Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, I том. Страница 454
Поиск по словарям
КАТИТЬСЯ
КАТИТЬСЯ несов. 1. тәгәрләү, тәгәрләп барыу, шыуыу, барыу; со стуком катились деревянные шары ағас шарҙар туҡылдап тәгәрләне; катиться на санках с горы тауҙан санала шыуыу; поезд плавно катится по рельсам поезд рельс буйлап шыма ғына бара 2. разг. елеү, елдереү; по улице катились машины урамда машиналар елә ине 3. перен. (разноситься, раздаваться ) яңғырау, яңғырап тороу (уҙыу); эхо тяжело катилось вдоль обрывов текә ярҙар буйлап шаңдау яңғырап уҙҙы 4. (течь, струиться) ағыу, тәгәрләү, тамыу; река торопливо катится вдоль берега йылға яр буйлап ашҡынып аға; катятся слёзы күҙ йәштәре тәгәрләй 5. үтеү, үтеп тороу; день катится за днём көн артынан көн үтеп тора 6. (о светилах) йөҙөү; луна катится по небу күктә ай йөҙә 7. повел. катись (катитесь) прост. шыл, һыпырт (һыпыртығыҙ); катись отсюда! шыл бынан! ♦ катиться под гору эш-хәл хөртәйеү
катОд м катод (кире зарядлы электрод)
КАТОДНЫЙ, -ая, -ое 1. катод ...ы; катодные лучи катод нурҙары 2. катодлы; катодная лампа катодлы лампа
КАТОК м һырғалаҡ; кататься на катке һырғалаҡтан шыуыу 2. тех. каток; дорожный каток юл катогы 3. (для аатнняб бллъя) бәләк
КАТОЛИК м католик (католицизмды ҡабул иткән кеше)
КАТОЛИЦИЗМ м католицизм (башында Рим Папаһы торган һәм цҙ иерархияһы бул-ган христиан диненец төп йцнәлештәренец береһе)
КАТОЛИЧЕСКИЙ, -ая, -ое католик; католическая церковь католик сиркәүе
КАТОЛИЧЕСТВО с см. католицизм
КАТОРГА ж каторга; отправить на каторгу каторгаға ебәреү; бежать с каторги каторганан ҡасыу
КАТОРЖАНИН м и КАТОРЖАНКА ж каторжан
КАТОРЖНИК м см. каторжанин
КАТОРЖНЫЙ, -ая, -ое 1. каторга ...ы; каторжные работы каторга эштәре 2. перен. үтә ауыр; каторжный труд үтә ауыр эш
КАТУШКА м 1. кәтүк; катушка ниток бер кәтүк еп 2. эл., радио. катушка; катушка сопротивления ҡаршылыҡ катушкаһы ♦ на всю (полную) катушку тулыһынса, бөтә көскә, күпме мөмкин
КАТЮША ж катюша (автомобилгә урын-лаштырылган реактив снарядлы миномёт)
КАУЗАЛЬНОСТЬ ж; филос. сәбәплелек
КАУЗАЛЬНЫЙ, -ая, -ое филос. сәбәпле; каузальная связь сәбәпле бәйләнеш
КАУРКА м и ж; разг. ҡола, ҡола ат ♦ вещая (вещий) каурка тылсымлы ат (әкиәттәрҙә)
каУрый, -ая, -ое 1. (о масти лошади) ҡола; каурый жеребец ҡола айғыр 2. в знач. сущ. каурый м ҡола
КАУСТИК м каустик (зәһәрле соданыц тех-никалагы атамаһы)
КАУСТИЧЕСКИЙ, -ая, -ое хим. зәһәрле, каустик; каустическая сода зәһәрле сода
КАУЧУК м каучук; синтетический каучук яһалма каучук; натуральный каучук тәбиғи каучук
КАУЧУКОВЫЙ, -ая, -ое 1. каучук ...ы; каучуковый завод каучук заводы 2. каучук; каучуковая подошва каучук табан
КАУЧУКОНОСНЫЙ, -ая, -ое каучуклы, каучук бирә торған; каучуконосные растения каучуклы үҫемлектәр
КАУЧУКОНОСЫ мн. (ед. каучуконос м ) каучуклы үҫемлек
