Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, II том. Страница 601
Поиск по словарям
ХЛОПАНЬЕ
соль: 1) (угощение) һый-хөрмәт; 2) (забота) хәстәр, ҡайғыртыу; хлебом не корми см. кормить; хлеб насущный йәшәү, тереклек итеү өсөн кәрәкле нәмәләр; көндәлек икмәк; хлеб да соль; хлеб-соль; хлеб и соль ашығыҙ тәмле булһын
ХЛЕБАТЬ несов. что и без доп. 1. разг. (пить большими глотками) һемереү, һемереп (шопорлатып) эсеү 2. прост. (есть жидкое) ашау, эсеү; хлебать суп өйрә эсеү
хлЕбец м күмәс, (бәләкәй) икмәк; хрустящие хлебцы көтөрләп торған бәләкәй икмәк
ХЛЕБИНА ж; пчел. манса, һитә
ХЛЕБНИЦА ж икмәк табағы, икмәк һауыты
ХЛЕБНУТЬ сов. что и без доп. 1. см. хлебать 2. что, чего; разг. (выпить) эсеп (йотоп) ебәреү, эсеү; (выпить спиртное) төшөрөп алыу 3. чего; перен., разг. (испытать) баштан үткәреү (кисереү), кисереү, күреү; хлебнуть горя ҡайғы күреү, ҡайғы-хәсрәт кисереү
ХЛЕБНЫЙ, -ая, -ое 1. икмәк ...ы; хлебные крошки икмәк валсыҡтары; хлебный квас икмәк кеүәҫе 2. ашлыҡ ...ы, иген ...ы; хлебная торговля ашлыҡ сауҙаһы; хлебные всходы иген шытымдары 3. (урожайный) ашлыҡлы, икмәкле, игенле; хлебные края игенле яҡтар 4. перен., разг. (выгодный) файҙалы, табышлы, төшөмлө; хлебное местечко төшөмлө урын
ХЛЕБО... урыҫ телендә ҡушма һцҙҙәрҙец “ икмәк ”, “ иген ”, “ ашлыҡ ” мәғәнәләрен ацлатҡан беренсе өлөшө, мәҫ., хлебозавод икмәк заводы; хлебосдача ашлыҡ тапшырыу
ХЛЕБОБУЛОЧНЫЙ, -ая, -ое икмәк-күмәс ...ы, икмәк-ҡалас ...ы; хлебобулочный магазин икмәк-ҡалас магазины
ХЛЕБОЗАВОД м икмәк заводы
ХЛЕБОЗАГОТОВИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое иген (ашлыҡ) әҙерләү ...ы; хлебозаготовительная кампания иген әҙерләү кампанияһы
ХЛЕБОЗАГОТОВКИ мн. (ед. хлебозаготовка ж) иген әҙерләү
ХЛЕБОПАШЕСТВО с игенселек, иген игеү; заниматься хлебопашеством иген игеү менән шөғөлләнеү
ХЛЕБОПАШЕЦ м игенсе, иген игеүсе
ХЛЕБОПЁК м см. пекарь
ХЛЕБОПЕКАРНЫЙ, -ая, -ое икмәк бешереү ...ы; хлебопекарная промышленность икмәк бешереү сәнәғәте
ХЛЕБОПЕКАРНЯ ж см. пекарня
ХЛЕБОПЕЧЕНИЕ с икмәк бешереү
ХЛЕБОПРОДУКТЫ мн. (ед. хлебопродукт м) ашлыҡ продукттары
ХЛЕБОПРОИЗВОДЯЩИЙ, -ая, -ее ашлыҡ бирә (үҫтерә) торған; хлебопроизводящий район ашлыҡ үҫтерә торған төбәк (район)
