Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, I том. Страница 610
Поиск по словарям
НАЕЗДИТЬСЯ
булмай 2. что (укатать, уплотнить) юл һалыу, (күп йөрөп) юлды таҡырайтыу (шымартыу); машины наездили дорогу машиналар юлды таҡырайтып бөткән 3. кого - что; спец. (выездить молодую лошадь) йөрөргә өйрәтеү; наездить молодого жеребца йәш айғырҙы йөрөргә өйрәтеү
НАЕЗДИТЬСЯ сов.; разг. туйғансы (бик күп) йөрөү, йөрөп туйыу; наездиться на велосипеде велосипедта туйғансы йөрөү
НАЕЗДНИК м 1. һыбайлы; цирковой наездник цирк һыбайлыһы 2. ат өйрәтеүсе, атта йөрөргә өйрәтеүсе, жокей; главный наездник конюшни атлыҡсаның төп ат өйрәтеүсеһе 3. зоол. яйҙаҡ
НАЕЗДНИЦА ж см. наездник 1, 2
НАЕЗЖАТЬ I несов. см. наездить 2, 3
НАЕЗЖАТЬ II несов. 1. см. наехать 2. разг. килеү (аҙ гына ваҡытҡа), килеп киткеләү, килгеләп йөрөү
НАЕЗЖЕННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от наездить; наезженный рысак өйрәтелгән юртаҡ 2. прил. ҡаты, таҡыр, тигеҙ, шыма (юл); наезженная дорога таҡыр юл
НАЁМ м см. нанять; наём рабочих эшселәр яллау; работа по найму ялланып эшләү
НАЁМНИК м 1. уст. (наёмный работник) ялсы, ялланып эшләүсе 2. (наёмный солдат) ялланма ғәскәр (һалдат) 3. перен. (наймит) һатлыҡ йән, ялсы
НАЁМНИЦА ж см. наёмник 1
НАЁМНЫЙ, -ая, -ое 1. ялланма, ялланған, ялланыу ...ы; наёмный рабочий ялланма эшсе; наёмная цена ялланыу хаҡы; наёмная армия ялланма армия 2. (отдаваемый или взятый внаём ) файҙаланып торорға алынған (бирелгән); наёмная дача файҙаланып торорға алынған дача 3. һатлыҡ, аҡсаға ялланған; наёмный убийца аҡсаға ялланған үлтереүсе
НАЁМЩИК м эшселәр яллаусы
НАЕСТЬСЯ сов. туйғансы ашау, ашап туйыу; наесться хлеба с маслом туйғансы май яғылған икмәк ашау
НАЕХАТЬ сов. 1. на кого - что өҫтөнә барып (килеп) менеү, тапау, барып (килеп) бәрелеү, төртөлөү, (өҫтөнә) барып сығыу; машина наехала на газон машина газонға килеп менде; наехать на хутор утарға барып сығыу 2. разг. (приехать; обычно в большом количестве) күп килеү, килеп төшөү (тулыу); к празднику наехало много гостей байрамға бик күп ҡунаҡ килеп төштө
НАЖАЛОВАТЬСЯ сов.; разг. ялыу биреү, зарланыу; рабочие нажаловались на управляющего эшселәр управляющий өҫтөнән ялыу биргән
НАЖАРИВАТЬ несов. см. нажарить
НАЖАРИВАТЬСЯ несов. 1. см. нажариться 2. страд. от нажаривать
НАЖАРИТЬ сов. что, чего (күпмелер) ҡыҙҙырыу, ҡурыу; нажарить картошки картуф ҡыҙҙырыу
НАЖАТИЕ с см. нажать I; нажатие рычага рычагка баҫыу
НАЖАТЬ I сов. 1. что баҫыу; нажать на кнопку кнопкаға баҫыу 2. что һығып алыу (сығарыу); нажать томатного сока томат һутын һығып алыу 3. на кого - что; перен., прост. баҫым яһау, ҡыҫыу; нажать на строителей төҙөүселәргә баҫым яһау 4. на что; перен., прост. ҡыҙыуыраҡ тотоноу, (эште) ҡыҙыулатыу; нажать на работу эшкә ҡыҙыуыраҡ тотоноу
НАЖАТЬ II сов. что, чего урыу, урып алыу; нажать сотни центнеров ржи йөҙәрләгән центнер арыш урыу
НАЖДАК м наждак (минерал)
