Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 350 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
САНТЕХНИКА
САНТЕХНИКА ж (санитарная техника) сантехника (санитария техникаһы)
САНТЕХНИЧЕСКИЙ, -ая, -ое (санитарнотехнический ) сантехника ...ы; сантехническое оборудование сантехника йыһаздары
САНТИГРАММ м сантиграмм (грамдың йөҙҙән бер өлөшө)
САНТИМ м сантим (Францияла, Бельгияла һ. б. илдәрҙә франктың йөҙҙән бер өлөшөнә тиң булган ваҡ аҡса)
САНТИМЕНТЫ мн.; разг. хис-тойғоға бирелеү ♦ разводить сантименты хис-тойғоға бирелеү
САНТИМЕТР м сантиметр (метрҙың йөҙҙән бер өлөшө); делить на сантиметры сантиметрҙарға бүлеү
САНТИМЕТРОВЫЙ, -ая, -ое сантиметрлы (бер сантиметр оҙонлоҡтагы) ♦ сантиметровая лента сантиметрлы таҫма
САНУЗЕЛ м (санитарный узел) санузел (санитария узелы); санузлы жилых домов торлаҡ йорттарҙың санузелдары
САНЧАСТЬ ж (санитарная часть) санчасть (санитария часы)
САП I м маңҡа, маңҡа ауырыуы (йылҡы малында ); заболеть сапом маңҡа булыу
САП II м; разг. см. сопение
САПА ж; воен. сапа (траншеяның бер төрө); винтообразная сапа бормалы сапа ♦ тихой сапой аҫтыртын, йәшертен, һиҙҙермәҫтән
САПЁР м сапёр; служить сапёром сапёр булып хеҙмәт итеү
САПЁРНЫЙ, -ая, -ое 1. сапёр(ҙар) ...ы; сапёрный батальон сапёрҙар батальоны 2. сапёр-лыҡ ...ы; сапёрное дело сапёрлыҡ эше
сапнОй, -ая, -ое маңҡалы, маңҡа ауырыулы; сапная лошадь маңҡалы ат
САПОГИ мн. (ед. сапог м) итек; кожаные сапоги күн итек; зимние сапоги ҡышҡы итек; болотные сапоги һаҙҙа кейә торған итек ♦ под сапогом (быть) йәберләнеп йәшәү; два сапога пара икеһе бер ҡалып, икеһе бер сыбыҡтан ҡыуылған, силәгенә күрә ҡапҡасы; сапоги всмятку буш һүҙ, туҙға яҙмаған нәмә; сапоги-скороходы см. скороход
САПОЖКИ и САПОЖКИ мн. (ед. сапожок м) итектәр; резиновые сапожки резина итектәр
САПОЖНИК м 1. итексе, итек тегеүсе, ситексе, ситек тегеүсе; работать сапожником итексе булып эшләү 2. прост., пренебр. (о неумелом, неискусном в каком-л. деле человеке) булдыҡһыҙ (эшкинмәгән) кеше
САПОЖНИЧАТЬ несов.; разг. итек (ситек) тегеү менән шөғөлләнеү, итек (ситек) тегеү
САПОЖНЫЙ, -ая, -ое 1. итек (ситек) ...ы, итексе (ситексе) ...ы; сапожная щётка итек щёт-каһы; сапожный нож итексе бысағы 2. итек те
350
геү ...ы, итек ...ы; сапожная мастерская итек тегеү оҫтаханаһы
САПФИР м сапфир, зәңгәр яҡут (зәңгәр йәки кцк төҫтәге аҫыл таш)
САПФИРНЫЙ и САПФИРОВЫЙ, -ая, -ое 1. сапфир (зәңгәр яҡут) ...ы; сапфирные серьги сапфир ҡашлы алҡа 2. (цвета сапфира) сапфир төҫлө, зәңгәр
сарАй м һарай; дровяной сарай утын һарайы; построить сарай һарай һалыу
САРАЙНЫЙ, -ая, -ое һарай ...ы; сарайная дверь һарай ишеге
САРАНЧА ж саранча, ҡара сиңерткә (туры ҡанатлылар төркөмөнә ҡараган, яу булып осоп йөрөп, игенде, цләнде бөтөргән зарарлы ауыл хужалылы ҡоротҡосо)
