоҡуғы бирец йэки сит дәцләт гражданлығын ҡабул итец)
НАТУРАЛИЗМ м натурализм (1. XIX б. һуцғы яртыһында әҙәбиәттә һәм сәнғәттә барлыҡҡа килгән йцнәлеш 2. урыҫ әҙәбиәтендә реалистик йцнәлештец баштағы исеме)
НАТУРАЛИЗОВАТЬ сов., несов. кого гражданлыҡ хоҡуғы биреү (сит ил кешеһенә)
НАТУРАЛИЗОВАТЬСЯ сов., несов. сит ил гражданлығын ҡабул итеү
НАТУРАЛИСТ м натуралист (1. тәбиғәтте өйрәнецсе, тәбиғәт белгесе 2. натурализм яҡлы кеше)
НАТУРАЛИСТИЧЕСКИЙ, -ая, -ое натуралистик, натурализм ...ы; натуралистическое направление в живописи рәсем сәнғәтендә натурализм йүнәлеше
НАТУРАЛЬНОСТЬ ж тәбиғилек; натуральность поведения ҡылыҡтың тәбиғилеге
НАТУРАЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. (естественный ) тәбиғи; натуральный тон тәбиғи тауыш 2. (неподдельный, настоящий) ысын; натуральный шёлк ысын ебәк 3. (оплачиваемый натурой ) әйберләтә, натуралата, натураль; натуральный налог әйберләтә һалым; натуральный обмен натураль алмашыу ♦ натуральное хозяйство натураль хужалыҡ
НАТУРНЫЙ, -ая, -ое 1. иск. натуранан төшөрөү ...ы; натурный класс натуранан төшөрөү класы 2. кино. тәбиғи шарттарҙа; натурные съёмки тәбиғи шарттарҙа төшөрөү
НАТУРОПЛАТА ж әйберләтә (натуралата) түләү
НАТУРЩИК м и НАТУРЩИЦА ж натурщик (һцрәт яһағанда рәссам алдында өлгө, һын булып тороусы)
НАТУШИТЬ сов. что быҡтырып (томалап) бешереү; натушить овощи с мясом йәшелсә менән ит быҡтырып бешереү
НАТЫКАТЬ сов. что; разг. ҡаҙап (сәнсеп) ҡуйыу; натыкать иголок энәләр сәнсеп ҡуйыу
НАТЫКАТЬ несов. 1. см. натыкать 2. см. наткнуть
НАТЫКАТЬСЯ несов. 1. см. наткнуться 2. страд. от натыкать
НАТЮРМОРТ м; иск. натюрморт
НАТЯГИВАНИЕ с см. натягивать; натягивание струн ҡылдарҙы тартыу
НАТЯГИВАТЬ несов. см. натянуть
НАТЯГИВАТЬСЯ несов. 1. см. натянуться 2. страд. от натягивать
НАТЯЖЕНИЕ с 1. см. натянуть 1, натянуться; натяжение парусов елкәндәрҙе киреү 2. мед. ит үреү, бөтәшеү, уңалыу; первичное натяжение ит үрә башлау
НАТЯЖКА ж 1. см. натянуть 1, натянуться; натяжка струн ҡылдарҙы тартыу 2. перен. тартып-һуҙып; поставить с натяжкой тройку тартып-һуҙып өслө ҡуйыу
НАТЯЖНОЙ, -ая, -ое тартып (һуҙып, киреп) кейҙерелә торған, тарттыра торған; натяжные шины киреп кейҙерелә торған шиндар; натяжной канат тарттыра торған йыуан арҡан
НАТЯНУТОСТЬ ж ҡырҡыулыҡ, киҫкенлек, ҡырҡыу (киҫкен) булыу, яһалмалылыҡ; натянутость отношений мөнәсәбәттәрҙең киҫкен булыуы
НАТЯНУТЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от натянуть; натянутые паруса кирелгән елкәндәр 2. прил. (лишённый естественности) яһалма, ысын күңелдән булмаған, ҡырҡыу, киҫкен; натянутый разговор ысын күңелдән булмаған һөйләшеү; натянутые отношения киҫкен мөнәсәбәттәр
НАТЯНУТЬ сов. что 1. тартыу, киреү, тартып (киреп) ҡуйыу; натянуть вожжи дилбегәне
643
21*
НАТРЯСТИСЬ сов.; разг. 1. һелкенеү, һелкетеү; натрястись в дороге юлда һелкенеү 2. (испытать дрожь от чего - л. в течение длительного времени) ҡалтыраныу, ҡалтыранып тороу; натрястись от страха ҡурҡыуҙан ҡалтыраныу 3. (насыпаться) ҡойолоу; натряслось много яблок күп кенә алма ҡойолған
НАТУГА ж; разг. көсәнеш, көсөргәнеш, көсәнеү; работать без натуги көсөргәнешһеҙ эшләү
НАТУГО нареч.; разг. тығыҙлап, тығыҙ итеп, ҡыҫып, тартып; натуго завязать рюкзак артмаҡты ныҡ тартып бәйләү; натуго затянуться ремнём ҡайышты ныҡ ҡыҫып быуыу
НАТУЖИВАТЬ несов. см. натужить
НАТУЖИВАТЬСЯ несов. см. натужиться 2
НАТУЖИТЬ сов. что; разг. киреү, йыйырыу, ҡабартыу; натужить мускулы мускулдарҙы киреү
НАТУЖИТЬСЯ сов.; разг. кирелеү, көсәнеү, бар көстө һалыу; натужиться, поднимая гирю гер күтәреп көсәнеү
