Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, II том. Страница 591
Поиск по словарям
ФОРТУНА
ФОРМЕННЫЙ, -ая, -ое 1. (сделанный по форме) форма ...ы, формалы; форменное платье форма күлдәге 2. (составленный по форме) өлгө ...ы; форменный протокол өлгө протоколы 3. разг. (самый настоящий) ысын; форменный бой ысын һуғыш; форменный плут ысын алдаҡсы
ФОРМИРОВАНИЕ с 1. см. формировать, формироваться 2. (воинское соединение) формирование
формировать несов. что 1. формалаштырыу, рәүешкә килтереү, рәүеш биреү; формировать кроны деревьев ағас олонон формалаштырыу 2. перен. (воспитывать определённые качества) тәрбиәләү, тыуҙырыу; формировать человека кеше тәрбиәләү 3. (организовывать) төҙөү, ойоштороу, булдырыу; формировать оперную труппу опера труппаһы ойоштороу; формировать правительство хөкүмәт төҙөү; формировать железнодорожный состав тимер юл составын төҙөү
ФОРМИРОВАТЬСЯ несов. 1. (приобретать какую-л. форму) формалашыу 2. (физически развиваться , приобретать зрелость форм) үҫеп етеү, етлегеү, формалашыу; начать формироваться формалаша башлау 3. (организовываться ) ойошоу, төҙөлөү; полк начал формироваться полк төҙөлә башланы 4. страд. от формировать
ФОРМОВАТЬ несов. что; спец. 1. ҡалыпҡа һалыу (һуғыу), формаға һалыу, формалау, формовкалау; формовать детали деталдәрҙе ҡалыпҡа һалыу 2. (изготовлять форму для отливки) ҡалып яһау, форма әҙерләү
ФОРМОВАТЬСЯ несов. 1. спец. ҡалыпҡа һалыныу, ҡалыпланыу, формаланыу, формовка-ланыу 2. страд. от формовать
ФОРМОВКА ж 1. спец. см. формовать 2. формовка, ҡалып
формовой, -ая, -ое 1. спец. (пригодный для выделки изделий в формах) форма ...ы, форма (ҡалып) яһай торған; формовая глина форма яһай торған балсыҡ 2. формалы, формала (эшләнгән һ.б.); формовой хлеб формала бешерелгән икмәк
ФОРМОВОЧНЫЙ, -ая, -ое 1. см. формовой 1; 2. (предназначенный для формовки) форма ...ы, форма эшләү; формовочный автомат форма эшләү автоматы
ФОРМОВЩИК м и ФОРМОВЩИЦА ж ҡалыпҡа һалыусы, форма яһаусы
ФОРМУЛА ж; в разн. знач. формула; общая формула дөйөм формула; математическая формула математик формула
ФОРМУЛИРОВАТЬ сов., несов. что әйтеп биреү, аныҡ итеп әйтеү; формулировать свои предложения үҙ тәҡдимдәреңде аныҡ итеп әйтеү
ФОРМУЛИРОВКА ж 1. см. формулировать 2. (сформулированная мысль) билдәләмә, аныҡланған фекер; новая формулировка яңы билдәләмә
формулЯр м формуляр (1. революцияғ-а тиклем Рәсәйҙә кешенец хеҙмәт кенәгәһе 2. махс. төҙөлөштә, механизмдарҙа һ. б. төп мәғлцмәт-тәр теркәлеп барған айырым китап йәки бланк 3. китапханаларҙағы китаптарҙың, улар менән файҙаланыусыларҙың иҫәп карточкаһы)
форпОст м 1. воен. форпост 2. перен., книжн. форпост, төп терәк; форпост науки фәндең төп терәге
ФОРС м; прост. һауалылыҡ, тәкәбберлек, эрелек ♦ сбить форс кикреген төшөрөү
ФОРСИРОВАНИЕ с см. форсировать
ФОРСИРОВАННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от форсировать 2. прил. көсәйтелгән, тиҙләтелгән; форсированные темпы тиҙләтелгән темп
