свет


свет

яҡтылыҡ, яҡты, нур

солнечный свет - ҡояш яҡтыһы; свет луны - ай яҡтыһы; дневной свет - көндөҙгө яҡтылыҡ, көн яҡтыһы; электрический свет - электр яҡтыһы; скорость света - яҡтылыҡ тиҙлеге; свет свечи - май шәм яҡтыһы

разг. рассвет таң, таң атыу

разг. ещё три часа до света - таң атыуға өс сәғәт бар

источник освещения ут

зажечь в комнате свет - бүлмәлә ут тоҡандырыу

перен. сатҡы, нур свет очей - күҙ нуры; в свете чего - нимәлер күҙлегенән сығып; ни свет ни заря - бик иртә, ҡара таңдан, таң тишегенән; пролить свет - асыҡлау, асыҡлыҡ индереү, төшөндөрөп биреү

перен. свет счастья - бәхет нуры; свет надежды - өмөт сатҡыһы свет очей - күҙ нуры; в свете чего - нимәлер күҙлегенән сығып; ни свет ни заря - бик иртә, ҡара таңдан, таң тишегенән; пролить свет - асыҡлау, асыҡлыҡ индереү, төшөндөрөп биреү

вселенная донъя, ер йөҙө, йыһан

страны света - донъя илдәре; путешествие вокруг света - донъя тирәләй сәйәхәт

уст. общество барлыҡ кешеләр, халыҡ

уст.

высшее общество йәмғиәттең (иң) алдынғы вәкилдәре (кешеләре), элита белый свет - яҡты донъя; на край света - ҡош та осоп етмәҫ ергә, ер сигенә, йәһәннәм тишегенә; тот свет - теге донъя; ни за что на свете - һис бер ваҡытта ла, бер ҡасан да, һис тә, бер нисек тә; явиться (появиться) на свет: - 1) донъяға килеү (тыуыу); 2) донъяға сығыу, донъя күреү (баҫылып сығыу -- китап һ.б.); на чём свет стоит (ругать) - эттән алып эткә һалыу, эт тиреһен битенә ҡаплау; сжить со света - көн күрһәтмәү, яҡты донъянан ебәреү, башына етеү, ҡәбергә индереү белый свет - яҡты донъя; на край света - ҡош та осоп етмәҫ ергә, ер сигенә, йәһәннәм тишегенә; тот свет - теге донъя; ни за что на свете - һис бер ваҡытта ла, бер ҡасан да, һис тә, бер нисек тә; явиться (появиться) на свет: - 1) донъяға килеү (тыуыу); 2) донъяға сығыу, донъя күреү (баҫылып сығыу -- китап һ.б.); на чём свет стоит (ругать) - эттән алып эткә һалыу, эт тиреһен битенә ҡаплау; сжить со света - көн күрһәтмәү, яҡты донъянан ебәреү, башына етеү, ҡәбергә индереү

донья

ғаләм

яҡты донъя

яҡтылыҡ

760—400 миллимикрон оҙонлоғондағы, күҙгә яҡтылыҡ булып күренә торған электромагнит тулҡындары

