Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, II том. Страница 342
Поиск по словарям
САДОВНИК
САДОВНИК м и САДОВНИЦА ж баҡсасы, емеш үҫтереүсе
САДОВНИЧАТЬ несов.; разг. 1. баҡсасы булып эшләү 2. баҡсасылыҡ менән шөғөлләнеү
САДОВНИЧЕСТВО с баҡсасы шөғөлө САДОВНИЧИЙ, -ья, -ье баҡсасы ...ы; садовничий инструмент баҡсасы ҡоралы
САДОВОД м баҡсасы, баҡсасылыҡ белгесе, баҡса үҫтереүсе
САДОВОДСТВО с; в разн. знач. баҡсасылыҡ; заниматься садоводством баҡсасылыҡ менән шөғөлләнеү; учебник по садоводству баҡсасылыҡ буйынса дәреслек
САДОВОДЧЕСКИЙ, -ая, -ое баҡсасылыҡ ...ы, баҡсасылар ...ы; садоводческий коллектив баҡсасылар коллективы
САДОВО-ПАРКОВЫЙ, -ая, -ое баҡса-парк ...ы; садово-парковое искусство баҡса-парк сәнғәте
САДОВЫЙ, -ая, -ое в разн. знач. баҡса ...ы; садовая дорожка баҡса һуҡмағы; садовая вишня баҡса сейәһе; садовая опытная станция баҡса тәжрибә станцияһы ♦ голова садовая кто һиңмай, ахмаҡ баш
садОк i м 1. яһалма быуа (балыҡ црсетец өсөн); отсаживать мальков в садки селбәрәләрҙе быуаға ебәреү 2. һеүән; живорыбный садок тере балыҡ һаҡлау һеүәне 3. (помещение) ситлек; кроличий садок өй ҡуяндары ситлеге 4. охот. (ловушка) ситән ау, ҡапҡан, тоҙаҡ; волчий садок бүре ҡапҡаны
САДОК II м; уменьш. от сад
САЁК м болан балаһы
сАечный, -ая, -ое сайка ...ы; саечное тесто сайка ҡамыры
САЖА ж ҡором; печная сажа мейес ҡоромо; чистить дымоход от сажи төтөнлөктөң ҡоромон таҙартыу ♦ дела как сажа бела шутл. эштәр хөрт (насар, шәптән түгел)
САЖАЛКА ж ултыртҡыс (картуф һәм йәшелсә ултыртыу машинаһы); четырёхрядная сажалка дүрт рәтле ултыртҡыс
сажАльный, -ая, -ое ултырта торған; сажальная машина ултырта торған машина
САЖАЛЬЩИК м и сажАльщица ж үҫемлек ултыртыусы
САЖАТЬ несов. 1. кого-что, за что, на что и с неопр. ултыртыу; сажать гостей за стол ҡунаҡтарҙы өҫтәл артына ултыртыу; сажать за работу эшкә ултыртыу 2. что ултыртыу, ергә төшөрөү; сажать самолёт самолётты ултыртыу 3. что ултыртыу, сәсеү (цҫемлеккә ҡарата); сажать огурцы ҡыяр ултыртыу; сажать липу йүкә ултыртыу 4. кого-что ябыу, урынлаштырыу, бикләү, ултыртыу; сажать птицу в клетку ҡошто ситлеккә ябыу; сажать в тюрьму төрмәгә бикләү 5. что тығыу, ултыртыу, һалыу, ҡуйыу (бе-шерец, яндырыу, киптерец өсөн); сажать хлеб
342
в печь икмәкте мейескә тығыу; сажать снопы в овин көлтәләрҙе әүенгә ултыртыу 6. что тамыҙыу, таплау; сажать на платье кляксы күлдәккә ҡара тамыҙыу 7. кого; прост. (проваливать на экзамене) имтиханда үткәрмәү, насар билдәһе ҡуйыу 8. (ограничивать в чём-л.) ултыртыу; сажать на диету диетаға ултыртыу ♦ сажать курицу (утку) на яйца тауыҡты (өйрәкте) баҫырға ултыртыу
САЖАТЬСЯ несов. страд. от сажать
САЖЕНЕЦ м 1. үрсетмәлек; саженцы плодовых деревьев емеш ағастары үрсетмәлектәре 2. үҫенте
САЖЕНКА и САЖЁНКА: сажёнками ҡолас ташлап (йөҙөц стиле); плыть сажёнками ҡолас ташлап йөҙөү
