Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, I том. Страница 611
Поиск по словарям
НАЗНАЧАТЬ
НАЖИМ м 1. см. нажимать 1; нажим на рукоятку молотка сүкеш һабына баҫыу 2. (натиск ) һөжүм; вражеский нажим дошман һөжүме 3. спец. ҡыҫҡыс, ҡыҫтырғыс; винтообразный нажим бормалы ҡыҫтырғыс 4. в знач. нареч. с нажимом баҫып, баҫым яһап; без нажима баҫмайынса, баҫым яһамайынса; писать с нажимом баҫып яҙыу
НАЖИМАТЬ несов. см. нажать
НАЖИМНОЙ и НАЖИМНЫЙ, -ая, -ое спец. ҡыҫыу ...ы, ҡыҫҡыс; нажимной рычаг ҡыҫыу рычагы
НАЖИН м; с.- х. төшөм, урым (игенгә ҡарата )
НАЖИНАТЬ несов. см. нажать II
НАЖИТОЙ, -ая, -ое разг. (эшләп) тапҡан, тапҡан-таянған; нажитое богатство эшләп тапҡан-таянған байлыҡ
НАЖИТЬ сов. что 1. табыу, булдырыу, йыйыу; нажить всё своим трудом бөтәһен үҙ көсөң менән табыу 2. кого - что, кого - чего; разг. (приобрести что -л. неприятное) булдырыу, эләктереү, тарыу, юлығыу; нажить себе врага үҙеңә дошман булдырыу; нажить себе болезнь ауырыу эләктереү; нажить неприятность насар хәлгә юлығыу
НАЖИТЬСЯ сов. 1. (обогатиться) байыу, байлыҡ туплау, аҡса йыйыу, байығыу; нажиться на продаже оружия ҡорал һатып байыу 2. разг. (долго прожить где -л., вдоволь пожить) оҙаҡ йәшәп китеү, оҙаҡ тороу (ҡайҙа ла булһа); на чужбине долго не наживёшься сит ерҙәрҙә оҙаҡ йәшәп булмай
НАЖУЖЖАТЬ сов.; разг. (наговорить) артыҡ күп һөйләү, бушты (юҡты, юҡ-бар) һөйләү, ғәйбәт һөйләү; нажужжать в уши юҡ-бар(ҙы) һөйләп ялҡытыу
НАЗАВТРА нареч.; разг. иртәгәһенә, иртәгеһенә, иртәгәһе көнгә, икенсе көнгә
НАЗАД нареч. 1. артҡа, артҡа табан; оглянуться назад артҡа (боролоп) ҡарау 2. (обратно ) кире, кире ҡайтарып; вернуться назад кире (әйләнеп) ҡайтыу; взять своё слово назад һүҙеңде кире алыу 3. (раньше) элек; год (тому) назад бер йыл элек
НАЗАЛИЗАЦИЯ ж; лингв. танаулашыу, танау аша әйтелеү (өнгә ҡарата)
НАЗАЛИЗОВАННЫЙ, -ая, -ое лингв. 1. прич. от назализовать 2. прил. танаулашҡан, танау ...ы; назализованные звуки танаулашҡан өндәр
НАЗАЛИЗОВАТЬ сов., несов. что; лингв. танаулаштырыу
НАЗАЛИЗОВАТЬСЯ сов., несов.; лингв. танаулашыу
НАЗВАНИВАТЬ несов.; разг. өҙлөкһөҙ (туҡтауһыҙ) шылтыратыу; названивать по телефону бер туҡтауһыҙ шылтыратыу
НАЗВАНИЕ с 1. исем, атама; название улицы урам исеме 2. спец. (отдельное издание) китап; в библиотеке 100 тысяч названий китапханала йөҙ мең китап бар ♦ одно (только) название ҡоро исеме генә (исеменә, атамаһына тура килмәгән, йәки элекке дәрәжәһен (сифатын ) югалтҡан нәмәләр тураһында әйтелә)
НАЗВАННЫЙ I, -ая, -ое прич. от назвать I; названные выше имена юғарыла әйтелгән исемдәр
НАЗВАННЫЙ II, -ая, -ое прич. от назвать II; названные гости саҡырылған ҡунаҡтар
НАЗВАНЫЙ, -ая, -ое уст. ҡиәмәтлек, үкел, морондоҡ ♦ названый отец ҡиәмәтлек атай; названая мать үкел (ҡиәмәтлек) әсәй; названый сын ҡиәмәтлек ул; названая дочь ҡиәмәтлек ҡыҙ
