Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, II том. Страница 602
Поиск по словарям
ХЛОПАТЬ
ХЛОПАТЬ несов. 1. см. хлопнуть 2 — 4; хлопать по плечу ҡулбашына һуғыу; хлопать кнутом сыбыртҡы шартлатыу 2. кому (рукоплескать ) ҡул сабыу, сәпәкәй итеү; хлопать артисту артисҡа ҡул сабыу ♦ хлопать глазами аптырап ҡарап тороу, ауыҙ асып тороу; хлопать ушами: 1) аңшайыу, ишеткәндә (тыңлағанда) аңламау; 2) асыҡ ауыҙланыу, ауыҙ асып тороу (ҡалыу)
ХЛОПАТЬСЯ несов. см. хлопнуться
ХЛОПЕЦ м; разг. үҫмер
ХЛОПКО... урыҫ телендә ҡушма һцҙҙәрҙец “мамыҡ” мәғәнәһен ацлатҡан беренсе өлөшө, мәҫ., хлопкоуборка мамыҡ йыйыу; хлопкопрядение мамыҡ иләү
ХЛОПКОВОД м мамыҡсы (белгес)
ХЛОПКОВОДСТВО с мамыҡсылыҡ, мамыҡ үҫтереү
ХЛОПКОВОДЧЕСКИЙ, -ая, -ое мамыҡсылыҡ ...ы; хлопководческий совхоз мамыҡсылыҡ совхозы
ХЛОПКОВЫЙ, -ая, -ое мамыҡ ...ы; хлопковое масло мамыҡ майы; хлопковое поле мамыҡ баҫыуы
ХЛОПКООЧИСТИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое мамыҡ таҙарта торған; хлопкоочистительная машина мамыҡ таҙарта торған машина
ХЛОПКОПРЯДЕНИЕ с мамыҡ иләү
ХЛОПКОПРЯДИЛЬНЫЙ, -ая, -ое мамыҡ иләй торған, мамыҡ иләү ...ы; хлопкопрядильная машина мамыҡ иләү машинаһы
ХЛОПКОРОБ м мамыҡ үҫтереүсе, мамыҡ игеүсе, мамыҡсы
ХЛОПКОСЕЮЩИЙ, -ая, -ее мамыҡ игеүсе ...ы; хлопкосеющий район мамыҡ игеүсе район
ХЛОПКОУБОРКА ж мамыҡ йыйыу
ХЛОПКОУБОРОЧНЫЙ, -ая, -ое мамыҡ йыйыу ...ы; хлопкоуборочная машина мамыҡ йыйыу машинаһы
ХЛОПНУТЬ сов. 1. см. хлопать 2; 2. кого-что , по чему һуғыу, һуҡҡылау, ҡаҡҡылау, (ир-кәләп) ҡағыу; хлопнуть рукой по плечу ҡул менән иңбашҡа һуғыу 3. чем шап иттереү, шапылдатыу; хлопнуть дверьми ишектәрҙе шап иттереп ябыу 4. чем и без доп. шартлатыу, ҡополдатыу
ХЛОПНУТЬСЯ сов.; разг. лап (тып, шап) итеп ҡолап төшөү; хлопнуться на землю ергә лап итеп ҡолап төшөү
хлОпок м см. хлопчатник; выращивать хлопок мамыҡ үҫтереү; убирать хлопок мамыҡ йыйыу
ХЛОПОК м 1. (звук) һуғыу (атыу) тауышы 2. мн. хлопки (аплодисменты) ҡул сабыу, сәпәкәйләү, алҡыштар
ХЛОПОТАТЬ несов. 1. мәшәҡәтләнеү, хәстәрләү; хлопотать по дому өй эштәре менән мәшәҡәтләнеү 2. о чём юллау, ҡайғыртыу, артынан йөрөү; хлопотать о путёвке в санаторий санаторийға путёвка юллау 3. за кого (стараться ока
602
зать содействие) (артынан) йөрөү, үтенеп һорау, ҡайғыртыу
ХЛОПОТЛИВОСТЬ ж 1. мәшәҡәт, ҡайғыр-тыусанлыҡ, хәстәрлелек; проявлять излишнюю хлопотливость артыҡ мәшәҡәт күрһәтеү 2. мә-шәҡәтлелек; хлопотливость дела эштең мәшә-ҡәтлелеге
ХЛОПОТЛИВЫЙ, -ая, -ое 1. мәшәҡәтле, ығы-зығылы; хлопотливое дело мәшәҡәтле эш 2. (суетливый) тынғыһыҙ, ҡайғыртыусан; хлопотливый хозяин тынғыһыҙ хужа
ХЛОПОТНО нареч. в знач. сказ.; разг. мәшәҡәтле; это очень хлопотно был бик мәшәҡәтле
ХЛОПОТНЫЙ, -ая, -ое разг. мәшәҡәтле, ауыр, ҡатмарлы; хлопотное дело мәшәҡәтле эш
ХЛОПОТЫ только мн. мәшәҡәт, ҡамасаулыҡ); создавать хлопоты ҡамасаулыҡ яһау; житейские хлопоты донъя мәшәҡәттәре ♦ хлопот полон рот см. рот
