Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, II том. Страница 348
Поиск по словарям
САМОУБИЙЦА
САМОУБИЙЦА м и ж үҙен үлтереүсе, үҙенә үҙе ҡул һалыусы
САМОУВАЖЕНИЕ с үҙ-үҙеңде хөрмәтләү (ихтирам итеү), үҙ ҡәҙереңде белеү
САМОУВЕРЕННОСТЬ ж үҙеңә ныҡ (үҙеңә саманан тыш) ышаныу, үҙ-үҙеңә ышанғанлыҡ
САМОУВЕРЕННЫЙ, -ая, -ое үҙенә ныҡ (саманан тыш) ышанған; самоуверенный человек үҙенә ныҡ ышанған кеше
САМОУДОВЛЕТВОРЕНИЕ с үҙеңдән үҙең ҡәнәғәт (риза) булыу
САМОУДОВЛЕТВОРЁННОСТЬ ж үҙ-үҙең-дән ҡәнәғәт (риза) булыу
САМОУДОВЛЕТВОРЁННЫЙ, -ая, -ое үҙенән ҡәнәғәт (риза) булған; самоудовлетворён-ный человек үҙенән ҡәнәғәт булған кеше
САМОУнИжЕНИЕ с үҙ-үҙеңде кәмһетеү (түбәнһетеү, меҫкенәйтеү)
САМОУНИЧТОЖЕНИЕ с үҙ-үҙеңде һәләк (юҡ) итеү
САМОУПРАВЛЕНИЕ с үҙидара, идара итеү; студенческое самоуправление студенттар үҙ-идараһы
САМОУПРАВНЫЙ, -ая, -ое баш бирмәгән, башбаштаҡ; самоуправный человек башбаштаҡ кеше
САМОУПРАВСТВО с башбаштаҡлыҡ; заниматься самоуправством башбаштаҡлыҡ ҡылыу
САМОУПРАВСТВОВАТЬ несов. башбаштаҡланыу, ҡанун тәртибен боҙоу, башбаштаҡлыҡ ҡылыу (итеү)
САМОУСОВЕРШЕНСТВОВАНИЕ с см. са-
мосовершенствование
САМОУСПОКАИВАТЬСЯ несов. см. само-
успокоиться
САМОУСПОКОЕНИЕ с үҙ-үҙеңде тынысландырыу, вайымһыҙлыҡҡа (ғәмһеҙлеккә) бирелеү
САМОУСПОКОЕННОСТЬ ж үҙ-үҙеңде тынысландырыу, вайымһыҙлыҡҡа (ғәмһеҙлеккә) бирелгәнлек
САМОУСПОКОИТЬСЯ сов. тынысланып ҡалыу, ғәмһеҙ ҡыланыу, вайымһыҙлыҡҡа (ғәмһеҙлеккә) бирелеү
САМОУСТРАНЕНИЕ с см. самоустраниться — самоустраняться
САМОУСТРАНИТЬСЯ сов. ситләшеү, үҙ эшеңдән ситләшеү, эшләмәү
САМОУСТРАНЯТЬСЯ несов. см. самоустраниться
САМОУТВЕРЖДЕНИЕ с; книжн. үҙеңде раҫлау
САМОУЧИТЕЛЬ м үҙ алдыңа өйрәнеү әсбабы, үҙөйрәткес; самоучитель игры на баяне үҙ алдыңа баянда уйнарға өйрәнеү әсбабы
САМОУЧКА м и ж; разг. 1. үҙе (үҙ алдына, үҙ аллы) өйрәнгән (уҡыған) кеше; инженер-самоучка үҙ алдына уҡыған инженер; художник-самоучка үҙ алдына өйрәнгән рәссам 2. в знач. нареч.