САРАНЧОВЫЙ, -ая, -ое 1. саранча ...ы, ҡара сиңерткә ...ы; саранчовая личинка ҡара сиңерткә ҡарышлауығы 2. в знач. сущ. саранчовые мн.; зоол. саранчалар
САРАНЧУК м бала саранча (ҡанаты сыгып килгән саранча)
САРАФАН м сарафан (1. урыҫ ҡатындарының еңһеҙ итеп тегелгән оҙон итәкле кцлдәге 2. еңһеҙ итеп тегелгән ҡатын-ҡыҙ кцлдәге)
САРАФАННЫЙ, -ая, -ое сарафан ...ы, сара-фанлыҡ; сарафанный ситец сарафанлыҡ ситса
САРАЦИНСКИЙ и САРАЧИНСКИЙ, -ая, -ое сарацин ...ы, сарачин ...ы; сарацинское население сарацин халҡы ♦ сарацинское (сарачин-ское) пшено уст. дөгө
САРАЦИНЫ и САРАЧИНЫ мн. (ед. сарацин и сарачин м) сарациндар, сарачиндар (Урта быуатта европалыларҙың гәрәптәрҙе, шулай уҡ яҡын Көнсыгышта йәшәгән ҡайһы бер халыҡтарҙы атап йөрөткән исеме)
САРДЕЛЬКА I м сарделька (сосиска төрө)
САРДЕЛЬКА II ж см. тюлька
САРДИНА ж сардина (сельдтар гаиләһенә ҡараган ваҡ диңгеҙ балыгы)
САРДИНКА ж см. сардина
САРДИННЫЙ и САРДИНОВЫЙ, -ая, -ое сардина ...ы; сардиновый промысел сардина тотоу (аулау) кәсебе
САРДОНИКС м сардоникс (аҡыҡтың бер төрө )
САРДОНИЧЕСКИЙ, -ая, -ое книжн. мыҫҡыллы, зәһәрле, әсе, уҫал, мәсхәрәле; сардонический смех әсе көлөү
САРЖА ж саржа (ебе диагональ һугылган кизе-мамыҡ йә ебәк эслек өсөн туҡыма); розовая саржа ал саржа
САРЖЕВЫЙ, -ая, -ое 1. саржа; саржевая подкладка саржа эслек 2. саржа, саржа ...ы; саржевое производство саржа етештереү
САРКАЗМ м сарказм (1. мыҫҡыллы әсе кө-лөц 2. әсе, зәһәр көлөц менән белдерелгән шелтә йәки иҫкәртмә)
САНТЕХНИКА ж (санитарная техника) сантехника (санитария техникаһы)
САНТЕХНИЧЕСКИЙ, -ая, -ое (санитарнотехнический ) сантехника ...ы; сантехническое оборудование сантехника йыһаздары
САНТИГРАММ м сантиграмм (грамдың йөҙҙән бер өлөшө)
САНТИМ м сантим (Францияла, Бельгияла һ. б. илдәрҙә франктың йөҙҙән бер өлөшөнә тиң булган ваҡ аҡса)
САНТИМЕНТЫ мн.; разг. хис-тойғоға бирелеү ♦ разводить сантименты хис-тойғоға бирелеү
САНТИМЕТР м сантиметр (метрҙың йөҙҙән бер өлөшө); делить на сантиметры сантиметрҙарға бүлеү
САНТИМЕТРОВЫЙ, -ая, -ое сантиметрлы (бер сантиметр оҙонлоҡтагы) ♦ сантиметровая лента сантиметрлы таҫма
САНУЗЕЛ м (санитарный узел) санузел (санитария узелы); санузлы жилых домов торлаҡ йорттарҙың санузелдары
САНЧАСТЬ ж (санитарная часть) санчасть (санитария часы)
САП I м маңҡа, маңҡа ауырыуы (йылҡы малында ); заболеть сапом маңҡа булыу
САП II м; разг. см. сопение
САПА ж; воен. сапа (траншеяның бер төрө); винтообразная сапа бормалы сапа ♦ тихой сапой аҫтыртын, йәшертен, һиҙҙермәҫтән
САПЁР м сапёр; служить сапёром сапёр булып хеҙмәт итеү
САПЁРНЫЙ, -ая, -ое 1. сапёр(ҙар) ...ы; сапёрный батальон сапёрҙар батальоны 2. сапёр-лыҡ ...ы; сапёрное дело сапёрлыҡ эше
сапнОй, -ая, -ое маңҡалы, маңҡа ауырыулы; сапная лошадь маңҡалы ат