ХЛОПУШКА ж 1. (для уничтожения мух) себен үлтергес 2. (игрушка) шапылдатҡыс 3. бот. (сорняк) шәфәҡгөл 4. тех. (самозакрывающаяся заслонка в трубопроводах) шапылдатҡыс
ХЛОПЧАТНИК м мамыҡ, мамыҡ үләне, пахта
ХЛОПЧАТОБУМАЖНЫЙ, -ая, -ое 1. кизе-мамыҡ ...ы; хлопчатобумажная промышленность кизе-мамыҡ сәнәғәте 2. кизе-мамыҡтан, кизе-мамыҡ; хлопчатобумажная ткань кизе-мамыҡ туҡыма
ХЛОПЬЯ только мн. киҫәк, йомғаҡ, ялбыр, ябалаҡ; снежные хлопья ябалаҡ ҡар
ХЛОР м хлор (химик элемент, йәшкелт-һа-ры төҫтәге тонсоҡторғос газ)
ХЛОРЕЛЛА ж хлорелла (бер кцҙәнәкле бик ваҡ йәшел ылымыҡ)
ХЛОРИРОВАНИЕ с см. хлорировать
ХЛОРИРОВАННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от хлорировать 2. прил. хлорланған; хлорированная вода хлорланған һыу
ХЛОРИРОВАТЬ сов., несов. что 1. (очистить воду хлором) хлорлау, хлор ҡатнаштырыу; хлорировать воду һыуҙы хлорлау 2. (ввести хлор в молекулы органического вещества) хлор ҡушыу
ХЛОРИСТЫЙ, -ая, -ое хлорлы, хлор ҡат-наштырылған; хлористый натрий хлорлы натрий
ХЛОРНЫЙ, -ая, -ое хлор ...ы, хлорлы; хлорная кислота хлор кислотаһы; хлорная известь хлорлы эзбиз
ХЛОРОЗ м; спец. хлороз (1. бот. тупраҡта тимер тоҙҙары етешмәцҙән цҫемлектәрҙә була торган ауырыу 2. ҡан аҙлыҡтан агарыныу)
ХЛОРОФИЛЛ м хлорофилл (цҫемлектәргә йәшел төҫ бирә торган пигмент)
ХЛОРОФИЛЛОВЫЙ, -ая, -ое хлорофилл ...ы; хлорофилловые зёрна хлорофилл бөртөктәре
ХЛОРОФОРМ м хлороформ (тиҙ осоп бө-төцсән төҫһөҙ шыйыҡлыҡ)
ХЛОПАТЬ несов. 1. см. хлопнуть 2 — 4; хлопать по плечу ҡулбашына һуғыу; хлопать кнутом сыбыртҡы шартлатыу 2. кому (рукоплескать ) ҡул сабыу, сәпәкәй итеү; хлопать артисту артисҡа ҡул сабыу ♦ хлопать глазами аптырап ҡарап тороу, ауыҙ асып тороу; хлопать ушами: 1) аңшайыу, ишеткәндә (тыңлағанда) аңламау; 2) асыҡ ауыҙланыу, ауыҙ асып тороу (ҡалыу)
ХЛОПАТЬСЯ несов. см. хлопнуться
ХЛОПЕЦ м; разг. үҫмер
ХЛОПКО... урыҫ телендә ҡушма һцҙҙәрҙец “мамыҡ” мәғәнәһен ацлатҡан беренсе өлөшө, мәҫ., хлопкоуборка мамыҡ йыйыу; хлопкопрядение мамыҡ иләү
ХЛОПКОВОД м мамыҡсы (белгес)
ХЛОПКОВОДСТВО с мамыҡсылыҡ, мамыҡ үҫтереү
ХЛОПКОВОДЧЕСКИЙ, -ая, -ое мамыҡсылыҡ ...ы; хлопководческий совхоз мамыҡсылыҡ совхозы
ХЛОПКОВЫЙ, -ая, -ое мамыҡ ...ы; хлопковое масло мамыҡ майы; хлопковое поле мамыҡ баҫыуы
ХЛОПКООЧИСТИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое мамыҡ таҙарта торған; хлопкоочистительная машина мамыҡ таҙарта торған машина
ХЛОПКОПРЯДЕНИЕ с мамыҡ иләү
ХЛОПКОПРЯДИЛЬНЫЙ, -ая, -ое мамыҡ иләй торған, мамыҡ иләү ...ы; хлопкопрядильная машина мамыҡ иләү машинаһы
ХЛОПКОРОБ м мамыҡ үҫтереүсе, мамыҡ игеүсе, мамыҡсы
ХЛОПКОСЕЮЩИЙ, -ая, -ее мамыҡ игеүсе ...ы; хлопкосеющий район мамыҡ игеүсе район
ХЛОПКОУБОРКА ж мамыҡ йыйыу
ХЛОПКОУБОРОЧНЫЙ, -ая, -ое мамыҡ йыйыу ...ы; хлопкоуборочная машина мамыҡ йыйыу машинаһы