ФОРСИРОВАТЬ сов., несов. что 1. көсәйтеү, тиҙләтеү, ашыҡтырыу; форсировать строительство төҙөлөштө тиҙләтеү 2. муз. тауышты күтәреү (көсәйтеү) 3. тех. арттырыу, күбәйтеү 4. воен. (преодолеть с боем) (һуғышып) кисеү (аша сығыу, үтеү, алыу); форсировать реку йылғаны һуғышып аша сығыу
ФОРСИТЬ несов.; прост. 1. (щеголять) ҡупшыланыу, көйәҙләнеү 2. (хвастаться, важничать ) маҡтаныу, кәпәренеү, маһайыу
ФОРСУНКА ж форсунка (шыйыҡлыҡты, йәки онтаҡ материалды бөркөц яйланмаһы); механическая форсунка механик форсунка; штифтовая форсунка штифтлы форсунка
ФОРТ м форт (ҡәлғә ҡоролмаһындағы айырым нығытма )
фОрте муз. 1. нареч. форте (көслө тауыш менән, бар тауышҡа) 2. с нескл. форте (бар тауышҡа)
ФОРТЕПЬЯННЫЙ и ФОРТЕПИАННЫЙ, -ая, -ое фортепьяно ...ы, фортепиано ...ы, фортепьяно (фортепиано) өсөн яҙылған; фортепьянные клавиши фортепьяно телдәре (баҫмаҡтары); фортепианный концерт фортепиано өсөн яҙылған концерт
ФОРТЕПЬЯНО и ФОРТЕПИАНО с нескл. фортепьяно, фортепиано; играть на фортепьяно фортепьянола уйнау
ФОРТИССИМО муз. 1. нареч. фортиссимо (артыҡ көслө тауыш менән) 2. с нескл. фортиссимо (көслө тауыш менән уйналған урын)
ФОРТИФИКАЦИОННЫЙ, -ая, -ое воен. фортификация ...ы; фортификационные работы фортификация эштәре; фортификационные сооружения фортификация ҡоролмалары
фортификация ж; воен. фортификация (1. һуғыш майҙанын нығытыу тураһындағы хәрби-инженерлыҡ фәне 2. хәрби-инженерлыҡ ҡоролмалары)
ФОРТОЧКА ж форточка; закрыть форточку форточканы ябыу
ФОРТУНА ж; книжн. яҙмыш, бәхетле осраҡ, бәхет; фортуна улыбнулась бәхет йылмайҙы
591
ФОРМЕННЫЙ, -ая, -ое 1. (сделанный по форме) форма ...ы, формалы; форменное платье форма күлдәге 2. (составленный по форме) өлгө ...ы; форменный протокол өлгө протоколы 3. разг. (самый настоящий) ысын; форменный бой ысын һуғыш; форменный плут ысын алдаҡсы
ФОРМИРОВАНИЕ с 1. см. формировать, формироваться 2. (воинское соединение) формирование
формировать несов. что 1. формалаштырыу, рәүешкә килтереү, рәүеш биреү; формировать кроны деревьев ағас олонон формалаштырыу 2. перен. (воспитывать определённые качества) тәрбиәләү, тыуҙырыу; формировать человека кеше тәрбиәләү 3. (организовывать) төҙөү, ойоштороу, булдырыу; формировать оперную труппу опера труппаһы ойоштороу; формировать правительство хөкүмәт төҙөү; формировать железнодорожный состав тимер юл составын төҙөү
ФОРМИРОВАТЬСЯ несов. 1. (приобретать какую-л. форму) формалашыу 2. (физически развиваться , приобретать зрелость форм) үҫеп етеү, етлегеү, формалашыу; начать формироваться формалаша башлау 3. (организовываться ) ойошоу, төҙөлөү; полк начал формироваться полк төҙөлә башланы 4. страд. от формировать
ФОРМОВАТЬ несов. что; спец. 1. ҡалыпҡа һалыу (һуғыу), формаға һалыу, формалау, формовкалау; формовать детали деталдәрҙе ҡалыпҡа һалыу 2. (изготовлять форму для отливки) ҡалып яһау, форма әҙерләү
ФОРМОВАТЬСЯ несов. 1. спец. ҡалыпҡа һалыныу, ҡалыпланыу, формаланыу, формовка-ланыу 2. страд. от формовать
ФОРМОВКА ж 1. спец. см. формовать 2. формовка, ҡалып
