Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, I том. Страница 446
Поиск по словарям
КАНОЭ
КАНОЭ с нескл. каноэ (ишкәкле спорт кәмәһе )
КАНТ м 1. кант, ҡайма (кейем ситтәренә йә йөйөнә тегелә торган тар таҫма); отделать платье кантами күлдәкте кант менән биҙәү 2. (полоса, кайма, обрамляющая рисунок, фотографию и т. д.) һыҙат, ҡайма; рисунок, обрамлённый кантом ҡаймалы һүрәт
КАНТАТА ж кантата (1. айырым йырсы йәки хор һәм оркестр башҡарган ҙур кцләмле әҫәр 2. тантаналы шигыр)
КАНТОВАТЬ I несов. что ҡаймалау, ҡайыу; окантовать платок яулыҡты ҡаймалау
КАНТОВАТЬ II несов. что; спец. әйләндереү, түңкәреү; груз не кантовать йөктө түңкәрмәҫкә
КАНТОН м кантон (1. Швейцарияның административ берәмеге 2. Францияла, Бельгияла ваҡ административ-территориаль бцленеш 3. Башҡортостанда 1798—1865 йй. һәм XX б. 20 — 30 йылдарындагы территориаль бцленеш)
КАНТОНАЛЬНЫЙ и КАНТОННЫЙ, -ая, -ое кантон ...ы; кантональные выборы кантон һайлауҙары
канУн м 1. чего алды, алды көнө; канун Нового года Яңы йыл алды; канун праздника байрам алды көнө 2. церк. канун (сиркәц гибәҙәттәре, йырҙары)
КАНУТЬ сов. 1. уст. (упасть каплей) тамыу; капли канули в лужу тамсылар күләүеккә тамды 2. (погрузиться оо тио-л.) батыу, сумыу; кануть в воду һыуға сумыу; кануть на дно һыу төбөнә батыу 3. перен. (пропасть, исчезнуть) юғалыу, юҡ булыу; ушёл и канул китеп юҡ булды; кануть надолго оҙаҡҡа юҡ булыу ♦ кануть в вечность мәңгегә юҡ булыу; кануть в Лету эҙһеҙ юғалыу, онотолоу; как в воду канул һыуға батҡандай юҡ булды
КАНЦЕЛЯРИЯ ж канцелярия, кәнсәләр
КАНЦЕЛЯРСКИЙ, -ая, -ое канцелярия ...ы, кәнсә ...ы; канцелярские служащие кәнсә хеҙмәткәрҙәре ♦ канцелярский стиль канцелярияға хас стиль
КАНЦЕЛЯРЩИНА ж; разг., неодобр. 1. канцелярия эше 2. перен. (излишний формализм ) бюрократлыҡ, үтә рәсмилек
КАНЦЕР м; мед. канцер (яман шеш)
КАНЦЕРОГЕННЫЙ, -ая, -ое мед. канцероген (яман шеш барлыҡҡа килтерецсе); канцерогенное вещество канцероген матдә
КАНЦЛЕР м канцлер (1. революцияга тиклем Рәсәйҙә иц югары гражданлыҡ дәрәжәһе 2. Көнбайыш Европаныц ҡайһы бер илдәрендә югары гражданлыҡ дәрәжәһе һәм шул дәрәжәләге кеше )
каньОн м каньон, тар тәрән үҙәнлек
КАНЮК м һар (ҡарсыга төрө)
КАОЛИН м каолин, туйын (аҡ балсыҡ)
КАОЛИНОВЫЙ, -ая, -ое каолин ...ы, туйын ...ы; каолиновая масса туйын иҙмәһе; каолиновая глина туйын балсығы
КАП м бирес, оро
КАПАТЬ несов. 1. тамыу, тамсылау; слёзы капали из глаз күҙҙән йәштәр тамды; с крыши капает капель ҡыйыҡтан тамсы тамсылай 2. что, чем и без доп. тамыҙыу; капать лекарство дарыу тамыҙыу 3. на кого и без доп.; перен., прост. ошаҡлау, әләкләү ♦ не каплет над кем таш яумай, арттан ҡыуып килмәйҙәр (ашыгыс эш юҡ әле мәгәнәһендә)
КАПЕЛЛА ж капелла (1. муз. йырсылар һәм музыканттар ансамбле, хор 2. дин. католиктарҙа танылган гаиләләр өсөн айырым гибәҙәтхана йәки бцлмә)
КАПЕЛЛАН м; рел. капеллан (капелланыц руханийы )
