Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, I том. Страница 609
Поиск по словарям
НАЕЗДИТЬ
НАДУВАТЕЛЬСКИЙ, -ая, -ое разг. алдау ...ы, хәйләләү ...ы, һемәйтеү ...ы; надувательские приёмы алдау юлдары
НАДУВАТЕЛЬСТВО с; разг. алдаҡсылыҡ, алдыҡ, алдашыу, ялғанлау; пойти на надувательство алдашыуға барыу
НАДУВАТЬ несов. см. надуть
НАДУВАТЬСЯ несов. 1. см. надуться 1;
2. страд. от надувать 1, 2
НАДУВКА ж см. надуть — надувать 1; надувка шин шиндарҙы өрҙөрөп тултырыу
НАДУВНОЙ, -ая, -ое өрөлмәле, өрөп (өрҙөрөп) тултырмалы (ҡабартмалы), өрөп (өрҙөрөп) тултырылған; надувной матрас өрөп тултырмалы матрас
НАДУМАННОСТЬ ж яһалмалыҡ, уйҙырма-лылыҡ; надуманность сюжета сюжеттың яһалмалылығы
НАДУМАННЫЙ, -ая, -ое уйҙырма, уйланма, уйлап сығарылған, яһалма; надуманный образ уйлап сығарылған образ
НАДУМАТЬ сов. что, с неопр.; разг. уйға килеү, уйлау, уйлап ҡарарға килеү, -маҡсы/-мәксе булыу, уйлап табыу; надумать заняться спортом спорт менән шөғөлләнмәксе булыу; надумать уехать китергә уйлау
НАДУМАТЬСЯ сов. 1. разг. туйғансы уйлау, уйланыу, күп уйлау; надуматься о предстоящей работе алдағы эш тураһында күп уйланыу 2. (1 и 2 л. не употр.) разг. башҡа килеү; эта мысль надумалась не сразу был уй бик тиҙ генә башҡа килмәне
НАДУМЫВАТЬ несов. см. надумать
НАДУРАЧИТЬСЯ сов.; разг. туйғансы шаярыу (ҡотороу, тилереү); дети вдоволь надурачились балалар туйғансы шаярҙы
НАДУТОСТЬ ж 1. тәкәбберлек, һауалылыҡ, тәкәббер (эре, һауалы) булыу 2. күпертелгәнлек, күпертелгән (ҡабартылған) булыу (һцҙ, стиль, телмәр); надутость стиля стилдең күпертелгән булыуы
НАДУТЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от надуть 2. прил. ҡабарған, бүрткән, күпкән; надутые жилы рук ҡабарған ҡул тамырҙары 3. прил.; перен ., разг. (высокомерный) эре, һауалы, тәкәббер; надутая особа тәкәббер кеше 4. прил.; перен ., разг. (высокопарный) күпертелгән, ҡабартылған (һцҙ, телмәр, стиль һ.б.) 5. прил.; перен ., разг. (обиженный, сердитый, угрюмый) турһайған, асыулы, ҡараңғы сырайлы
НАДУТЬ сов. что 1. өрөп (өрҙөрөп) тултырыу, өрөп (һауа тултырып) ҡабартыу; надуть мяч тупты өрөп тултырыу 2. что, чего безл. өрөп туҙҙырыу (килтереү, индереү, ҡундырыу, тулыу); ветром надуло пыли ел менән туҙан тулған 3. кому - чему безл.; разг. ел бәрелеү (бәреү, һуғыу, ҡағылыу); надуло в ухо ҡолаҡҡа ел һуҡҡан 4. кого; прост. алдау, төп башына ул
тыртыу, һемәйтеү; он меня надул ул мине алданы ♦ надуть губы үпкәләү, ирен турһайтыу
НАДУТЬСЯ сов. 1. (о мяче) ҡабарыу; (о парусе ) киреү; мяч надулся туп ҡабарҙы; паруса надулись елкәндәр кирелде 2. перен., разг. (обидеться ) үпкәләү, турһайыу, (үпкәләп) сырай һытыу 3. перен., разг. тәкәбберләнеү, эреләнеү, кәпәренеү; от чрезмерных похвал он надулся артыҡ маҡтауҙан ул кәпәренде ♦ как мышь на крупу надулся кто үпкәләгән, турһайған
НАДУШИТЬ сов. кого - что хушбуй һөртөү (бөркөү)
НАДУШИТЬСЯ сов. хушбуй һөртөнөү
НАДХВОСТЬЕ с; зоол. ҡойроҡ өҫтө (ҡоштарҙа ); надхвостье у зяблика ҡыҙылтүштең ҡойроҡ өҫтө
НАДШИВАТЬ несов. см. надшить
НАДШИВАТЬСЯ несов. страд. от надшивать
НАДШИВКА ж 1. см. надшить; надшивка воротника яғаны ялғап тегеп оҙонайтыу 2. (надставленное место) ялғанған урын, ялғау; надшивка у брюк салбарҙың ялғауы
НАДШИТЬ сов. что ялғап тегеү (тегеп оҙонайтыу); надшить кусок материи к платью күлдәкте туҡыма киҫәге менән ялғап оҙонайтыу
НАДЪ... приставка см. над...
