Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, I том. Страница 504
Поиск по словарям
КРЕСТЕЦ
крест на ком-чём бөткән тип иҫәпләү, өмөттө өҙөү; целовать крест тәре үбеп ант итеү
крестЕц м; анат. һигеҙгүҙ
КРЕСТИЛЬНЫЙ, -ая, -ое суҡындырыу ...ы; крестильный обряд суҡындырыу йолаһы
КРЕСТИНЫ только мн. 1. суҡындырыу йолаһы 2. исем туйы
КРЕСТИТЬ 1. сов., несов. кого (совершить обряд) суҡындырыу 2. несов.; перен., книжн. һыналыу; крещён в тяжёлом бою ауыр һуғышта һыналған 3. несов. исем инәһе (атаһы) булыу; она крестила их сына ул уларҙың улына исем инәһе булды ♦ не детей крестить кому, с кем ҡоҙа-ҡоҙағый түгел әле, туғанлашырға йыйынмайым
КРЕСТИТЬСЯ 1. сов., несов. (подвергнуться б^1д:ук кщещиния) суҡындырылыу 2. несов. (крестить себя) суҡыныу; креститься перед иконой икона алдында суҡыныу
КРЕСТ-НАКРЕСТ нареч. (крестообразно) арҡыс-торҡос, арҡыры-буй, асамай; соединять крест-накрест арҡыс-торҡос тоташтырыу; положить крест-накрест арҡыры-буйға һалыу
крестник м исем улы; крестница ж исем ҡыҙы (исем атаһына һәм инәһенә ҡарата)
КРЕСТНЫЙ: крестное знамение суҡыныу; крёстное целование ист. тәре үбеп ант итеү; крёстный ход иконалар, тәреләр күтәреп йөрөү
КРЁСТНЫЙ: крёстный отец исем атаһы; крёстная мать исем инәһе (әсәһе); крёстный сын см. крестник; крёстная дочь см. крестница
КРЕСТОВИДНЫЙ, -ая, -ое әүернә рәүешле; крестовидная щель әүернә кеүек ярыҡ
КРЕСТОВИК м әүернәле үрмәксе
КРЕСТОВИНА ж 1. әүернә, асамай; крестовина для ёлки шыршы әүернәһе 2. ж.-д. крестовина (рельстарҙы бер юлдан икенсе юлга кцсе-рец өсөн эшләнгән ҡорал)
КРЕСТОВЫЙ, -ая, -ое 1. тәре ...ы; крестовая верёвка тәре бауы 2. сатраш, әүернә кеүек; крестовый свод сатраш көмбәҙ; крестовая кладка әүернә кеүек стена һалыу ♦ крестовые походы ист. тәре походтары
КРЕСТОНОСЕЦ м 1. ист. тәре походында ҡатнашыусы 2. зоол. әүернәле ҡуңыҙ
КРЕСТООБРАЗНЫЙ, -ая, -ое см. крестовидный
КРЕСТОЦВЕТНЫЕ мн.; бот. әүернә сәс-кәлеләр
КРЕСТЦОВЫЙ, -ая, -ое анат. һигеҙгүҙ ...ы; крестцовая кость һигеҙгүҙ һөйәге
КРЕСТЬЯНИН м и КРЕСТЬЯНКА ж крәҫтиән
КРЕСТЬЯНСКИЙ, -ая, -ое крәҫтиән(дәр) ...ы; крестьянский труд крәҫтиән хеҙмәте
КРЕСТЬЯНСТВО с крәҫтиәндәр
КРЕСТЬЯНСТВОВАТЬ несов. иген игеү, игенселек менән шөғөлләнеү
КРЕТИН м 1. мед. кретин (кретинизм менән ауырыган кеше) 2. прост., бран. миңрәү
КРЕТИНИЗМ м 1. мед. кретинизм (ҡалҡан биҙҙәренец етлекмәгән булыуынан килгән ауырыу ) 2. перен. миңрәүлек
КРЕТОН м кретон (туҡыма)
крЕчет м (самец) шоңҡар; (самка) әтәлге; кречет белый аҡ шоңҡар, тойғон; запускать кречета шоңҡар сөйөү
КРЕЩЕНИЕ с 1. суҡындырыу 2. перен. беренсе һынау, тәүге һабаҡ; боевое крещение беренсе тапҡыр һуғышҡа инеү 3. (праздник) Крещение (христиандарҙыц дини байрамы)
КРЕЩЕНСКИЙ, -ая, -ое Крещение ...ы; в крещенский день выпал снег Крещение көнө ҡар яуҙы ♦ крещенские морозы (холода) крещение һыуыҡтары (гинуарҙыц икенсе яртыһын-дагы һыуыҡ көндәр)