кафЕ с нескл. кафе
КАФЕДРА ж кафедра (1. телмәр тотоусы, һцҙ алыусы, уҡытыусы өсөн яһалган бейек урын 2. югары уҡыу йортонда билгеле бер тармаҡҡа ҡараган фәндәр уҡытыу бцлеге 3. сиркәцҙә епископ ултырып, вәгәз һөйләгән ҡалҡыу урын 4. епархия менән әтсклелек иткән епископ вазифаһы)
КАФЕДРАЛЬНЫЙ, -ая, -ое кафедра ...ы; кафедральное заседание кафедра ултырышы ♦ кафедральный собор (церковь) кафедраль собор (сиркәү)
КАФЕЛЬ м кафель (йоҡа сынаяҡ кирбес)
КАФЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. кафель ...ы; кафельное производство кафель етештереү 2. кафель; кафельный пол кафель иҙән
КАФЕТЕРИЙ м кафетерий (кафе төрө)
КАФТАН м; ист. кафтан (оҙон итәкле боронго ирҙәр кейеме)
КАХЕТИНСКИЙ, -ая, -ое 1. кахетин ...ы, Кахетия ...ы; кахетинский обычай кахетин йолаһы; Кахетинский хребет Кахетия тау һырты 2. в знач. сущ. кахетинское с (сорт вина) Кахетия шарабы (Грузияла эшләнгән виноград шарабы )
КАХЕТИНЦЫ мн. кахетиндар (грузин халҡыныц этнографик төркөмө) // ед. кахетинец м кахетин ир-аты; кахетинка ж кахетин ҡатын-ҡыҙы
КАЦАВЕЙКА ж кацавейка (урыҫ ҡатын-ҡыҙҙары кейгән мамыҡ йәки тире менән эсләнгән йылы кофта төрө)
КАЧАЛКА ж 1. бәүелмәле ултырғыс 2. бәүелсәк, ҡалҡанбаш 3. качалка (ике тәгәрмәсле ат ярышы арбаһы)
КАЧАНИЕ с см. качать, качаться; качание воды насосом насос менән һыу һурҙырыу; качание на качелях сәңгелдәктә бәүелеү
КАЧАТЬ несов. 1. кого-что бәүетеү, тирбәтеү, бәүелдереү, һелкетеү, сайҡалдырыу; качать
454
КАТИТЬСЯ несов. 1. тәгәрләү, тәгәрләп барыу, шыуыу, барыу; со стуком катились деревянные шары ағас шарҙар туҡылдап тәгәрләне; катиться на санках с горы тауҙан санала шыуыу; поезд плавно катится по рельсам поезд рельс буйлап шыма ғына бара 2. разг. елеү, елдереү; по улице катились машины урамда машиналар елә ине 3. перен. (разноситься, раздаваться ) яңғырау, яңғырап тороу (уҙыу); эхо тяжело катилось вдоль обрывов текә ярҙар буйлап шаңдау яңғырап уҙҙы 4. (течь, струиться) ағыу, тәгәрләү, тамыу; река торопливо катится вдоль берега йылға яр буйлап ашҡынып аға; катятся слёзы күҙ йәштәре тәгәрләй 5. үтеү, үтеп тороу; день катится за днём көн артынан көн үтеп тора 6. (о светилах) йөҙөү; луна катится по небу күктә ай йөҙә 7. повел. катись (катитесь) прост. шыл, һыпырт (һыпыртығыҙ); катись отсюда! шыл бынан! ♦ катиться под гору эш-хәл хөртәйеү
катОд м катод (кире зарядлы электрод)
КАТОДНЫЙ, -ая, -ое 1. катод ...ы; катодные лучи катод нурҙары 2. катодлы; катодная лампа катодлы лампа
КАТОК м һырғалаҡ; кататься на катке һырғалаҡтан шыуыу 2. тех. каток; дорожный каток юл катогы 3. (для аатнняб бллъя) бәләк
КАТОЛИК м католик (католицизмды ҡабул иткән кеше)
КАТОЛИЦИЗМ м католицизм (башында Рим Папаһы торган һәм цҙ иерархияһы бул-ган христиан диненец төп йцнәлештәренец береһе)
КАТОЛИЧЕСКИЙ, -ая, -ое католик; католическая церковь католик сиркәүе
