Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, II том. Страница 183
Поиск по словарям
ПРИСВИСТ
ПРИПУХАТЬ несов. см. припухнуть
ПРИПУХЛОСТЬ ж шешкәнлек, ҡабарғанлыҡ, шешенеү; припухлость века күҙ ҡабағының шешенеүе
ПРИПУХЛЫЙ, -ая, -ое шешенке, шешмәк, ҡабарған, ҡабарынҡы, ҡабарып торған; припухлое лицо шешенке бит; припухлые губы ҡабарынҡы ирендәр
ПРИПУХНУТЬ сов. аҙыраҡ (бер аҙ) шешеү, шешеп тороу, шешмәкләнеү, ҡабарыу, ҡабарып сығыу; щека припухла яңаҡ шешмәкләнгән
ПРИРАБАТЫВАТЬ несов. см. приработать
ПРИРАБОТАТЬ сов. что, чего; разг. өҫтә(л)мә (өҫтәп) эшләп алыу (эшләү); приработать денег өҫтәмә аҡса эшләү
ПРИРАБОТОК м өҫтә(л)мә аҡса (төп эш хаҡынан тыш эшләп алынмн)
ПРИРАВНИВАТЬ I несов. см. приравнять
ПРИРАВНИВАТЬ II несов. см. прировнять
ПРИРАВНИВАТЬСЯ I несов. 1. см. приравняться 2. страд. от приравнивать I
ПРИРАВНИВАТЬСЯ II несов. страд. от приравнивать II
ПРИРАВНЯТЬ сов. кого-что, к кому-чему (уподобить, сделать равным) тиңләштереү, тип-тиң (бер төрлө) итеү
ПРИРАВНЯТЬСЯ сов. тиңләшеү, тиң (бер иш) булыу
ПРИРАСТАТЬ несов. см. прирасти
ПРИРАСТИ сов. 1. к чему (срастись) йәбешеп (ҡушылып) үҫеү (үҫеп китеү, уңалыу) 2. к чему; перен. (остаться неподвижным) йәбешеп (ҡатып) ҡалыу; ноги приросли к полу аяҡтар иҙәнгә йәбешеп ҡалды 3. (увеличиваться в количестве ) үҫеү, артыу, күбәйеү, ишәйеү
ПРИРАСТИТЬ сов. что йәбештереп үҫтереү, ҡушыу
ПРИРАЩАТЬ несов.; уст. см. прирастить
ПРИРАЩЕНИЕ с 1. см. прирасти, прирастить — приращать; приращение черенка сыбыҡ-саның йәбешеп үҫеп китеүе 2. (увеличение, прибавление ) үҫеү, артыу, өҫтәлеү, ҡушыу; приращение наследственных долей юр. мираҫ өлөштәрен ҡушыу 3. мат. ҡушымта; приращение аргумента функции функция аргументының ҡушымтаһы
ПРИРАЩИВАТЬ несов. см. прирастить
ПРИРЕВНОВАТЬ сов. кого көнләшеү, көнләшә (көнләй) башлау
ПРИРЕЗАТЬ сов. 1. кого - что; разг. (убить на мясо) салыу, һуйыу, боғаҙлау 2. что, чего (прибавить — о земле) ер ҡырҡып ҡушыу (алыу, баҫып алыу); прирезать участок к огороду йәшелсә баҡсаһына ер ҡырҡып (бүлеп алып) ҡушыу 3. кого; разг. (зарезать всех, многих) һуйыу, һуйып бөтөрөү
ПРИРЕЗАТЬ несов. см. прирезать
прирЕчный, -ая, -ое йылға буйындағы (янындағы, эргәһендәге)
ПРИРОВНЯТЬ сов. что тигеҙләү, тигеҙ итеү, тигеҙләп сығыу; прировнять доски пола иҙән таҡталарын тигеҙләү
ПРИРОДА ж 1. тәбиғәт, сәхрә; природа меняется тәбиғәт алмашына; мир природы тәбиғәт донъяһы; изучать природу тәбиғәтте өйрәнеү; явления природы тәбиғәт күренештәре; на лоне природы тәбиғәт ҡосағында; отдыхать на природе сәхрәлә ял итеү, сәхрәләү, сәхрә сигеү 2. (сущность) тәбиғәт(е), асыл(ы), нигеҙ; природа света яҡтылыҡтың тәбиғәте 3. разг. (прирождённое свойство, характер) тәбиғәт, холоҡ, булмыш; по природе она добрая тәбиғәте менән ул йомшаҡ кеше ♦ в природе вещей ғәҙәти, ғәҙәттә була торған; от природы тыумыштан
