Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, I том. Страница 625
Поиск по словарям
НАПИЧКАТЬ
НАПЕВАТЬСЯ несов. 1. см. напеться 2. страд. от напевать
НАПЕВНОСТЬ ж көйлөлөк, моңлолоҡ, яғымлылыҡ; напевность речи телмәрҙең көйлөлөгө
НАПЕВНЫЙ, -ая, -ое көйлө, моңло, яғымлы; напевный голос яғымлы тауыш
НАПЕКАТЬ несов. см. напечь
НАПЕКАТЬСЯ несов. страд. от напекать
НАПЕРЕБОЙ нареч.; разг. кемуҙарҙан, бер-береһен бүлеп (бүлә-бүлә) һөйләү (эшләү); говорить наперебой кемуҙарҙан һөйләү
НАПЕРЕВЕС нареч. алға эйеп; держать винтовку наперевес винтовканы алға эйеп тотоу
НАПЕРЕГОНКИ и НАПЕРЕГОНКИ нареч.; разг. кемуҙарҙан, ҡыуышып, уҙышып
НАПЕРЁД нареч.; прост. алдан; наперёд не угадаешь алдан белеп булмай ♦ задом наперёд алдын артҡа, арты менән алға
НАПЕРЕКОР нареч. и предлог 1. нареч. ҡаршы, кире, ҡаршы барып, оторо арҡыры, киреһенсә, үс итеп; говорить наперекор ҡаршы һөйләү 2. предлог с дат. п. (вопреки) ҡаршы, ҡарамаҫтан, үс иткәндәй; наперекор желаниям теләктәргә ҡаршы
НАПЕРЕРЕЗ нареч. юлына арҡыры сығып (төшөп), юлын ҡыйып (киҫеп, ҡырҡып); побежать наперерез юлына арҡыры сығып йүгереү
НАПЕРЕТЬ сов. на кого - что; прост. этеү; напереть на дверь ишекте этеү
НАПЕРЕЧЁТ нареч. 1. (целиком, без исключения ) бөтәһен дә, һәммәһен дә, береһен дә ҡалдырмай, тотош; знать всех наперечёт бөтәһен дә белеү 2. в знач. сказ. бик аҙ, бармаҡ менән һанарлыҡ ҡына; такие люди наперечёт бындай кешеләр бармаҡ менән һанарлыҡ ҡына
НАПЕРНИК м; разг. кәпрән
НАПЕРСНИК м и НАПЕРСНИЦА ж; уст. серҙәш
НАПЁРСТОК м уймаҡ ♦ с напёрсток уймаҡтай ғына, бармаҡ башындай ғына, бәп-бәләкәй, бик бәләкәй
НАПЕРСТЯНКА ж уймаҡ сәскә (цлән)
НАПЕРЧИВАТЬ несов. см. наперчить
НАПЕРЧИТЬ сов. что борос һалыу, күп итеп борослау, ныҡ борослау; наперчить суп ашҡа борос һалыу
напЕть сов. 1. что, чего (передать голосом ); разг. көйләп (йырлап) күрһәтеү; напеть песню йыр йырлап күрһәтеү; напеть мотив көйөн көйләп күрһәтеү 2. (спеть для звукозаписи ) йырлап яҙҙырыу (пластинкам)
напЕться сов.; разг. туйғансы йырлау, йырлап туйыу, напеться от души йәнең теләгәнсе (туйғансы) йырлау
НАПЕЧАТАТЬ сов. 1. кого - что баҫыу, баҫтырыу, баҫып (баҫтырып) сығарыу; напечатать книгу китап баҫыу 2. что; фото. сығарыу, яһау; напечатать фотографию фотография яһау
НАПЕЧАТАТЬСЯ сов. 1. разг. сығыу, баҫылыу; рисунки отчётливо напечатались рәсемдәр асыҡ сыҡҡан 2. баҫтырып сығарыу, баҫылып сығыу (мәҡәлә, әҫәр һ.б.); напечататься в журнале журналда баҫылып сығыу
напЕчь сов. 1. что, чего бешереү, бешереп алыу (ҡуйыу); напечь пирогов бәлештәр бешереү 2. что безл.; разг. эҫе ҡабыу (үтеү), ҡояш һуғыу; мне напекло голову башыма эҫе ҡапты
НАПИВАТЬСЯ несов. см. напиться
НАПИЛИВАТЬ несов. см. напилить
НАПИЛИТЬ сов. что бысыу, бысып ҡуйыу (алыу); напилить дров утын бысып ҡуйыу
НАПИЛОЧНЫЙ, -ая, -ое игәп яһалған (һырланған); напилочная резьба игәп һырланған биҙәк
НАПИЛЬНИК м игәү; трёхгранный напильник өс ҡырлы игәү; плоский напильник яҫы игәү