КАПЕЛЬ ж 1. тамсы тамыу; началась капель тамсы тама башланы 2. собир. тамсы; с крыши падает капель түбәнән тамсы тама
КАПЕЛЬКА ж 1. уменьш. -ласк. от капля 2. чего; разг. аҙ ғына, саҡ ҡына; есть ли у вас хоть капелька жалости? аҙ ғына мәрхәмәтегеҙ бармы һуң? 3. в знач. нареч. капельку; разг. аҙ ғына; он капельку прихворнул ул аҙ ғына сирләп алды ♦ до (последней) капельки тамсыһын да ҡалдырмай; ни капельки тамсы ла, бөтөнләй, һис тә; ни капельки не бояться һис тә ҡурҡмау
КАПЕЛЬМЕЙСТЕР м капельмейстер (хәрби тынлы оркестр дирижёры)
КАПЕЛЬНИЦА ж тамыҙғыс
КАПЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое тамсылай, тамсы кеүек; капельное вливание в вену ҡан тамырына тамсылап ебәреү
КАПЕРСЫ мн. (ед. каперс м) каперс (1. көньяҡ ҡыуагы 2. шул ҡыуаҡтың, маринадлап , ашты тәмләтец өсөн ҡулланылган бөрөләре)
КАПИЛЛЯР м капилляр (1. бик нәҙек көпшә 2. иц нәҙек ҡан тамыры)
КАПИЛЛЯРНОСТЬ ж; спец. капиллярлыҡ (шыйыҡсаның капиллярҙар буйлап кцтәрелец-төшөц мөмкинлеге)
КАПИЛЛЯРНЫЙ, -ая, -ое капилляр, иң нәҙек; капиллярная трубка капилляр көпшә; капиллярные сосуды иң нәҙек ҡан тамырҙары
КАПИТАЛ м; в разн. знач. капитал; промышленный капитал сәнәғәт капиталы; научный капитал ғилми капитал; культурный капитал мәҙәни капитал; постоянный капитал даими капитал ♦ мёртвый капитал файҙаһыҙ капитал
КАПИТАЛИЗАЦИЯ ж; эк. капиталлаш-тырыу
КАПИТАЛИЗИРОВАТЬ сов., несов. что; эк. капиталлаштырыу, капиталға әйләндереү (өҫтәмә ҡиммәтте)
446
КАНОЭ с нескл. каноэ (ишкәкле спорт кәмәһе )
КАНТ м 1. кант, ҡайма (кейем ситтәренә йә йөйөнә тегелә торган тар таҫма); отделать платье кантами күлдәкте кант менән биҙәү 2. (полоса, кайма, обрамляющая рисунок, фотографию и т. д.) һыҙат, ҡайма; рисунок, обрамлённый кантом ҡаймалы һүрәт
КАНТАТА ж кантата (1. айырым йырсы йәки хор һәм оркестр башҡарган ҙур кцләмле әҫәр 2. тантаналы шигыр)
КАНТОВАТЬ I несов. что ҡаймалау, ҡайыу; окантовать платок яулыҡты ҡаймалау
КАНТОВАТЬ II несов. что; спец. әйләндереү, түңкәреү; груз не кантовать йөктө түңкәрмәҫкә
КАНТОН м кантон (1. Швейцарияның административ берәмеге 2. Францияла, Бельгияла ваҡ административ-территориаль бцленеш 3. Башҡортостанда 1798—1865 йй. һәм XX б. 20 — 30 йылдарындагы территориаль бцленеш)
КАНТОНАЛЬНЫЙ и КАНТОННЫЙ, -ая, -ое кантон ...ы; кантональные выборы кантон һайлауҙары
канУн м 1. чего алды, алды көнө; канун Нового года Яңы йыл алды; канун праздника байрам алды көнө 2. церк. канун (сиркәц гибәҙәттәре, йырҙары)
КАНУТЬ сов. 1. уст. (упасть каплей) тамыу; капли канули в лужу тамсылар күләүеккә тамды 2. (погрузиться оо тио-л.) батыу, сумыу; кануть в воду һыуға сумыу; кануть на дно һыу төбөнә батыу 3. перен. (пропасть, исчезнуть) юғалыу, юҡ булыу; ушёл и канул китеп юҡ булды; кануть надолго оҙаҡҡа юҡ булыу ♦ кануть в вечность мәңгегә юҡ булыу; кануть в Лету эҙһеҙ юғалыу, онотолоу; как в воду канул һыуға батҡандай юҡ булды