КАТОЛИЧЕСТВО с см. католицизм
КАТОРГА ж каторга; отправить на каторгу каторгаға ебәреү; бежать с каторги каторганан ҡасыу
КАТОРЖАНИН м и КАТОРЖАНКА ж каторжан
КАТОРЖНИК м см. каторжанин
КАТОРЖНЫЙ, -ая, -ое 1. каторга ...ы; каторжные работы каторга эштәре 2. перен. үтә ауыр; каторжный труд үтә ауыр эш
КАТУШКА м 1. кәтүк; катушка ниток бер кәтүк еп 2. эл., радио. катушка; катушка сопротивления ҡаршылыҡ катушкаһы ♦ на всю (полную) катушку тулыһынса, бөтә көскә, күпме мөмкин
КАТЮША ж катюша (автомобилгә урын-лаштырылган реактив снарядлы миномёт)
КАУЗАЛЬНОСТЬ ж; филос. сәбәплелек
КАУЗАЛЬНЫЙ, -ая, -ое филос. сәбәпле; каузальная связь сәбәпле бәйләнеш
КАУРКА м и ж; разг. ҡола, ҡола ат ♦ вещая (вещий) каурка тылсымлы ат (әкиәттәрҙә)
каУрый, -ая, -ое 1. (о масти лошади) ҡола; каурый жеребец ҡола айғыр 2. в знач. сущ. каурый м ҡола
КАУСТИК м каустик (зәһәрле соданыц тех-никалагы атамаһы)
КАУСТИЧЕСКИЙ, -ая, -ое хим. зәһәрле, каустик; каустическая сода зәһәрле сода
КАУЧУК м каучук; синтетический каучук яһалма каучук; натуральный каучук тәбиғи каучук
КАУЧУКОВЫЙ, -ая, -ое 1. каучук ...ы; каучуковый завод каучук заводы 2. каучук; каучуковая подошва каучук табан
КАУЧУКОНОСНЫЙ, -ая, -ое каучуклы, каучук бирә торған; каучуконосные растения каучуклы үҫемлектәр
КАУЧУКОНОСЫ мн. (ед. каучуконос м ) каучуклы үҫемлек
кафЕ с нескл. кафе
КАФЕДРА ж кафедра (1. телмәр тотоусы, һцҙ алыусы, уҡытыусы өсөн яһалган бейек урын 2. югары уҡыу йортонда билгеле бер тармаҡҡа ҡараган фәндәр уҡытыу бцлеге 3. сиркәцҙә епископ ултырып, вәгәз һөйләгән ҡалҡыу урын 4. епархия менән әтсклелек иткән епископ вазифаһы)
КАФЕДРАЛЬНЫЙ, -ая, -ое кафедра ...ы; кафедральное заседание кафедра ултырышы ♦ кафедральный собор (церковь) кафедраль собор (сиркәү)
КАФЕЛЬ м кафель (йоҡа сынаяҡ кирбес)
КАФЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. кафель ...ы; кафельное производство кафель етештереү 2. кафель; кафельный пол кафель иҙән
КАФЕТЕРИЙ м кафетерий (кафе төрө)
КАФТАН м; ист. кафтан (оҙон итәкле боронго ирҙәр кейеме)
КАХЕТИНСКИЙ, -ая, -ое 1. кахетин ...ы, Кахетия ...ы; кахетинский обычай кахетин йолаһы; Кахетинский хребет Кахетия тау һырты 2. в знач. сущ. кахетинское с (сорт вина) Кахетия шарабы (Грузияла эшләнгән виноград шарабы )
КАХЕТИНЦЫ мн. кахетиндар (грузин халҡыныц этнографик төркөмө) // ед. кахетинец м кахетин ир-аты; кахетинка ж кахетин ҡатын-ҡыҙы
КАЦАВЕЙКА ж кацавейка (урыҫ ҡатын-ҡыҙҙары кейгән мамыҡ йәки тире менән эсләнгән йылы кофта төрө)
КАЧАЛКА ж 1. бәүелмәле ултырғыс 2. бәүелсәк, ҡалҡанбаш 3. качалка (ике тәгәрмәсле ат ярышы арбаһы)
КАЧАНИЕ с см. качать, качаться; качание воды насосом насос менән һыу һурҙырыу; качание на качелях сәңгелдәктә бәүелеү
КАЧАТЬ несов. 1. кого-что бәүетеү, тирбәтеү, бәүелдереү, һелкетеү, сайҡалдырыу; качать
454