"...Я свет миру; кто последует за Мною, тот не будет ходить во тьме, но будет иметь свет жизни."
"...Мин кешелеккә яҡтымын; минең артымдан барһа, ҡараңғылыҡта йөрөмәҫ, әммә тормош яҡтыһы менән баласаҡ."
"Создание Света, создание Тьмы"
"Яҡтылыҡ яһалышы, Ҡараңғылыҡ яһалышы"
Белый свет
Яҡты донъя
белый свет, мир
яҡты донъя
белый свет, этот мир
яҡты донъя
Белый свет.
Яҡты донъя; ер йөҙө.
Велик свет, кого в нем нет
Был донъяның кеме юҡ
весь свет
йыһан
включать свет
ут алыу, ҡабыҙыу
воздействие солнечного света (колебаний температуры, влажности)
ҡояш яҡтыһының тәьҫир итеүе (температураның, дымлылыҡтың (еүешлектең) үҙгәреп тороуы)
Воины Света
Яҡтылыҡ Сиреүҙәре
вынудить светиться, вынудить испустить свет, заставить посветлеть
ярыт-ыу, яҡтырт-ыу
вынужденное излучение света (фотоны)
ярытылма
гасить свет
ут һүндереү, утты һүндереү
давление света
яҡтылыҡ баҫымы
День ухода на тот свет
Әхирәт көнө
дисперсия света
яҡтылыҡ дисперсияһы
загородить собой свет
яҡтылыҡты ышыҡлау
загробная жизнь, тот свет
әхирәт
заслонить свет
яҡтылыҡты ҡаплау
зелёный свет
йәшел ут
Змеи того света
Хорашайтлы йылан
из окна льётся свет
тәҙрәнән нур һибелә (сәселә)
издательство «Слово» выпускает в свет ...
«Слово» нәшриәте донъяға сығара
излучать свет, блестеть, светиться, сиять
быҙлау
источник света точечный
нөктәләй яҡтылыҡ сығанағы
квантовая теория света
яҡтылыҡтың квант теорияһы
конец света
Ер бөтөлөшө, ахыры заман, ахырызаман, ҡиәмәт көнө
контингент, часть света
ҡитға
край света
донъя сите
лампа дневного света
көн яҡтылы лампа, көн яҡтыһы лампаһы, көндөҙгө кеүек яҡтылыҡ биреүсе лампа
лишение света, лишать света, погружать во тьму
яҡтыһырат-ыу
лишиться возможности видеть от яркого света
ҡамашыу
луч (света)
ярыуыҡ, ярыу, яр
луч света
ярыуыҡ
лучи света
яҡтыланма, яҡтылыҡ нурҙары
лучи света рассеялись
яҡтылыҡ нурҙары сәселде
лучины свет
сыра яҡтыһы
любящий быть на свету (солнце)
ярғансыҡ
модулятор света
яҡтылыҡ модуляторы
мутится свет в глазах
күҙ алды ҡараңғылана
мыкаться по свету
йортһоҙ-ерһеҙ ғазап сигеп йөрөү
наполняться светом
тамылйыу, ярал-ыу, ярай-ыу
направленное отражение света
яҡтылыҡтың йүнәлеше кире ҡайтар ылыуы
не видеть света (белого)
яфа менән көн үткәреү, яҡты көн күрмәү
ни за что на свете
һис тә, бер нисек тә
ни свет, ни заря
таң һарыһынан, ҡара таңдан
ночная ловля рыбы со светом
сыраҡ
объездить весь свет
донъяның һәр тарафында булыу
Он читал при свете лампы
Ул лампа (шәм) яҡтыһында уҡый ине
определение сторон (света)
һыңарҙар билдәләнеше
освещаться, подвергаться воздействию света
ярлан-ыу, яҡтылан-ыу, ярығ-ыу
отругать на чём свет стоит
тетеп һалыу, тетмәһен тетеү
поглощение света в Галактике
Галактикала яҡтылыҡтың йотолоуы
подвергаться воздействию света
яҡтығ-ыу
поднести к свету
яҡтыға килтереү
подр. – о многократных вспышках света
былҡ-былҡ
поляризация света
яҡтылыҡтың полярлашыуы, яҡтының полярлашыуы
порождать свет, создавать свет
яҡтыла-у, ярла-у
появляться на свет
булыу, яралыу
при свете
яҡтыһында
притушить (свет, лампу и т.д.)
көңгөртләтеү
путешествовать по свету
донья гиҙеү
рассеивание света
яҡтылыҡтың таралыуы
свет излучается
