Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, II том. Страница 656
Поиск по словарям
ЭКВИЛИБРИРОВАТЬ
эквилибрИровать несов. эквилибристика менән шөғөлләнеү
ЭКВИЛИБРИСТ м и ЭКВИЛИБРИСТКА ж эквилибрист (цирк артисы)
ЭКВИЛИБРИСТИКА ж эквилибристика (тигеҙлекте юғалтмай ҡатмарлы хәрәкәттәр яһау оҫталығы); чудеса эквилибристики эквилибристика мөғжизәләре
ЭКВИЛИБРИСТИЧЕСКИЙ, -ая, -ое эквили-бристик; эквилибристический номер эквилибри-стик номер
ЭКЗАЛЬТАЦИЯ ж (артыҡ) ярһыу (тәьҫирләнеү, шатланыу), ҡыуаныу; юношеская экзальтация йәшлек ярһыуы
ЭКЗАЛЬТИРОВАННОСТЬ и ЭКЗАЛЬТИРОВАННОСТЬ ж (артыҡ) ярһыулыҡ (тәьҫирлә-неүсәнлек)
ЭКЗАЛЬТИРОВАННЫЙ и ЭКЗАЛЬТИРОВАННЫЙ, -ая, -ое ҡыуаныс (шатлыҡ) менән тулы, (артыҡ) ярһыулы (тәьҫирләнгән); экзальтированный взгляд ярһыулы ҡараш; экзальтированный человек артыҡ тәьҫирләнгән кеше
ЭКЗАМЕН м; прям., перен. һынау, имтихан, экзамен; выдержать экзамен һынау үтеү; держать экзамен на выносливость сыҙамлыҡҡа һынау тотоу; сдавать экзамен һынау биреү; сдать выпускные экзамены сығарылыш имтихандары тапшырыу
ЭКЗАМЕНАТОР м һынау (имтихан, экзамен) алыусы
ЭКЗАМЕНАТОРСКИЙ, -ая, -ое һынау (имтихан, экзамен) алыусы ...ы; экзаменаторская подпись имтихан алыусының ҡултамғаһы; экзаменаторские обязанности һынау алыусының бурыстары
ЭКЗАМЕНАЦИОННЫЙ, -ая, -ое һынау (имтихан, экзамен) ...ы; экзаменационный билет имтихан билеты
ЭКЗАМЕНОВАТЬ несов. кого-что һынау (имтихан, экзамен) алыу (үткәреү); экзаменовать студентов студенттарға һынау үткәреү; экзаменовать по истории тарихтан имтихан алыу
ЭКЗАМЕНОВАТЬСЯ несов. 1. һынау (имтихан, экзамен) биреү (тотоу, үтеү, тапшырыу); экзаменоваться по математике математиканан һынау биреү 2. страд. от экзаменовать
ЭКЗЕКУТОР м 1. экзекутор (батша Рәсәйендә хужалыҡ эштәрен алып барыусы чиновник) 2. уст. тән язаһы биреүсе, язалаусы
ЭКЗЕКУЦИЯ ж; уст. 1. тән язаһы; подвергать экзекуции тән язаһына дусар итеү 2. (исполнение судебного или административного приговора ) хөкөм ҡарарын башҡарыу (үтәү); время экзекуции хөкөм ҡарарын үтәү ваҡыты
экзЕма ж экзема, ҡамасау (тире ауырыуы)
ЭКЗЕМПЛЯР м 1. дана, экземпляр; напечатать в трёх экземплярах өс экземплярҙа баҫыу 2. кого-чего өлгө, төр, үрнәк; редкий экземпляр цветка сәскәнең һирәк осрай торған төрө 3. ко
го-чего вәкил; типичный экземпляр холостого мужчины буйҙаҡ ир-аттарҙың типик вәкиле
ЭКЗИСТЕНЦИАЛИЗМ м экзистенциализм (ХХ б. барлыҡҡа килеп, шәхестец йәшәцен, уныц ижадын, ирекле һәм яуаплы булыуын төп төшөнсәләр итеп таныған фәлсәфәци ағым)
ЭКЗО... ҡушма һцҙҙәрҙец “ тыш ”, “ сит ”, “ ят ” мәғәнәләрен ацлатҡан беренсе өлөшө, мәҫ., экзогамия экзогамия
ЭКЗОГАМИЯ ж; этн. экзогамия (бер ырыу эсендә цҙ-ара өйләнешецҙе тыйған йола); явление экзогамии экзогамия күренеше
ЭКЗОГАМНЫЙ, -ая, -ое этн. экзогам; экзогамный род экзогам ырыу
