Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, II том. Страница 590
Поиск по словарям
ФОНЕМА
фонЕма ж; лингв. фонема, өн
ФОНЕМАТИЧЕСКИЙ, -ая, -ое см. фонемный
ФОНЕМНЫЙ, -ая, -ое лингв. фонема(лар) ...ы; фонемный ряд фонемалар рәте
ФОНЕТИКА ж фонетика (1. телдең өндәр составы 2. тел ғилемендә өндәр төҙөлөшөн өйрәнә торған бцлек)
ФОНЕТИСТ м фонетист (фонетика белгесе)
ФОНЕТИЧЕСКИЙ, -ая, -ое фонетик, фонетика ...ы; фонетическая транскрипция фонетик транскрипция
ФОНОГРАММА ж; спец. фонограмма (пластинкаға , таҫмаға, плёнкаға төшкән өндәр яҙмаһы ); фонограмма речи телмәр фонограммаһы
ФОНОГРАФ м; спец. фонограф (өндәрҙе, музыканы, йырҙы яҙып ала һәм яҙылғанды ҡабатлай торған аппарат)
ФОНОЛОГИЯ ж фонология (фонетикала фонемалар системаһын һәм уларҙыц цҙгәрешен өйрәнец бцлеге)
ФОНОМЕТР м фонометр (өндөң яңғырау көсөн цлсәц приборы)
ФОНОСКОП м фоноскоп (телмәр өндәрен һәм телмәр аппараты цҙенсәлектәрен өйрәнә торған прибор)
ФОНТАН м 1. фонтан; фонтан воды һыу фонтаны; нефтяной фонтан нефть фонтаны 2. перен. ташҡын, даръя; фонтан красноречия һүҙ ташҡыны; фонтан слёз күҙ йәштәре даръяһы
ФОНТАНИРОВАТЬ несов.; спец. фонтан булып урғылыу, урғылып сығыу, урғылыу; нефть фонтанирует нефть фонтан булып урғыла
ФОНТАННЫЙ, -ая, -ое 1. фонтан ...ы; фонтанный бассейн фонтан бассейны 2. фонтан рәүешендә; фонтанная добыча нефти нефтте фонтан рәүешендә табыу
фОра ж ташлама ♦ дать фору кому өҫтөн сығыу
ФОРВАРД м форвард (футболда, хоккейҙа һ.б. һөжцм итецсе)
ФОРДЫБАЧИТЬСЯ несов.; прост. киреләнеү, ҡаршылашыу
ФОРЕЛЬ ж бағыр (ағын һыуҙа, аҡҡан кцлдә йәшәцсе ҡиммәтле балыҡ)
ФОРИНТ м форинт (Венгрия аҡса берәмеге)
ФОРМА ж 1. в разн. знач. форма; иметь форму куба куб формаһында булыу; школьная форма мәктәп формаһы; носить форму форма кейеп йөрөү; неопределённая форма глагола лингв. уртаҡ ҡылым формаһы 2. мн. формы буй-һын, һын (ғәҙәттә ҡатын-ҡыҙҙыҡы); изящные формы нәфис һындар 3. (тип, устройство , способ организации чего -л.) форма, төҙөлөш, төр; форма правления идара итеү формаһы; единство формы и содержания филос. форма һәм йөкмәтке берҙәмлеге; организационные формы ойоштороу төрө 4. (приём, способ выражения чего - л.) ысул, юл, рәүеш, фор
ма; высказать мысли в резкой форме фекерҙе ҡәтғи рәүештә әйтеү; старинная форма сватовства ҡоҙалауҙың боронғо формаһы 5. иск., лит. форма; художественная форма художестволы форма 6. (приспособление, шаблон) ҡалып, форма; форма для шляп эшләпәләр ҡалыбы; форма для отливки стали ҡорос ҡойоу өсөн форма 7. (образец) өлгө, үрнәк, форма; форма протокола протокол өлгөһө ♦ в форме кто бөтә йәһәттән әҙер, үҙен шәп күрһәтерлек; по всей форме тейешле кимәлдә, юғары дәрәжәлә
ФОРМАЛИЗМ м формализм (1. эштә, хеҙмәттә тышҡы яҡҡа ғына әһәмиәт бирец 2. логикала , сәнғәттә һ. б. формаға ғына әһәмиәт бирә торған идеалистик йцнәлеш 3. сәнғәттә, нәфис әҙәбиәттә форманы йөкмәткенән өҫтөн ҡуйыу)
ФОРМАЛИН м формалин; обработка формалином формалин менән эшкәртеү
