Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, II том. Страница 347
Поиск по словарям
САМОУБИЙСТВО
САМОПАЛ м самопал (ябай ҡоролошло мылтыҡ )
САМОПИШУЩИЙ, -ая, -ее үҙе яҙа торған; самопишущий прибор үҙе яҙа торған прибор
САМОПОДГОТОвКа ж үҙ аллы әҙерләнеү
САМОПОЖЕРТВОВАНИЕ с үҙ-үҙеңде ҡорбан итеү (фиҙа ҡылыу)
САМОПОЗНАНИЕ с үҙ-үҙеңде (асылыңды) танып белеү
САМОПРОВЕРКА ж үҙ-үҙеңде тикшереү
САМОПРОИЗВОЛЬНОСТЬ ж үҙенән-үҙе булыу (хасил булыу, килеп сығыу)
САМОПРОИЗВОЛЬНЫЙ, -ая, -ое үҙенән-үҙе булған, үҙенән-үҙе хасил була (килеп сыға) торған; самопроизвольное движение үҙенән-үҙе булған хәрәкәт
САМОПРЯЛКА ж еп иләү машинаһы
САМОРАЗВИВАЮЩИЙСЯ, -аяся, -ееся үҙ алдына үҫешкән
САМОРАЗВИТИЕ с 1. үҙ алдыңа үҫешеү, үҙлегенән үҫеш 2. филос. см. самодвижение
САМОРАЗГРУЖАЮЩИЙСЯ, -аяся, -ееся үҙбушатҡыс; саморазгружающийся вагон үҙбу-шатҡыс вагон
саморасчёт м үҙ аллы расчёт, ҡулаҡсаһыҙ расчёт яһыу
САМОРЕКЛАМА ж үҙ-үҙеңде маҡтау (күрһәтергә тырышыу)
САМОРОДНЫЙ, -ая, -ое 1. таҙа, тәбиғи, саф; самородное золото саф алтын 2. (о дарованиях , душевных качествах) тәбиғи, тыумыштан; самородный талант тәбиғи талант
САМОРОДОК м самородок (1. металл, алтын , платинаның һ. б. тәбиғәттә саф көйө осраған эре бөртөгө, киҫәге 2. тыумыштан талантлы кеше )
САМОСАД м самосад (кеше цҙе сәсеп цҫтер-гән тәмәке)
САМОСАДКА I ж; разг. см. самосад
САМОСАДКА II ж; спец. күл тоҙо (кцл төбөнә ултырған тоҙ)
САМОСАДОЧНЫЙ, -ая, -ое спец. 1. үҙе ултырған, ултырма; самосадочная соль ултырма тоҙ 2. ултырма тоҙо булған; самосадочное озеро ултырма тоҙо булған күл
САМОСВАЛ м самосвал (цҙбушатҡыс машина )
САМОСЕВ м тыу үҫемлек
САМОСЕЙ м и САМОСЕЙКА ж тыу (үҫемлек); мак-самосейка тыу мәк
САМОСНАБЖЕНИЕ с үҙ-үҙеңде тәьмин итеү
САМОСОВЕРШЕНСТВОВАНИЕ с үҙ-үҙеңде камиллаштырыу
САМОСОГРЕВАНИЕ с; спец. үҙенән-үҙе йылыныу (яныу); самосогревание зерна игендең үҙенән-үҙе яныуы
САМОСОЖЖЕНИЕ с үҙеңде утта яндырыу, үҙеңә ут төртөү
САМОСОЗЕРЦАНИЕ с үҙ хыялыңа (хис-тойғоңа) сумыу (бирелеү)
САМОСОЗНАНИЕ с үҙаң (тормошта, йәмғиәттә цҙ-цҙеңде, цҙеңдең тотҡан урыныңды тулыһынса аңлау хәле); национальное самосознание милли үҙаң
САМОСОХРАНЕНИЕ с үҙ-үҙеңде һаҡлау; инстинкт самосохранения үҙ-үҙеңде һаҡлау инстинкты
САМОСПЛАВ м (йылғала) бүрәнә ағыҙыу (ағым көсө менән, буксирһыҙ)
САМОСТОЯТЕЛЬНОСТЬ ж үҙаллылыҡ, мөстәҡиллек; политическая самостоятельность государства дәүләттең сәйәси үҙаллылығы; приучать ребёнка к самостоятельности баланы үҙаллылыҡҡа өйрәтеү