ХЛЕБОРЕЗ м икмәк телеүсе (ҡырҡыусы)
ХЛЕБОРЕЗКА ж 1. икмәк телгес (ҡулайлама ) 2. см. хлеборез
ХЛЕБОРЕЗНЫЙ, -ая, -ое икмәк телеү (ҡырҡыу) ...ы, икмәк телә (ҡырҡа) торған; хлеборезный нож икмәк телә торған бысаҡ
ХЛЕБОРОБ м см. хлебопашец; хлеборобы района район(дың) игенселәре
ХЛЕБОРОДНЫЙ, -ая, -ое иген үҫә (уңа) торған, иген уңған, ашлыҡлы, уңышлы; хлебородный год иген уңған йыл
ХЛЕБОСДАТЧИК м ашлыҡ (иген) тапшырыусы
ХЛЕБОСДАЧА ж ашлыҡ (иген) тапшырыу; план хлебосдачи ашлыҡ тапшырыу планы
ХЛЕБОСОЛ м ҡунаҡсыл (һый-хөрмәт күрһәтеүсе, йомарт) кеше
ХЛЕБОСОЛЬНЫЙ, -ая, -ое ҡунаҡсыл, хөрмәтсел, йомарт, һыйсыл; хлебосольный хозяин ҡунаҡсыл хужа
ХЛЕБОСОЛЬСТВО с ҡунаҡсыллыҡ, һыйсыл-лыҡ, йомартлыҡ, хөрмәт күрһәтеү
ХЛЕБОУБОРКА ж иген (ашлыҡ) йыйыу (урыу, урып йыйыу)
ХЛЕБОУБОРОЧНЫЙ, -ая, -ое иген йыйыу ...ы, иген урыу ...ы; хлебоуборочная машина иген йыйыу машинаһы
ХЛЕВ м аҙбар, һарай, ҡура
ХЛЕСТАКОВЩИНА ж үтә шапырыныусан-лыҡ, ҡупырайыусанлыҡ
ХЛЕСТАНУТЬ сов. см. хлестать
ХЛЕСТАТЬ несов. 1. кого-что, по чему сыптырыу, сыбыртҡылау, һуғыу, һуғып алыу, һыҙырып ебәреү, һыҙыра (яндыра) тартыу, һыҙырыу; (веником) сабыныу, сабыу; хлестать лошадь атты сыбыртҡылау; хлестать прутиком сыбыҡ менән сыптырыу 2. во что бәреү, һыҙырыу; дождь хлещет в окно ямғыр тәҙрәгә бәрә 3. (о волнах) тулҡынланыу 4. сорлау, сорлап ағыу, шабырлап ағыу; вода хлещет из крана һемәктән һыу шабырлап аға
ХЛЁСТКИЙ, -ая, -ое 1. шыйыҡ, һыйғыр, әсе; хлёсткий прутик һыйғыр сыбыҡ; хлёсткий ветер әсе ел 2. перен., разг. (резкий, меткий) әсе, үткер
ХЛЕСТНУТЬ сов. см. хлестать; хлестнуть плетью ҡамсы менән һыҙыра тартыу
ХЛИПКИЙ, -ая, -ое разг. 1. (непрочный, некрепкий ) ныҡ булмаған, бушаҡ 2. перен. (слабый ) хәлһеҙ, кәрһеҙ, насар; хлипкое здоровье насар сәләмәтлек 3. (о человеке) майрыҡ, былҡы, хәлһеҙ, кәрһеҙ; хлипкий человек кәрһеҙ кеше 4. (разжиженный) шыйыҡ; хлипкая грязь шыйыҡ батҡаҡ
ХЛОП I межд. в знач. сказ.; разг. 1. шап итеү, шап итеп һуғыу; он хлоп кулаком по столу ул йоҙроғо менән өҫтәлгә шап итеп һуҡты 2. лөп, дөп, шап (о внезапном действии)
ХЛОП II м; уст., прост. (хлопки) бәреү (шаҡылдатыу, һуғыу, ҡул сабыу) тауышы