НАЗВАТЬ I сов. кого - что 1. (дать имя, название , прозвище) атау, исемләү, исем ҡушыу (биреү), ҡушамат биреү (тағыу) 2. (охарактеризовать ) әйтеү, баһалау; назвать его способным уны һәләтле тип әйтеү 3. (сказав, объявить) һанап сығыу, (атап) күрһәтеү, әйтеү; назвать членов комиссии комиссия ағзаларын һанап сығыу
НАЗВАТЬ II сов. кого - что саҡырыу, йыйыу (гәҙәттә, кцп итеп); назвать полный дом гостей өй тултырып ҡунаҡ саҡырыу
НАЗВАТЬСЯ I сов. кем - чем и без доп. үҙенең исемен әйтеү, үҙенең кем булыуын танытыу (белдереү, әйтеү); он назвался строителем ул үҙен төҙөүсе тип танытты; пришедший назвался килгән кеше исемен әйтте
НАЗВАТЬСЯ II сов.; разг. (напроситься) көсләп тағылыу, ризалыҡ алыу, -тырыу/-тереү; назваться в гости үҙен ҡунаҡҡа саҡырттырыу
НАЗЕМНЫЙ, -ая, -ое 1. ер өҫтө ...ы, ер өҫтөндәге, ер ...ы; наземные постройки ер өҫтө ҡаралтылары; наземные животные ер хайуандары; наземные растения ер үҫемлектәре 2. (ҡоро) ер; наземные войска ҡоро ер ғәскәре
НАЗЕМЬ нареч. ергә, иҙәнгә; валить наземь ергә йығыу
НАЗИДАНИЕ с; книжн. өгөт, нәсихәт, вәғәз, һабаҡ, ғибрәт; не нуждаться в назиданиях өгөт-нәсихәткә мохтаж булмау; слова, сказанные в назидание потомкам киләсәк быуынға һабаҡ итеп әйтелгән һүҙҙәр
НАЗИДАТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое книжн. өгөтләү ...ы, өгөтләй торған, өгөт бирә торған, өгөт-нәсихәт, нәсихәтле, һабаҡ булырлыҡ, ғибрәтле; говорить назидательным тоном өгөт-нәсихәт тоны менән һөйләү; назидательный пример һабаҡ булырлыҡ өлгө
НАЗЛО и разг. НАЗЛО нареч. юрамал, үс итеп, асыуға тейеп, асыу итеп; время сегодня, как назло, тянется долго ваҡыт бөгөн, үс иткәндәй, оҙаҡ үтә
НАЗНАЧАТЬ несов. см назначить
611
20*
НАЖИМ м 1. см. нажимать 1; нажим на рукоятку молотка сүкеш һабына баҫыу 2. (натиск ) һөжүм; вражеский нажим дошман һөжүме 3. спец. ҡыҫҡыс, ҡыҫтырғыс; винтообразный нажим бормалы ҡыҫтырғыс 4. в знач. нареч. с нажимом баҫып, баҫым яһап; без нажима баҫмайынса, баҫым яһамайынса; писать с нажимом баҫып яҙыу
НАЖИМАТЬ несов. см. нажать
НАЖИМНОЙ и НАЖИМНЫЙ, -ая, -ое спец. ҡыҫыу ...ы, ҡыҫҡыс; нажимной рычаг ҡыҫыу рычагы
НАЖИН м; с.- х. төшөм, урым (игенгә ҡарата )
НАЖИНАТЬ несов. см. нажать II
НАЖИТОЙ, -ая, -ое разг. (эшләп) тапҡан, тапҡан-таянған; нажитое богатство эшләп тапҡан-таянған байлыҡ
НАЖИТЬ сов. что 1. табыу, булдырыу, йыйыу; нажить всё своим трудом бөтәһен үҙ көсөң менән табыу 2. кого - что, кого - чего; разг. (приобрести что -л. неприятное) булдырыу, эләктереү, тарыу, юлығыу; нажить себе врага үҙеңә дошман булдырыу; нажить себе болезнь ауырыу эләктереү; нажить неприятность насар хәлгә юлығыу
НАЖИТЬСЯ сов. 1. (обогатиться) байыу, байлыҡ туплау, аҡса йыйыу, байығыу; нажиться на продаже оружия ҡорал һатып байыу 2. разг. (долго прожить где -л., вдоволь пожить) оҙаҡ йәшәп китеү, оҙаҡ тороу (ҡайҙа ла булһа); на чужбине долго не наживёшься сит ерҙәрҙә оҙаҡ йәшәп булмай
НАЖУЖЖАТЬ сов.; разг. (наговорить) артыҡ күп һөйләү, бушты (юҡты, юҡ-бар) һөйләү, ғәйбәт һөйләү; нажужжать в уши юҡ-бар(ҙы) һөйләп ялҡытыу
НАЗАВТРА нареч.; разг. иртәгәһенә, иртәгеһенә, иртәгәһе көнгә, икенсе көнгә