ФОРМАЛИНОВЫЙ, -ая, -ое формалин ...ы; формалиновый запах формалин еҫе; формалиновый раствор формалин иретмәһе
ФОРМАЛИСТ м и ФОРМАЛИСТКА ж формалист (формализм яҡлы кеше)
ФОРМАЛИСТИКА ж; разг. формаль ҡараш, формаллек; формалистика в духовной сфере рухи өлкәләге формаллек
ФОРМАЛИСТИЧЕСКИЙ, -ая, -ое 1. формаль, формалистик; формалистическое отношение к делу эшкә формаль ҡараш 2. формализм менән һуғарылған; формалистическое искусство формализм менән һуғарылған сәнғәт
ФОРМАЛИСТСКИЙ, -ая, -ое формализм ...ы, формалист ...ы, формализмға хас, форма-листарса; формалистский анализ формализмға хас анализ; формалистский подход к искусству сәнғәткә формалистарса ҡараш
ФОРМАЛЬНОСТЬ ж формаллек; соблюдать формальность формаллек һаҡлау
ФОРМАЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. (официальный, законный) формаль, рәсми; формальные доказательства формаль дәлилдәр; формальное обвинение рәсми ғәйепләү 2. формаль; формальное отношение к делу эшкә формаль ҡараш; формальное значение слова лингв. һүҙҙең формаль мәғәнәһе 3. (существующий только для видимости) формаль, форма өсөн, күҙ буяу өсөн; формальный предлог күҙ буяу өсөн сәбәп
ФОРМАТ м формат (1. китаптың, ҡағыҙҙың һ. б. ҙурлығы 2. полигр. набор юлының оҙонлоғо, набор битенең оҙонлоғо һәм бейеклеге ); большой формат ҙур формат
ФОРМАТНЫЙ, -ая, -ое формат ...ы, форматлы; форматный стандарт форматлы стандарт
ФОРМАЦИЯ ж формация (1. кит. цҫештәге билдәле бер баҫҡыс, дәцер, осор 2. геол. билдәле бер дәцер эсендә барлыҡҡа килгән ер ҡатламдары )
590
фонЕма ж; лингв. фонема, өн
ФОНЕМАТИЧЕСКИЙ, -ая, -ое см. фонемный
ФОНЕМНЫЙ, -ая, -ое лингв. фонема(лар) ...ы; фонемный ряд фонемалар рәте
ФОНЕТИКА ж фонетика (1. телдең өндәр составы 2. тел ғилемендә өндәр төҙөлөшөн өйрәнә торған бцлек)
ФОНЕТИСТ м фонетист (фонетика белгесе)
ФОНЕТИЧЕСКИЙ, -ая, -ое фонетик, фонетика ...ы; фонетическая транскрипция фонетик транскрипция
ФОНОГРАММА ж; спец. фонограмма (пластинкаға , таҫмаға, плёнкаға төшкән өндәр яҙмаһы ); фонограмма речи телмәр фонограммаһы
ФОНОГРАФ м; спец. фонограф (өндәрҙе, музыканы, йырҙы яҙып ала һәм яҙылғанды ҡабатлай торған аппарат)
ФОНОЛОГИЯ ж фонология (фонетикала фонемалар системаһын һәм уларҙыц цҙгәрешен өйрәнец бцлеге)
ФОНОМЕТР м фонометр (өндөң яңғырау көсөн цлсәц приборы)
ФОНОСКОП м фоноскоп (телмәр өндәрен һәм телмәр аппараты цҙенсәлектәрен өйрәнә торған прибор)
ФОНТАН м 1. фонтан; фонтан воды һыу фонтаны; нефтяной фонтан нефть фонтаны 2. перен. ташҡын, даръя; фонтан красноречия һүҙ ташҡыны; фонтан слёз күҙ йәштәре даръяһы
ФОНТАНИРОВАТЬ несов.; спец. фонтан булып урғылыу, урғылып сығыу, урғылыу; нефть фонтанирует нефть фонтан булып урғыла
ФОНТАННЫЙ, -ая, -ое 1. фонтан ...ы; фонтанный бассейн фонтан бассейны 2. фонтан рәүешендә; фонтанная добыча нефти нефтте фонтан рәүешендә табыу
фОра ж ташлама ♦ дать фору кому өҫтөн сығыу
ФОРВАРД м форвард (футболда, хоккейҙа һ.б. һөжцм итецсе)
ФОРДЫБАЧИТЬСЯ несов.; прост. киреләнеү, ҡаршылашыу
