Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, II том. Страница 496
Поиск по словарям
ТЕРЗАТЬ
ТЕРЗАТЬ несов. кого-что 1. (рвать на части ) өҙгөләү, өҙгәләп ташлау 2. перен. (мучить) йонсотоу, ыҙалатыу, интектереү, ғазаплау, ғазап сиктереү
ТЕРЗАТЬСЯ несов. 1. өҙгөләнеү, интегеү, ғазапланыу; терзаться сомнениями шик-шөбһәнән ғазапланыу 2. страд. от терзать
ТЁРКА ж ҡырғыс; тереть на тёрке морковь ҡырғыста кишер ҡырыу
термин м термин, атама; технические термины техник терминдар
ТЕРМИНОЛОГИЧЕСКИЙ, -ая, -ое терминология ...ы, терминологик; терминологический словарь терминология һүҙлеге
ТЕРМИНОЛОГИЯ ж терминология (терминдар йыйылмаһы); грамматическая терминология грамматик терминология
ТЕРМИСТ м термист (металдарҙы термик юл менән эшкәртецсе)
ТЕРМИТ I м см. термиты
ТЕРМИТ II м; хим., тех. термит (янганда бик югары температура бирә торган онтаҡ ҡатнашма )
ТЕРМИТЫ мн. (ед. термит м) термиттар (зарарлы бөжәктәр )
ТЕРМИТНЫЙ, -ая, -ое термит; термитная сварка термит менән йәбештереү
ТЕРМИЧЕСКИЙ, -ая, -ое спец. 1. (тепловой ) термик; термический режим термик режим 2. термик ысул менән; термическая обработка металлов металдарҙы термик ысул менән эшкәртеү
ТЕРМОГРАФ м термограф (һауа, һыу һ. б. температураһын бер туҡтауһыҙ яҙып барыусы прибор)
ТЕРМОДИНАМИКА ж термодинамика (физиканың йылылыҡ тигеҙләнеше һәм уның башҡа төр энергияга әцерелец закондарын өйрәнә торган бцлеге)
ТЕРМОМЕТР м термометр (йылылыҡ цлсә-гесе); измерять температуру термометром термометр менән тән ҡыҙыулығын үлсәү
ТЕРМОМЕТРИЯ и ТЕРМОМЕТРИЯ ж термометрия (физиканың температураны цлсәц ысулдарын өйрәнә торган бцлеге)
ТЕРМООБРАБОТКА ж ҡыҙҙырып (термик юл менән) эшкәртеү
ТЕРМОРЕГУЛЯТОР м йылылыҡ регуляторы, терморегулятор
ТеРмОрЕГУЛЯЦИЯ ж; физиол. терморегуляция (организм йылылыгын бер кимәлдә тотоуҙы тәьмин иткән физиологик процестар)
ТЕРМОС м термос; налить в термос чай термосҡа сәй һалыу
ТЕРМОСТАТ м термостат (йылылыҡты бер кимәлдә һаҡлай торган ҡоролма)
ТЕРМОТЕРАПИЯ ж; мед. термотерапия (парафин , ванна һ. б. менән йылытып дауалау)
ТЕРМОФИЛЫ мн. (ед. термофил м); зоол., бот. термофилдар (бик югары температурала йәшәй алган организм)
ТЕРМОЭЛЕМЕНТ м; спец. термоэлемент
ТЕРМОЯДЕРНЫЙ: термоядерное оружие термоядролы ҡорал; термоядерная реакция термоядро реакцияһы
ТЁРН и ТЕРН м күгән (цҫемлеге һәм емеше)
ТЕРНИСТЫЙ, -ая, -ое 1. уст. сәнскеле, шыраулы; тернистый куст сәнскеле ҡыуаҡ 2. перен. ауыр, ҡыйын; тернистый путь ауыр юл
ТЕРНОВНИК м см. тёрн
ТЕРНОВЫЙ, -ая, -ое күгән ...ы; терновый куст күгән ҡыуағы
ТЕРПЕЛИВО нареч. түҙем (сабырлыҡ) менән, сабыр ғына; терпеливо объяснять түҙем менән аңлатыу
ТЕРПЕЛИВОСТЬ ж түҙем(ле)лек, сыҙам-(лы)лыҡ, сабырлыҡ
ТЕРПЕЛИВЫЙ, -ая, -ое түҙем(ле), сыҙам(лы), сабыр; терпеливый человек түҙемле кеше
