Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, II том. Страница 495
Поиск по словарям
ТЕРЗАНИЕ
лыҡ тигеҙләнеше; тепловое расширение йылылыҡ ярҙамында киңәйеү ♦ тепловой удар (башҡа) эҫе ҡабыу (тейеү)
ТЕПЛОЁМКОСТЬ ж; физ. йылылыҡ һыйы-шы, йылы һыйышлыҡ (тотоусанлыҡ); теплоёмкость печи мейестең йылылыҡ һыйышы; теплоёмкость почвы с. -х. тупраҡтың йылы тотоусанлығы
ТЕПЛОЗАЩИТА ж см. теплоизоляция
ТЕПЛОИЗОЛЯЦИОННЫЙ, -ая, -ое йылылыҡ үткәрмәй торған; теплоизоляционный материал йылылыҡ үткәрмәй торған материал
ТЕПЛОИЗОЛЯЦИЯ ж йылылыҡ үткәрмәү (сығармау)
ТЕПЛОКРОВНЫЕ: теплокровные животные зоол. йылы ҡанлылар
ТЕПЛОЛЮБИВЫЙ, -ая, -ое бот., зоол. йылы яратыусы, йылыла үҫә торған; теплолюбивые культуры йылыла үҫә торған үҫемлектәр
ТЕПЛОМАГИСТРАЛЬ ж йылылыҡ магистрале
ТЕПЛООБМЕН м йылылыҡ алмашыу
ТЕПЛООТДАЧА ж; физ., физиол. йылы биреш, йылы биреү
ТЕПЛОПРОВОДНОСТЬ ж; физ. йылы үткәреүсәнлек; коэффициент теплопроводности йылы үткәреүсәнлек коэффициенты; теплопроводность древесины ағастың йылылыҡ үткәреүсәнлеге
ТЕПЛОПРОВОДНЫЙ, -ая, -ое физ. йылы (йылылыҡ) үткәреүсе; теплопроводные тела йылы үткәреүсе есемдәр
ТЕПЛОСЕТЬ ж йылылыҡ селтәре
ТЕПЛОСНАБЖЕНИЕ с йылы(лыҡ) менән тәьмин итеү
ТЕПЛОСТОЙКИЙ, -ая, -ое йылыға сыҙамлы; теплостойкая сталь йылыға сыҙамлы ҡорос
ТЕПЛОСТОЙКОСТЬ ж йылыға сыҙамлылыҡ
ТЕПЛОТА ж 1. физ. йылылыҡ; единица теплоты йылылыҡ берәмеге 2. см. тепло I 1; любить теплоту йылылыҡты яратыу 3. перен. см. тепло I 2; душевная теплота күңел йылылығы
ТЕПЛОТВОРНОСТЬ ж; спец. йылы биреү-сәнлек, йылылыҡ биреү һәләте; теплотворность топлива яғыулыҡтың йылы биреүсәнлеге
ТЕПЛОТВОРНЫЙ, -ая, -ое йылылыҡ хасил итә торған, йылы биреү ...ы; теплотворная способность топлива яғыулыҡтың йылы биреү мөмкинлеге
ТЕПЛОТЕХНИК м теплотехник (теплотехника белгесе)
ТЕПЛОТЕХНИКА ж йылылыҡ техникаһы (техниканың бер тармағы)
ТЕПЛОТРАССА ж теплотрасса (йылылыҡ цткәрецсе трасса)
ТЕПЛОУСТОЙЧИВЫЙ, -ая, -ое йылылыҡҡа бирешмәүсән, йылыға сыҙамлы
ТЕПЛОФИКАЦИЯ ж теплофикация (йылытыу системаһы цткәрец)
ТЕПЛОФИЦИРОВАТЬ сов., несов. что үҙәктән йылытыу (цҙәктән йылытыу системаһын цткәрец )
ТЕПЛОХОД м теплоход; плавать на теплоходе теплоходта йөҙөү
ТЕПЛОЦЕНТРАЛЬ ж теплоцентраль (цҙәк йылытыу системаһы)
ТЕПЛУШКА ж; разг. теплушка (1. йылытылған тауар вагоны 2. стадиондарҙа, төҙөлөштә йылыныу бцлмәһе)
ТЁПЛЫЙ, -ая, -ое 1. йылы; тёплая комната йылы бүлмә 2. перен. (сердечный) йылы, ысын күңелдән; тёплый приём йылы ҡабул итеү 3. күңелгә ятышлы, йылы; тёплые тона красок буяуҙарҙың йылы тондары ♦ тёплое местечко ирон. йылы урын
ТЕПЛЫНЬ ж; разг. йылы, (ныҡ, бик) йылы һауа (көн); на улице теплынь урамда бик йылы
ТЕПЛЯК м; спец. тепляк (1. төҙөлөштә ваҡытлыса эшләнгән йылы аласыҡ 2. йәш малды тотоу өсөн йылы аҙбар)
ТЕРАПЕВТ м терапевт (эске ауырыуҙар белгесе )