ЭКЗОГЕННЫЙ, -ая, -ое книжн. экзоген (тышҡы сәбәптәр тәьҫирендә цҙгәрә торған); экзогенные изменения геол. экзоген үҙгәрештәр
ЭКЗОТЕРМИЧЕСКИЙ, -ая, -ое хим. экзотермик (йылылыҡ сығара торған); экзотермические реакции экзотермик реакциялар
ЭКЗОТИКА ж экзотика, сит (ят) үҙенсәлек; экзотика Востока Көнсығыш экзотикаһы
ЭКЗОТИЧЕСКИЙ, -ая, -ое 1. экзотик, сит, ят; экзотические растения ят үҫемлектәр; экзотические страны экзотик илдәр 2. перен. (диковинный ) экзотик, сәйер, хикмәтле, ғәжәп, ҡыҙыҡ; экзотический танец хикмәтле бейеү
ЭКЗОТИЧНОСТЬ ж экзотиклыҡ, сәйерлек; экзотичность явления күренештең экзотиклығы
ЭКЗОТИЧНЫЙ, -ая, -ое см. экзотический
ЭКИВОКИ мн. (ед. экивок м) ишара, кинәйә, ситләтеп (ике мәғәнәле) һөйләү; говорить с экивоками кинәйә менән һөйләү
ЭКИПАЖ I м экипаж (рессорлы арба); садиться в экипаж экипажға ултырыу
ЭКИПАЖ II м экипаж; экипаж корабля корабль экипажы; комплектовать экипаж экипаж туплау (комплектлау); флотский экипаж флот экипажы
ЭКИПИРОВАТЬ сов., несов. 1. кого-что (кәрәк-яраҡ менән) тәьмин итеү; экипировать войска ғәскәрҙе кәрәк-яраҡ менән тәьмин итеү 2. разг. (снабдить одеждой и обувью) кейендереү, кейем-һалым менән тәьмин итеү 3. ж.-д. яңы рейсҡа (юлға) әҙерләү; экипировать вагоны вагондарҙы яңы рейсҡа әҙерләү
ЭКИПИРОВАТЬСЯ 1. сов., несов. (кәрәк-яраҡ менән) тәьмин ителеү 2. сов., несов.; разг. кейенеү, кейем-һалым менән тәьмин ителеү 3. несов. страд. от экипировать
ЭКИПИРОВКА ж 1. см. экипировать, экипироваться; экипировка батальона батальонды кәрәк-яраҡ менән тәьмин итеү 2. (снаряжение) кәрәк-яраҡ, ҡорал-ҡорамал; казённая экипировка ҡаҙна кәрәк-ярағы 3. (одежда и обувь) кейем-һалым
ЭКИПИРОВОЧНЫЙ, -ая, -ое ж.-д. юлға (яңы рейсҡа) әҙерләү ...ы; экипировочное депо юлға әҙерләү депоһы
656
эквилибрИровать несов. эквилибристика менән шөғөлләнеү
ЭКВИЛИБРИСТ м и ЭКВИЛИБРИСТКА ж эквилибрист (цирк артисы)
ЭКВИЛИБРИСТИКА ж эквилибристика (тигеҙлекте юғалтмай ҡатмарлы хәрәкәттәр яһау оҫталығы); чудеса эквилибристики эквилибристика мөғжизәләре
ЭКВИЛИБРИСТИЧЕСКИЙ, -ая, -ое эквили-бристик; эквилибристический номер эквилибри-стик номер
ЭКЗАЛЬТАЦИЯ ж (артыҡ) ярһыу (тәьҫирләнеү, шатланыу), ҡыуаныу; юношеская экзальтация йәшлек ярһыуы
ЭКЗАЛЬТИРОВАННОСТЬ и ЭКЗАЛЬТИРОВАННОСТЬ ж (артыҡ) ярһыулыҡ (тәьҫирлә-неүсәнлек)
ЭКЗАЛЬТИРОВАННЫЙ и ЭКЗАЛЬТИРОВАННЫЙ, -ая, -ое ҡыуаныс (шатлыҡ) менән тулы, (артыҡ) ярһыулы (тәьҫирләнгән); экзальтированный взгляд ярһыулы ҡараш; экзальтированный человек артыҡ тәьҫирләнгән кеше
ЭКЗАМЕН м; прям., перен. һынау, имтихан, экзамен; выдержать экзамен һынау үтеү; держать экзамен на выносливость сыҙамлыҡҡа һынау тотоу; сдавать экзамен һынау биреү; сдать выпускные экзамены сығарылыш имтихандары тапшырыу
ЭКЗАМЕНАТОР м һынау (имтихан, экзамен) алыусы