ФОРЕЛЬ ж бағыр (ағын һыуҙа, аҡҡан кцлдә йәшәцсе ҡиммәтле балыҡ)
ФОРИНТ м форинт (Венгрия аҡса берәмеге)
ФОРМА ж 1. в разн. знач. форма; иметь форму куба куб формаһында булыу; школьная форма мәктәп формаһы; носить форму форма кейеп йөрөү; неопределённая форма глагола лингв. уртаҡ ҡылым формаһы 2. мн. формы буй-һын, һын (ғәҙәттә ҡатын-ҡыҙҙыҡы); изящные формы нәфис һындар 3. (тип, устройство , способ организации чего -л.) форма, төҙөлөш, төр; форма правления идара итеү формаһы; единство формы и содержания филос. форма һәм йөкмәтке берҙәмлеге; организационные формы ойоштороу төрө 4. (приём, способ выражения чего - л.) ысул, юл, рәүеш, фор
ма; высказать мысли в резкой форме фекерҙе ҡәтғи рәүештә әйтеү; старинная форма сватовства ҡоҙалауҙың боронғо формаһы 5. иск., лит. форма; художественная форма художестволы форма 6. (приспособление, шаблон) ҡалып, форма; форма для шляп эшләпәләр ҡалыбы; форма для отливки стали ҡорос ҡойоу өсөн форма 7. (образец) өлгө, үрнәк, форма; форма протокола протокол өлгөһө ♦ в форме кто бөтә йәһәттән әҙер, үҙен шәп күрһәтерлек; по всей форме тейешле кимәлдә, юғары дәрәжәлә
ФОРМАЛИЗМ м формализм (1. эштә, хеҙмәттә тышҡы яҡҡа ғына әһәмиәт бирец 2. логикала , сәнғәттә һ. б. формаға ғына әһәмиәт бирә торған идеалистик йцнәлеш 3. сәнғәттә, нәфис әҙәбиәттә форманы йөкмәткенән өҫтөн ҡуйыу)
ФОРМАЛИН м формалин; обработка формалином формалин менән эшкәртеү
ФОРМАЛИНОВЫЙ, -ая, -ое формалин ...ы; формалиновый запах формалин еҫе; формалиновый раствор формалин иретмәһе
ФОРМАЛИСТ м и ФОРМАЛИСТКА ж формалист (формализм яҡлы кеше)
ФОРМАЛИСТИКА ж; разг. формаль ҡараш, формаллек; формалистика в духовной сфере рухи өлкәләге формаллек
ФОРМАЛИСТИЧЕСКИЙ, -ая, -ое 1. формаль, формалистик; формалистическое отношение к делу эшкә формаль ҡараш 2. формализм менән һуғарылған; формалистическое искусство формализм менән һуғарылған сәнғәт
ФОРМАЛИСТСКИЙ, -ая, -ое формализм ...ы, формалист ...ы, формализмға хас, форма-листарса; формалистский анализ формализмға хас анализ; формалистский подход к искусству сәнғәткә формалистарса ҡараш
ФОРМАЛЬНОСТЬ ж формаллек; соблюдать формальность формаллек һаҡлау
ФОРМАЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. (официальный, законный) формаль, рәсми; формальные доказательства формаль дәлилдәр; формальное обвинение рәсми ғәйепләү 2. формаль; формальное отношение к делу эшкә формаль ҡараш; формальное значение слова лингв. һүҙҙең формаль мәғәнәһе 3. (существующий только для видимости) формаль, форма өсөн, күҙ буяу өсөн; формальный предлог күҙ буяу өсөн сәбәп
ФОРМАТ м формат (1. китаптың, ҡағыҙҙың һ. б. ҙурлығы 2. полигр. набор юлының оҙонлоғо, набор битенең оҙонлоғо һәм бейеклеге ); большой формат ҙур формат
ФОРМАТНЫЙ, -ая, -ое формат ...ы, форматлы; форматный стандарт форматлы стандарт
ФОРМАЦИЯ ж формация (1. кит. цҫештәге билдәле бер баҫҡыс, дәцер, осор 2. геол. билдәле бер дәцер эсендә барлыҡҡа килгән ер ҡатламдары )
590