САПОГИ мн. (ед. сапог м) итек; кожаные сапоги күн итек; зимние сапоги ҡышҡы итек; болотные сапоги һаҙҙа кейә торған итек ♦ под сапогом (быть) йәберләнеп йәшәү; два сапога пара икеһе бер ҡалып, икеһе бер сыбыҡтан ҡыуылған, силәгенә күрә ҡапҡасы; сапоги всмятку буш һүҙ, туҙға яҙмаған нәмә; сапоги-скороходы см. скороход
САПОЖКИ и САПОЖКИ мн. (ед. сапожок м) итектәр; резиновые сапожки резина итектәр
САПОЖНИК м 1. итексе, итек тегеүсе, ситексе, ситек тегеүсе; работать сапожником итексе булып эшләү 2. прост., пренебр. (о неумелом, неискусном в каком-л. деле человеке) булдыҡһыҙ (эшкинмәгән) кеше
САПОЖНИЧАТЬ несов.; разг. итек (ситек) тегеү менән шөғөлләнеү, итек (ситек) тегеү
САПОЖНЫЙ, -ая, -ое 1. итек (ситек) ...ы, итексе (ситексе) ...ы; сапожная щётка итек щёт-каһы; сапожный нож итексе бысағы 2. итек те
350
геү ...ы, итек ...ы; сапожная мастерская итек тегеү оҫтаханаһы
САПФИР м сапфир, зәңгәр яҡут (зәңгәр йәки кцк төҫтәге аҫыл таш)
САПФИРНЫЙ и САПФИРОВЫЙ, -ая, -ое 1. сапфир (зәңгәр яҡут) ...ы; сапфирные серьги сапфир ҡашлы алҡа 2. (цвета сапфира) сапфир төҫлө, зәңгәр
сарАй м һарай; дровяной сарай утын һарайы; построить сарай һарай һалыу
САРАЙНЫЙ, -ая, -ое һарай ...ы; сарайная дверь һарай ишеге
САРАНЧА ж саранча, ҡара сиңерткә (туры ҡанатлылар төркөмөнә ҡараган, яу булып осоп йөрөп, игенде, цләнде бөтөргән зарарлы ауыл хужалылы ҡоротҡосо)
САРАНЧОВЫЙ, -ая, -ое 1. саранча ...ы, ҡара сиңерткә ...ы; саранчовая личинка ҡара сиңерткә ҡарышлауығы 2. в знач. сущ. саранчовые мн.; зоол. саранчалар
САРАНЧУК м бала саранча (ҡанаты сыгып килгән саранча)
САРАФАН м сарафан (1. урыҫ ҡатындарының еңһеҙ итеп тегелгән оҙон итәкле кцлдәге 2. еңһеҙ итеп тегелгән ҡатын-ҡыҙ кцлдәге)
САРАФАННЫЙ, -ая, -ое сарафан ...ы, сара-фанлыҡ; сарафанный ситец сарафанлыҡ ситса
САРАЦИНСКИЙ и САРАЧИНСКИЙ, -ая, -ое сарацин ...ы, сарачин ...ы; сарацинское население сарацин халҡы ♦ сарацинское (сарачин-ское) пшено уст. дөгө
САРАЦИНЫ и САРАЧИНЫ мн. (ед. сарацин и сарачин м) сарациндар, сарачиндар (Урта быуатта европалыларҙың гәрәптәрҙе, шулай уҡ яҡын Көнсыгышта йәшәгән ҡайһы бер халыҡтарҙы атап йөрөткән исеме)
САРДЕЛЬКА I м сарделька (сосиска төрө)
САРДЕЛЬКА II ж см. тюлька
САРДИНА ж сардина (сельдтар гаиләһенә ҡараган ваҡ диңгеҙ балыгы)
САРДИНКА ж см. сардина
САРДИННЫЙ и САРДИНОВЫЙ, -ая, -ое сардина ...ы; сардиновый промысел сардина тотоу (аулау) кәсебе
САРДОНИКС м сардоникс (аҡыҡтың бер төрө )
САРДОНИЧЕСКИЙ, -ая, -ое книжн. мыҫҡыллы, зәһәрле, әсе, уҫал, мәсхәрәле; сардонический смех әсе көлөү
САРЖА ж саржа (ебе диагональ һугылган кизе-мамыҡ йә ебәк эслек өсөн туҡыма); розовая саржа ал саржа
САРЖЕВЫЙ, -ая, -ое 1. саржа; саржевая подкладка саржа эслек 2. саржа, саржа ...ы; саржевое производство саржа етештереү
САРКАЗМ м сарказм (1. мыҫҡыллы әсе кө-лөц 2. әсе, зәһәр көлөц менән белдерелгән шелтә йәки иҫкәртмә)