НАЗАД нареч. 1. артҡа, артҡа табан; оглянуться назад артҡа (боролоп) ҡарау 2. (обратно ) кире, кире ҡайтарып; вернуться назад кире (әйләнеп) ҡайтыу; взять своё слово назад һүҙеңде кире алыу 3. (раньше) элек; год (тому) назад бер йыл элек
НАЗАЛИЗАЦИЯ ж; лингв. танаулашыу, танау аша әйтелеү (өнгә ҡарата)
НАЗАЛИЗОВАННЫЙ, -ая, -ое лингв. 1. прич. от назализовать 2. прил. танаулашҡан, танау ...ы; назализованные звуки танаулашҡан өндәр
НАЗАЛИЗОВАТЬ сов., несов. что; лингв. танаулаштырыу
НАЗАЛИЗОВАТЬСЯ сов., несов.; лингв. танаулашыу
НАЗВАНИВАТЬ несов.; разг. өҙлөкһөҙ (туҡтауһыҙ) шылтыратыу; названивать по телефону бер туҡтауһыҙ шылтыратыу
НАЗВАНИЕ с 1. исем, атама; название улицы урам исеме 2. спец. (отдельное издание) китап; в библиотеке 100 тысяч названий китапханала йөҙ мең китап бар ♦ одно (только) название ҡоро исеме генә (исеменә, атамаһына тура килмәгән, йәки элекке дәрәжәһен (сифатын ) югалтҡан нәмәләр тураһында әйтелә)
НАЗВАННЫЙ I, -ая, -ое прич. от назвать I; названные выше имена юғарыла әйтелгән исемдәр
НАЗВАННЫЙ II, -ая, -ое прич. от назвать II; названные гости саҡырылған ҡунаҡтар
НАЗВАНЫЙ, -ая, -ое уст. ҡиәмәтлек, үкел, морондоҡ ♦ названый отец ҡиәмәтлек атай; названая мать үкел (ҡиәмәтлек) әсәй; названый сын ҡиәмәтлек ул; названая дочь ҡиәмәтлек ҡыҙ
НАЗВАТЬ I сов. кого - что 1. (дать имя, название , прозвище) атау, исемләү, исем ҡушыу (биреү), ҡушамат биреү (тағыу) 2. (охарактеризовать ) әйтеү, баһалау; назвать его способным уны һәләтле тип әйтеү 3. (сказав, объявить) һанап сығыу, (атап) күрһәтеү, әйтеү; назвать членов комиссии комиссия ағзаларын һанап сығыу
НАЗВАТЬ II сов. кого - что саҡырыу, йыйыу (гәҙәттә, кцп итеп); назвать полный дом гостей өй тултырып ҡунаҡ саҡырыу
НАЗВАТЬСЯ I сов. кем - чем и без доп. үҙенең исемен әйтеү, үҙенең кем булыуын танытыу (белдереү, әйтеү); он назвался строителем ул үҙен төҙөүсе тип танытты; пришедший назвался килгән кеше исемен әйтте
НАЗВАТЬСЯ II сов.; разг. (напроситься) көсләп тағылыу, ризалыҡ алыу, -тырыу/-тереү; назваться в гости үҙен ҡунаҡҡа саҡырттырыу
НАЗЕМНЫЙ, -ая, -ое 1. ер өҫтө ...ы, ер өҫтөндәге, ер ...ы; наземные постройки ер өҫтө ҡаралтылары; наземные животные ер хайуандары; наземные растения ер үҫемлектәре 2. (ҡоро) ер; наземные войска ҡоро ер ғәскәре
НАЗЕМЬ нареч. ергә, иҙәнгә; валить наземь ергә йығыу
НАЗИДАНИЕ с; книжн. өгөт, нәсихәт, вәғәз, һабаҡ, ғибрәт; не нуждаться в назиданиях өгөт-нәсихәткә мохтаж булмау; слова, сказанные в назидание потомкам киләсәк быуынға һабаҡ итеп әйтелгән һүҙҙәр
НАЗИДАТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое книжн. өгөтләү ...ы, өгөтләй торған, өгөт бирә торған, өгөт-нәсихәт, нәсихәтле, һабаҡ булырлыҡ, ғибрәтле; говорить назидательным тоном өгөт-нәсихәт тоны менән һөйләү; назидательный пример һабаҡ булырлыҡ өлгө
НАЗЛО и разг. НАЗЛО нареч. юрамал, үс итеп, асыуға тейеп, асыу итеп; время сегодня, как назло, тянется долго ваҡыт бөгөн, үс иткәндәй, оҙаҡ үтә
НАЗНАЧАТЬ несов. см назначить
611
20*