самостоятельный, -ая, -ое 1. (независимый ) үҙ аллы, мөстәҡил; самостоятельное государство үҙ аллы дәүләт 2. ирекле, үҙ аллы, буйһонмаусан; самостоятельный человек ирекле кеше 3. мөстәҡил рәүештә, үҙ аллы (цҙ көсө менән эшләнгән); самостоятельная работа үҙ аллы эш 4. (оригинальный) үҙенә башҡа (бер төрлө), үҙенә генә хас, үҙенсәлекле; человек с самостоятельным взглядом үҙенә генә хас ҡарашлы кеше 5. айырым, әһәмиәтле, үҙ аллы; самостоятельная глава диссертации диссертацияның үҙ аллы бүлеге
самострЕл I м 1. һаплы йәйә (боронғо һуғыш ҡоралы) 2. охот. (ловушка) йәйәгә оҡшаш ҡапҡан
самострЕл ii м; разг. үҙен үҙе яралаған һалдат (хәрби хеҙмәттән ҡотолоу өсөн)
САМОСТРЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое үҙенән-үҙе (автоматик рәүештә) ата торған; самострельная винтовка үҙенән-үҙе ата торған винтовка
САМОСУД м самосуд, судһыҙ (үҙ белдеге менән) язалау
самотёк м 1. үҙ яйына (үҙ көйөнә, үҙ ағышына) ағыу (ҡойолоу) 2. үҙ ағышына (үҙ яйына) ҡуйылыу; пустить дело на самотёк эште үҙ ағышына ҡуйыу
САМОТЁКОМ нареч. 1. үҙ яйы (ағышы) менән; сыпаться самотёком үҙ яйы менән ҡойолоу; вода идёт самотёком һыу үҙ ағышы менән килә 2. үҙ ағышы менән, стихиялы рәүештә; дело пошло самотёком эш үҙ ағышы менән китте
самотёчный, ' -ая, -ое үҙ ағышы (үҙ яйы, үҙ көйө) менән, үҙағышлы; самотёчное орошение үҙ ағышы менән һуғарыу
самоткАный, -ая, -ое прост. ҡулдан һуғылған (туҡылған); самотканое сукно ҡулдан һуғылған тула; самотканый ковёр ҡулдан һуғылған келәм
САМОУБИЙСТВЕННЫЙ, -ая, -ое үҙе өсөн хәүефле (зарарлы, ҡурҡыныслы)
САМОУБИЙСТВО с үҙен үҙе үлтереү, үҙенә үҙе ҡул һалыу
347
САМОПАЛ м самопал (ябай ҡоролошло мылтыҡ )
САМОПИШУЩИЙ, -ая, -ее үҙе яҙа торған; самопишущий прибор үҙе яҙа торған прибор
САМОПОДГОТОвКа ж үҙ аллы әҙерләнеү
САМОПОЖЕРТВОВАНИЕ с үҙ-үҙеңде ҡорбан итеү (фиҙа ҡылыу)
САМОПОЗНАНИЕ с үҙ-үҙеңде (асылыңды) танып белеү
САМОПРОВЕРКА ж үҙ-үҙеңде тикшереү
САМОПРОИЗВОЛЬНОСТЬ ж үҙенән-үҙе булыу (хасил булыу, килеп сығыу)
САМОПРОИЗВОЛЬНЫЙ, -ая, -ое үҙенән-үҙе булған, үҙенән-үҙе хасил була (килеп сыға) торған; самопроизвольное движение үҙенән-үҙе булған хәрәкәт
САМОПРЯЛКА ж еп иләү машинаһы
САМОРАЗВИВАЮЩИЙСЯ, -аяся, -ееся үҙ алдына үҫешкән
САМОРАЗВИТИЕ с 1. үҙ алдыңа үҫешеү, үҙлегенән үҫеш 2. филос. см. самодвижение
САМОРАЗГРУЖАЮЩИЙСЯ, -аяся, -ееся үҙбушатҡыс; саморазгружающийся вагон үҙбу-шатҡыс вагон
саморасчёт м үҙ аллы расчёт, ҡулаҡсаһыҙ расчёт яһыу
САМОРЕКЛАМА ж үҙ-үҙеңде маҡтау (күрһәтергә тырышыу)
САМОРОДНЫЙ, -ая, -ое 1. таҙа, тәбиғи, саф; самородное золото саф алтын 2. (о дарованиях , душевных качествах) тәбиғи, тыумыштан; самородный талант тәбиғи талант
САМОРОДОК м самородок (1. металл, алтын , платинаның һ. б. тәбиғәттә саф көйө осраған эре бөртөгө, киҫәге 2. тыумыштан талантлы кеше )
САМОСАД м самосад (кеше цҙе сәсеп цҫтер-гән тәмәке)
САМОСАДКА I ж; разг. см. самосад
САМОСАДКА II ж; спец. күл тоҙо (кцл төбөнә ултырған тоҙ)