НАЖДАЧНЫЙ, -ая, -ое наждак ...ы, наждаклы; наждачное месторождение наждак ятҡылығы; наждачная бумага наждаклы ҡағыҙ ♦ наждачный камень наждак ташы, ҡом ҡайраҡ
НАЖЕЧЬ сов. 1. что, чего; разг. яндырыу, үртәү (бер ни тиклем), яндырып әҙерләү; нажечь древесного угля ағас күмере үртәп алыу; нажечь за зиму много дров ҡыш сыҡҡансы байтаҡ утын яндырыу 2. что; разг. (нагреть, накалить ) яндырыу, бешереү, эҫетеү, ҡыҙҙырыу; солнце нажгло спину арҡаны ҡояш яндырған 3. спец. ҡыҙҙырып (яндырып) тамға һалыу; нажечь тавро ҡыҙҙырып тамға һалыу (малга)
НАЖЕЧЬСЯ сов. 1. разг. (сильно загореть на солнце, перегреться) (ҡояшта) бешеү, (бик ныҡ) ҡыҙыу, яныу 2. на чём; перен., прост. (потерпеть материальный ущерб от обмана) яныу; нажечься на покупке нәмә һатып алғанда яныу
НАЖИВА ж; разг. 1. см. нажить 1; нажива денег аҡса табыу 2. анһат (еңел) табыш (файҙа); погоня за наживой еңел табыш артынан ҡыуыу
НАЖИВАТЬ несов. см. нажить
НАЖИВАТЬСЯ несов. 1. см. нажиться 2. страд. от наживать
НАЖИВИТЬ сов. что; рыб. емләү, ем ҡуйыу (ҡатыу); наживить крючок червяком ҡармаҡты селәүсен менән емләү
НАЖИВКА ж; рыб. ем, алдатҡыс; наживка для рыбы балыҡ еме, балыҡ өсөн ем
НАЖИВЛЯТЬ несов. см. наживить
НАЖИВЛЯТЬСЯ несов. страд. от наживлять
НАЖИВНОЙ I : дело наживное булдырып була торған эш, табыла (ирешеп була) торған нәмә
НАЖИВНОЙ II, -ая, -ое (употребляемый в качестве наживки) ем ҡуйылған, ем итеп (емгә) ҡуйыла торған; наживная рыба емгә ҡуйыла торған балыҡ, емлек
НАЖИГАТЬ несов. см. нажечь
610
булмай 2. что (укатать, уплотнить) юл һалыу, (күп йөрөп) юлды таҡырайтыу (шымартыу); машины наездили дорогу машиналар юлды таҡырайтып бөткән 3. кого - что; спец. (выездить молодую лошадь) йөрөргә өйрәтеү; наездить молодого жеребца йәш айғырҙы йөрөргә өйрәтеү
НАЕЗДИТЬСЯ сов.; разг. туйғансы (бик күп) йөрөү, йөрөп туйыу; наездиться на велосипеде велосипедта туйғансы йөрөү
НАЕЗДНИК м 1. һыбайлы; цирковой наездник цирк һыбайлыһы 2. ат өйрәтеүсе, атта йөрөргә өйрәтеүсе, жокей; главный наездник конюшни атлыҡсаның төп ат өйрәтеүсеһе 3. зоол. яйҙаҡ
НАЕЗДНИЦА ж см. наездник 1, 2
НАЕЗЖАТЬ I несов. см. наездить 2, 3
НАЕЗЖАТЬ II несов. 1. см. наехать 2. разг. килеү (аҙ гына ваҡытҡа), килеп киткеләү, килгеләп йөрөү
НАЕЗЖЕННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от наездить; наезженный рысак өйрәтелгән юртаҡ 2. прил. ҡаты, таҡыр, тигеҙ, шыма (юл); наезженная дорога таҡыр юл
НАЁМ м см. нанять; наём рабочих эшселәр яллау; работа по найму ялланып эшләү
НАЁМНИК м 1. уст. (наёмный работник) ялсы, ялланып эшләүсе 2. (наёмный солдат) ялланма ғәскәр (һалдат) 3. перен. (наймит) һатлыҡ йән, ялсы
НАЁМНИЦА ж см. наёмник 1
НАЁМНЫЙ, -ая, -ое 1. ялланма, ялланған, ялланыу ...ы; наёмный рабочий ялланма эшсе; наёмная цена ялланыу хаҡы; наёмная армия ялланма армия 2. (отдаваемый или взятый внаём ) файҙаланып торорға алынған (бирелгән); наёмная дача файҙаланып торорға алынған дача 3. һатлыҡ, аҡсаға ялланған; наёмный убийца аҡсаға ялланған үлтереүсе
