Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 169 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
ПРИГОТОВИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое см. подготовительный
ПРИГОТОВИТЬ сов. 1. кого-что әҙерләү, әҙерләп ҡуйыу, хәстәрләү; приготовить машину к поездке машинаны юлға әҙерләп ҡуйыу; приготовить дрова утын хәстәрләү 2. что, чего (заранее ) алдан әҙерләү, өлгөртөү, әҙерләп ҡуйыу; приготовить баню мунса өлгөртөү 3. что әҙерләү, бешереү, өлгөртөү; приготовить салат салат әҙерләү; приготовить обед аш өлгөртөү
ПРИГОТОВИТЬСЯ сов. к чему, с неопр. и без доп. әҙерләнеү, әҙерләнеп ҡуйыу, әҙер булыу; приготовиться заранее алдан әҙерләнеп ҡуйыу; приготовиться к занятиям дәрестәргә әҙерләнеү
ПРИГОТОВЛЕНИЕ с см. приготовить — приготовлять, приготовиться — приготовляться
ПРИГОТОВЛЯТЬ несов. см. приготовить
ПРИГОТОВЛЯТЬСЯ несов. 1. см. приготовиться 2. страд. от приготовлять
ПРИГРАНИЧНЫЙ, -ая, -ое сиккә яҡын, сик буйындағы
ПРИГРЕВАТЬ несов. см. пригреть
пригрезиться сов. 1. (представиться в воображении) күҙ алдына килеп баҫыу, күҙ алдына баҫыу (килеү), кәүҙәләнеү, һүрәтләнеү 2. (присниться) төшкә инеү
ПРИГРЕСТИ сов.; разг. 1. что (сгребая, собрать ) көрәү, йыйыу, көрәп (йыйыу) өйөү, көрәп өйөп ҡуйыу; пригрести снег к забору ҡарҙы ҡойма эргәһенә көрәп өйөп ҡуйыу 2. (приблизиться , гребя вёслами) ишеү, ишеп килеү, ишеп килтереү, ишеп килеп туҡтау; пригрести к берегу ишеп килеп яр буйына туҡтау
пригрЕть сов. 1. кого-что и без доп. йылытыу, йылыта төшөү; солнце пригрело ҡояш йылыта төштө 2. кого; перен., разг. ярҙам, хәстәр күрһәтеп яҡынайтыу, һыйындырыу; пригреть у себя сирот етемдәрҙе үҙеңә һыйындырыу
ПРИГРЕТЬСЯ сов. йылыныу; пригреться на солнышке ҡояшта йылыныу
ПРИГРОЗИТЬ сов. кому, чем ҡурҡытыу, янау, ҡурҡытыу ишараһы яһау
ПРИГУБИТЬ сов. что, чего и без доп. ирен тейҙереү, татып (тәмләп) ҡарау
ПРИДАВАТЬ несов. см. придать; не придавайте этому значения быға ҙур әһәмиәт бирмәгеҙ
ПРИДАВИТЬ сов. 1. кого-что (прижать) баҫтырыу, баҫтырып ҡуйыу, батыра баҫыу, һеңдерә баҫыу; придавить к земле ергә батыра баҫыу; придавить камнем таш менән баҫтырып ҡуйыу 2. кого; перен., прост. ҡыҫыу, баҫыу, иҙеү (рухи яҡтан) 3. разг. (задавить) баҫып үлтереү, һытыу
ПРИДАВЛИВАТЬ несов. см. придавить
ПРИДАВЛЕННОСТЬ ж; разг. йәберһетелгәнлек
ПРИДЕРЖИВАТЬСЯ
ПРИДАВЛЕННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от придавить 2. прил.; разг. (низкий, придавленный) тәпәш, йәйпәк 3. прил.; разг. (забитый) түбән-һетелгән, йәберһетелгән
ПРИДАНОЕ с 1. игәт, бирнә 2. (для новорождённого ) бала бүләге
ПРИДАТОК м 1. ҡушымта, тағылма; быть в роли придатка ҡушымта ролендә булыу 2. спец. өҫтәмә ағзалар, өҫтә(л)мә үҫенте; придаток яичника түллек өҫтәмәһе
ПРИДАТОЧНЫЙ, -ая, ое эйәрсән, өҫтәмә; придаточная почка бот. өҫтәмә бөрө; придаточное требование юр. эйәрсән талап ♦ придаточное предложение грам. эйәрсән һөйләм