САМОСАДОЧНЫЙ, -ая, -ое спец. 1. үҙе ултырған, ултырма; самосадочная соль ултырма тоҙ 2. ултырма тоҙо булған; самосадочное озеро ултырма тоҙо булған күл
САМОСВАЛ м самосвал (цҙбушатҡыс машина )
САМОСЕВ м тыу үҫемлек
САМОСЕЙ м и САМОСЕЙКА ж тыу (үҫемлек); мак-самосейка тыу мәк
САМОСНАБЖЕНИЕ с үҙ-үҙеңде тәьмин итеү
САМОСОВЕРШЕНСТВОВАНИЕ с үҙ-үҙеңде камиллаштырыу
САМОСОГРЕВАНИЕ с; спец. үҙенән-үҙе йылыныу (яныу); самосогревание зерна игендең үҙенән-үҙе яныуы
САМОСОЖЖЕНИЕ с үҙеңде утта яндырыу, үҙеңә ут төртөү
САМОСОЗЕРЦАНИЕ с үҙ хыялыңа (хис-тойғоңа) сумыу (бирелеү)
САМОСОЗНАНИЕ с үҙаң (тормошта, йәмғиәттә цҙ-цҙеңде, цҙеңдең тотҡан урыныңды тулыһынса аңлау хәле); национальное самосознание милли үҙаң
САМОСОХРАНЕНИЕ с үҙ-үҙеңде һаҡлау; инстинкт самосохранения үҙ-үҙеңде һаҡлау инстинкты
САМОСПЛАВ м (йылғала) бүрәнә ағыҙыу (ағым көсө менән, буксирһыҙ)
САМОСТОЯТЕЛЬНОСТЬ ж үҙаллылыҡ, мөстәҡиллек; политическая самостоятельность государства дәүләттең сәйәси үҙаллылығы; приучать ребёнка к самостоятельности баланы үҙаллылыҡҡа өйрәтеү
самостоятельный, -ая, -ое 1. (независимый ) үҙ аллы, мөстәҡил; самостоятельное государство үҙ аллы дәүләт 2. ирекле, үҙ аллы, буйһонмаусан; самостоятельный человек ирекле кеше 3. мөстәҡил рәүештә, үҙ аллы (цҙ көсө менән эшләнгән); самостоятельная работа үҙ аллы эш 4. (оригинальный) үҙенә башҡа (бер төрлө), үҙенә генә хас, үҙенсәлекле; человек с самостоятельным взглядом үҙенә генә хас ҡарашлы кеше 5. айырым, әһәмиәтле, үҙ аллы; самостоятельная глава диссертации диссертацияның үҙ аллы бүлеге
самострЕл I м 1. һаплы йәйә (боронғо һуғыш ҡоралы) 2. охот. (ловушка) йәйәгә оҡшаш ҡапҡан
самострЕл ii м; разг. үҙен үҙе яралаған һалдат (хәрби хеҙмәттән ҡотолоу өсөн)
САМОСТРЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое үҙенән-үҙе (автоматик рәүештә) ата торған; самострельная винтовка үҙенән-үҙе ата торған винтовка
САМОСУД м самосуд, судһыҙ (үҙ белдеге менән) язалау
самотёк м 1. үҙ яйына (үҙ көйөнә, үҙ ағышына) ағыу (ҡойолоу) 2. үҙ ағышына (үҙ яйына) ҡуйылыу; пустить дело на самотёк эште үҙ ағышына ҡуйыу
САМОТЁКОМ нареч. 1. үҙ яйы (ағышы) менән; сыпаться самотёком үҙ яйы менән ҡойолоу; вода идёт самотёком һыу үҙ ағышы менән килә 2. үҙ ағышы менән, стихиялы рәүештә; дело пошло самотёком эш үҙ ағышы менән китте
самотёчный, ' -ая, -ое үҙ ағышы (үҙ яйы, үҙ көйө) менән, үҙағышлы; самотёчное орошение үҙ ағышы менән һуғарыу
самоткАный, -ая, -ое прост. ҡулдан һуғылған (туҡылған); самотканое сукно ҡулдан һуғылған тула; самотканый ковёр ҡулдан һуғылған келәм
САМОУБИЙСТВЕННЫЙ, -ая, -ое үҙе өсөн хәүефле (зарарлы, ҡурҡыныслы)
САМОУБИЙСТВО с үҙен үҙе үлтереү, үҙенә үҙе ҡул һалыу
347