формовой, -ая, -ое 1. спец. (пригодный для выделки изделий в формах) форма ...ы, форма (ҡалып) яһай торған; формовая глина форма яһай торған балсыҡ 2. формалы, формала (эшләнгән һ.б.); формовой хлеб формала бешерелгән икмәк
ФОРМОВОЧНЫЙ, -ая, -ое 1. см. формовой 1; 2. (предназначенный для формовки) форма ...ы, форма эшләү; формовочный автомат форма эшләү автоматы
ФОРМОВЩИК м и ФОРМОВЩИЦА ж ҡалыпҡа һалыусы, форма яһаусы
ФОРМУЛА ж; в разн. знач. формула; общая формула дөйөм формула; математическая формула математик формула
ФОРМУЛИРОВАТЬ сов., несов. что әйтеп биреү, аныҡ итеп әйтеү; формулировать свои предложения үҙ тәҡдимдәреңде аныҡ итеп әйтеү
ФОРМУЛИРОВКА ж 1. см. формулировать 2. (сформулированная мысль) билдәләмә, аныҡланған фекер; новая формулировка яңы билдәләмә
формулЯр м формуляр (1. революцияғ-а тиклем Рәсәйҙә кешенец хеҙмәт кенәгәһе 2. махс. төҙөлөштә, механизмдарҙа һ. б. төп мәғлцмәт-тәр теркәлеп барған айырым китап йәки бланк 3. китапханаларҙағы китаптарҙың, улар менән файҙаланыусыларҙың иҫәп карточкаһы)
форпОст м 1. воен. форпост 2. перен., книжн. форпост, төп терәк; форпост науки фәндең төп терәге
ФОРС м; прост. һауалылыҡ, тәкәбберлек, эрелек ♦ сбить форс кикреген төшөрөү
ФОРСИРОВАНИЕ с см. форсировать
ФОРСИРОВАННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от форсировать 2. прил. көсәйтелгән, тиҙләтелгән; форсированные темпы тиҙләтелгән темп
ФОРСИРОВАТЬ сов., несов. что 1. көсәйтеү, тиҙләтеү, ашыҡтырыу; форсировать строительство төҙөлөштө тиҙләтеү 2. муз. тауышты күтәреү (көсәйтеү) 3. тех. арттырыу, күбәйтеү 4. воен. (преодолеть с боем) (һуғышып) кисеү (аша сығыу, үтеү, алыу); форсировать реку йылғаны һуғышып аша сығыу
ФОРСИТЬ несов.; прост. 1. (щеголять) ҡупшыланыу, көйәҙләнеү 2. (хвастаться, важничать ) маҡтаныу, кәпәренеү, маһайыу
ФОРСУНКА ж форсунка (шыйыҡлыҡты, йәки онтаҡ материалды бөркөц яйланмаһы); механическая форсунка механик форсунка; штифтовая форсунка штифтлы форсунка
ФОРТ м форт (ҡәлғә ҡоролмаһындағы айырым нығытма )
фОрте муз. 1. нареч. форте (көслө тауыш менән, бар тауышҡа) 2. с нескл. форте (бар тауышҡа)
ФОРТЕПЬЯННЫЙ и ФОРТЕПИАННЫЙ, -ая, -ое фортепьяно ...ы, фортепиано ...ы, фортепьяно (фортепиано) өсөн яҙылған; фортепьянные клавиши фортепьяно телдәре (баҫмаҡтары); фортепианный концерт фортепиано өсөн яҙылған концерт
ФОРТЕПЬЯНО и ФОРТЕПИАНО с нескл. фортепьяно, фортепиано; играть на фортепьяно фортепьянола уйнау
ФОРТИССИМО муз. 1. нареч. фортиссимо (артыҡ көслө тауыш менән) 2. с нескл. фортиссимо (көслө тауыш менән уйналған урын)
ФОРТИФИКАЦИОННЫЙ, -ая, -ое воен. фортификация ...ы; фортификационные работы фортификация эштәре; фортификационные сооружения фортификация ҡоролмалары
фортификация ж; воен. фортификация (1. һуғыш майҙанын нығытыу тураһындағы хәрби-инженерлыҡ фәне 2. хәрби-инженерлыҡ ҡоролмалары)
ФОРТОЧКА ж форточка; закрыть форточку форточканы ябыу
ФОРТУНА ж; книжн. яҙмыш, бәхетле осраҡ, бәхет; фортуна улыбнулась бәхет йылмайҙы
591