НАТУЖИТЬСЯ сов.; разг. оҙаҡ (күп) ҡайғырыу, көйөү, зарығыу, зарығып бөтөү; натужиться в разлуке айырылышыуҙан зарығып бөтөү
НАТУЖНЫЙ, -ая, -ое разг. 1. көсәнеүле, көсәнеп эшләнгән; натужный рывок көсәнеүле ырғыу 2. яһалма; натужная радость яһалма шатлыҡ
НАТУРА ж 1. (.характер) холоҡ, тәбиғәт; мягкий по натуре человек йомшаҡ тәбиғәтле кеше 2. (действительность, реальность) ысын, ысынбарлыҡ; увидеть медведя в натуре ысын айыу күреү 3. иск. (живой образец) натура (тәбиғи црнэк); рисовать с натуры натуранан рәсем төшөрөү 4. кино. тәбиғи шарттар; снять фильм на натуре фильмды тәбиғи шарттарҙа төшөрөү 5. натуралата (эйбер, аҙыҡ, иген һ.б.); получить натурой натуралата алыу
НАТУРАЛИЗАЦИЯ ж натурализация (сит ил кешеһенә гражданлыҡ хоҡуғы бирец йэки сит дәцләт гражданлығын ҡабул итец)
НАТУРАЛИЗМ м натурализм (1. XIX б. һуцғы яртыһында әҙәбиәттә һәм сәнғәттә барлыҡҡа килгән йцнәлеш 2. урыҫ әҙәбиәтендә реалистик йцнәлештец баштағы исеме)
НАТУРАЛИЗОВАТЬ сов., несов. кого гражданлыҡ хоҡуғы биреү (сит ил кешеһенә)
НАТУРАЛИЗОВАТЬСЯ сов., несов. сит ил гражданлығын ҡабул итеү
НАТУРАЛИСТ м натуралист (1. тәбиғәтте өйрәнецсе, тәбиғәт белгесе 2. натурализм яҡлы кеше)
НАТУРАЛИСТИЧЕСКИЙ, -ая, -ое натуралистик, натурализм ...ы; натуралистическое направление в живописи рәсем сәнғәтендә натурализм йүнәлеше
НАТУРАЛЬНОСТЬ ж тәбиғилек; натуральность поведения ҡылыҡтың тәбиғилеге
НАТУРАЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. (естественный ) тәбиғи; натуральный тон тәбиғи тауыш 2. (неподдельный, настоящий) ысын; натуральный шёлк ысын ебәк 3. (оплачиваемый натурой ) әйберләтә, натуралата, натураль; натуральный налог әйберләтә һалым; натуральный обмен натураль алмашыу ♦ натуральное хозяйство натураль хужалыҡ
НАТУРНЫЙ, -ая, -ое 1. иск. натуранан төшөрөү ...ы; натурный класс натуранан төшөрөү класы 2. кино. тәбиғи шарттарҙа; натурные съёмки тәбиғи шарттарҙа төшөрөү
НАТУРОПЛАТА ж әйберләтә (натуралата) түләү
НАТУРЩИК м и НАТУРЩИЦА ж натурщик (һцрәт яһағанда рәссам алдында өлгө, һын булып тороусы)
НАТУШИТЬ сов. что быҡтырып (томалап) бешереү; натушить овощи с мясом йәшелсә менән ит быҡтырып бешереү
НАТЫКАТЬ сов. что; разг. ҡаҙап (сәнсеп) ҡуйыу; натыкать иголок энәләр сәнсеп ҡуйыу
НАТЫКАТЬ несов. 1. см. натыкать 2. см. наткнуть
НАТЫКАТЬСЯ несов. 1. см. наткнуться 2. страд. от натыкать
НАТЮРМОРТ м; иск. натюрморт
НАТЯГИВАНИЕ с см. натягивать; натягивание струн ҡылдарҙы тартыу
НАТЯГИВАТЬ несов. см. натянуть
НАТЯГИВАТЬСЯ несов. 1. см. натянуться 2. страд. от натягивать
НАТЯЖЕНИЕ с 1. см. натянуть 1, натянуться; натяжение парусов елкәндәрҙе киреү 2. мед. ит үреү, бөтәшеү, уңалыу; первичное натяжение ит үрә башлау
НАТЯЖКА ж 1. см. натянуть 1, натянуться; натяжка струн ҡылдарҙы тартыу 2. перен. тартып-һуҙып; поставить с натяжкой тройку тартып-һуҙып өслө ҡуйыу
НАТЯЖНОЙ, -ая, -ое тартып (һуҙып, киреп) кейҙерелә торған, тарттыра торған; натяжные шины киреп кейҙерелә торған шиндар; натяжной канат тарттыра торған йыуан арҡан
НАТЯНУТОСТЬ ж ҡырҡыулыҡ, киҫкенлек, ҡырҡыу (киҫкен) булыу, яһалмалылыҡ; натянутость отношений мөнәсәбәттәрҙең киҫкен булыуы
НАТЯНУТЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от натянуть; натянутые паруса кирелгән елкәндәр 2. прил. (лишённый естественности) яһалма, ысын күңелдән булмаған, ҡырҡыу, киҫкен; натянутый разговор ысын күңелдән булмаған һөйләшеү; натянутые отношения киҫкен мөнәсәбәттәр
НАТЯНУТЬ сов. что 1. тартыу, киреү, тартып (киреп) ҡуйыу; натянуть вожжи дилбегәне
643
21*