Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, II том. Страница 406
Поиск по словарям
СЛИШКОМ
СЛИШКОМ нареч. бигерәк, саманан (сиктән) тыш, үтә ныҡ, кәрәгенән артыҡ, самаһыҙ, ифрат; слишком дорого саманан тыш ҡиммәт; слишком подробно үтә ныҡ ентекле
СЛИЯНИЕ с1 . см. слить 4 — слиться 2. (место ) ҡушылған урын (ер), тамаҡ; слияние двух рек ике йылғаның ҡушылған урыны
СЛОБОДА ж 1. ист. слобода; монастырская слобода монастырь слободаһы 2. уст. (пригород ) биҫтә (ҡала сите)
СЛОБОДСКОЙ, -ая, -ое уст. биҫтә ...ы; слободское население биҫтә халҡы
СЛОВАКИ мн. словактар, словак халҡы (Словакияныц төп халҡы) // ед. словак м словак ир-аты; словачка ж словак ҡатын-ҡыҙы
СЛОВАРНИК м; разг. һүҙлексе, һүҙлектәр төҙөүсе
словарный, -ая, -ое һүҙлек ...ы; словарный запас башкирского языка башҡорт теленең һүҙлек байлығы; словарная работа һүҙлек эше
СЛОВАРЬ м 1. һүҙлек; толковый словарь башкирского языка башҡорт теленең аңлатмалы һүҙлеге; терминологический словарь терминология һүҙлеге 2. (лексика) һүҙ байлығы; поэтический словарь М.Карима М.Кәрим поэзияһының һүҙ байлығы
словацкий, -ая, -ое словак ...ы, Словакия ...ы; словацкий язык словак теле
словЕсник м тел (әҙәбиәт) уҡытыусыһы, телсе, әҙәбиәтсе
словЕсный, -ая, -ое һүҙ ...ы, телдән әйтелгән (белдерелгән); словесное предупреждение телдән әйтелгән иҫкәртеү
СЛОВНИК м һүҙҙәр исемлеге; словник толкового словаря аңлатмалы һүҙлек өсөн һүҙҙәр исемлеге
СЛОВНО союз сравн. (употребляется в сравнительных оборотах и сравнительных придаточных предложениях в значении “как”) кеүек, һымаҡ, гүйә, шикелле; поёт словно соловей һандуғас кеүек йырлай
СЛОВО с 1. һүҙ; значение слова һүҙҙең мәғәнәһе; происхождение слов һүҙҙәрҙең килеп сығышы; заимствованные слова үҙләштерелгән һүҙҙәр 2. (речь) тел, телмәр, һөйләү; культура слова телмәр мәҙәниәте; дар слова һөйләү һәләте 3. (обещание) биргән һүҙ, вәғәҙә; взять своё слово назад вәғәҙәңде кире алыу 4. фекер, һүҙ; сказать своё веское слово үҙеңдең төплө фекереңде әйтеү 5. сығыш, һүҙ; заключительное слово докладчика докладсының йомғаҡлау һүҙе; вступительное слово инеш һүҙ 6. мн. слова (текст песни) (йырҙың) һүҙҙәре (тексы) ♦ без дальних (лишних) слов һүҙҙе оҙаҡҡа һуҙмайынса, оҙон һүҙҙең ҡыҫҡаһы; верить на слово см. верить; глотать слова см. глотать; другими словами см. другой; к слову (сказать) в знач. вводн. сл. әйткәндәй, әйтмәксе, һүҙ уңында әйт
406
кәндә; на словах: 1) (устно) телдән; 2) (только в разговоре) һүҙҙә генә; не находить слов для чего һүҙ таба алмау, юғалып ҡалыу; одним словом бер һүҙ менән әйткәндә, ҡыҫҡаһы; по словам в знач. вводн. сл.: 1) әйтеүенсә, әйткәнсә; 2) (как говорит, учит кто-л.) әйтеүе (өйрә-теүе, яҙыуы) буйынса; своими словами (рассказать) см. свой; слово в слово бәйнә-бәйнә, һүҙмә-һүҙ; слово за слово һүҙ артынан һүҙ, һүҙ эйәрә һүҙ; словом не обмолвиться бер һүҙ ҙә әйтмәү, бер һүҙ ҙә өндәшмәү; слов нет в знач. вводн. сл. һүҙ ҙә юҡ, әлбиттә, ысынлап та; с первого слова шунда уҡ; с чужих слов кеше аша ғына ишетеп, кеше һүҙенә нигеҙләнеп; крылатые слова см. крылатый; новое слово яңы фекер