КРЕЩЁНЫЙ, -ая, -ое 1. суҡынған, керәшен; крещёный татарин керәшен татар 2. в знач. сущ. крещёный м; прост., уст. керәшен
КРИВДА ж; трад.-поэт. ялған
КРИВИЗНА ж 1. кәкрелек, салышлыҡ, ҡыйшайыу; кривизна руки ҡулдың кәкрелеге; кривизна поверхности яҫылыҡтың кәкрелеге 2. (кривое место) кәкрәйгән (салшайған) урын, бөгөм, бөгәл; стесать кривизну доски таҡтаның кәкрәйгән ерен йышыу
КРИВИТЬ несов. что ҡыйшайтыу, кәкрәйтеү, салшайтыу; кривить рот ауыҙҙы ҡыйшайтыу ♦ кривить душой алдашыу
КРИВИТЬСЯ несов. 1. ҡыйшайыу, кәкрәйеү, салшайыу, ҡалтайыу; пол из сырых досок кривится кипмәгән таҡтанан түшәлгән иҙән ҡалтая 2. разг. (делать гримасу) сырай һытыу, сирылыу, сирышыу; кривиться от зубной боли теш һыҙлауҙан сирылыу
КРИВЛЯКА м и ж; разг. ҡылансыҡ, бор-шанлаҡ
КРИВЛЯТЬСЯ несов. ҡыланыу, ҡылансыҡланыу, боршанлау; надо же так кривляться абау, ҡайһылай ҡыланған була; девушка кривлялась ҡыҙ иркәләнеп боршанланы
КРИВО... урыҫ телендәге ҡушма һцҙҙәрҙец “ ҡыйыш ”, “ кәкре ” мәгәнәһендәге беренсе өлөшө , мәҫ., кривоногий ҡыйыш аяҡлы; криворогий ҡыйыш (кәкре) мөгөҙлө
КРИВОБОКИЙ, -ая, -ое 1. ҡыйыш яурынлы; кривобокий человек ҡыйыш яурынлы кеше 2. (покосившийся аа оИнн оөк') ҡыйшайған; кривобокий дом ҡыйшайған өй
кривой, -ая, -ое 1. ҡыйыш, кәкре, ҡалтайған, салыш; кривой столб кәкре бағана; кривая нога салыш аяҡ 2. в знач. сущ. кривая ж; мат. кәкре һыҙыҡ; провести кривую кәкре һыҙыҡ һыҙыу 3. разг. (одноглазый) һыңар күҙле; кривая лошадь һыңар күҙле ат ♦ кривое зеркало боҙоп күрһәткән көҙгө; кривая улыбка
504
крест на ком-чём бөткән тип иҫәпләү, өмөттө өҙөү; целовать крест тәре үбеп ант итеү
крестЕц м; анат. һигеҙгүҙ
КРЕСТИЛЬНЫЙ, -ая, -ое суҡындырыу ...ы; крестильный обряд суҡындырыу йолаһы
КРЕСТИНЫ только мн. 1. суҡындырыу йолаһы 2. исем туйы
КРЕСТИТЬ 1. сов., несов. кого (совершить обряд) суҡындырыу 2. несов.; перен., книжн. һыналыу; крещён в тяжёлом бою ауыр һуғышта һыналған 3. несов. исем инәһе (атаһы) булыу; она крестила их сына ул уларҙың улына исем инәһе булды ♦ не детей крестить кому, с кем ҡоҙа-ҡоҙағый түгел әле, туғанлашырға йыйынмайым
КРЕСТИТЬСЯ 1. сов., несов. (подвергнуться б^1д:ук кщещиния) суҡындырылыу 2. несов. (крестить себя) суҡыныу; креститься перед иконой икона алдында суҡыныу
КРЕСТ-НАКРЕСТ нареч. (крестообразно) арҡыс-торҡос, арҡыры-буй, асамай; соединять крест-накрест арҡыс-торҡос тоташтырыу; положить крест-накрест арҡыры-буйға һалыу
крестник м исем улы; крестница ж исем ҡыҙы (исем атаһына һәм инәһенә ҡарата)
КРЕСТНЫЙ: крестное знамение суҡыныу; крёстное целование ист. тәре үбеп ант итеү; крёстный ход иконалар, тәреләр күтәреп йөрөү
КРЁСТНЫЙ: крёстный отец исем атаһы; крёстная мать исем инәһе (әсәһе); крёстный сын см. крестник; крёстная дочь см. крестница
КРЕСТОВИДНЫЙ, -ая, -ое әүернә рәүешле; крестовидная щель әүернә кеүек ярыҡ
КРЕСТОВИК м әүернәле үрмәксе
КРЕСТОВИНА ж 1. әүернә, асамай; крестовина для ёлки шыршы әүернәһе 2. ж.-д. крестовина (рельстарҙы бер юлдан икенсе юлга кцсе-рец өсөн эшләнгән ҡорал)
КРЕСТОВЫЙ, -ая, -ое 1. тәре ...ы; крестовая верёвка тәре бауы 2. сатраш, әүернә кеүек; крестовый свод сатраш көмбәҙ; крестовая кладка әүернә кеүек стена һалыу ♦ крестовые походы ист. тәре походтары
КРЕСТОНОСЕЦ м 1. ист. тәре походында ҡатнашыусы 2. зоол. әүернәле ҡуңыҙ
КРЕСТООБРАЗНЫЙ, -ая, -ое см. крестовидный
КРЕСТОЦВЕТНЫЕ мн.; бот. әүернә сәс-кәлеләр
КРЕСТЦОВЫЙ, -ая, -ое анат. һигеҙгүҙ ...ы; крестцовая кость һигеҙгүҙ һөйәге
КРЕСТЬЯНИН м и КРЕСТЬЯНКА ж крәҫтиән
КРЕСТЬЯНСКИЙ, -ая, -ое крәҫтиән(дәр) ...ы; крестьянский труд крәҫтиән хеҙмәте
КРЕСТЬЯНСТВО с крәҫтиәндәр
КРЕСТЬЯНСТВОВАТЬ несов. иген игеү, игенселек менән шөғөлләнеү
КРЕТИН м 1. мед. кретин (кретинизм менән ауырыган кеше) 2. прост., бран. миңрәү
КРЕТИНИЗМ м 1. мед. кретинизм (ҡалҡан биҙҙәренец етлекмәгән булыуынан килгән ауырыу ) 2. перен. миңрәүлек
КРЕТОН м кретон (туҡыма)
крЕчет м (самец) шоңҡар; (самка) әтәлге; кречет белый аҡ шоңҡар, тойғон; запускать кречета шоңҡар сөйөү
КРЕЩЕНИЕ с 1. суҡындырыу 2. перен. беренсе һынау, тәүге һабаҡ; боевое крещение беренсе тапҡыр һуғышҡа инеү 3. (праздник) Крещение (христиандарҙыц дини байрамы)
КРЕЩЕНСКИЙ, -ая, -ое Крещение ...ы; в крещенский день выпал снег Крещение көнө ҡар яуҙы ♦ крещенские морозы (холода) крещение һыуыҡтары (гинуарҙыц икенсе яртыһын-дагы һыуыҡ көндәр)
КРЕЩЁНЫЙ, -ая, -ое 1. суҡынған, керәшен; крещёный татарин керәшен татар 2. в знач. сущ. крещёный м; прост., уст. керәшен
КРИВДА ж; трад.-поэт. ялған
КРИВИЗНА ж 1. кәкрелек, салышлыҡ, ҡыйшайыу; кривизна руки ҡулдың кәкрелеге; кривизна поверхности яҫылыҡтың кәкрелеге 2. (кривое место) кәкрәйгән (салшайған) урын, бөгөм, бөгәл; стесать кривизну доски таҡтаның кәкрәйгән ерен йышыу
КРИВИТЬ несов. что ҡыйшайтыу, кәкрәйтеү, салшайтыу; кривить рот ауыҙҙы ҡыйшайтыу ♦ кривить душой алдашыу
КРИВИТЬСЯ несов. 1. ҡыйшайыу, кәкрәйеү, салшайыу, ҡалтайыу; пол из сырых досок кривится кипмәгән таҡтанан түшәлгән иҙән ҡалтая 2. разг. (делать гримасу) сырай һытыу, сирылыу, сирышыу; кривиться от зубной боли теш һыҙлауҙан сирылыу
КРИВЛЯКА м и ж; разг. ҡылансыҡ, бор-шанлаҡ
КРИВЛЯТЬСЯ несов. ҡыланыу, ҡылансыҡланыу, боршанлау; надо же так кривляться абау, ҡайһылай ҡыланған була; девушка кривлялась ҡыҙ иркәләнеп боршанланы
КРИВО... урыҫ телендәге ҡушма һцҙҙәрҙец “ ҡыйыш ”, “ кәкре ” мәгәнәһендәге беренсе өлөшө , мәҫ., кривоногий ҡыйыш аяҡлы; криворогий ҡыйыш (кәкре) мөгөҙлө
КРИВОБОКИЙ, -ая, -ое 1. ҡыйыш яурынлы; кривобокий человек ҡыйыш яурынлы кеше 2. (покосившийся аа оИнн оөк') ҡыйшайған; кривобокий дом ҡыйшайған өй
кривой, -ая, -ое 1. ҡыйыш, кәкре, ҡалтайған, салыш; кривой столб кәкре бағана; кривая нога салыш аяҡ 2. в знач. сущ. кривая ж; мат. кәкре һыҙыҡ; провести кривую кәкре һыҙыҡ һыҙыу 3. разг. (одноглазый) һыңар күҙле; кривая лошадь һыңар күҙле ат ♦ кривое зеркало боҙоп күрһәткән көҙгө; кривая улыбка
504