ХЛОПАНЬЕ с см. хлопать
601
соль: 1) (угощение) һый-хөрмәт; 2) (забота) хәстәр, ҡайғыртыу; хлебом не корми см. кормить; хлеб насущный йәшәү, тереклек итеү өсөн кәрәкле нәмәләр; көндәлек икмәк; хлеб да соль; хлеб-соль; хлеб и соль ашығыҙ тәмле булһын
ХЛЕБАТЬ несов. что и без доп. 1. разг. (пить большими глотками) һемереү, һемереп (шопорлатып) эсеү 2. прост. (есть жидкое) ашау, эсеү; хлебать суп өйрә эсеү
хлЕбец м күмәс, (бәләкәй) икмәк; хрустящие хлебцы көтөрләп торған бәләкәй икмәк
ХЛЕБИНА ж; пчел. манса, һитә
ХЛЕБНИЦА ж икмәк табағы, икмәк һауыты
ХЛЕБНУТЬ сов. что и без доп. 1. см. хлебать 2. что, чего; разг. (выпить) эсеп (йотоп) ебәреү, эсеү; (выпить спиртное) төшөрөп алыу 3. чего; перен., разг. (испытать) баштан үткәреү (кисереү), кисереү, күреү; хлебнуть горя ҡайғы күреү, ҡайғы-хәсрәт кисереү
ХЛЕБНЫЙ, -ая, -ое 1. икмәк ...ы; хлебные крошки икмәк валсыҡтары; хлебный квас икмәк кеүәҫе 2. ашлыҡ ...ы, иген ...ы; хлебная торговля ашлыҡ сауҙаһы; хлебные всходы иген шытымдары 3. (урожайный) ашлыҡлы, икмәкле, игенле; хлебные края игенле яҡтар 4. перен., разг. (выгодный) файҙалы, табышлы, төшөмлө; хлебное местечко төшөмлө урын
ХЛЕБО... урыҫ телендә ҡушма һцҙҙәрҙец “ икмәк ”, “ иген ”, “ ашлыҡ ” мәғәнәләрен ацлатҡан беренсе өлөшө, мәҫ., хлебозавод икмәк заводы; хлебосдача ашлыҡ тапшырыу
ХЛЕБОБУЛОЧНЫЙ, -ая, -ое икмәк-күмәс ...ы, икмәк-ҡалас ...ы; хлебобулочный магазин икмәк-ҡалас магазины
ХЛЕБОЗАВОД м икмәк заводы
ХЛЕБОЗАГОТОВИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое иген (ашлыҡ) әҙерләү ...ы; хлебозаготовительная кампания иген әҙерләү кампанияһы
ХЛЕБОЗАГОТОВКИ мн. (ед. хлебозаготовка ж) иген әҙерләү
ХЛЕБОПАШЕСТВО с игенселек, иген игеү; заниматься хлебопашеством иген игеү менән шөғөлләнеү
ХЛЕБОПАШЕЦ м игенсе, иген игеүсе
ХЛЕБОПЁК м см. пекарь
ХЛЕБОПЕКАРНЫЙ, -ая, -ое икмәк бешереү ...ы; хлебопекарная промышленность икмәк бешереү сәнәғәте
ХЛЕБОПЕКАРНЯ ж см. пекарня
ХЛЕБОПЕЧЕНИЕ с икмәк бешереү
ХЛЕБОПРОДУКТЫ мн. (ед. хлебопродукт м) ашлыҡ продукттары
ХЛЕБОПРОИЗВОДЯЩИЙ, -ая, -ее ашлыҡ бирә (үҫтерә) торған; хлебопроизводящий район ашлыҡ үҫтерә торған төбәк (район)