НАПИРАТЬ несов. на кого - что 1. см. напереть 2. разг. (теснить, наступать) ҡыҫыу, дөрөү, ҡыҫырыҡлау; напирать на противника дошманды ҡыҫыу 3. разг. (делать упор) ныҡ иғтибар итеү, баҫым яһау, баҫым яһап әйтеү (һөйләү); напирать на необходимость поездки барыу кәрәклегенә баҫым яһау
НАПИСАНИЕ с яҙылыш, яҙылыу; правильное написание слова һүҙҙең дөрөҫ яҙылышы
НАПИСАТЬ сов. что 1. яҙыу, яҙып бөтөрөү (ҡуйыу); написать письмо хат яҙыу 2. яҙыу, һүрәт төшөрөү (яһау); написать портрет портрет яһау ♦ на лбу написано у кого маңлайына яҙылған; на лице написано у кого йөҙөнән күренеп тора
НАПИТАТЬ сов. 1. кого - что; уст., разг. (накормить) ашатыу, туйҙырыу, туйындырыу; напитать всех бөтәһен дә ашатыу 2. что (пропитать ) һеңдереү, туйындырыу, тултырыу
НАПИТАТЬСЯ сов. 1. разг., шутл. ашап туйыу 2. чем (үҙенә) һеңдереү, тартыу, һурыу, туйыныу, тулыу; һыуланыу
НАПИТОК м эсемлек; прохладительные напитки һалҡын эсемлектәр; спиртные напитки спиртлы эсемлектәр
НАПИТЫВАТЬ несов. см. напитать 2
НАПИТЫВАТЬСЯ несов. 1. см. напитаться 2;
2. страд. от напитывать
НАПИТЬСЯ сов. 1. чего и без доп. (утолить жажду) туйғансы эсеү, һыуһын ҡандырыу; напиться чаю туйғансы сәй эсеү 2. (опьянеть) эсеп иҫереү, иҫергәнсе эсеү
НАПИХАТЬ сов. что, чего; разг. (теләһә нисек) тығыу, тултырыу, тыңҡыслап тултырыу; напихать вещей в чемодан сумаҙанға тыңҡыслап әйбер тултырыу
НАПИХИВАТЬ несов. см. напихать
НАПИЧКАТЬ сов. кого; разг. 1. көсләп (ҡыҫтап) ашатыу, кәрәгенән тыш ашатыу; на-
625
НАПЕВАТЬСЯ несов. 1. см. напеться 2. страд. от напевать
НАПЕВНОСТЬ ж көйлөлөк, моңлолоҡ, яғымлылыҡ; напевность речи телмәрҙең көйлөлөгө
НАПЕВНЫЙ, -ая, -ое көйлө, моңло, яғымлы; напевный голос яғымлы тауыш
НАПЕКАТЬ несов. см. напечь
НАПЕКАТЬСЯ несов. страд. от напекать
НАПЕРЕБОЙ нареч.; разг. кемуҙарҙан, бер-береһен бүлеп (бүлә-бүлә) һөйләү (эшләү); говорить наперебой кемуҙарҙан һөйләү
НАПЕРЕВЕС нареч. алға эйеп; держать винтовку наперевес винтовканы алға эйеп тотоу
НАПЕРЕГОНКИ и НАПЕРЕГОНКИ нареч.; разг. кемуҙарҙан, ҡыуышып, уҙышып
НАПЕРЁД нареч.; прост. алдан; наперёд не угадаешь алдан белеп булмай ♦ задом наперёд алдын артҡа, арты менән алға
НАПЕРЕКОР нареч. и предлог 1. нареч. ҡаршы, кире, ҡаршы барып, оторо арҡыры, киреһенсә, үс итеп; говорить наперекор ҡаршы һөйләү 2. предлог с дат. п. (вопреки) ҡаршы, ҡарамаҫтан, үс иткәндәй; наперекор желаниям теләктәргә ҡаршы
НАПЕРЕРЕЗ нареч. юлына арҡыры сығып (төшөп), юлын ҡыйып (киҫеп, ҡырҡып); побежать наперерез юлына арҡыры сығып йүгереү
НАПЕРЕТЬ сов. на кого - что; прост. этеү; напереть на дверь ишекте этеү
НАПЕРЕЧЁТ нареч. 1. (целиком, без исключения ) бөтәһен дә, һәммәһен дә, береһен дә ҡалдырмай, тотош; знать всех наперечёт бөтәһен дә белеү 2. в знач. сказ. бик аҙ, бармаҡ менән һанарлыҡ ҡына; такие люди наперечёт бындай кешеләр бармаҡ менән һанарлыҡ ҡына
НАПЕРНИК м; разг. кәпрән
НАПЕРСНИК м и НАПЕРСНИЦА ж; уст. серҙәш