ХЛОПНУТЬ сов. 1. см. хлопать 2; 2. кого-что , по чему һуғыу, һуҡҡылау, ҡаҡҡылау, (ир-кәләп) ҡағыу; хлопнуть рукой по плечу ҡул менән иңбашҡа һуғыу 3. чем шап иттереү, шапылдатыу; хлопнуть дверьми ишектәрҙе шап иттереп ябыу 4. чем и без доп. шартлатыу, ҡополдатыу
ХЛОПНУТЬСЯ сов.; разг. лап (тып, шап) итеп ҡолап төшөү; хлопнуться на землю ергә лап итеп ҡолап төшөү
хлОпок м см. хлопчатник; выращивать хлопок мамыҡ үҫтереү; убирать хлопок мамыҡ йыйыу
ХЛОПОК м 1. (звук) һуғыу (атыу) тауышы 2. мн. хлопки (аплодисменты) ҡул сабыу, сәпәкәйләү, алҡыштар
ХЛОПОТАТЬ несов. 1. мәшәҡәтләнеү, хәстәрләү; хлопотать по дому өй эштәре менән мәшәҡәтләнеү 2. о чём юллау, ҡайғыртыу, артынан йөрөү; хлопотать о путёвке в санаторий санаторийға путёвка юллау 3. за кого (стараться ока
602
зать содействие) (артынан) йөрөү, үтенеп һорау, ҡайғыртыу
ХЛОПОТЛИВОСТЬ ж 1. мәшәҡәт, ҡайғыр-тыусанлыҡ, хәстәрлелек; проявлять излишнюю хлопотливость артыҡ мәшәҡәт күрһәтеү 2. мә-шәҡәтлелек; хлопотливость дела эштең мәшә-ҡәтлелеге
ХЛОПОТЛИВЫЙ, -ая, -ое 1. мәшәҡәтле, ығы-зығылы; хлопотливое дело мәшәҡәтле эш 2. (суетливый) тынғыһыҙ, ҡайғыртыусан; хлопотливый хозяин тынғыһыҙ хужа
ХЛОПОТНО нареч. в знач. сказ.; разг. мәшәҡәтле; это очень хлопотно был бик мәшәҡәтле
ХЛОПОТНЫЙ, -ая, -ое разг. мәшәҡәтле, ауыр, ҡатмарлы; хлопотное дело мәшәҡәтле эш
ХЛОПОТЫ только мн. мәшәҡәт, ҡамасаулыҡ); создавать хлопоты ҡамасаулыҡ яһау; житейские хлопоты донъя мәшәҡәттәре ♦ хлопот полон рот см. рот
ХЛОПУШКА ж 1. (для уничтожения мух) себен үлтергес 2. (игрушка) шапылдатҡыс 3. бот. (сорняк) шәфәҡгөл 4. тех. (самозакрывающаяся заслонка в трубопроводах) шапылдатҡыс
ХЛОПЧАТНИК м мамыҡ, мамыҡ үләне, пахта
ХЛОПЧАТОБУМАЖНЫЙ, -ая, -ое 1. кизе-мамыҡ ...ы; хлопчатобумажная промышленность кизе-мамыҡ сәнәғәте 2. кизе-мамыҡтан, кизе-мамыҡ; хлопчатобумажная ткань кизе-мамыҡ туҡыма
ХЛОПЬЯ только мн. киҫәк, йомғаҡ, ялбыр, ябалаҡ; снежные хлопья ябалаҡ ҡар
ХЛОР м хлор (химик элемент, йәшкелт-һа-ры төҫтәге тонсоҡторғос газ)
ХЛОРЕЛЛА ж хлорелла (бер кцҙәнәкле бик ваҡ йәшел ылымыҡ)
ХЛОРИРОВАНИЕ с см. хлорировать
ХЛОРИРОВАННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от хлорировать 2. прил. хлорланған; хлорированная вода хлорланған һыу
ХЛОРИРОВАТЬ сов., несов. что 1. (очистить воду хлором) хлорлау, хлор ҡатнаштырыу; хлорировать воду һыуҙы хлорлау 2. (ввести хлор в молекулы органического вещества) хлор ҡушыу
ХЛОРИСТЫЙ, -ая, -ое хлорлы, хлор ҡат-наштырылған; хлористый натрий хлорлы натрий
ХЛОРНЫЙ, -ая, -ое хлор ...ы, хлорлы; хлорная кислота хлор кислотаһы; хлорная известь хлорлы эзбиз
ХЛОРОЗ м; спец. хлороз (1. бот. тупраҡта тимер тоҙҙары етешмәцҙән цҫемлектәрҙә була торган ауырыу 2. ҡан аҙлыҡтан агарыныу)
ХЛОРОФИЛЛ м хлорофилл (цҫемлектәргә йәшел төҫ бирә торган пигмент)
ХЛОРОФИЛЛОВЫЙ, -ая, -ое хлорофилл ...ы; хлорофилловые зёрна хлорофилл бөртөктәре
ХЛОРОФОРМ м хлороформ (тиҙ осоп бө-төцсән төҫһөҙ шыйыҡлыҡ)