348
самоучкой үҙенән-үҙе, үҙ алдыңа; самоучкой выучиться читать үҙ алдыңа уҡырға өйрәнеү
САМОХВАЛ м; разг. маҡтансыҡ, ҡуҡыр, ҡоро (буш) ҡыуыҡ (цҙен цҙе маҡтарга яратҡан кеше)
САМОХВАЛЬСТВО с; разг. шапырыныу, маҡтаныусанлыҡ
САМОХОД м самоход (цҙйөрөшлө механизм)
САМОХОДКА ж; разг. см. самоход
САМОХОДНЫЙ, -ая, -ое үҙйөрөшлө, үҙе йөрөй торған; самоходный комбайн үҙйөрөшлө комбайн
САМОЦВЕТ м аҫыл таш, йәүһәр, шәмсыраҡ; уральские самоцветы Урал шәмсыраҡтары, Урал йәүһәрҙәре
САМОЦВЕТНЫЙ, -ая, -ое 1. тәбиғи төҫтәге, йылтырап (емелдәп) торған (аҫыл таштарга ҡарата) 2. йәүһәр (шәмсыраҡ) ҡашлы; самоцветный перстень йәүһәр ҡашлы йөҙөк 3. уст. (цветной) төрлө төҫтәге, төҫлө; самоцветные бусы төрлө төҫтәге мәрйен
САМОЦЕЛЬ ж үҙмаҡсат; сделать самоцелью үҙмаҡсат итеү
САМОЧИННЫЙ, -ая, -ое үҙ белдегенсә, законһыҙ рәүештә, башбаштаҡлыҡ менән; самочинные действия законһыҙ эштәр
САМОЧИНСТВО с үҙ белдегеңсә эш итеү (хәл ҡылыу), законһыҙлыҡ, башбаштаҡлыҡ
САМОЧУВСТВИЕ с хәл-әхүәл, кәйеф
самУм м сәмүм (ҡом бураны, эҫе сцл еле)
САМУРАИ мн. (ед. самурай м); ист. самурай (феодаль Японияла ваҡ дворяндарҙың хәрби ҡатламы)
САМУРАЙСКИЙ, -ая, -ое самурай ...ы
САМШИТ м самшит (бик ҡаты цҙагаслы мәңге йәшел көньяҡ агасы йәки ҡыуаҡлыгы)
САМШИТОВЫЙ, -ая, -ое самшит ...ы; самшитовая роща самшит урманы; самшитовая трость самшит ҡул таяғы
сАмый, -ая, -ое мест. 1. (именно, как раз) тап, нәҡ, тап үҙе; в этом самом месте тап бына ошо урында; в эту самую минуту тап бына ошо минутта 2. (как раз) тап, нәҡ, уҡ, үк; с самого утра иртәнән үк; над самой головой тап баш өҫтөндә 3. см. сам 1, 2; самый факт рождения ребёнка отраден баланың донъяға килеү факты үҙе үк ҡыуаныслы 4. (при образовании превосходной степени прилагательных) иң; самый быстрый иң шәп; самый умный иң аҡыллы; самый большой иң ҙур ♦ в самом деле ысынлап та; в самый раз: 1) бик ваҡытлы, иң кәрәкле саҡта; 2) тап-таман
САН м дәрәжә, исем; носить высокий сан юғары дәрәжәгә эйә булыу
САН... ҡайһы бер ҡушма һцҙҙәрҙең “санитария ” мәгәнәһен аңлатҡан беренсе өлөшө, мәҫ., санврач санитария табибы
САНАТОРИЙ м шифахана, санаторий; детский санаторий балалар шифаханаһы; туберку-
САМОУБИЙЦА м и ж үҙен үлтереүсе, үҙенә үҙе ҡул һалыусы
САМОУВАЖЕНИЕ с үҙ-үҙеңде хөрмәтләү (ихтирам итеү), үҙ ҡәҙереңде белеү
САМОУВЕРЕННОСТЬ ж үҙеңә ныҡ (үҙеңә саманан тыш) ышаныу, үҙ-үҙеңә ышанғанлыҡ
САМОУВЕРЕННЫЙ, -ая, -ое үҙенә ныҡ (саманан тыш) ышанған; самоуверенный человек үҙенә ныҡ ышанған кеше
САМОУДОВЛЕТВОРЕНИЕ с үҙеңдән үҙең ҡәнәғәт (риза) булыу
САМОУДОВЛЕТВОРЁННОСТЬ ж үҙ-үҙең-дән ҡәнәғәт (риза) булыу
САМОУДОВЛЕТВОРЁННЫЙ, -ая, -ое үҙенән ҡәнәғәт (риза) булған; самоудовлетворён-ный человек үҙенән ҡәнәғәт булған кеше
САМОУнИжЕНИЕ с үҙ-үҙеңде кәмһетеү (түбәнһетеү, меҫкенәйтеү)
САМОУНИЧТОЖЕНИЕ с үҙ-үҙеңде һәләк (юҡ) итеү
САМОУПРАВЛЕНИЕ с үҙидара, идара итеү; студенческое самоуправление студенттар үҙ-идараһы
САМОУПРАВНЫЙ, -ая, -ое баш бирмәгән, башбаштаҡ; самоуправный человек башбаштаҡ кеше
САМОУПРАВСТВО с башбаштаҡлыҡ; заниматься самоуправством башбаштаҡлыҡ ҡылыу
САМОУПРАВСТВОВАТЬ несов. башбаштаҡланыу, ҡанун тәртибен боҙоу, башбаштаҡлыҡ ҡылыу (итеү)
САМОУСОВЕРШЕНСТВОВАНИЕ с см. са-
мосовершенствование
САМОУСПОКАИВАТЬСЯ несов. см. само-
успокоиться
САМОУСПОКОЕНИЕ с үҙ-үҙеңде тынысландырыу, вайымһыҙлыҡҡа (ғәмһеҙлеккә) бирелеү
САМОУСПОКОЕННОСТЬ ж үҙ-үҙеңде тынысландырыу, вайымһыҙлыҡҡа (ғәмһеҙлеккә) бирелгәнлек
САМОУСПОКОИТЬСЯ сов. тынысланып ҡалыу, ғәмһеҙ ҡыланыу, вайымһыҙлыҡҡа (ғәмһеҙлеккә) бирелеү
САМОУСТРАНЕНИЕ с см. самоустраниться — самоустраняться
САМОУСТРАНИТЬСЯ сов. ситләшеү, үҙ эшеңдән ситләшеү, эшләмәү
САМОУСТРАНЯТЬСЯ несов. см. самоустраниться
САМОУТВЕРЖДЕНИЕ с; книжн. үҙеңде раҫлау
САМОУЧИТЕЛЬ м үҙ алдыңа өйрәнеү әсбабы, үҙөйрәткес; самоучитель игры на баяне үҙ алдыңа баянда уйнарға өйрәнеү әсбабы
САМОУЧКА м и ж; разг. 1. үҙе (үҙ алдына, үҙ аллы) өйрәнгән (уҡыған) кеше; инженер-самоучка үҙ алдына уҡыған инженер; художник-самоучка үҙ алдына өйрәнгән рәссам 2. в знач. нареч.