ХЛЕБОРЕЗ м икмәк телеүсе (ҡырҡыусы)
ХЛЕБОРЕЗКА ж 1. икмәк телгес (ҡулайлама ) 2. см. хлеборез
ХЛЕБОРЕЗНЫЙ, -ая, -ое икмәк телеү (ҡырҡыу) ...ы, икмәк телә (ҡырҡа) торған; хлеборезный нож икмәк телә торған бысаҡ
ХЛЕБОРОБ м см. хлебопашец; хлеборобы района район(дың) игенселәре
ХЛЕБОРОДНЫЙ, -ая, -ое иген үҫә (уңа) торған, иген уңған, ашлыҡлы, уңышлы; хлебородный год иген уңған йыл
ХЛЕБОСДАТЧИК м ашлыҡ (иген) тапшырыусы
ХЛЕБОСДАЧА ж ашлыҡ (иген) тапшырыу; план хлебосдачи ашлыҡ тапшырыу планы
ХЛЕБОСОЛ м ҡунаҡсыл (һый-хөрмәт күрһәтеүсе, йомарт) кеше
ХЛЕБОСОЛЬНЫЙ, -ая, -ое ҡунаҡсыл, хөрмәтсел, йомарт, һыйсыл; хлебосольный хозяин ҡунаҡсыл хужа
ХЛЕБОСОЛЬСТВО с ҡунаҡсыллыҡ, һыйсыл-лыҡ, йомартлыҡ, хөрмәт күрһәтеү
ХЛЕБОУБОРКА ж иген (ашлыҡ) йыйыу (урыу, урып йыйыу)
ХЛЕБОУБОРОЧНЫЙ, -ая, -ое иген йыйыу ...ы, иген урыу ...ы; хлебоуборочная машина иген йыйыу машинаһы
ХЛЕВ м аҙбар, һарай, ҡура
ХЛЕСТАКОВЩИНА ж үтә шапырыныусан-лыҡ, ҡупырайыусанлыҡ
ХЛЕСТАНУТЬ сов. см. хлестать
ХЛЕСТАТЬ несов. 1. кого-что, по чему сыптырыу, сыбыртҡылау, һуғыу, һуғып алыу, һыҙырып ебәреү, һыҙыра (яндыра) тартыу, һыҙырыу; (веником) сабыныу, сабыу; хлестать лошадь атты сыбыртҡылау; хлестать прутиком сыбыҡ менән сыптырыу 2. во что бәреү, һыҙырыу; дождь хлещет в окно ямғыр тәҙрәгә бәрә 3. (о волнах) тулҡынланыу 4. сорлау, сорлап ағыу, шабырлап ағыу; вода хлещет из крана һемәктән һыу шабырлап аға
ХЛЁСТКИЙ, -ая, -ое 1. шыйыҡ, һыйғыр, әсе; хлёсткий прутик һыйғыр сыбыҡ; хлёсткий ветер әсе ел 2. перен., разг. (резкий, меткий) әсе, үткер
ХЛЕСТНУТЬ сов. см. хлестать; хлестнуть плетью ҡамсы менән һыҙыра тартыу
ХЛИПКИЙ, -ая, -ое разг. 1. (непрочный, некрепкий ) ныҡ булмаған, бушаҡ 2. перен. (слабый ) хәлһеҙ, кәрһеҙ, насар; хлипкое здоровье насар сәләмәтлек 3. (о человеке) майрыҡ, былҡы, хәлһеҙ, кәрһеҙ; хлипкий человек кәрһеҙ кеше 4. (разжиженный) шыйыҡ; хлипкая грязь шыйыҡ батҡаҡ
ХЛОП I межд. в знач. сказ.; разг. 1. шап итеү, шап итеп һуғыу; он хлоп кулаком по столу ул йоҙроғо менән өҫтәлгә шап итеп һуҡты 2. лөп, дөп, шап (о внезапном действии)
ХЛОП II м; уст., прост. (хлопки) бәреү (шаҡылдатыу, һуғыу, ҡул сабыу) тауышы
ХЛОПАНЬЕ с см. хлопать
601