НАЁМЩИК м эшселәр яллаусы
НАЕСТЬСЯ сов. туйғансы ашау, ашап туйыу; наесться хлеба с маслом туйғансы май яғылған икмәк ашау
НАЕХАТЬ сов. 1. на кого - что өҫтөнә барып (килеп) менеү, тапау, барып (килеп) бәрелеү, төртөлөү, (өҫтөнә) барып сығыу; машина наехала на газон машина газонға килеп менде; наехать на хутор утарға барып сығыу 2. разг. (приехать; обычно в большом количестве) күп килеү, килеп төшөү (тулыу); к празднику наехало много гостей байрамға бик күп ҡунаҡ килеп төштө
НАЖАЛОВАТЬСЯ сов.; разг. ялыу биреү, зарланыу; рабочие нажаловались на управляющего эшселәр управляющий өҫтөнән ялыу биргән
НАЖАРИВАТЬ несов. см. нажарить
НАЖАРИВАТЬСЯ несов. 1. см. нажариться 2. страд. от нажаривать
НАЖАРИТЬ сов. что, чего (күпмелер) ҡыҙҙырыу, ҡурыу; нажарить картошки картуф ҡыҙҙырыу
НАЖАТИЕ с см. нажать I; нажатие рычага рычагка баҫыу
НАЖАТЬ I сов. 1. что баҫыу; нажать на кнопку кнопкаға баҫыу 2. что һығып алыу (сығарыу); нажать томатного сока томат һутын һығып алыу 3. на кого - что; перен., прост. баҫым яһау, ҡыҫыу; нажать на строителей төҙөүселәргә баҫым яһау 4. на что; перен., прост. ҡыҙыуыраҡ тотоноу, (эште) ҡыҙыулатыу; нажать на работу эшкә ҡыҙыуыраҡ тотоноу
НАЖАТЬ II сов. что, чего урыу, урып алыу; нажать сотни центнеров ржи йөҙәрләгән центнер арыш урыу
НАЖДАК м наждак (минерал)
НАЖДАЧНЫЙ, -ая, -ое наждак ...ы, наждаклы; наждачное месторождение наждак ятҡылығы; наждачная бумага наждаклы ҡағыҙ ♦ наждачный камень наждак ташы, ҡом ҡайраҡ
НАЖЕЧЬ сов. 1. что, чего; разг. яндырыу, үртәү (бер ни тиклем), яндырып әҙерләү; нажечь древесного угля ағас күмере үртәп алыу; нажечь за зиму много дров ҡыш сыҡҡансы байтаҡ утын яндырыу 2. что; разг. (нагреть, накалить ) яндырыу, бешереү, эҫетеү, ҡыҙҙырыу; солнце нажгло спину арҡаны ҡояш яндырған 3. спец. ҡыҙҙырып (яндырып) тамға һалыу; нажечь тавро ҡыҙҙырып тамға һалыу (малга)
НАЖЕЧЬСЯ сов. 1. разг. (сильно загореть на солнце, перегреться) (ҡояшта) бешеү, (бик ныҡ) ҡыҙыу, яныу 2. на чём; перен., прост. (потерпеть материальный ущерб от обмана) яныу; нажечься на покупке нәмә һатып алғанда яныу
НАЖИВА ж; разг. 1. см. нажить 1; нажива денег аҡса табыу 2. анһат (еңел) табыш (файҙа); погоня за наживой еңел табыш артынан ҡыуыу
НАЖИВАТЬ несов. см. нажить
НАЖИВАТЬСЯ несов. 1. см. нажиться 2. страд. от наживать
НАЖИВИТЬ сов. что; рыб. емләү, ем ҡуйыу (ҡатыу); наживить крючок червяком ҡармаҡты селәүсен менән емләү
НАЖИВКА ж; рыб. ем, алдатҡыс; наживка для рыбы балыҡ еме, балыҡ өсөн ем
НАЖИВЛЯТЬ несов. см. наживить
НАЖИВЛЯТЬСЯ несов. страд. от наживлять
НАЖИВНОЙ I : дело наживное булдырып була торған эш, табыла (ирешеп була) торған нәмә
НАЖИВНОЙ II, -ая, -ое (употребляемый в качестве наживки) ем ҡуйылған, ем итеп (емгә) ҡуйыла торған; наживная рыба емгә ҡуйыла торған балыҡ, емлек
НАЖИГАТЬ несов. см. нажечь
610