САЖЕННЫЙ, -ая, -ое прич. от садить
САЖЁННЫЙ и САЖЁННЫЙ, -ая, -ое 1. (мерой в одну сажень) сажинлы; саженный масштаб сажинлы масштаб 2. разг. (бик) ҙур, (бик) киң, (бик) тәрән; саженные шаги бик ҙур аҙым; саженный снег бик тәрән ҡар
сАженый, -ая, -ое ултыртылған, ултыртып үҫтерелгән, үрсетмәлектәрҙән үҫтерелгән; саженые деревья ултыртылған ағастар
САЖЕНЬ и САЖЕНЬ ж сажин (метрик системам тиклем ҡулланылған, 2, 134 метрға тигеҙ оҙонлоҡ цлсәц берәмеге) ♦ косая сажень в плечах см. косой
САЖИВАТЬ несов.; разг. см. сажать
САЖИВАТЬСЯ несов.; разг. 1. см. садиться 2. страд. от саживать
САЗ м; муз. саз (Кавказда, Көнсығыш илдәрендә киц таралған ҡыллы музыка ҡоралы)
САЗАН м һаҙан (балыҡ)
САЗАНИЙ, -ья, -ье һаҙан ...ы
сайгА ж и сайгАк м сайғаҡ (ҡыуыш мөгөҙлөләр ғаиләһенә ҡараған ҡуш тояҡлы, көй-шәцсе дала хайуаны)
сАйда ж сайда (трескалар ғаиләһенә ҡараған дицгеҙ балығы)
сАйка ж сайка (тәм-том ҡушып бешерелгән аҡ икмәк)
сАйра ж сайра (балыҡ)
САК м 1. уст. саҡ (беше туҡыманан тегелгән юл сумкаһы) 2. (балыҡ) һөҙгөс; ловить рыбу саком балыҡты һөҙгөс менән тотоу
САКВА ж артмаҡ; седельная саква эйәр артмағы
саквоЯж ж саквояж (юл сумкаһы); кожаный саквояж күн саквояж
САКЛЯ ж сакля (Кавказдағы тау халыҡтары өйөнөц атамаһы)
САКРАЛЬНЫЙ, -ая, -ое книжн. йола ...ы, хөрәфәти, дини (дини йолаларҙы, төрлө хөрәфәтте сағылдырған); сакральный характер танцев хөрәфәти характерҙағы бейеүҙәр
САКРАМЕНТАЛЬНОСТЬ ж изгелек
САДОВНИК м и САДОВНИЦА ж баҡсасы, емеш үҫтереүсе
САДОВНИЧАТЬ несов.; разг. 1. баҡсасы булып эшләү 2. баҡсасылыҡ менән шөғөлләнеү
САДОВНИЧЕСТВО с баҡсасы шөғөлө САДОВНИЧИЙ, -ья, -ье баҡсасы ...ы; садовничий инструмент баҡсасы ҡоралы
САДОВОД м баҡсасы, баҡсасылыҡ белгесе, баҡса үҫтереүсе
САДОВОДСТВО с; в разн. знач. баҡсасылыҡ; заниматься садоводством баҡсасылыҡ менән шөғөлләнеү; учебник по садоводству баҡсасылыҡ буйынса дәреслек
САДОВОДЧЕСКИЙ, -ая, -ое баҡсасылыҡ ...ы, баҡсасылар ...ы; садоводческий коллектив баҡсасылар коллективы
САДОВО-ПАРКОВЫЙ, -ая, -ое баҡса-парк ...ы; садово-парковое искусство баҡса-парк сәнғәте
САДОВЫЙ, -ая, -ое в разн. знач. баҡса ...ы; садовая дорожка баҡса һуҡмағы; садовая вишня баҡса сейәһе; садовая опытная станция баҡса тәжрибә станцияһы ♦ голова садовая кто һиңмай, ахмаҡ баш
садОк i м 1. яһалма быуа (балыҡ црсетец өсөн); отсаживать мальков в садки селбәрәләрҙе быуаға ебәреү 2. һеүән; живорыбный садок тере балыҡ һаҡлау һеүәне 3. (помещение) ситлек; кроличий садок өй ҡуяндары ситлеге 4. охот. (ловушка) ситән ау, ҡапҡан, тоҙаҡ; волчий садок бүре ҡапҡаны
САДОК II м; уменьш. от сад
САЁК м болан балаһы
сАечный, -ая, -ое сайка ...ы; саечное тесто сайка ҡамыры
САЖА ж ҡором; печная сажа мейес ҡоромо; чистить дымоход от сажи төтөнлөктөң ҡоромон таҙартыу ♦ дела как сажа бела шутл. эштәр хөрт (насар, шәптән түгел)