ПРИРОДНЫЙ, -ая, -ое, 1. ( естественный ) тәбиғи; природные богатства тәбиғи байлыҡ; природный газ тәбиғи газ; природные условия тәбиғи шарттар 2. (врождённый) тәбиғи, тыумыштан булған, ысын; природный ум тыумыштан булған аҡыл 3. (принадлежащий по рождению ) тыумыштан, булмыштан килгән
ПРИРОДОВЕДЕНИЕ с тәбиғәт белеме (ғилеме), тәбиғәтте өйрәнеү; урок природоведения тәбиғәтте өйрәнеү дәресе
ПРИРОЖДЁННЫЙ, -ая, -ое 1. (врождённый ) тәбиғи, тыумыштан килгән (булған, ҡалған); прирождённый талант тыумыштан килгән һәләтлек 2. (подлинный) ысын, булмышы менән; она прирождённый педагог ул булмышы менән педагог
прирост м үҫеш, артым, артыу; прирост урожая уңыштың үҫеүе; количественный прирост һан яғынан артыу; абсолютный прирост населения халыҡ һанының абсолют үҫеше
ПРИРУЧАТЬ несов. см. приручить
ПРИРУЧАТЬСЯ несов. 1. см. приручиться 2. страд. от приручать
ПРИРУЧЕНИЕ с см. приручить — приручать, приручиться — приручаться; заниматься приручением птиц ҡоштарҙы ҡулға эйәләштереү менән шөғөлләнеү
ПРИРУЧИТЬ сов. кого-что 1. ҡулға эйәләштереү (өйрәтеү, илектереү); приручить диких животных ҡырағай йәнлектәрҙе илектереү 2. разг. (сделать послушным) (үҙенә) эйәләштереү, йәлеп итеү
ПРИРУЧИТЬСЯ сов. 1. ҡулға өйрәнеү (эйәләшеү), илегеү, эйегеү; ёж приручается быстро терпе ҡулға тиҙ илегә 2. разг. (стать послушным ) эйәләшеү
ПРИСВАИВАТЬ несов. см. присвоить
ПРИСВИСТ м 1. (свист, сопровождающий что-л.) һыҙғырыу, һыҙғырыныу; петь с присвистом һыҙғырынып йырлау 2. (свистящий призвук ) һыҙғырыҡ тауыш, шыйылдау; дышать с присвистом шыйылдап тын алыу
183
ПРИПУХАТЬ несов. см. припухнуть
ПРИПУХЛОСТЬ ж шешкәнлек, ҡабарғанлыҡ, шешенеү; припухлость века күҙ ҡабағының шешенеүе
ПРИПУХЛЫЙ, -ая, -ое шешенке, шешмәк, ҡабарған, ҡабарынҡы, ҡабарып торған; припухлое лицо шешенке бит; припухлые губы ҡабарынҡы ирендәр
ПРИПУХНУТЬ сов. аҙыраҡ (бер аҙ) шешеү, шешеп тороу, шешмәкләнеү, ҡабарыу, ҡабарып сығыу; щека припухла яңаҡ шешмәкләнгән
ПРИРАБАТЫВАТЬ несов. см. приработать
ПРИРАБОТАТЬ сов. что, чего; разг. өҫтә(л)мә (өҫтәп) эшләп алыу (эшләү); приработать денег өҫтәмә аҡса эшләү
ПРИРАБОТОК м өҫтә(л)мә аҡса (төп эш хаҡынан тыш эшләп алынмн)
ПРИРАВНИВАТЬ I несов. см. приравнять
ПРИРАВНИВАТЬ II несов. см. прировнять
ПРИРАВНИВАТЬСЯ I несов. 1. см. приравняться 2. страд. от приравнивать I
ПРИРАВНИВАТЬСЯ II несов. страд. от приравнивать II
ПРИРАВНЯТЬ сов. кого-что, к кому-чему (уподобить, сделать равным) тиңләштереү, тип-тиң (бер төрлө) итеү
ПРИРАВНЯТЬСЯ сов. тиңләшеү, тиң (бер иш) булыу
ПРИРАСТАТЬ несов. см. прирасти
ПРИРАСТИ сов. 1. к чему (срастись) йәбешеп (ҡушылып) үҫеү (үҫеп китеү, уңалыу) 2. к чему; перен. (остаться неподвижным) йәбешеп (ҡатып) ҡалыу; ноги приросли к полу аяҡтар иҙәнгә йәбешеп ҡалды 3. (увеличиваться в количестве ) үҫеү, артыу, күбәйеү, ишәйеү
ПРИРАСТИТЬ сов. что йәбештереп үҫтереү, ҡушыу
ПРИРАЩАТЬ несов.; уст. см. прирастить