яҡтылыҡ сәсрәй
свет искусственный
яһалма яҡтылыҡ
Свет не без добрых людей
Донъяла яҡшы кешеләр бөтмәгән
свет от фонаря образует круг
фонарь яҡтыһы дүңгәләкләнеп төшә
свет пепельный
бөләңгерт яҡтылыҡ
свет погас
ут һүндерелде, ут һүнеп китте
свет рассеянный
сәселгән яҡтылыҡ
свет тусклый
тоноҡ яҡтылыҡ
свет фар
фаралар яҡтыһы
свет, луч, сияние, блеск
яруғ
свет, свечение
ярыу, ярыма, яр
свет, сияние
зыя
светиться (от падающего света)
яҡтырылыу
светиться, излучаться (о свете)
ярлан-ыу, ярыулан-ыу, яҡтылан-ыу
Светопреставление, конец света, Судный день, день Страшного суда
Ҡиәмәт
со светом, имеющий свет, светлый, от света происходящий, световой (со светом)
яҡтылы
создание света
яҡтыланыш
солнечные лучи, солнечный свет, дневной свет
көньярлыҡ
становиться светлым, насыщаться светом, наполняться светом, светиться
яҡтыр-ыу, ярал-ыу
Тот свет, верхний мир, небо
Әхирәтлек
Ученье - свет, а неученье - тьма
Өйрәнештән яҡтылыҡ, өйрәнмәүҙән ҡараңғылыҡ
He мил свет, когда друга нет
Дуҫың яныңда булмаһа, донъяның йәме юҡ
вдали светится огонёк
алыҫта ут баҙлай
– Начнёт самого себя бранить, с грязью себя смешает – ну, думаешь, теперь на свет божий глядеть не станет (И. Тургенев, Рудин).
– Үҙен-үҙе тиргәй башлай, бысраҡҡа ҡуша болғап ташлай, уйлайһың инде, хәҙер яҡты донъянан ваз кисер.
Камыр-батыр думает: есть ли на свете человек сильнее меня
Ҡамыр батыр ... донъяла минән дә көслөрәк кеше бармы икән, тип уйлай, ти (фольк.)
В Москве вышла в свет книга-билингва «Берега огня и воды» на русском и польском языках.
Мәскәүҙә рус һәм поляк телдәрендә «Берега огня и воды» китап-билингва донъя күрҙе.
9 С приходом Мессии, Иисуса, понадобились новые указания Иеговы, проливающие свет на исполнение его замысла.
9 Ғайсаның Мәсих булараҡ килеүе һөҙөмтәһендә Йәһүәнең ихтыярын асыҡлаған яңы күрһәтмәләргә ихтыяж барлыҡҡа килгән.
Симонюк, в сущности, был необразован, но обладал способностью схватывать мысли «налету» (А. Чаковёкий, Свет далёкой звезды).
Симонюк, асылда, белемһеҙ ине, ләкин унда фекерҙе эләктереп алыу һәләте бар ине.
Почто ж кичится человек? За то ль, что наг на свет явился? (А. Пушкин, Подражание Корану).
Нимәгә кеше маһая? Донъяға яланғас килгәненәме әллә?
Пусть для ребенка всегда светит солнце
Балаға һәр саҡ ҡояш балҡып торһон (СБ)
А вечером солнце светит куда сильнее.
Ә бит кис көнө ҡояш көслөрәк яҡтырта.
Эти демоны заняли сторону Сатаны Дьявола, «властителя демонов», который «принимает вид ангела света » (Матфея 12:24; 2 Коринфянам 11:14).
Был ендәр « яҡтылыҡ фәрештәһе ҡиәфәтенә» ингән «ендәр башлығы» Шайтан Иблис яғына баҫҡан (Матфей 12:24; 2 Коринфтарға 11:14).
Хотя многим она может показаться и странной, но люди, понесшие такую же утрату, рассказывают, что оплакивали смерть своего ребенка так же, как если бы они оплакивали смерть человека, прожившего уже достаточно на свете .
Күптәргә шулай булып күренһә лә, Хуанита хәлендә ҡалған кешеләр, балабыҙ оҙаҡ йәшәмәһә лә, бергә ғүмер иткән кешебеҙҙе юғалтҡандай иланыҡ, тип аңлаталар.
[Купавина:] Да где ж найдёшь такого? [Мурзавецкая:] Поищем, свет -то не клином сошёлся. Я найду (А. Островский, Волки и овцы).