ТЕРПЕНИЕ с 1. түҙемлек, сыҙамлыҡ, тәҡәт; терпение лопнуло түҙемлек бөттө 2. (настойчивость в каком-л. деле) түҙемлелек, сабырлыҡ, ныҡышмалылыҡ ♦ терпение и труд всё перетрут сабырлыҡтың төбө һары алтын
ТЕРПЕТЬ несов. 1. что и без доп. (стойко переносить что-л.) түҙеү, сыҙау, сабыр итеү; терпеть боль ауыртыуға сыҙау 2. кого-что (мириться с наличием) түҙеү, килешеү, риза булыу; она не терпит возражений ул ҡаршы әйткәнгә түҙмәй 3. что (испытывать что-л. тяжёлое) осрау, татыу, күреү; (поражение) еңелеү; терпеть нужду нужа күреү 5. (с отрицанием) көтөү, туҡтап тороу; дело не терпит эш туҡтап тормай ♦ бумага всё терпит ҡағыҙ бөтәһен дә күтәрә, нимә яҙһаң да ярай
ТЕРПЕТЬСЯ несов. 1. кому и без доп. безл. (с отрицанием) түҙә алыу, сыҙау, сыҙап булыу; мне не терпится приступить к работе эшкә тотонмай түҙә алмайым 2. страд. от терпеть
ТЕРПИМОСТЬ ж түҙемлек, сыҙамлыҡ, түҙеп (сыҙап) тороусанлыҡ ♦ дом терпимости уст. зина йорто
ТЕРПИМЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от терпеть 2. прил. түҙерлек, сыҙарлыҡ; жара ещё терпима эҫелек әле түҙерлек; терпимое положение түҙерлек хәл 3. прил. (снисходительный) түҙемле, сабыр; терпимый человек сабыр кеше
ТЕРПКИЙ, -ая, -ое теш(те) ҡамаштыра торған, ауыҙ(ҙы) бөрөштөрә торған; терпкое яблоко теш ҡамаштыра торған алма
ТЕРПУГ I м; спец. терпуг (игәц урынына ҡулланыла торган эре һырлы ҡорос ҡайраҡ)
ТЕРПУГ II м терпуг (Алыҫ Көнсыгыш һыуҙары балыгы )
ТЕРРАКОТА м терракота (яндырылган төҫлө балсыҡ һәм унан эшләнгән әйбер)
496
ТЕРЗАТЬ несов. кого-что 1. (рвать на части ) өҙгөләү, өҙгәләп ташлау 2. перен. (мучить) йонсотоу, ыҙалатыу, интектереү, ғазаплау, ғазап сиктереү
ТЕРЗАТЬСЯ несов. 1. өҙгөләнеү, интегеү, ғазапланыу; терзаться сомнениями шик-шөбһәнән ғазапланыу 2. страд. от терзать
ТЁРКА ж ҡырғыс; тереть на тёрке морковь ҡырғыста кишер ҡырыу
термин м термин, атама; технические термины техник терминдар
ТЕРМИНОЛОГИЧЕСКИЙ, -ая, -ое терминология ...ы, терминологик; терминологический словарь терминология һүҙлеге
ТЕРМИНОЛОГИЯ ж терминология (терминдар йыйылмаһы); грамматическая терминология грамматик терминология
ТЕРМИСТ м термист (металдарҙы термик юл менән эшкәртецсе)
ТЕРМИТ I м см. термиты
ТЕРМИТ II м; хим., тех. термит (янганда бик югары температура бирә торган онтаҡ ҡатнашма )
ТЕРМИТЫ мн. (ед. термит м) термиттар (зарарлы бөжәктәр )
ТЕРМИТНЫЙ, -ая, -ое термит; термитная сварка термит менән йәбештереү
ТЕРМИЧЕСКИЙ, -ая, -ое спец. 1. (тепловой ) термик; термический режим термик режим 2. термик ысул менән; термическая обработка металлов металдарҙы термик ысул менән эшкәртеү
ТЕРМОГРАФ м термограф (һауа, һыу һ. б. температураһын бер туҡтауһыҙ яҙып барыусы прибор)
ТЕРМОДИНАМИКА ж термодинамика (физиканың йылылыҡ тигеҙләнеше һәм уның башҡа төр энергияга әцерелец закондарын өйрәнә торган бцлеге)