ПРИРАЩЕНИЕ с 1. см. прирасти, прирастить — приращать; приращение черенка сыбыҡ-саның йәбешеп үҫеп китеүе 2. (увеличение, прибавление ) үҫеү, артыу, өҫтәлеү, ҡушыу; приращение наследственных долей юр. мираҫ өлөштәрен ҡушыу 3. мат. ҡушымта; приращение аргумента функции функция аргументының ҡушымтаһы
ПРИРАЩИВАТЬ несов. см. прирастить
ПРИРЕВНОВАТЬ сов. кого көнләшеү, көнләшә (көнләй) башлау
ПРИРЕЗАТЬ сов. 1. кого - что; разг. (убить на мясо) салыу, һуйыу, боғаҙлау 2. что, чего (прибавить — о земле) ер ҡырҡып ҡушыу (алыу, баҫып алыу); прирезать участок к огороду йәшелсә баҡсаһына ер ҡырҡып (бүлеп алып) ҡушыу 3. кого; разг. (зарезать всех, многих) һуйыу, һуйып бөтөрөү
ПРИРЕЗАТЬ несов. см. прирезать
прирЕчный, -ая, -ое йылға буйындағы (янындағы, эргәһендәге)
ПРИРОВНЯТЬ сов. что тигеҙләү, тигеҙ итеү, тигеҙләп сығыу; прировнять доски пола иҙән таҡталарын тигеҙләү
ПРИРОДА ж 1. тәбиғәт, сәхрә; природа меняется тәбиғәт алмашына; мир природы тәбиғәт донъяһы; изучать природу тәбиғәтте өйрәнеү; явления природы тәбиғәт күренештәре; на лоне природы тәбиғәт ҡосағында; отдыхать на природе сәхрәлә ял итеү, сәхрәләү, сәхрә сигеү 2. (сущность) тәбиғәт(е), асыл(ы), нигеҙ; природа света яҡтылыҡтың тәбиғәте 3. разг. (прирождённое свойство, характер) тәбиғәт, холоҡ, булмыш; по природе она добрая тәбиғәте менән ул йомшаҡ кеше ♦ в природе вещей ғәҙәти, ғәҙәттә була торған; от природы тыумыштан
ПРИРОДНЫЙ, -ая, -ое, 1. ( естественный ) тәбиғи; природные богатства тәбиғи байлыҡ; природный газ тәбиғи газ; природные условия тәбиғи шарттар 2. (врождённый) тәбиғи, тыумыштан булған, ысын; природный ум тыумыштан булған аҡыл 3. (принадлежащий по рождению ) тыумыштан, булмыштан килгән
ПРИРОДОВЕДЕНИЕ с тәбиғәт белеме (ғилеме), тәбиғәтте өйрәнеү; урок природоведения тәбиғәтте өйрәнеү дәресе
ПРИРОЖДЁННЫЙ, -ая, -ое 1. (врождённый ) тәбиғи, тыумыштан килгән (булған, ҡалған); прирождённый талант тыумыштан килгән һәләтлек 2. (подлинный) ысын, булмышы менән; она прирождённый педагог ул булмышы менән педагог
прирост м үҫеш, артым, артыу; прирост урожая уңыштың үҫеүе; количественный прирост һан яғынан артыу; абсолютный прирост населения халыҡ һанының абсолют үҫеше
ПРИРУЧАТЬ несов. см. приручить
ПРИРУЧАТЬСЯ несов. 1. см. приручиться 2. страд. от приручать
ПРИРУЧЕНИЕ с см. приручить — приручать, приручиться — приручаться; заниматься приручением птиц ҡоштарҙы ҡулға эйәләштереү менән шөғөлләнеү
ПРИРУЧИТЬ сов. кого-что 1. ҡулға эйәләштереү (өйрәтеү, илектереү); приручить диких животных ҡырағай йәнлектәрҙе илектереү 2. разг. (сделать послушным) (үҙенә) эйәләштереү, йәлеп итеү
ПРИРУЧИТЬСЯ сов. 1. ҡулға өйрәнеү (эйәләшеү), илегеү, эйегеү; ёж приручается быстро терпе ҡулға тиҙ илегә 2. разг. (стать послушным ) эйәләшеү
ПРИСВАИВАТЬ несов. см. присвоить
ПРИСВИСТ м 1. (свист, сопровождающий что-л.) һыҙғырыу, һыҙғырыныу; петь с присвистом һыҙғырынып йырлау 2. (свистящий призвук ) һыҙғырыҡ тауыш, шыйылдау; дышать с присвистом шыйылдап тын алыу
183