КАНЦЕЛЯРИЯ ж канцелярия, кәнсәләр
КАНЦЕЛЯРСКИЙ, -ая, -ое канцелярия ...ы, кәнсә ...ы; канцелярские служащие кәнсә хеҙмәткәрҙәре ♦ канцелярский стиль канцелярияға хас стиль
КАНЦЕЛЯРЩИНА ж; разг., неодобр. 1. канцелярия эше 2. перен. (излишний формализм ) бюрократлыҡ, үтә рәсмилек
КАНЦЕР м; мед. канцер (яман шеш)
КАНЦЕРОГЕННЫЙ, -ая, -ое мед. канцероген (яман шеш барлыҡҡа килтерецсе); канцерогенное вещество канцероген матдә
КАНЦЛЕР м канцлер (1. революцияга тиклем Рәсәйҙә иц югары гражданлыҡ дәрәжәһе 2. Көнбайыш Европаныц ҡайһы бер илдәрендә югары гражданлыҡ дәрәжәһе һәм шул дәрәжәләге кеше )
каньОн м каньон, тар тәрән үҙәнлек
КАНЮК м һар (ҡарсыга төрө)
КАОЛИН м каолин, туйын (аҡ балсыҡ)
КАОЛИНОВЫЙ, -ая, -ое каолин ...ы, туйын ...ы; каолиновая масса туйын иҙмәһе; каолиновая глина туйын балсығы
КАП м бирес, оро
КАПАТЬ несов. 1. тамыу, тамсылау; слёзы капали из глаз күҙҙән йәштәр тамды; с крыши капает капель ҡыйыҡтан тамсы тамсылай 2. что, чем и без доп. тамыҙыу; капать лекарство дарыу тамыҙыу 3. на кого и без доп.; перен., прост. ошаҡлау, әләкләү ♦ не каплет над кем таш яумай, арттан ҡыуып килмәйҙәр (ашыгыс эш юҡ әле мәгәнәһендә)
КАПЕЛЛА ж капелла (1. муз. йырсылар һәм музыканттар ансамбле, хор 2. дин. католиктарҙа танылган гаиләләр өсөн айырым гибәҙәтхана йәки бцлмә)
КАПЕЛЛАН м; рел. капеллан (капелланыц руханийы )
КАПЕЛЬ ж 1. тамсы тамыу; началась капель тамсы тама башланы 2. собир. тамсы; с крыши падает капель түбәнән тамсы тама
КАПЕЛЬКА ж 1. уменьш. -ласк. от капля 2. чего; разг. аҙ ғына, саҡ ҡына; есть ли у вас хоть капелька жалости? аҙ ғына мәрхәмәтегеҙ бармы һуң? 3. в знач. нареч. капельку; разг. аҙ ғына; он капельку прихворнул ул аҙ ғына сирләп алды ♦ до (последней) капельки тамсыһын да ҡалдырмай; ни капельки тамсы ла, бөтөнләй, һис тә; ни капельки не бояться һис тә ҡурҡмау
КАПЕЛЬМЕЙСТЕР м капельмейстер (хәрби тынлы оркестр дирижёры)
КАПЕЛЬНИЦА ж тамыҙғыс
КАПЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое тамсылай, тамсы кеүек; капельное вливание в вену ҡан тамырына тамсылап ебәреү
КАПЕРСЫ мн. (ед. каперс м) каперс (1. көньяҡ ҡыуагы 2. шул ҡыуаҡтың, маринадлап , ашты тәмләтец өсөн ҡулланылган бөрөләре)
КАПИЛЛЯР м капилляр (1. бик нәҙек көпшә 2. иц нәҙек ҡан тамыры)
КАПИЛЛЯРНОСТЬ ж; спец. капиллярлыҡ (шыйыҡсаның капиллярҙар буйлап кцтәрелец-төшөц мөмкинлеге)
КАПИЛЛЯРНЫЙ, -ая, -ое капилляр, иң нәҙек; капиллярная трубка капилляр көпшә; капиллярные сосуды иң нәҙек ҡан тамырҙары
КАПИТАЛ м; в разн. знач. капитал; промышленный капитал сәнәғәт капиталы; научный капитал ғилми капитал; культурный капитал мәҙәни капитал; постоянный капитал даими капитал ♦ мёртвый капитал файҙаһыҙ капитал
КАПИТАЛИЗАЦИЯ ж; эк. капиталлаш-тырыу
КАПИТАЛИЗИРОВАТЬ сов., несов. что; эк. капиталлаштырыу, капиталға әйләндереү (өҫтәмә ҡиммәтте)
446