348
самоучкой үҙенән-үҙе, үҙ алдыңа; самоучкой выучиться читать үҙ алдыңа уҡырға өйрәнеү
САМОХВАЛ м; разг. маҡтансыҡ, ҡуҡыр, ҡоро (буш) ҡыуыҡ (цҙен цҙе маҡтарга яратҡан кеше)
САМОХВАЛЬСТВО с; разг. шапырыныу, маҡтаныусанлыҡ
САМОХОД м самоход (цҙйөрөшлө механизм)
САМОХОДКА ж; разг. см. самоход
САМОХОДНЫЙ, -ая, -ое үҙйөрөшлө, үҙе йөрөй торған; самоходный комбайн үҙйөрөшлө комбайн
САМОЦВЕТ м аҫыл таш, йәүһәр, шәмсыраҡ; уральские самоцветы Урал шәмсыраҡтары, Урал йәүһәрҙәре
САМОЦВЕТНЫЙ, -ая, -ое 1. тәбиғи төҫтәге, йылтырап (емелдәп) торған (аҫыл таштарга ҡарата) 2. йәүһәр (шәмсыраҡ) ҡашлы; самоцветный перстень йәүһәр ҡашлы йөҙөк 3. уст. (цветной) төрлө төҫтәге, төҫлө; самоцветные бусы төрлө төҫтәге мәрйен
САМОЦЕЛЬ ж үҙмаҡсат; сделать самоцелью үҙмаҡсат итеү
САМОЧИННЫЙ, -ая, -ое үҙ белдегенсә, законһыҙ рәүештә, башбаштаҡлыҡ менән; самочинные действия законһыҙ эштәр
САМОЧИНСТВО с үҙ белдегеңсә эш итеү (хәл ҡылыу), законһыҙлыҡ, башбаштаҡлыҡ
САМОЧУВСТВИЕ с хәл-әхүәл, кәйеф
самУм м сәмүм (ҡом бураны, эҫе сцл еле)
САМУРАИ мн. (ед. самурай м); ист. самурай (феодаль Японияла ваҡ дворяндарҙың хәрби ҡатламы)
САМУРАЙСКИЙ, -ая, -ое самурай ...ы
САМШИТ м самшит (бик ҡаты цҙагаслы мәңге йәшел көньяҡ агасы йәки ҡыуаҡлыгы)
САМШИТОВЫЙ, -ая, -ое самшит ...ы; самшитовая роща самшит урманы; самшитовая трость самшит ҡул таяғы
сАмый, -ая, -ое мест. 1. (именно, как раз) тап, нәҡ, тап үҙе; в этом самом месте тап бына ошо урында; в эту самую минуту тап бына ошо минутта 2. (как раз) тап, нәҡ, уҡ, үк; с самого утра иртәнән үк; над самой головой тап баш өҫтөндә 3. см. сам 1, 2; самый факт рождения ребёнка отраден баланың донъяға килеү факты үҙе үк ҡыуаныслы 4. (при образовании превосходной степени прилагательных) иң; самый быстрый иң шәп; самый умный иң аҡыллы; самый большой иң ҙур ♦ в самом деле ысынлап та; в самый раз: 1) бик ваҡытлы, иң кәрәкле саҡта; 2) тап-таман
САН м дәрәжә, исем; носить высокий сан юғары дәрәжәгә эйә булыу
САН... ҡайһы бер ҡушма һцҙҙәрҙең “санитария ” мәгәнәһен аңлатҡан беренсе өлөшө, мәҫ., санврач санитария табибы
САНАТОРИЙ м шифахана, санаторий; детский санаторий балалар шифаханаһы; туберку-