Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, I том. Страница 443
Поиск по словарям
КАМЕРАЛКА
КАЛЫМИТЬ несов.; прост. ҡалым һуғыу (эшләү) (законһыҙ табыш алыу)
КАЛЫМЩИК м; прост. ҡалымсы, ҡалымға йөрөүсе
КАЛЬКА ж калька (1. һыҙма йәки һцрәт төшөрөп алыу өсөн ҡулланылган цтә кц-ренмәле ҡагыҙ йәки туҡыма 2. шундай материала алынган кцсермә 3. лингв. башҡа бер телдән туранан-тура тәржемә итеп алынган һцҙ йәки һцҙбәйләнеш, мәҫ., “ белок ” — “ аҡһым ”, “ мороженое ” — “ туңдырма ”)
КАЛЬКИРОВАТЬ сов., несов. что калькалаштырыу; калькировать рисунок һүрәт калькалаштырыу; калькировать фразеологические единицы фразеологик берәмектәрҙе калькалаштырыу (һцҙмә-һцҙ тәржемә итец)
КАЛЬКУЛИРОВАТЬ несов. что; спец. каль-куляциялау, калькуляция яһау
КАЛЬКУЛЯТОР м калькулятор, калькуляция яһаусы (белгес)
КАЛЬКУЛЯЦИЯ ж; спец. калькуляция (тауарҙың цҙҡиммәтен һәм һатыу хаҡын иҫәпләп сыгарыу )
КАЛЬМАР м кальмар (диңгеҙ моллюскылары )
КАЛЬСОНЫ только мн. кальсон, ирҙәр ыштаны
КАЛЬЦИЕВЫЙ, -ая, -ое хим. 1. кальций ...ы 2. кальцийлы; кальциевые соли кальцийлы тоҙҙар
КАЛЬЦИЙ м кальций (химик элемент, көмөш кецек ялтырауыҡлы аҡ металл)
КАЛЬЦИНАЦИЯ ж; хим. кальцинация (химик матдәләрҙе окислаштырыу йәки тарҡатыу өсөн ҡыҙҙырыу)
КАЛЬЦИНИРОВАТЬ сов., несов. что каль-цинациялау, яндырыу, ҡыҙҙырыу
КАЛЬЦИТ м; мин. кальцит (эзбизташтың һәм мәрмәрҙең составын тәшкил иткән минерал ; эзбиз шпаты)
КАЛЬЯН м ҡалъян
КАМАРИНСКАЯ ж и КАМАРИНСКИЙ м камаринский (урыҫ халыҡ бейеце һәм көйө)
КАМБАЛА и КАМБАЛА ж камбала (балыҡ) кАмбий м; бот. камбий, сөсөк, күшкә
КАМБОДЖИЙСКИЙ, -ая, -ое Камбоджа ...ы; камбоджийский флаг Камбоджа байрағы
КАМБОДЖИЙЦЫ мн. Камбоджа халҡы // ед. камбоджиец м Камбоджа ир-аты; камбоджийка ж Камбоджа ҡатын-ҡыҙы; см. кхмеры
КАМБУЗ м камбуз (карапта аш бцлмәһе)
КАМВОЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. уст. таралған, тетелгән, тәрәшләнгән; камвольная шерсть таралған йөн 2. камвол ...ы; камвольный комбинат камвол комбинаты
КАМЕДИСТЫЙ, -ая, -ое тәбенгеле; камедистые смолы тәбенгеле сайырҙар
камЕдь ж тәбенге, ҡурышҡал (агас ҡабы-гынан һарҡҡан ҡуйы һут)
КАМЕЛИЯ ж камелия (мәңге йәшел көньяҡ агасы һәм сәскәһе)
КАМЕНЕТЬ несов. 1. ташҡа әйләнеү (әүерелеү); раствор цемента начал каменеть цемент иҙмәһе ташҡа әүерелә башланы 2. перен. ҡатыу, ҡатып ҡалыу; каменеть от страха ҡурҡыштан ҡатып ҡалыу; каменеют руки от холода һыуыҡтан ҡулдар ҡата 3. перен. күңел ҡатыу, ҡаты күңеллегә әйләнеү
КАМЕНИСТЫЙ, -ая, -ое ташлы; каменистая почва ташлы тупраҡ
КАМЕНКА ж 1. таш мейес (таштан өйөлгән торбаһыҙ мейес) 2. мейес ташы (мунса ташы)
КАМЕННОУГОЛЬНЫЙ и КАМЕННОУГОЛЬНЫЙ, -ая, -ое таш күмер ...ы; каменноугольный бассейн таш күмер бассейны ♦ каменноугольный период; каменноугольная система таш күмер дәүере, системаһы (Ерҙең геологик тарихында палеозой эраһында бишенсе дәцер, карбон)