ПРИДАТЬ сов. 1. кого-что (прибавить) өҫтәп биреү, өҫтәү; придать в помощь людей ярҙамға кешеләр өҫтәү 2. чего (усилить, прибавить что-л.) (көс, дәрт) биреү, өҫтәү 3. что (дать свойство) биреү (берәй цҙенсәлек, сифат ); придать устойчивость ныҡлыҡ биреү 4. что; перен. (вложить во что-л. какой-л. смысл) әһәмиәт биреү; придать серьёзное значение словам һүҙгә етди әһәмиәт биреү
ПРИДАЧА ж 1. см. придать — придавать 1, 2; 2. (то, что придано, прибавлено сверх че-го-л.) өҫтәмә, өҫтәү; просить придачу өҫтәү һорау ♦ в придачу өҫтәүенә, өҫтәлмә рәүештә
ПРИДВИГАТЬ несов. см. придвинуть
ПРИДВИГАТЬСЯ несов. 1. см. придвинуться 2. страд. от придвигать
ПРИДВИЖНОЙ, -ая, -ое күсермәле, күсерелә торған; придвижной столик күсермәле өҫтәл
ПРИДВИНУТЬ сов. что 1. (двигая, приблизить ) яҡынайтыу, яҡын килтереү, эргәгә тартыу; придвинуть стол к стене өҫтәлде стенаға яҡын тартыу 2. разг. (сделать более близким по времени) ваҡыт араһын кәметеү, яҡынайтыу, яҡын күсереү; придвинуть срок ваҡытын яҡынайтыу
ПРИДВИНУТЬСЯ сов. яҡынлау, яҡынайыу, яҡын килеү
ПРИДВОРНЫЙ, -ая, -ое 1. батша һарайын-дағы, һарай ...ы; придворный поэт батша һара-йындағы шағир 2. в знач. сущ. придворный м и придворная ж батшаға яҡын кеше, һарай кешеһе
ПРИДЕЛАТЬ сов. что, к чему эшләп (яһап) ҡуйыу, беркетеү; приделать замок к дверям ишеккә бик эшләп ҡуйыу
ПРИДЕЛЫВАТЬ несов. см. приделать
ПРИДЕРЖАТЬ сов.; разг. 1. кого-что (задержать ; слегка удерживая, не дать упасть и т. п.) бер аҙ тота төшөү, туҡтатып тороу, то-тоңҡорау; придержать лошадь атты туҡтатып тороу 2. что; перен. (не пустить в оборот) тотоп (һаҡлап) тороу ♦ придержать язык см. язык
ПРИДЕРЖИВАТЬ несов. см. придержать
ПРИДЕРЖИВАТЬСЯ несов. 1. за что (слегка держаться) тотоноу, тотоңҡорау, тотоноп ба-
169
ПРИГОТОВИТЬ сов. 1. кого-что әҙерләү, әҙерләп ҡуйыу, хәстәрләү; приготовить машину к поездке машинаны юлға әҙерләп ҡуйыу; приготовить дрова утын хәстәрләү 2. что, чего (заранее ) алдан әҙерләү, өлгөртөү, әҙерләп ҡуйыу; приготовить баню мунса өлгөртөү 3. что әҙерләү, бешереү, өлгөртөү; приготовить салат салат әҙерләү; приготовить обед аш өлгөртөү
ПРИГОТОВИТЬСЯ сов. к чему, с неопр. и без доп. әҙерләнеү, әҙерләнеп ҡуйыу, әҙер булыу; приготовиться заранее алдан әҙерләнеп ҡуйыу; приготовиться к занятиям дәрестәргә әҙерләнеү
ПРИГОТОВЛЕНИЕ с см. приготовить — приготовлять, приготовиться — приготовляться
ПРИГОТОВЛЯТЬ несов. см. приготовить
ПРИГОТОВЛЯТЬСЯ несов. 1. см. приготовиться 2. страд. от приготовлять
ПРИГРАНИЧНЫЙ, -ая, -ое сиккә яҡын, сик буйындағы
ПРИГРЕВАТЬ несов. см. пригреть
пригрезиться сов. 1. (представиться в воображении) күҙ алдына килеп баҫыу, күҙ алдына баҫыу (килеү), кәүҙәләнеү, һүрәтләнеү 2. (присниться) төшкә инеү
ПРИГРЕСТИ сов.; разг. 1. что (сгребая, собрать ) көрәү, йыйыу, көрәп (йыйыу) өйөү, көрәп өйөп ҡуйыу; пригрести снег к забору ҡарҙы ҡойма эргәһенә көрәп өйөп ҡуйыу 2. (приблизиться , гребя вёслами) ишеү, ишеп килеү, ишеп килтереү, ишеп килеп туҡтау; пригрести к берегу ишеп килеп яр буйына туҡтау
пригрЕть сов. 1. кого-что и без доп. йылытыу, йылыта төшөү; солнце пригрело ҡояш йылыта төштө 2. кого; перен., разг. ярҙам, хәстәр күрһәтеп яҡынайтыу, һыйындырыу; пригреть у себя сирот етемдәрҙе үҙеңә һыйындырыу