ТЕРАПЕВТИЧЕСКИЙ, -ая, -ое терапия ...ы, терапевтик; терапевтическое отделение больницы хәстәхананың терапия бүлеге
ТЕРАПИЯ ж терапия (1. медицинаның эске ауырыуҙарҙы өйрәнец һәм дауалау юлдарын эҙләй торған бцлеге 2. дауалау)
ТЕРЕБИЛЬНЫЙ, -ая, -ое тетеү, һелкеү; теребильная машина тетеү машинаһы
ТЕРЕБИЛЬЩИК м и ТЕРЕБИЛЬЩИЦА ж киндер (етен) тетеүсе
ТЕРЕБИТЬ несов. 1. что тетеү, ойпалау, тартҡыслау; теребить волосы сәсте ойпалау 2. с.-х. тетеү, һелкеү; теребить лён етен тетеү 3. перен. (приставать , надоедать) йөҙәтеү, бәйләнеп ялҡытыу
тЕрем м терем (Боронғо Руста байҙар йортоноң өҫкө өлөшөнә һалынған манара һымаҡ айырым ҡоролма)
терЕть несов. 1. что (растирать, натирать ) ышҡыу, ыуыу, ыуалау; (о животных) өйкәү, тызыу; не три глаза күҙеңде ыуалама; тереть спину арҡаны ышҡыу; тереть рога мөгөҙҙө тызыу 2. что (измельчать) ваҡлау, ҡырыу; тереть морковь кишер ҡырыу 3. что и без доп. (причинять боль) ҡырыу, өйкәү, ышҡыу; сапог трёт ногу итек аяҡты өйкәй
терЕться несов. 1. чем; разг. ышҡыныу, һөртөнөү; тереться полотенцем таҫтамал менән ышҡыныу 2. обо что ышҡылыу; жернова трутся друг о друга тирмән таштары бер-береһенә ышҡыла 3. перен., разг. (около, среди кого-че-го-л.) буталып (ҡыҫылып, һырышып) йөрөү; котёнок трётся у ног бесәй балаһы аяҡ аҫтында һырышып йөрөй 4. страд. от тереть 1, 2
ТЕРЗАНИЕ с 1. см. терзать 1; 2. обычно мн. терзания; перен. ғазап, яфа; испытывать терзания ревности көнсөллөк ғазабы кисереү
495
лыҡ тигеҙләнеше; тепловое расширение йылылыҡ ярҙамында киңәйеү ♦ тепловой удар (башҡа) эҫе ҡабыу (тейеү)
ТЕПЛОЁМКОСТЬ ж; физ. йылылыҡ һыйы-шы, йылы һыйышлыҡ (тотоусанлыҡ); теплоёмкость печи мейестең йылылыҡ һыйышы; теплоёмкость почвы с. -х. тупраҡтың йылы тотоусанлығы
ТЕПЛОЗАЩИТА ж см. теплоизоляция
ТЕПЛОИЗОЛЯЦИОННЫЙ, -ая, -ое йылылыҡ үткәрмәй торған; теплоизоляционный материал йылылыҡ үткәрмәй торған материал
ТЕПЛОИЗОЛЯЦИЯ ж йылылыҡ үткәрмәү (сығармау)
ТЕПЛОКРОВНЫЕ: теплокровные животные зоол. йылы ҡанлылар
ТЕПЛОЛЮБИВЫЙ, -ая, -ое бот., зоол. йылы яратыусы, йылыла үҫә торған; теплолюбивые культуры йылыла үҫә торған үҫемлектәр
ТЕПЛОМАГИСТРАЛЬ ж йылылыҡ магистрале
ТЕПЛООБМЕН м йылылыҡ алмашыу
ТЕПЛООТДАЧА ж; физ., физиол. йылы биреш, йылы биреү
ТЕПЛОПРОВОДНОСТЬ ж; физ. йылы үткәреүсәнлек; коэффициент теплопроводности йылы үткәреүсәнлек коэффициенты; теплопроводность древесины ағастың йылылыҡ үткәреүсәнлеге
ТЕПЛОПРОВОДНЫЙ, -ая, -ое физ. йылы (йылылыҡ) үткәреүсе; теплопроводные тела йылы үткәреүсе есемдәр
ТЕПЛОСЕТЬ ж йылылыҡ селтәре
ТЕПЛОСНАБЖЕНИЕ с йылы(лыҡ) менән тәьмин итеү
ТЕПЛОСТОЙКИЙ, -ая, -ое йылыға сыҙамлы; теплостойкая сталь йылыға сыҙамлы ҡорос
ТЕПЛОСТОЙКОСТЬ ж йылыға сыҙамлылыҡ
ТЕПЛОТА ж 1. физ. йылылыҡ; единица теплоты йылылыҡ берәмеге 2. см. тепло I 1; любить теплоту йылылыҡты яратыу 3. перен. см. тепло I 2; душевная теплота күңел йылылығы