КАМЕННЫЙ, -ая, -ое 1. (состоящий, сделанный из камня) таш; каменный дом таш йорт 2. перен. (неподвижный, застывший) ҡатып ҡалған, туң; каменное лицо туң сырай 3. перен. (жестокий) таш, ҡанһыҙ; каменное сердце таш (туң) йөрәк 4. перен. (стойкий) ҡаҡшамаҫ; каменное спокойствие ҡаҡшамаҫ тыныслыҡ ♦ каменная баба балбал; каменная болезнь таш йыйылыу (ултырыу) ауырыуы; каменный век таш быуат (дәүере)
КАМЕНОБОЕЦ м таш ватыусы
КАМЕНОЛОМНЫЙ, -ая, -ое таш сығарыу (эшкәртеү) ...ы; каменоломные работы таш сығарыу эштәре
КАМЕНОЛОМНЯ ж таш сығарыу (эшкәртеү) урыны
КАМЕНОТЁС м таш юныусы
кАменщик м ташсы
КАМЕНЬ м; в разн. знач. таш; дорога, вымощенная камнем таш түшәлгән юл; драгоценные камни аҫыл таштар; камни в печени бауырҙағы таштар; камни в почке бөйөр таштары ♦ камень преткновения тотҡарлыҡ, ҡамасау; камень с души свалился өҫтән ауыр йөк төштө; камня на камне не оставить көлөн күккә осороу; камнем упасть атҡан таш кеүек барып төшөү
КАМЕРА ж; в разн. знач. камера; камера хранения багажа багаж һаҡлау камераһы; тюремная камера төрмә камераһы; камера футбольного мяча футбол тубының камераһы ♦ снимать скрытой камерой йәшерен камера менән төшөрөү (цҙенә һиҙҙермәй төшөрөц)
КАМЕРАЛКА ж; разг. 1. камераль бүлмә (камераль эшкәртец өсөн тәгәйенләнгән) 2. камераль эшкәртеү; после экспедиции он сел за
443
КАЛЫМИТЬ несов.; прост. ҡалым һуғыу (эшләү) (законһыҙ табыш алыу)
КАЛЫМЩИК м; прост. ҡалымсы, ҡалымға йөрөүсе
КАЛЬКА ж калька (1. һыҙма йәки һцрәт төшөрөп алыу өсөн ҡулланылган цтә кц-ренмәле ҡагыҙ йәки туҡыма 2. шундай материала алынган кцсермә 3. лингв. башҡа бер телдән туранан-тура тәржемә итеп алынган һцҙ йәки һцҙбәйләнеш, мәҫ., “ белок ” — “ аҡһым ”, “ мороженое ” — “ туңдырма ”)
КАЛЬКИРОВАТЬ сов., несов. что калькалаштырыу; калькировать рисунок һүрәт калькалаштырыу; калькировать фразеологические единицы фразеологик берәмектәрҙе калькалаштырыу (һцҙмә-һцҙ тәржемә итец)
КАЛЬКУЛИРОВАТЬ несов. что; спец. каль-куляциялау, калькуляция яһау
КАЛЬКУЛЯТОР м калькулятор, калькуляция яһаусы (белгес)
КАЛЬКУЛЯЦИЯ ж; спец. калькуляция (тауарҙың цҙҡиммәтен һәм һатыу хаҡын иҫәпләп сыгарыу )
КАЛЬМАР м кальмар (диңгеҙ моллюскылары )
КАЛЬСОНЫ только мн. кальсон, ирҙәр ыштаны
КАЛЬЦИЕВЫЙ, -ая, -ое хим. 1. кальций ...ы 2. кальцийлы; кальциевые соли кальцийлы тоҙҙар
КАЛЬЦИЙ м кальций (химик элемент, көмөш кецек ялтырауыҡлы аҡ металл)
КАЛЬЦИНАЦИЯ ж; хим. кальцинация (химик матдәләрҙе окислаштырыу йәки тарҡатыу өсөн ҡыҙҙырыу)
КАЛЬЦИНИРОВАТЬ сов., несов. что каль-цинациялау, яндырыу, ҡыҙҙырыу
КАЛЬЦИТ м; мин. кальцит (эзбизташтың һәм мәрмәрҙең составын тәшкил иткән минерал ; эзбиз шпаты)
КАЛЬЯН м ҡалъян