СЛОВОИЗМЕНЕНИЕ с; лингв. һүҙ үҙгәреше СЛОВОМ вводн. сл. бер һүҙ менән әйткәндә, ҡыҫҡаһы; словом, мы должны завтра выехать ҡыҫҡаһы, беҙ иртәгә китергә тейешбеҙ
СЛОВООБРАЗОВАНИЕ с; лингв. һүҙ яһалышы, һүҙьяһалыш
СЛОВООБРАЗОВАТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое лингв. һүҙ яһаусы; словообразовательный аффикс һүҙ яһаусы аффикс
СЛОВООХОТЛИВОСТЬ ж һүҙгә (һөйләшергә) әүәҫлек, һүҙсәнлек, һүҙгә йомартлыҡ
СЛОВООХОТЛИВЫЙ, -ая, -ое һүҙсән, һөйләшергә (һүҙгә) әүәҫ, һүҙгә йомарт; словоохотливый человек һөйләшергә әүәҫ кеше
СЛОВОПРОИЗВОДНЫЙ, -ая, -ое лингв. һүҙ яһаусы
СЛОВОПРОИЗВОДСТВО с; лингв. һүҙ яһа-
лышы
СЛОВОСОЧЕТАНИЕ с; лингв. һүҙбәйләнеш СЛОВОТВОРЧЕСТВО с яңы һүҙҙәр яһау СЛОВОУПОТРЕБЛЕНИЕ с һүҙҙең ҡулланылышы, һүҙ ҡулланылышы, һүҙҙәрҙе ҡулланыу
СЛОВЦО с; разг. һүҙ ♦ для красного словца үткер (йор) һүҙ булһын тип
СЛОГ м ижек; закрытый слог ябыҡ ижек; открытый слог асыҡ ижек; делить слово на слоги һүҙҙе ижектәргә бүлеү; читать по слогам ижекләп уҡыу
СЛОГОВОЙ, -ая, -ое 1. лингв. ижек ...ы; слоговые знаки ижек билдәләре 2. см. слогообразующий ♦ слоговое письмо ижек яҙыуы
СЛОГООБРАЗУЮЩИЙ, -ая, -ее лингв. ижек яһаусы (яһай торған); слогообразующие звуки ижек яһаусы өндәр
СЛОЁНЫЙ, -ая, -ое ҡатлаулы; слоёное тесто ҡатлаулы ҡамыр; слоёный пирог ҡатлаулы ҡамырҙан бәлеш
СЛОЖЕНИЕ с 1 . см. сложить 2, 4, 7; сложение чисел һандарҙы ҡушыу; сложение полномочий үҙенән вәкиллек хоҡуғын һалыу 2. мат. ҡушыу, ҡушыу ғәмәле 3. (телосложение) һын, буй-һын; человек крепкого сложения буй-һынға (кәүҙәгә) таҙа кеше
СЛИШКОМ нареч. бигерәк, саманан (сиктән) тыш, үтә ныҡ, кәрәгенән артыҡ, самаһыҙ, ифрат; слишком дорого саманан тыш ҡиммәт; слишком подробно үтә ныҡ ентекле
СЛИЯНИЕ с1 . см. слить 4 — слиться 2. (место ) ҡушылған урын (ер), тамаҡ; слияние двух рек ике йылғаның ҡушылған урыны
СЛОБОДА ж 1. ист. слобода; монастырская слобода монастырь слободаһы 2. уст. (пригород ) биҫтә (ҡала сите)
СЛОБОДСКОЙ, -ая, -ое уст. биҫтә ...ы; слободское население биҫтә халҡы
СЛОВАКИ мн. словактар, словак халҡы (Словакияныц төп халҡы) // ед. словак м словак ир-аты; словачка ж словак ҡатын-ҡыҙы
СЛОВАРНИК м; разг. һүҙлексе, һүҙлектәр төҙөүсе
словарный, -ая, -ое һүҙлек ...ы; словарный запас башкирского языка башҡорт теленең һүҙлек байлығы; словарная работа һүҙлек эше
СЛОВАРЬ м 1. һүҙлек; толковый словарь башкирского языка башҡорт теленең аңлатмалы һүҙлеге; терминологический словарь терминология һүҙлеге 2. (лексика) һүҙ байлығы; поэтический словарь М.Карима М.Кәрим поэзияһының һүҙ байлығы
словацкий, -ая, -ое словак ...ы, Словакия ...ы; словацкий язык словак теле
словЕсник м тел (әҙәбиәт) уҡытыусыһы, телсе, әҙәбиәтсе
словЕсный, -ая, -ое һүҙ ...ы, телдән әйтелгән (белдерелгән); словесное предупреждение телдән әйтелгән иҫкәртеү
СЛОВНИК м һүҙҙәр исемлеге; словник толкового словаря аңлатмалы һүҙлек өсөн һүҙҙәр исемлеге
СЛОВНО союз сравн. (употребляется в сравнительных оборотах и сравнительных придаточных предложениях в значении “как”) кеүек, һымаҡ, гүйә, шикелле; поёт словно соловей һандуғас кеүек йырлай
