Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, II том. Страница 189
Поиск по словарям
ПРИТЯНУТЬ
притОк м 1. см. притечь — притекать; приток воздуха һауаның ағылыуы (ағымы) 2. чего (подъём) килеү, артыу, көсәйеү; приток сил көс артыу 3. (река) ҡушылдыҡ, ҡояр йылға;
Сакмара — правый приток Урала һаҡмар — Уралдың уң ҡушылдығы
ПРИТОЛОКА ж ишек башы, ишек ҡашағаһы притом союз (обычно в сочетании с союзами “ и ”, “ да ”, “ а ”) өҫтәүенә, шуның өҫтөнә, шуның менән бергә; она умна, притом и добра ул аҡыллы, өҫтәүенә изгелекле лә
притОн м оя (ниндәйҙер боҙоҡлоҡтар менән шөгөлләнецсе төркөм йыйыла торган урын); воровской притон ҡараҡтар ояһы
ПРИТОПНУТЬ сов. чем тып итеп баҫып ҡуйыу, аяҡ тибеү (асыу менән)
ПРИТОПТАТЬ сов. что тапау, өҫтөндә йөрөп иҙеү, тапап (иҙеп) бөтөрөү, тапап ташлау; притоптать траву үләнде тапап бөтөрөү
ПРИТОПТАТЬСЯ сов. иҙелеү, тапалыу, тапалып (иҙелеп, тығыҙланып) бөтөү; трава притопталась үлән тапалып бөткән
ПРИТОПЫВАТЬ несов. 1. см. притопнуть 2. (в такт чему-л.) тыпылдатып тороу, тып-тып баҫыу
ПРИТОРАЧИВАТЬ несов. см. приторочить
ПРИТОРМАЖИВАТЬ несов. см. притормозить
ПРИТОРМОЗИТЬ что и без доп. тормоз биреү (һалыу), тормозлау, туҡтата биреү, (хәрәкәтен) аҡрынайтыу, аҡрынайта төшөү; притормозить машину машинаның хәрәкәтен аҡрынайтыу
ПРИТОРНОСТЬ ж 1. үтә татлылыҡ (сөсө-лөк), күңел болғатҡыс булыу 2. перен. (слащавость ) сөсө теллелек, артыҡ сөсө ҡыланыш
ПРИТОРНЫЙ, -ая, -ое 1. үтә татлы ауырсы; (о запахе) күңел болғатҡыс; приторный запах күңел болғатҡыс еҫ 2. перен. (слащавый) сөсө, сөсөкәй, күңел болғатҡыс; приторный человек сөсө телле кеше
ПРИТОРОЧИТЬ сов. что ҡанъяғаға бәйләү, эйәр янына аҫыу; приторочить мешок к седлу тоҡто эйәр ҡанъяғаһына бәйләү
ПРИТРАГИВАТЬСЯ несов. см. притронуться
ПРИТРОНУТЬСЯ сов. 1. к кому-чему (прикоснуться ) тейеү, ҡул тейҙереү, ороноу, ҡағылыу, тейеп ҡарау, йоғондороу; позволить притронуться ҡул тейҙерергә рөхсәт итеү 2. к чему ; разг. (обычно с отрицанием) ауыҙ итеү, тәмләп (татып) ҡарау; она не притронулась к завтраку ул иртәнге ашты ауыҙ итеп тә ҡараманы
ПРИТУЖАЛЬНИК м; спец. борғоса таяғы, тыйғыса (балаҫ һугыу эшендә)
ПРИТУЛИТЬСЯ сов.; прост. һыйыныу, һырығыу, ҡыҫылыу
ПРИТУПИТЬ сов. что 1. үтмәҫләү, үтмәҫләндереү, тупартыу; притупить бритву
189
бәкене үтмәҫләү 2. перен. (ослабить) тупаҫландырыу, насарландырыу; притупить чувства хистәрҙе тупаҫландырыу
ПРИТУПИТЬСЯ сов. 1. (о ноже) үтмәҫләнеү; (об игле) тупарыу; (о косе) йөҙө ҡайтыу; лезвие косы притупилось салғының йөҙө ҡайтҡан 2. перен. (ослабеть) тупаҫланыу, насарланыу, ҡарыуы (нуры, көсө) ҡайтыу; память притупилась хәтер насарланды; зрение притупилось күҙҙең нуры ҡайтты
ПРИТУПЛЕНИЕ с см. притупить — притуплять, притупиться — притупляться
ПРИТУПЛЯТЬ несов. см. притупить
ПРИТУПЛЯТЬСЯ несов. 1. см. притупиться 2. страд. от притуплять
ПРИТУШИТЬ сов. что; разг. 1. (потушить ) яныуҙан туҡтатыу, һүндереү; притушить папиросу папиросты һүндереү 2. (огонь, свет) кәметеү, ҡыҫыу, һүндерә (кәметә, ҡыҫа) төшөү; (самовар) баҫыу, баҫа биреү