КАМАРИНСКАЯ ж и КАМАРИНСКИЙ м камаринский (урыҫ халыҡ бейеце һәм көйө)
КАМБАЛА и КАМБАЛА ж камбала (балыҡ) кАмбий м; бот. камбий, сөсөк, күшкә
КАМБОДЖИЙСКИЙ, -ая, -ое Камбоджа ...ы; камбоджийский флаг Камбоджа байрағы
КАМБОДЖИЙЦЫ мн. Камбоджа халҡы // ед. камбоджиец м Камбоджа ир-аты; камбоджийка ж Камбоджа ҡатын-ҡыҙы; см. кхмеры
КАМБУЗ м камбуз (карапта аш бцлмәһе)
КАМВОЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. уст. таралған, тетелгән, тәрәшләнгән; камвольная шерсть таралған йөн 2. камвол ...ы; камвольный комбинат камвол комбинаты
КАМЕДИСТЫЙ, -ая, -ое тәбенгеле; камедистые смолы тәбенгеле сайырҙар
камЕдь ж тәбенге, ҡурышҡал (агас ҡабы-гынан һарҡҡан ҡуйы һут)
КАМЕЛИЯ ж камелия (мәңге йәшел көньяҡ агасы һәм сәскәһе)
КАМЕНЕТЬ несов. 1. ташҡа әйләнеү (әүерелеү); раствор цемента начал каменеть цемент иҙмәһе ташҡа әүерелә башланы 2. перен. ҡатыу, ҡатып ҡалыу; каменеть от страха ҡурҡыштан ҡатып ҡалыу; каменеют руки от холода һыуыҡтан ҡулдар ҡата 3. перен. күңел ҡатыу, ҡаты күңеллегә әйләнеү
КАМЕНИСТЫЙ, -ая, -ое ташлы; каменистая почва ташлы тупраҡ
КАМЕНКА ж 1. таш мейес (таштан өйөлгән торбаһыҙ мейес) 2. мейес ташы (мунса ташы)
КАМЕННОУГОЛЬНЫЙ и КАМЕННОУГОЛЬНЫЙ, -ая, -ое таш күмер ...ы; каменноугольный бассейн таш күмер бассейны ♦ каменноугольный период; каменноугольная система таш күмер дәүере, системаһы (Ерҙең геологик тарихында палеозой эраһында бишенсе дәцер, карбон)
КАМЕННЫЙ, -ая, -ое 1. (состоящий, сделанный из камня) таш; каменный дом таш йорт 2. перен. (неподвижный, застывший) ҡатып ҡалған, туң; каменное лицо туң сырай 3. перен. (жестокий) таш, ҡанһыҙ; каменное сердце таш (туң) йөрәк 4. перен. (стойкий) ҡаҡшамаҫ; каменное спокойствие ҡаҡшамаҫ тыныслыҡ ♦ каменная баба балбал; каменная болезнь таш йыйылыу (ултырыу) ауырыуы; каменный век таш быуат (дәүере)
КАМЕНОБОЕЦ м таш ватыусы
КАМЕНОЛОМНЫЙ, -ая, -ое таш сығарыу (эшкәртеү) ...ы; каменоломные работы таш сығарыу эштәре
КАМЕНОЛОМНЯ ж таш сығарыу (эшкәртеү) урыны
КАМЕНОТЁС м таш юныусы
кАменщик м ташсы
КАМЕНЬ м; в разн. знач. таш; дорога, вымощенная камнем таш түшәлгән юл; драгоценные камни аҫыл таштар; камни в печени бауырҙағы таштар; камни в почке бөйөр таштары ♦ камень преткновения тотҡарлыҡ, ҡамасау; камень с души свалился өҫтән ауыр йөк төштө; камня на камне не оставить көлөн күккә осороу; камнем упасть атҡан таш кеүек барып төшөү
КАМЕРА ж; в разн. знач. камера; камера хранения багажа багаж һаҡлау камераһы; тюремная камера төрмә камераһы; камера футбольного мяча футбол тубының камераһы ♦ снимать скрытой камерой йәшерен камера менән төшөрөү (цҙенә һиҙҙермәй төшөрөц)
КАМЕРАЛКА ж; разг. 1. камераль бүлмә (камераль эшкәртец өсөн тәгәйенләнгән) 2. камераль эшкәртеү; после экспедиции он сел за
443