ТЕРМОМЕТР м термометр (йылылыҡ цлсә-гесе); измерять температуру термометром термометр менән тән ҡыҙыулығын үлсәү
ТЕРМОМЕТРИЯ и ТЕРМОМЕТРИЯ ж термометрия (физиканың температураны цлсәц ысулдарын өйрәнә торган бцлеге)
ТЕРМООБРАБОТКА ж ҡыҙҙырып (термик юл менән) эшкәртеү
ТЕРМОРЕГУЛЯТОР м йылылыҡ регуляторы, терморегулятор
ТеРмОрЕГУЛЯЦИЯ ж; физиол. терморегуляция (организм йылылыгын бер кимәлдә тотоуҙы тәьмин иткән физиологик процестар)
ТЕРМОС м термос; налить в термос чай термосҡа сәй һалыу
ТЕРМОСТАТ м термостат (йылылыҡты бер кимәлдә һаҡлай торган ҡоролма)
ТЕРМОТЕРАПИЯ ж; мед. термотерапия (парафин , ванна һ. б. менән йылытып дауалау)
ТЕРМОФИЛЫ мн. (ед. термофил м); зоол., бот. термофилдар (бик югары температурала йәшәй алган организм)
ТЕРМОЭЛЕМЕНТ м; спец. термоэлемент
ТЕРМОЯДЕРНЫЙ: термоядерное оружие термоядролы ҡорал; термоядерная реакция термоядро реакцияһы
ТЁРН и ТЕРН м күгән (цҫемлеге һәм емеше)
ТЕРНИСТЫЙ, -ая, -ое 1. уст. сәнскеле, шыраулы; тернистый куст сәнскеле ҡыуаҡ 2. перен. ауыр, ҡыйын; тернистый путь ауыр юл
ТЕРНОВНИК м см. тёрн
ТЕРНОВЫЙ, -ая, -ое күгән ...ы; терновый куст күгән ҡыуағы
ТЕРПЕЛИВО нареч. түҙем (сабырлыҡ) менән, сабыр ғына; терпеливо объяснять түҙем менән аңлатыу
ТЕРПЕЛИВОСТЬ ж түҙем(ле)лек, сыҙам-(лы)лыҡ, сабырлыҡ
ТЕРПЕЛИВЫЙ, -ая, -ое түҙем(ле), сыҙам(лы), сабыр; терпеливый человек түҙемле кеше
ТЕРПЕНИЕ с 1. түҙемлек, сыҙамлыҡ, тәҡәт; терпение лопнуло түҙемлек бөттө 2. (настойчивость в каком-л. деле) түҙемлелек, сабырлыҡ, ныҡышмалылыҡ ♦ терпение и труд всё перетрут сабырлыҡтың төбө һары алтын
ТЕРПЕТЬ несов. 1. что и без доп. (стойко переносить что-л.) түҙеү, сыҙау, сабыр итеү; терпеть боль ауыртыуға сыҙау 2. кого-что (мириться с наличием) түҙеү, килешеү, риза булыу; она не терпит возражений ул ҡаршы әйткәнгә түҙмәй 3. что (испытывать что-л. тяжёлое) осрау, татыу, күреү; (поражение) еңелеү; терпеть нужду нужа күреү 5. (с отрицанием) көтөү, туҡтап тороу; дело не терпит эш туҡтап тормай ♦ бумага всё терпит ҡағыҙ бөтәһен дә күтәрә, нимә яҙһаң да ярай
ТЕРПЕТЬСЯ несов. 1. кому и без доп. безл. (с отрицанием) түҙә алыу, сыҙау, сыҙап булыу; мне не терпится приступить к работе эшкә тотонмай түҙә алмайым 2. страд. от терпеть
ТЕРПИМОСТЬ ж түҙемлек, сыҙамлыҡ, түҙеп (сыҙап) тороусанлыҡ ♦ дом терпимости уст. зина йорто
ТЕРПИМЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от терпеть 2. прил. түҙерлек, сыҙарлыҡ; жара ещё терпима эҫелек әле түҙерлек; терпимое положение түҙерлек хәл 3. прил. (снисходительный) түҙемле, сабыр; терпимый человек сабыр кеше
ТЕРПКИЙ, -ая, -ое теш(те) ҡамаштыра торған, ауыҙ(ҙы) бөрөштөрә торған; терпкое яблоко теш ҡамаштыра торған алма
ТЕРПУГ I м; спец. терпуг (игәц урынына ҡулланыла торган эре һырлы ҡорос ҡайраҡ)
ТЕРПУГ II м терпуг (Алыҫ Көнсыгыш һыуҙары балыгы )
ТЕРРАКОТА м терракота (яндырылган төҫлө балсыҡ һәм унан эшләнгән әйбер)
496