НАДЫМИТЬ сов. чем и без доп. төтәү, төтөн сығарыу (тултырыу); печь надымила мейес төтәгән; в комнате надымили табаком бүлмәгә тәмәке төтөнө тулған
НАДЫШАТЬ сов. 1. тын (һулыш) менән йылытыу (йылытып иретеү); в комнате надышали бүлмәне тын менән йылытҡандар 2. на что; разг. тын менән (өрөп) быуландырыу (парландырыу, иретеү); надышать на оконное стекло тәҙрә быялаһын өрөп быуландырыу
НАДЫШАТЬСЯ сов. туйғансы һулау, күп һулау; надышаться лесным воздухом урман һауаһын туйғансы һулау ♦ не надышится (не может надышаться) на кого ҡарап (күреп) туя алмай
НАЕДАТЬСЯ несов. см. наесться
НАЕДИНЕ нареч. 1. икәүҙән-икәү генә, аулаҡта; поговорить наедине икәүҙән-икәү генә һөйләшеү 2. (обычно со словами “ с собой ”, “ с самим собой”) бер үҙе, япа-яңғыҙ; остаться наедине с самим собой япа-яңғыҙ ҡалыу
НАЕЗД м 1. см. наехать 1; наезд машины на тротуар машинаның тротуарға барып менеүе 2. в знач. нареч. наездом, наездами үтешләй, үткән-һүткәндә; у друга он бывал наездами ул дуҫында үтешләй генә була ине 3. уст. (кавалерийский набег) атлы ғәскәр һөжүме, сапҡын
НАЕЗДИТЬ сов. 1. что и без доп. (какое -л. количество времени или расстояние) йөрөү, уҙыу, үтеү; на старой машине много не наездишь иҫке машинала әллә ни оҙаҡ йөрөп
609
20 зак. 2.0084.05
НАДУВАТЕЛЬСКИЙ, -ая, -ое разг. алдау ...ы, хәйләләү ...ы, һемәйтеү ...ы; надувательские приёмы алдау юлдары
НАДУВАТЕЛЬСТВО с; разг. алдаҡсылыҡ, алдыҡ, алдашыу, ялғанлау; пойти на надувательство алдашыуға барыу
НАДУВАТЬ несов. см. надуть
НАДУВАТЬСЯ несов. 1. см. надуться 1;
2. страд. от надувать 1, 2
НАДУВКА ж см. надуть — надувать 1; надувка шин шиндарҙы өрҙөрөп тултырыу
НАДУВНОЙ, -ая, -ое өрөлмәле, өрөп (өрҙөрөп) тултырмалы (ҡабартмалы), өрөп (өрҙөрөп) тултырылған; надувной матрас өрөп тултырмалы матрас
НАДУМАННОСТЬ ж яһалмалыҡ, уйҙырма-лылыҡ; надуманность сюжета сюжеттың яһалмалылығы
НАДУМАННЫЙ, -ая, -ое уйҙырма, уйланма, уйлап сығарылған, яһалма; надуманный образ уйлап сығарылған образ
НАДУМАТЬ сов. что, с неопр.; разг. уйға килеү, уйлау, уйлап ҡарарға килеү, -маҡсы/-мәксе булыу, уйлап табыу; надумать заняться спортом спорт менән шөғөлләнмәксе булыу; надумать уехать китергә уйлау
НАДУМАТЬСЯ сов. 1. разг. туйғансы уйлау, уйланыу, күп уйлау; надуматься о предстоящей работе алдағы эш тураһында күп уйланыу 2. (1 и 2 л. не употр.) разг. башҡа килеү; эта мысль надумалась не сразу был уй бик тиҙ генә башҡа килмәне
НАДУМЫВАТЬ несов. см. надумать
НАДУРАЧИТЬСЯ сов.; разг. туйғансы шаярыу (ҡотороу, тилереү); дети вдоволь надурачились балалар туйғансы шаярҙы
НАДУТОСТЬ ж 1. тәкәбберлек, һауалылыҡ, тәкәббер (эре, һауалы) булыу 2. күпертелгәнлек, күпертелгән (ҡабартылған) булыу (һцҙ, стиль, телмәр); надутость стиля стилдең күпертелгән булыуы
НАДУТЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от надуть 2. прил. ҡабарған, бүрткән, күпкән; надутые жилы рук ҡабарған ҡул тамырҙары 3. прил.; перен ., разг. (высокомерный) эре, һауалы, тәкәббер; надутая особа тәкәббер кеше 4. прил.; перен ., разг. (высокопарный) күпертелгән, ҡабартылған (һцҙ, телмәр, стиль һ.б.) 5. прил.; перен ., разг. (обиженный, сердитый, угрюмый) турһайған, асыулы, ҡараңғы сырайлы
НАДУТЬ сов. что 1. өрөп (өрҙөрөп) тултырыу, өрөп (һауа тултырып) ҡабартыу; надуть мяч тупты өрөп тултырыу 2. что, чего безл. өрөп туҙҙырыу (килтереү, индереү, ҡундырыу, тулыу); ветром надуло пыли ел менән туҙан тулған 3. кому - чему безл.; разг. ел бәрелеү (бәреү, һуғыу, ҡағылыу); надуло в ухо ҡолаҡҡа ел һуҡҡан 4. кого; прост. алдау, төп башына ул
тыртыу, һемәйтеү; он меня надул ул мине алданы ♦ надуть губы үпкәләү, ирен турһайтыу
НАДУТЬСЯ сов. 1. (о мяче) ҡабарыу; (о парусе ) киреү; мяч надулся туп ҡабарҙы; паруса надулись елкәндәр кирелде 2. перен., разг. (обидеться ) үпкәләү, турһайыу, (үпкәләп) сырай һытыу 3. перен., разг. тәкәбберләнеү, эреләнеү, кәпәренеү; от чрезмерных похвал он надулся артыҡ маҡтауҙан ул кәпәренде ♦ как мышь на крупу надулся кто үпкәләгән, турһайған
НАДУШИТЬ сов. кого - что хушбуй һөртөү (бөркөү)
НАДУШИТЬСЯ сов. хушбуй һөртөнөү
НАДХВОСТЬЕ с; зоол. ҡойроҡ өҫтө (ҡоштарҙа ); надхвостье у зяблика ҡыҙылтүштең ҡойроҡ өҫтө
НАДШИВАТЬ несов. см. надшить
НАДШИВАТЬСЯ несов. страд. от надшивать
НАДШИВКА ж 1. см. надшить; надшивка воротника яғаны ялғап тегеп оҙонайтыу 2. (надставленное место) ялғанған урын, ялғау; надшивка у брюк салбарҙың ялғауы
НАДШИТЬ сов. что ялғап тегеү (тегеп оҙонайтыу); надшить кусок материи к платью күлдәкте туҡыма киҫәге менән ялғап оҙонайтыу
НАДЪ... приставка см. над...
НАДЫМИТЬ сов. чем и без доп. төтәү, төтөн сығарыу (тултырыу); печь надымила мейес төтәгән; в комнате надымили табаком бүлмәгә тәмәке төтөнө тулған
НАДЫШАТЬ сов. 1. тын (һулыш) менән йылытыу (йылытып иретеү); в комнате надышали бүлмәне тын менән йылытҡандар 2. на что; разг. тын менән (өрөп) быуландырыу (парландырыу, иретеү); надышать на оконное стекло тәҙрә быялаһын өрөп быуландырыу
НАДЫШАТЬСЯ сов. туйғансы һулау, күп һулау; надышаться лесным воздухом урман һауаһын туйғансы һулау ♦ не надышится (не может надышаться) на кого ҡарап (күреп) туя алмай
НАЕДАТЬСЯ несов. см. наесться
НАЕДИНЕ нареч. 1. икәүҙән-икәү генә, аулаҡта; поговорить наедине икәүҙән-икәү генә һөйләшеү 2. (обычно со словами “ с собой ”, “ с самим собой”) бер үҙе, япа-яңғыҙ; остаться наедине с самим собой япа-яңғыҙ ҡалыу
НАЕЗД м 1. см. наехать 1; наезд машины на тротуар машинаның тротуарға барып менеүе 2. в знач. нареч. наездом, наездами үтешләй, үткән-һүткәндә; у друга он бывал наездами ул дуҫында үтешләй генә була ине 3. уст. (кавалерийский набег) атлы ғәскәр һөжүме, сапҡын
НАЕЗДИТЬ сов. 1. что и без доп. (какое -л. количество времени или расстояние) йөрөү, уҙыу, үтеү; на старой машине много не наездишь иҫке машинала әллә ни оҙаҡ йөрөп
609
20 зак. 2.0084.05