ПРИГРЕТЬСЯ сов. йылыныу; пригреться на солнышке ҡояшта йылыныу
ПРИГРОЗИТЬ сов. кому, чем ҡурҡытыу, янау, ҡурҡытыу ишараһы яһау
ПРИГУБИТЬ сов. что, чего и без доп. ирен тейҙереү, татып (тәмләп) ҡарау
ПРИДАВАТЬ несов. см. придать; не придавайте этому значения быға ҙур әһәмиәт бирмәгеҙ
ПРИДАВИТЬ сов. 1. кого-что (прижать) баҫтырыу, баҫтырып ҡуйыу, батыра баҫыу, һеңдерә баҫыу; придавить к земле ергә батыра баҫыу; придавить камнем таш менән баҫтырып ҡуйыу 2. кого; перен., прост. ҡыҫыу, баҫыу, иҙеү (рухи яҡтан) 3. разг. (задавить) баҫып үлтереү, һытыу
ПРИДАВЛИВАТЬ несов. см. придавить
ПРИДАВЛЕННОСТЬ ж; разг. йәберһетелгәнлек
ПРИДЕРЖИВАТЬСЯ
ПРИДАВЛЕННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от придавить 2. прил.; разг. (низкий, придавленный) тәпәш, йәйпәк 3. прил.; разг. (забитый) түбән-һетелгән, йәберһетелгән
ПРИДАНОЕ с 1. игәт, бирнә 2. (для новорождённого ) бала бүләге
ПРИДАТОК м 1. ҡушымта, тағылма; быть в роли придатка ҡушымта ролендә булыу 2. спец. өҫтәмә ағзалар, өҫтә(л)мә үҫенте; придаток яичника түллек өҫтәмәһе
ПРИДАТОЧНЫЙ, -ая, ое эйәрсән, өҫтәмә; придаточная почка бот. өҫтәмә бөрө; придаточное требование юр. эйәрсән талап ♦ придаточное предложение грам. эйәрсән һөйләм
ПРИДАТЬ сов. 1. кого-что (прибавить) өҫтәп биреү, өҫтәү; придать в помощь людей ярҙамға кешеләр өҫтәү 2. чего (усилить, прибавить что-л.) (көс, дәрт) биреү, өҫтәү 3. что (дать свойство) биреү (берәй цҙенсәлек, сифат ); придать устойчивость ныҡлыҡ биреү 4. что; перен. (вложить во что-л. какой-л. смысл) әһәмиәт биреү; придать серьёзное значение словам һүҙгә етди әһәмиәт биреү
ПРИДАЧА ж 1. см. придать — придавать 1, 2; 2. (то, что придано, прибавлено сверх че-го-л.) өҫтәмә, өҫтәү; просить придачу өҫтәү һорау ♦ в придачу өҫтәүенә, өҫтәлмә рәүештә
ПРИДВИГАТЬ несов. см. придвинуть
ПРИДВИГАТЬСЯ несов. 1. см. придвинуться 2. страд. от придвигать
ПРИДВИЖНОЙ, -ая, -ое күсермәле, күсерелә торған; придвижной столик күсермәле өҫтәл
ПРИДВИНУТЬ сов. что 1. (двигая, приблизить ) яҡынайтыу, яҡын килтереү, эргәгә тартыу; придвинуть стол к стене өҫтәлде стенаға яҡын тартыу 2. разг. (сделать более близким по времени) ваҡыт араһын кәметеү, яҡынайтыу, яҡын күсереү; придвинуть срок ваҡытын яҡынайтыу
ПРИДВИНУТЬСЯ сов. яҡынлау, яҡынайыу, яҡын килеү
ПРИДВОРНЫЙ, -ая, -ое 1. батша һарайын-дағы, һарай ...ы; придворный поэт батша һара-йындағы шағир 2. в знач. сущ. придворный м и придворная ж батшаға яҡын кеше, һарай кешеһе
ПРИДЕЛАТЬ сов. что, к чему эшләп (яһап) ҡуйыу, беркетеү; приделать замок к дверям ишеккә бик эшләп ҡуйыу
ПРИДЕЛЫВАТЬ несов. см. приделать
ПРИДЕРЖАТЬ сов.; разг. 1. кого-что (задержать ; слегка удерживая, не дать упасть и т. п.) бер аҙ тота төшөү, туҡтатып тороу, то-тоңҡорау; придержать лошадь атты туҡтатып тороу 2. что; перен. (не пустить в оборот) тотоп (һаҡлап) тороу ♦ придержать язык см. язык
ПРИДЕРЖИВАТЬ несов. см. придержать
ПРИДЕРЖИВАТЬСЯ несов. 1. за что (слегка держаться) тотоноу, тотоңҡорау, тотоноп ба-
169