ЭКЗАМЕНАТОРСКИЙ, -ая, -ое һынау (имтихан, экзамен) алыусы ...ы; экзаменаторская подпись имтихан алыусының ҡултамғаһы; экзаменаторские обязанности һынау алыусының бурыстары
ЭКЗАМЕНАЦИОННЫЙ, -ая, -ое һынау (имтихан, экзамен) ...ы; экзаменационный билет имтихан билеты
ЭКЗАМЕНОВАТЬ несов. кого-что һынау (имтихан, экзамен) алыу (үткәреү); экзаменовать студентов студенттарға һынау үткәреү; экзаменовать по истории тарихтан имтихан алыу
ЭКЗАМЕНОВАТЬСЯ несов. 1. һынау (имтихан, экзамен) биреү (тотоу, үтеү, тапшырыу); экзаменоваться по математике математиканан һынау биреү 2. страд. от экзаменовать
ЭКЗЕКУТОР м 1. экзекутор (батша Рәсәйендә хужалыҡ эштәрен алып барыусы чиновник) 2. уст. тән язаһы биреүсе, язалаусы
ЭКЗЕКУЦИЯ ж; уст. 1. тән язаһы; подвергать экзекуции тән язаһына дусар итеү 2. (исполнение судебного или административного приговора ) хөкөм ҡарарын башҡарыу (үтәү); время экзекуции хөкөм ҡарарын үтәү ваҡыты
экзЕма ж экзема, ҡамасау (тире ауырыуы)
ЭКЗЕМПЛЯР м 1. дана, экземпляр; напечатать в трёх экземплярах өс экземплярҙа баҫыу 2. кого-чего өлгө, төр, үрнәк; редкий экземпляр цветка сәскәнең һирәк осрай торған төрө 3. ко
го-чего вәкил; типичный экземпляр холостого мужчины буйҙаҡ ир-аттарҙың типик вәкиле
ЭКЗИСТЕНЦИАЛИЗМ м экзистенциализм (ХХ б. барлыҡҡа килеп, шәхестец йәшәцен, уныц ижадын, ирекле һәм яуаплы булыуын төп төшөнсәләр итеп таныған фәлсәфәци ағым)
ЭКЗО... ҡушма һцҙҙәрҙец “ тыш ”, “ сит ”, “ ят ” мәғәнәләрен ацлатҡан беренсе өлөшө, мәҫ., экзогамия экзогамия
ЭКЗОГАМИЯ ж; этн. экзогамия (бер ырыу эсендә цҙ-ара өйләнешецҙе тыйған йола); явление экзогамии экзогамия күренеше
ЭКЗОГАМНЫЙ, -ая, -ое этн. экзогам; экзогамный род экзогам ырыу
ЭКЗОГЕННЫЙ, -ая, -ое книжн. экзоген (тышҡы сәбәптәр тәьҫирендә цҙгәрә торған); экзогенные изменения геол. экзоген үҙгәрештәр
ЭКЗОТЕРМИЧЕСКИЙ, -ая, -ое хим. экзотермик (йылылыҡ сығара торған); экзотермические реакции экзотермик реакциялар
ЭКЗОТИКА ж экзотика, сит (ят) үҙенсәлек; экзотика Востока Көнсығыш экзотикаһы
ЭКЗОТИЧЕСКИЙ, -ая, -ое 1. экзотик, сит, ят; экзотические растения ят үҫемлектәр; экзотические страны экзотик илдәр 2. перен. (диковинный ) экзотик, сәйер, хикмәтле, ғәжәп, ҡыҙыҡ; экзотический танец хикмәтле бейеү
ЭКЗОТИЧНОСТЬ ж экзотиклыҡ, сәйерлек; экзотичность явления күренештең экзотиклығы
ЭКЗОТИЧНЫЙ, -ая, -ое см. экзотический
ЭКИВОКИ мн. (ед. экивок м) ишара, кинәйә, ситләтеп (ике мәғәнәле) һөйләү; говорить с экивоками кинәйә менән һөйләү
ЭКИПАЖ I м экипаж (рессорлы арба); садиться в экипаж экипажға ултырыу
ЭКИПАЖ II м экипаж; экипаж корабля корабль экипажы; комплектовать экипаж экипаж туплау (комплектлау); флотский экипаж флот экипажы
ЭКИПИРОВАТЬ сов., несов. 1. кого-что (кәрәк-яраҡ менән) тәьмин итеү; экипировать войска ғәскәрҙе кәрәк-яраