Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, I том. Страница 506
Поиск по словарям
КРИТИКАН
леү ♦ наводить критику тәнҡитләү; не выдерживает критики тәнҡитте күтәрмәй
КРИТИКАН м; пренебр. урынһыҙ тәнҡитләүсе
КРИТИКАНСТВО с; пренебр. урынһыҙ тәнҡит
КРИТИКАНСТВОВАТЬ несов.; пренебр. урынһыҙ тәнҡит менән булыу
КРИТИКОВАТЬ несов. кого-что тәнҡитләү, тәнҡит итеү; критиковать недостатки етешһеҙлектәрҙе тәнҡитләү
КРИТИЦИЗМ м; книжн. критицизм (тәнҡит кцҙлегенән ҡарау, тәнҡитле ҡараш); способность к критицизму критицизмға һәләтле булыу
КРИТИЧЕСКИЙ I, -ая, -ое 1. тәнҡит ...ы; критическая статья тәнҡит мәҡәләһе; критическое слово тәнҡит һүҙе 2. (способный к критике ) тәнҡитсел, үткер (һүҙле), тәнҡиткә шәп; критический ум үткер аҡыл
КРИТИЧЕСКИЙ II, -ая, -ое 1. (переломный) киҫкен, һынылыш; критический момент киҫкен мәл 2. (очень трудный, опасный) бик ауыр, ҡурҡыныс, хәүефле; критическое положение бик ауыр хәл ♦ критический реализм лит. тәнҡитле реализм; критическое состояние вещества физ. матдәнең кризис хәле (матдәнец шыйыҡлыҡ менән быу араһындамы айырмалымы бөткән махсус хәле); критическая температура физ. кризис температураһы (шыйыҡлыҡ менән быу (пар) араһындамы айырмалыҡ бөткән температура)
КРИТИЧНЫЙ, -ая, -ое см. критический I 2
КРИЧАТЬ несов. 1. ҡысҡырыу, аҡырыу, һөрән һалыу; кричать от боли ауыртыуҙан ҡысҡырыу 2. (громко говорить) ҡысҡырыу, ҡысҡырып һөйләү; не кричи, говори тихо ҡысҡырма, әкрен һөйлә 3. кого; разг. ҡысҡырып саҡырыу 4. на кого; разг. екереү, екеренеү, аҡырыныу; кричать на ребёнка балаға екереү 5. о ком-чём; разг. (много говорить) һөйләү; весь город кричал об этом был турала бөтә ҡала һөйләне 6. перен. ҡысҡырып тороу, күҙгә ташланыу, күҙгә бәрелеп тороу; кричать о безвкусице зауыҡһыҙлығы менән күҙгә бәрелеп тора
кричАщий, -ая, -ое 1. прич. от кричать 2. прил. артыҡ сағыу, күҙгә бәрелеп торған; кричащий наряд артыҡ сағыу кейем
КРОВ м 1. книжн. торлаҡ, йәшәр урын, йорт; остаться без крова торлаҡһыҙ тороп ҡалыу; гостеприимный кров ҡунаҡсыл йорт 2. чего; перен., трад.-поэт. ышыҡ, ҡосаҡ; под кровом ночи төн ышығы аҫтында; под кровом тишины тыныслыҡ ҡосағында
КРОВАВИТЬ несов. кого-что ҡанлау, ҡанға буяу; кровавить саблю ҡылысты ҡанға буяу
КРОВАВИТЬСЯ несов. ҡанланыу, ҡанға буялыу
КРОВАВЫЙ, -ая, -ое 1. ҡан ...ы; кровавое пятно ҡан табы 2. ҡанлы; кровавая пена ҡанлы күбек; кровавая рана ҡанлы йәрәхәт; кровавое тело ҡанлы кәүҙә; кровавый топор ҡанлы балта; кровавая битва ҡанлы һуғыш 3. (запятнавший себя крввъю многих е^ертв) ҡан эскес; кровавый царь ҡан эскес батша 4. ҡанһыу, ҡан төҫөндәге, асыҡ ҡыҙыл; кровавая заря ҡанһыу шәфәҡ ♦ Кровавое воскресенье ист. Ҡанлы йәкшәмбе (1905 йылдыц 9 минуар көнө); до кровавого пота әлһерәгәнсе, ҡара тир сыҡҡансы
КРОВАТЬ ж карауат; железная кровать тимер карауат; двуспальная кровать ике кешелек карауат
КРОВЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое түбә (ҡыйыҡ, ҡыйыҡ ябыу) ...ы; кровельное железо түбә ҡалайы; кровельные работы ҡыйыҡ ябыу эштәре
КРОВЕЛЬЩИК м түбә ябыусы
КРОВЕНЕТЬ несов. 1. ҡан һеңеү, һырҡырау, ҡанға мансылыу, ҡанланыу; бинт на ране кровенеет яраға һалған бинт ҡанлана 2. ҡан ҡыҙыл төҫ менән айырылып тороу, ҡыҙыллыҡ күҙгә сағылыу (бәрелеү); рубец кровенеет бирсә (йөй) ҡыҙыллығы менән күҙгә бәрелеп тора
КРОВЕНОСНЫЙ, -ая, -ое ҡан ...ы; кровеносные сосуды ҡан тамырҙары; кровеносная система ҡан системаһы
КРОВЕТВОРЕНИЕ с ҡан барлыҡҡа килеү
КРОВЕТВОРНЫЙ, -ая, -ое ҡан барлыҡҡа килтереүсе; кроветворные органы ҡан барлыҡҡа килтереүсе органдар
КРОВИНКА ж; разг. ҡан тамсыһы ♦ ни кровинки в лице йөҙөндә ҡан әҫәре ҡалмаған
КРОВЛЯ ж 1. түбә, өй (ҡаралты) түбәһе; плоская кровля яҫы түбә; железная кровля тимер түбә; шиферная кровля шифер түбә ♦ под одной кровлей с кем бер ҡыйыҡ аҫтында, бер өйҙә; жить под кровлей чьей кемдецдер ҡыйығы аҫтында йәшәү өҫтөндә йәшәү
КРОВНЫЙ, -ая, -ое 1. ҡан, ҡан яғынан; кровное родство ҡан ҡәрҙәшлек; кровные братья бер туғандар 2. ҡәрҙәшлек ...ы, туғанлыҡ ...ы; кровные связи ҡәрҙәшлек бәйләнештәре 3. перен. иң кәрәкле, иң мөһим; кровные интересы иң мөһим мәнфәғәттәр 4. перен. (прочный) ныҡ, ҡаҡшамаҫ, мәңгелек; кровная связь с народом халыҡ менән ныҡ (тығыҙ) бәйләнеш; кровное братство бойцов яугирҙарҙың ҡаҡшамаҫ дуҫлығы 5. (породистый — о лошадях) тоҡом ...ы, тоҡомло; кровный рысак тоҡом юртағы 6. разг. (нажитый тяжёлым трудом) көс (тир) түгеп тапҡан, интегеп тапҡан; кровные деньги көс түгеп тапҡан аҡса ♦ кровный враг ҡан дошман; кровная вражда ҡан дошманлыҡ; кровная месть ҡарымта; кровная обида ҡаты үпкә; кровные узы ҡан-ҡәрҙәшлек
506
леү ♦ наводить критику тәнҡитләү; не выдерживает критики тәнҡитте күтәрмәй
КРИТИКАН м; пренебр. урынһыҙ тәнҡитләүсе
КРИТИКАНСТВО с; пренебр. урынһыҙ тәнҡит
КРИТИКАНСТВОВАТЬ несов.; пренебр. урынһыҙ тәнҡит менән булыу
КРИТИКОВАТЬ несов. кого-что тәнҡитләү, тәнҡит итеү; критиковать недостатки етешһеҙлектәрҙе тәнҡитләү
КРИТИЦИЗМ м; книжн. критицизм (тәнҡит кцҙлегенән ҡарау, тәнҡитле ҡараш); способность к критицизму критицизмға һәләтле булыу
КРИТИЧЕСКИЙ I, -ая, -ое 1. тәнҡит ...ы; критическая статья тәнҡит мәҡәләһе; критическое слово тәнҡит һүҙе 2. (способный к критике ) тәнҡитсел, үткер (һүҙле), тәнҡиткә шәп; критический ум үткер аҡыл
КРИТИЧЕСКИЙ II, -ая, -ое 1. (переломный) киҫкен, һынылыш; критический момент киҫкен мәл 2. (очень трудный, опасный) бик ауыр, ҡурҡыныс, хәүефле; критическое положение бик ауыр хәл ♦ критический реализм лит. тәнҡитле реализм; критическое состояние вещества физ. матдәнең кризис хәле (матдәнец шыйыҡлыҡ менән быу араһындамы айырмалымы бөткән махсус хәле); критическая температура физ. кризис температураһы (шыйыҡлыҡ менән быу (пар) араһындамы айырмалыҡ бөткән температура)
КРИТИЧНЫЙ, -ая, -ое см. критический I 2
КРИЧАТЬ несов. 1. ҡысҡырыу, аҡырыу, һөрән һалыу; кричать от боли ауыртыуҙан ҡысҡырыу 2. (громко говорить) ҡысҡырыу, ҡысҡырып һөйләү; не кричи, говори тихо ҡысҡырма, әкрен һөйлә 3. кого; разг. ҡысҡырып саҡырыу 4. на кого; разг. екереү, екеренеү, аҡырыныу; кричать на ребёнка балаға екереү 5. о ком-чём; разг. (много говорить) һөйләү; весь город кричал об этом был турала бөтә ҡала һөйләне 6. перен. ҡысҡырып тороу, күҙгә ташланыу, күҙгә бәрелеп тороу; кричать о безвкусице зауыҡһыҙлығы менән күҙгә бәрелеп тора
кричАщий, -ая, -ое 1. прич. от кричать 2. прил. артыҡ сағыу, күҙгә бәрелеп торған; кричащий наряд артыҡ сағыу кейем
КРОВ м 1. книжн. торлаҡ, йәшәр урын, йорт; остаться без крова торлаҡһыҙ тороп ҡалыу; гостеприимный кров ҡунаҡсыл йорт 2. чего; перен., трад.-поэт. ышыҡ, ҡосаҡ; под кровом ночи төн ышығы аҫтында; под кровом тишины тыныслыҡ ҡосағында
КРОВАВИТЬ несов. кого-что ҡанлау, ҡанға буяу; кровавить саблю ҡылысты ҡанға буяу
КРОВАВИТЬСЯ несов. ҡанланыу, ҡанға буялыу
КРОВАВЫЙ, -ая, -ое 1. ҡан ...ы; кровавое пятно ҡан табы 2. ҡанлы; кровавая пена ҡанлы күбек; кровавая рана ҡанлы йәрәхәт; кровавое тело ҡанлы кәүҙә; кровавый топор ҡанлы балта; кровавая битва ҡанлы һуғыш 3. (запятнавший себя крввъю многих е^ертв) ҡан эскес; кровавый царь ҡан эскес батша 4. ҡанһыу, ҡан төҫөндәге, асыҡ ҡыҙыл; кровавая заря ҡанһыу шәфәҡ ♦ Кровавое воскресенье ист. Ҡанлы йәкшәмбе (1905 йылдыц 9 минуар көнө); до кровавого пота әлһерәгәнсе, ҡара тир сыҡҡансы
КРОВАТЬ ж карауат; железная кровать тимер карауат; двуспальная кровать ике кешелек карауат
КРОВЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое түбә (ҡыйыҡ, ҡыйыҡ ябыу) ...ы; кровельное железо түбә ҡалайы; кровельные работы ҡыйыҡ ябыу эштәре
КРОВЕЛЬЩИК м түбә ябыусы
КРОВЕНЕТЬ несов. 1. ҡан һеңеү, һырҡырау, ҡанға мансылыу, ҡанланыу; бинт на ране кровенеет яраға һалған бинт ҡанлана 2. ҡан ҡыҙыл төҫ менән айырылып тороу, ҡыҙыллыҡ күҙгә сағылыу (бәрелеү); рубец кровенеет бирсә (йөй) ҡыҙыллығы менән күҙгә бәрелеп тора
КРОВЕНОСНЫЙ, -ая, -ое ҡан ...ы; кровеносные сосуды ҡан тамырҙары; кровеносная система ҡан системаһы
КРОВЕТВОРЕНИЕ с ҡан барлыҡҡа килеү
КРОВЕТВОРНЫЙ, -ая, -ое ҡан барлыҡҡа килтереүсе; кроветворные органы ҡан барлыҡҡа килтереүсе органдар
КРОВИНКА ж; разг. ҡан тамсыһы ♦ ни кровинки в лице йөҙөндә ҡан әҫәре ҡалмаған
КРОВЛЯ ж 1. түбә, өй (ҡаралты) түбәһе; плоская кровля яҫы түбә; железная кровля тимер түбә; шиферная кровля шифер түбә ♦ под одной кровлей с кем бер ҡыйыҡ аҫтында, бер өйҙә; жить под кровлей чьей кемдецдер ҡыйығы аҫтында йәшәү өҫтөндә йәшәү
КРОВНЫЙ, -ая, -ое 1. ҡан, ҡан яғынан; кровное родство ҡан ҡәрҙәшлек; кровные братья бер туғандар 2. ҡәрҙәшлек ...ы, туғанлыҡ ...ы; кровные связи ҡәрҙәшлек бәйләнештәре 3. перен. иң кәрәкле, иң мөһим; кровные интересы иң мөһим мәнфәғәттәр 4. перен. (прочный) ныҡ, ҡаҡшамаҫ, мәңгелек; кровная связь с народом халыҡ менән ныҡ (тығыҙ) бәйләнеш; кровное братство бойцов яугирҙарҙың ҡаҡшамаҫ дуҫлығы 5. (породистый — о лошадях) тоҡом ...ы, тоҡомло; кровный рысак тоҡом юртағы 6. разг. (нажитый тяжёлым трудом) көс (тир) түгеп тапҡан, интегеп тапҡан; кровные деньги көс түгеп тапҡан аҡса ♦ кровный враг ҡан дошман; кровная вражда ҡан дошманлыҡ; кровная месть ҡарымта; кровная обида ҡаты үпкә; кровные узы ҡан-ҡәрҙәшлек
506