[Купавина:] Ҡайҙан ундайҙы табаһың инде? [Мурзавецкая:] Эҙләп ҡарарбыҙ, донъя терәлеп ҡалмағандыр. Мин табырмын.
– Офицера не могли засечь шомполами, – сказал Акерман. – Ну, как-нибудь другим манером, а всё-таки сжили со света (К. Паустовский, Северная повесть).
– Офицерҙы шомпол менән туҡмарға тейеш түгелдәр, – тине Акерман. – Нисектер, башҡа юл менән, ә шулай ҙа яҡты донъянан ебәрҙеләр.
Первый сборник стихов поэта «Огненные переправы» на башкирском языке вышел в свет в 1975 году.
Шағирҙың «Утлы кисеүҙәр» исемле беренсе шиғырҙар йыйынтығы 1975 йылда баҫыла.
Для Зульхизы нет джигита на свете , кроме Азнагула
Аҙнағолдан башҡа донъяла егет юҡ Зөлхизә өсөн (З. Биишева)
абсорбция света
яҡтылыҡ абсорбцияһы
Мы увидели свет .
Беҙ күрҙек яҡтылыҡ .
В-третьих, благодаря титаническому труду языковедов Института истории, языка и литературы УНЦ РАН во главе с известным лексикографом А. Г. Биишевым увидел свет двухтомный толковый словарь башкирского языка.
Өсөнсөнән, Рәсәй фәндәр академияһы Өфө ғилми үҙәге Тарих, тел һәм әҙәбиәт институты телселәренең, арҙаҡлы лексикограф Ә. F. Бейешевтең ғәйәт ҙур эшмәкәрлеге һөҙөмтәһендә башҡорт теленең ике томлы аңлатмалы һүҙлеге донъя күрҙе.
И сказал Бог: “Да будет свет ” и стал свет и увидел Бог, что это хорошо и отделил Бог свет от тьмы и назвал Бог свет днем и тьму назвал ночью, день единый
Яр иһен тине Илаһ һәм булды яр һәм бының игелеген Илаһ күрҙе лә айырҙы Илаһ ярҙы ҡараңғылыҡтан һәм ярҙы көн тип атаны Илаһ һәм ҡараңғылыҡты төн тип атаны, бер көн
Первые пять дней 2011 года ознаменовались для Уразовской молочно-товарной фермы агрофирмы «Байрамгул» появлением на свет 40 телят.
2011 йылдың тәүге биш көнөндә «Байрамғол» агрофирмаһының Ураҙ һөтсөлөк фермаһында 40 быҙау яҡты донъяға килгән.
Книга «Золото Алдана», впервые увидевшая свет в Башкирском издательстве «Китап» имени Зайнаб Биишевой, не раз переиздавалась в Москве. В 2012 году за этот роман писатель был удостоен Государственной премии Республики Башкортостан имени Салавата Юлаева в области литературы, затем еще нескольких литературных наград.
Тәүге тапҡыр Зәйнәб Биишева исемендәге Башҡортостан «Китап» нәшриәтендә донъя күргән «Алдан алтыны» китабы Мәскәүҙә лә баҫылып сыҡты. 2012 йылда ошо романы өсөн яҙыусы Башҡортостандың Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһына, һуңынан тағы бер нисә әҙәби наградаға лайыҡ булды.
Эту девочку я больше всех на свете жалею.
Донъяла минең иң ҡыҙғанған кешем — ана шул ҡыҙ.
Именно там 9 ноября 1929 года я появился на свет .
Шунда 1929 йылдың 9 ноябрендә мин тыуғанмын.
В ряде стран Нового Света (Бразилия, США) термин азиаты является стандартным обозначением выходцев из Азии во время переписи населения.
Яңы Донъяның ҡайһы бер илдәрендә (Бразилия], АҠШ) азиат термины халыҡ иҫәбен алғанда Азиянан сыҡҡан кешеләрҙе билдәләү өсөн ҡулланыла.
В Уфе, в издательстве «Белая река», вышло в свет информационно-библиографическое издание «Посол российского юмора: Марсель Салимов (Мар.
Өфөлә, «Белая река» нәшриәтендә, «Рәсәй юморы илсеһе: Марсель Сәлимов (Мар.