СЛОВО с 1. һүҙ; значение слова һүҙҙең мәғәнәһе; происхождение слов һүҙҙәрҙең килеп сығышы; заимствованные слова үҙләштерелгән һүҙҙәр 2. (речь) тел, телмәр, һөйләү; культура слова телмәр мәҙәниәте; дар слова һөйләү һәләте 3. (обещание) биргән һүҙ, вәғәҙә; взять своё слово назад вәғәҙәңде кире алыу 4. фекер, һүҙ; сказать своё веское слово үҙеңдең төплө фекереңде әйтеү 5. сығыш, һүҙ; заключительное слово докладчика докладсының йомғаҡлау һүҙе; вступительное слово инеш һүҙ 6. мн. слова (текст песни) (йырҙың) һүҙҙәре (тексы) ♦ без дальних (лишних) слов һүҙҙе оҙаҡҡа һуҙмайынса, оҙон һүҙҙең ҡыҫҡаһы; верить на слово см. верить; глотать слова см. глотать; другими словами см. другой; к слову (сказать) в знач. вводн. сл. әйткәндәй, әйтмәксе, һүҙ уңында әйт
406
кәндә; на словах: 1) (устно) телдән; 2) (только в разговоре) һүҙҙә генә; не находить слов для чего һүҙ таба алмау, юғалып ҡалыу; одним словом бер һүҙ менән әйткәндә, ҡыҫҡаһы; по словам в знач. вводн. сл.: 1) әйтеүенсә, әйткәнсә; 2) (как говорит, учит кто-л.) әйтеүе (өйрә-теүе, яҙыуы) буйынса; своими словами (рассказать) см. свой; слово в слово бәйнә-бәйнә, һүҙмә-һүҙ; слово за слово һүҙ артынан һүҙ, һүҙ эйәрә һүҙ; словом не обмолвиться бер һүҙ ҙә әйтмәү, бер һүҙ ҙә өндәшмәү; слов нет в знач. вводн. сл. һүҙ ҙә юҡ, әлбиттә, ысынлап та; с первого слова шунда уҡ; с чужих слов кеше аша ғына ишетеп, кеше һүҙенә нигеҙләнеп; крылатые слова см. крылатый; новое слово яңы фекер
СЛОВОИЗМЕНЕНИЕ с; лингв. һүҙ үҙгәреше СЛОВОМ вводн. сл. бер һүҙ менән әйткәндә, ҡыҫҡаһы; словом, мы должны завтра выехать ҡыҫҡаһы, беҙ иртәгә китергә тейешбеҙ
СЛОВООБРАЗОВАНИЕ с; лингв. һүҙ яһалышы, һүҙьяһалыш
СЛОВООБРАЗОВАТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое лингв. һүҙ яһаусы; словообразовательный аффикс һүҙ яһаусы аффикс
СЛОВООХОТЛИВОСТЬ ж һүҙгә (һөйләшергә) әүәҫлек, һүҙсәнлек, һүҙгә йомартлыҡ
СЛОВООХОТЛИВЫЙ, -ая, -ое һүҙсән, һөйләшергә (һүҙгә) әүәҫ, һүҙгә йомарт; словоохотливый человек һөйләшергә әүәҫ кеше
СЛОВОПРОИЗВОДНЫЙ, -ая, -ое лингв. һүҙ яһаусы
СЛОВОПРОИЗВОДСТВО с; лингв. һүҙ яһа-
лышы
СЛОВОСОЧЕТАНИЕ с; лингв. һүҙбәйләнеш СЛОВОТВОРЧЕСТВО с яңы һүҙҙәр яһау СЛОВОУПОТРЕБЛЕНИЕ с һүҙҙең ҡулланылышы, һүҙ ҡулланылышы, һүҙҙәрҙе ҡулланыу
СЛОВЦО с; разг. һүҙ ♦ для красного словца үткер (йор) һүҙ булһын тип
СЛОГ м ижек; закрытый слог ябыҡ ижек; открытый слог асыҡ ижек; делить слово на слоги һүҙҙе ижектәргә бүлеү; читать по слогам ижекләп уҡыу
СЛОГОВОЙ, -ая, -ое 1. лингв. ижек ...ы; слоговые знаки ижек билдәләре 2. см. слогообразующий ♦ слоговое письмо ижек яҙыуы
СЛОГООБРАЗУЮЩИЙ, -ая, -ее лингв. ижек яһаусы (яһай торған); слогообразующие звуки ижек яһаусы өндәр
СЛОЁНЫЙ, -ая, -ое ҡатлаулы; слоёное тесто ҡатлаулы ҡамыр; слоёный пирог ҡатлаулы ҡамырҙан бәлеш
СЛОЖЕНИЕ с 1 . см. сложить 2, 4, 7; сложение чисел һандарҙы ҡушыу; сложение полномочий үҙенән вәкиллек хоҡуғын һалыу 2. мат. ҡушыу, ҡушыу ғәмәле 3. (телосложение) һын, буй-һын; человек крепкого сложения буй-һынға (кәүҙәгә) таҙа кеше