ТЕПЛОТВОРНОСТЬ ж; спец. йылы биреү-сәнлек, йылылыҡ биреү һәләте; теплотворность топлива яғыулыҡтың йылы биреүсәнлеге
ТЕПЛОТВОРНЫЙ, -ая, -ое йылылыҡ хасил итә торған, йылы биреү ...ы; теплотворная способность топлива яғыулыҡтың йылы биреү мөмкинлеге
ТЕПЛОТЕХНИК м теплотехник (теплотехника белгесе)
ТЕПЛОТЕХНИКА ж йылылыҡ техникаһы (техниканың бер тармағы)
ТЕПЛОТРАССА ж теплотрасса (йылылыҡ цткәрецсе трасса)
ТЕПЛОУСТОЙЧИВЫЙ, -ая, -ое йылылыҡҡа бирешмәүсән, йылыға сыҙамлы
ТЕПЛОФИКАЦИЯ ж теплофикация (йылытыу системаһы цткәрец)
ТЕПЛОФИЦИРОВАТЬ сов., несов. что үҙәктән йылытыу (цҙәктән йылытыу системаһын цткәрец )
ТЕПЛОХОД м теплоход; плавать на теплоходе теплоходта йөҙөү
ТЕПЛОЦЕНТРАЛЬ ж теплоцентраль (цҙәк йылытыу системаһы)
ТЕПЛУШКА ж; разг. теплушка (1. йылытылған тауар вагоны 2. стадиондарҙа, төҙөлөштә йылыныу бцлмәһе)
ТЁПЛЫЙ, -ая, -ое 1. йылы; тёплая комната йылы бүлмә 2. перен. (сердечный) йылы, ысын күңелдән; тёплый приём йылы ҡабул итеү 3. күңелгә ятышлы, йылы; тёплые тона красок буяуҙарҙың йылы тондары ♦ тёплое местечко ирон. йылы урын
ТЕПЛЫНЬ ж; разг. йылы, (ныҡ, бик) йылы һауа (көн); на улице теплынь урамда бик йылы
ТЕПЛЯК м; спец. тепляк (1. төҙөлөштә ваҡытлыса эшләнгән йылы аласыҡ 2. йәш малды тотоу өсөн йылы аҙбар)
ТЕРАПЕВТ м терапевт (эске ауырыуҙар белгесе )
ТЕРАПЕВТИЧЕСКИЙ, -ая, -ое терапия ...ы, терапевтик; терапевтическое отделение больницы хәстәхананың терапия бүлеге
ТЕРАПИЯ ж терапия (1. медицинаның эске ауырыуҙарҙы өйрәнец һәм дауалау юлдарын эҙләй торған бцлеге 2. дауалау)
ТЕРЕБИЛЬНЫЙ, -ая, -ое тетеү, һелкеү; теребильная машина тетеү машинаһы
ТЕРЕБИЛЬЩИК м и ТЕРЕБИЛЬЩИЦА ж киндер (етен) тетеүсе
ТЕРЕБИТЬ несов. 1. что тетеү, ойпалау, тартҡыслау; теребить волосы сәсте ойпалау 2. с.-х. тетеү, һелкеү; теребить лён етен тетеү 3. перен. (приставать , надоедать) йөҙәтеү, бәйләнеп ялҡытыу
тЕрем м терем (Боронғо Руста байҙар йортоноң өҫкө өлөшөнә һалынған манара һымаҡ айырым ҡоролма)
терЕть несов. 1. что (растирать, натирать ) ышҡыу, ыуыу, ыуалау; (о животных) өйкәү, тызыу; не три глаза күҙеңде ыуалама; тереть спину арҡаны ышҡыу; тереть рога мөгөҙҙө тызыу 2. что (измельчать) ваҡлау, ҡырыу; тереть морковь кишер ҡырыу 3. что и без доп. (причинять боль) ҡырыу, өйкәү, ышҡыу; сапог трёт ногу итек аяҡты өйкәй
терЕться несов. 1. чем; разг. ышҡыныу, һөртөнөү; тереться полотенцем таҫтамал менән ышҡыныу 2. обо что ышҡылыу; жернова трутся друг о друга тирмән таштары бер-береһенә ышҡыла 3. перен., разг. (около, среди кого-че-го-л.) буталып (ҡыҫылып, һырышып) йөрөү; котёнок трётся у ног бесәй балаһы аяҡ аҫтында һырышып йөрөй 4. страд. от тереть 1, 2
ТЕРЗАНИЕ с 1. см. терзать 1; 2. обычно мн. терзания; перен. ғазап, яфа; испытывать терзания ревности көнсөллөк ғазабы кисереү
495