ПРИТЧА ж 1. книжн. кинәйәле һәм ғибрәтле хикәйә, мәҫәл 2. уст., разг. (о непонятном явлении ) хикмәт, әкәмәт, ғәжәп; что за притча! ни ғәжәп!, был ни хикмәт! ♦ притча во языцех һәр кемдең телендәге нәмә
ПРИТЯГАТЕЛЬНОСТЬ ж һөймәлек, тартып тороусанлыҡ
ПРИТЯГАТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое күңелгә ятышлыҡ, һөйҙөргөс, һөйкөмлө, һөймәлекле, үҙенә тартып торған, күңел биләгес (әүрәткес), ҡыҙыҡлы, ҡыҙыҡтырғыс; притягательный человек һөймәлекле кеше
ПРИТЯГИВАТЬ несов. см. притянуть
ПРИТЯЖАТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое грам. эйәлек; притяжательное местоимение эйәлек алмашы
ПРИТЯЖЕНИЕ с; физ. тартылыш, тартылыу, тартым; закон земного притяжения ерҙең тартым законы
ПРИТЯЗАНИЕ с 1. (предъявление прав на что-л.) дәғүә (итеү), ныҡышыу; притязание на наследство вариҫлыҡҡа дәғүә итеү 2. (претензия ) булырға (булып күренергә) тырышыу (ынтылыу), ынтылыу; притязание на учёность ғилемле булып күренергә тырышыу; притязание на первенство беренселеккә ынтылыу
ПРИТЯЗАТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое талап итеүсән, дәғүә итеү ...ы, дәғүәсел; притязательный тон дәғүәсел тон
ПРИТЯЗАТЬ несов. на что; книжн. 1. дәғүә итеү, дәғүәләү 2. (стремиться к признанию) булып ҡыланыу, булып күренергә тырышыу; притязать на остроумие тапҡыр һүҙле булып күренергә тырышыу
ПРИТЯНУТЬ сов. кого-что 1. тартыу, тартып килтереү, яҡын тартыу; притянуть к берегу ярға яҡын килтереү 2. перен. (вызвать интерес ) тартыу, йәлеп итеү 3. к чему; перен., разг. (призвать) тартыу, тарттырыу; притянуть к от-
притОк м 1. см. притечь — притекать; приток воздуха һауаның ағылыуы (ағымы) 2. чего (подъём) килеү, артыу, көсәйеү; приток сил көс артыу 3. (река) ҡушылдыҡ, ҡояр йылға;
Сакмара — правый приток Урала һаҡмар — Уралдың уң ҡушылдығы
ПРИТОЛОКА ж ишек башы, ишек ҡашағаһы притом союз (обычно в сочетании с союзами “ и ”, “ да ”, “ а ”) өҫтәүенә, шуның өҫтөнә, шуның менән бергә; она умна, притом и добра ул аҡыллы, өҫтәүенә изгелекле лә
притОн м оя (ниндәйҙер боҙоҡлоҡтар менән шөгөлләнецсе төркөм йыйыла торган урын); воровской притон ҡараҡтар ояһы
ПРИТОПНУТЬ сов. чем тып итеп баҫып ҡуйыу, аяҡ тибеү (асыу менән)
ПРИТОПТАТЬ сов. что тапау, өҫтөндә йөрөп иҙеү, тапап (иҙеп) бөтөрөү, тапап ташлау; притоптать траву үләнде тапап бөтөрөү
ПРИТОПТАТЬСЯ сов. иҙелеү, тапалыу, тапалып (иҙелеп, тығыҙланып) бөтөү; трава притопталась үлән тапалып бөткән
ПРИТОПЫВАТЬ несов. 1. см. притопнуть 2. (в такт чему-л.) тыпылдатып тороу, тып-тып баҫыу
ПРИТОРАЧИВАТЬ несов. см. приторочить
ПРИТОРМАЖИВАТЬ несов. см. притормозить
ПРИТОРМОЗИТЬ что и без доп. тормоз биреү (һалыу), тормозлау, туҡтата биреү, (хәрәкәтен) аҡрынайтыу, аҡрынайта төшөү; притормозить машину машинаның хәрәкәтен аҡрынайтыу
ПРИТОРНОСТЬ ж 1. үтә татлылыҡ (сөсө-лөк), күңел болғатҡыс булыу 2. перен. (слащавость ) сөсө теллелек, артыҡ сөсө ҡыланыш
ПРИТОРНЫЙ, -ая, -ое 1. үтә татлы ауырсы; (о запахе) күңел болғатҡыс; приторный запах күңел болғатҡыс еҫ 2. перен. (слащавый) сөсө, сөсөкәй, күңел болғатҡыс; приторный человек сөсө телле кеше