САЖАЛКА ж ултыртҡыс (картуф һәм йәшелсә ултыртыу машинаһы); четырёхрядная сажалка дүрт рәтле ултыртҡыс
сажАльный, -ая, -ое ултырта торған; сажальная машина ултырта торған машина
САЖАЛЬЩИК м и сажАльщица ж үҫемлек ултыртыусы
САЖАТЬ несов. 1. кого-что, за что, на что и с неопр. ултыртыу; сажать гостей за стол ҡунаҡтарҙы өҫтәл артына ултыртыу; сажать за работу эшкә ултыртыу 2. что ултыртыу, ергә төшөрөү; сажать самолёт самолётты ултыртыу 3. что ултыртыу, сәсеү (цҫемлеккә ҡарата); сажать огурцы ҡыяр ултыртыу; сажать липу йүкә ултыртыу 4. кого-что ябыу, урынлаштырыу, бикләү, ултыртыу; сажать птицу в клетку ҡошто ситлеккә ябыу; сажать в тюрьму төрмәгә бикләү 5. что тығыу, ултыртыу, һалыу, ҡуйыу (бе-шерец, яндырыу, киптерец өсөн); сажать хлеб
342
в печь икмәкте мейескә тығыу; сажать снопы в овин көлтәләрҙе әүенгә ултыртыу 6. что тамыҙыу, таплау; сажать на платье кляксы күлдәккә ҡара тамыҙыу 7. кого; прост. (проваливать на экзамене) имтиханда үткәрмәү, насар билдәһе ҡуйыу 8. (ограничивать в чём-л.) ултыртыу; сажать на диету диетаға ултыртыу ♦ сажать курицу (утку) на яйца тауыҡты (өйрәкте) баҫырға ултыртыу
САЖАТЬСЯ несов. страд. от сажать
САЖЕНЕЦ м 1. үрсетмәлек; саженцы плодовых деревьев емеш ағастары үрсетмәлектәре 2. үҫенте
САЖЕНКА и САЖЁНКА: сажёнками ҡолас ташлап (йөҙөц стиле); плыть сажёнками ҡолас ташлап йөҙөү
САЖЕННЫЙ, -ая, -ое прич. от садить
САЖЁННЫЙ и САЖЁННЫЙ, -ая, -ое 1. (мерой в одну сажень) сажинлы; саженный масштаб сажинлы масштаб 2. разг. (бик) ҙур, (бик) киң, (бик) тәрән; саженные шаги бик ҙур аҙым; саженный снег бик тәрән ҡар
сАженый, -ая, -ое ултыртылған, ултыртып үҫтерелгән, үрсетмәлектәрҙән үҫтерелгән; саженые деревья ултыртылған ағастар
САЖЕНЬ и САЖЕНЬ ж сажин (метрик системам тиклем ҡулланылған, 2, 134 метрға тигеҙ оҙонлоҡ цлсәц берәмеге) ♦ косая сажень в плечах см. косой
САЖИВАТЬ несов.; разг. см. сажать
САЖИВАТЬСЯ несов.; разг. 1. см. садиться 2. страд. от саживать
САЗ м; муз. саз (Кавказда, Көнсығыш илдәрендә киц таралған ҡыллы музыка ҡоралы)
САЗАН м һаҙан (балыҡ)
САЗАНИЙ, -ья, -ье һаҙан ...ы
сайгА ж и сайгАк м сайғаҡ (ҡыуыш мөгөҙлөләр ғаиләһенә ҡараған ҡуш тояҡлы, көй-шәцсе дала хайуаны)
сАйда ж сайда (трескалар ғаиләһенә ҡараған дицгеҙ балығы)
сАйка ж сайка (тәм-том ҡушып бешерелгән аҡ икмәк)
сАйра ж сайра (балыҡ)
САК м 1. уст. саҡ (беше туҡыманан тегелгән юл сумкаһы) 2. (балыҡ) һөҙгөс; ловить рыбу саком балыҡты һөҙгөс менән тотоу
САКВА ж артмаҡ; седельная саква эйәр артмағы
саквоЯж ж саквояж (юл сумкаһы); кожаный саквояж күн саквояж
САКЛЯ ж сакля (Кавказдағы тау халыҡтары өйөнөц атамаһы)
САКРАЛЬНЫЙ, -ая, -ое книжн. йола ...ы, хөрәфәти, дини (дини йолаларҙы, төрлө хөрәфәтте сағылдырған); сакральный характер танцев хөрәфәти характерҙағы бейеүҙәр
САКРАМЕНТАЛЬНОСТЬ ж изгелек