НАПЁРСТОК м уймаҡ ♦ с напёрсток уймаҡтай ғына, бармаҡ башындай ғына, бәп-бәләкәй, бик бәләкәй
НАПЕРСТЯНКА ж уймаҡ сәскә (цлән)
НАПЕРЧИВАТЬ несов. см. наперчить
НАПЕРЧИТЬ сов. что борос һалыу, күп итеп борослау, ныҡ борослау; наперчить суп ашҡа борос һалыу
напЕть сов. 1. что, чего (передать голосом ); разг. көйләп (йырлап) күрһәтеү; напеть песню йыр йырлап күрһәтеү; напеть мотив көйөн көйләп күрһәтеү 2. (спеть для звукозаписи ) йырлап яҙҙырыу (пластинкам)
напЕться сов.; разг. туйғансы йырлау, йырлап туйыу, напеться от души йәнең теләгәнсе (туйғансы) йырлау
НАПЕЧАТАТЬ сов. 1. кого - что баҫыу, баҫтырыу, баҫып (баҫтырып) сығарыу; напечатать книгу китап баҫыу 2. что; фото. сығарыу, яһау; напечатать фотографию фотография яһау
НАПЕЧАТАТЬСЯ сов. 1. разг. сығыу, баҫылыу; рисунки отчётливо напечатались рәсемдәр асыҡ сыҡҡан 2. баҫтырып сығарыу, баҫылып сығыу (мәҡәлә, әҫәр һ.б.); напечататься в журнале журналда баҫылып сығыу
напЕчь сов. 1. что, чего бешереү, бешереп алыу (ҡуйыу); напечь пирогов бәлештәр бешереү 2. что безл.; разг. эҫе ҡабыу (үтеү), ҡояш һуғыу; мне напекло голову башыма эҫе ҡапты
НАПИВАТЬСЯ несов. см. напиться
НАПИЛИВАТЬ несов. см. напилить
НАПИЛИТЬ сов. что бысыу, бысып ҡуйыу (алыу); напилить дров утын бысып ҡуйыу
НАПИЛОЧНЫЙ, -ая, -ое игәп яһалған (һырланған); напилочная резьба игәп һырланған биҙәк
НАПИЛЬНИК м игәү; трёхгранный напильник өс ҡырлы игәү; плоский напильник яҫы игәү
НАПИРАТЬ несов. на кого - что 1. см. напереть 2. разг. (теснить, наступать) ҡыҫыу, дөрөү, ҡыҫырыҡлау; напирать на противника дошманды ҡыҫыу 3. разг. (делать упор) ныҡ иғтибар итеү, баҫым яһау, баҫым яһап әйтеү (һөйләү); напирать на необходимость поездки барыу кәрәклегенә баҫым яһау
НАПИСАНИЕ с яҙылыш, яҙылыу; правильное написание слова һүҙҙең дөрөҫ яҙылышы
НАПИСАТЬ сов. что 1. яҙыу, яҙып бөтөрөү (ҡуйыу); написать письмо хат яҙыу 2. яҙыу, һүрәт төшөрөү (яһау); написать портрет портрет яһау ♦ на лбу написано у кого маңлайына яҙылған; на лице написано у кого йөҙөнән күренеп тора
НАПИТАТЬ сов. 1. кого - что; уст., разг. (накормить) ашатыу, туйҙырыу, туйындырыу; напитать всех бөтәһен дә ашатыу 2. что (пропитать ) һеңдереү, туйындырыу, тултырыу
НАПИТАТЬСЯ сов. 1. разг., шутл. ашап туйыу 2. чем (үҙенә) һеңдереү, тартыу, һурыу, туйыныу, тулыу; һыуланыу
НАПИТОК м эсемлек; прохладительные напитки һалҡын эсемлектәр; спиртные напитки спиртлы эсемлектәр
НАПИТЫВАТЬ несов. см. напитать 2
НАПИТЫВАТЬСЯ несов. 1. см. напитаться 2;
2. страд. от напитывать
НАПИТЬСЯ сов. 1. чего и без доп. (утолить жажду) туйғансы эсеү, һыуһын ҡандырыу; напиться чаю туйғансы сәй эсеү 2. (опьянеть) эсеп иҫереү, иҫергәнсе эсеү
НАПИХАТЬ сов. что, чего; разг. (теләһә нисек) тығыу, тултырыу, тыңҡыслап тултырыу; напихать вещей в чемодан сумаҙанға тыңҡыслап әйбер тултырыу
НАПИХИВАТЬ несов. см. напихать
НАПИЧКАТЬ сов. кого; разг. 1. көсләп (ҡыҫтап) ашатыу, кәрәгенән тыш ашатыу; на-
625