ПРИТОРОЧИТЬ сов. что ҡанъяғаға бәйләү, эйәр янына аҫыу; приторочить мешок к седлу тоҡто эйәр ҡанъяғаһына бәйләү
ПРИТРАГИВАТЬСЯ несов. см. притронуться
ПРИТРОНУТЬСЯ сов. 1. к кому-чему (прикоснуться ) тейеү, ҡул тейҙереү, ороноу, ҡағылыу, тейеп ҡарау, йоғондороу; позволить притронуться ҡул тейҙерергә рөхсәт итеү 2. к чему ; разг. (обычно с отрицанием) ауыҙ итеү, тәмләп (татып) ҡарау; она не притронулась к завтраку ул иртәнге ашты ауыҙ итеп тә ҡараманы
ПРИТУЖАЛЬНИК м; спец. борғоса таяғы, тыйғыса (балаҫ һугыу эшендә)
ПРИТУЛИТЬСЯ сов.; прост. һыйыныу, һырығыу, ҡыҫылыу
ПРИТУПИТЬ сов. что 1. үтмәҫләү, үтмәҫләндереү, тупартыу; притупить бритву
189
бәкене үтмәҫләү 2. перен. (ослабить) тупаҫландырыу, насарландырыу; притупить чувства хистәрҙе тупаҫландырыу
ПРИТУПИТЬСЯ сов. 1. (о ноже) үтмәҫләнеү; (об игле) тупарыу; (о косе) йөҙө ҡайтыу; лезвие косы притупилось салғының йөҙө ҡайтҡан 2. перен. (ослабеть) тупаҫланыу, насарланыу, ҡарыуы (нуры, көсө) ҡайтыу; память притупилась хәтер насарланды; зрение притупилось күҙҙең нуры ҡайтты
ПРИТУПЛЕНИЕ с см. притупить — притуплять, притупиться — притупляться
ПРИТУПЛЯТЬ несов. см. притупить
ПРИТУПЛЯТЬСЯ несов. 1. см. притупиться 2. страд. от притуплять
ПРИТУШИТЬ сов. что; разг. 1. (потушить ) яныуҙан туҡтатыу, һүндереү; притушить папиросу папиросты һүндереү 2. (огонь, свет) кәметеү, ҡыҫыу, һүндерә (кәметә, ҡыҫа) төшөү; (самовар) баҫыу, баҫа биреү
ПРИТЧА ж 1. книжн. кинәйәле һәм ғибрәтле хикәйә, мәҫәл 2. уст., разг. (о непонятном явлении ) хикмәт, әкәмәт, ғәжәп; что за притча! ни ғәжәп!, был ни хикмәт! ♦ притча во языцех һәр кемдең телендәге нәмә
ПРИТЯГАТЕЛЬНОСТЬ ж һөймәлек, тартып тороусанлыҡ
ПРИТЯГАТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое күңелгә ятышлыҡ, һөйҙөргөс, һөйкөмлө, һөймәлекле, үҙенә тартып торған, күңел биләгес (әүрәткес), ҡыҙыҡлы, ҡыҙыҡтырғыс; притягательный человек һөймәлекле кеше
ПРИТЯГИВАТЬ несов. см. притянуть
ПРИТЯЖАТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое грам. эйәлек; притяжательное местоимение эйәлек алмашы
ПРИТЯЖЕНИЕ с; физ. тартылыш, тартылыу, тартым; закон земного притяжения ерҙең тартым законы
ПРИТЯЗАНИЕ с 1. (предъявление прав на что-л.) дәғүә (итеү), ныҡышыу; притязание на наследство вариҫлыҡҡа дәғүә итеү 2. (претензия ) булырға (булып күренергә) тырышыу (ынтылыу), ынтылыу; притязание на учёность ғилемле булып күренергә тырышыу; притязание на первенство беренселеккә ынтылыу
ПРИТЯЗАТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое талап итеүсән, дәғүә итеү ...ы, дәғүәсел; притязательный тон дәғүәсел тон
ПРИТЯЗАТЬ несов. на что; книжн. 1. дәғүә итеү, дәғүәләү 2. (стремиться к признанию) булып ҡыланыу, булып күренергә тырышыу; притязать на остроумие тапҡыр һүҙле булып күренергә тырышыу
ПРИТЯНУТЬ сов. кого-что 1. тартыу, тартып килтереү, яҡын тартыу; притянуть к берегу ярға яҡын килтереү 2. перен. (вызвать интерес ) тартыу, йәлеп итеү 3. к чему; перен., разг. (призвать) тартыу, тарттырыу; притянуть к от-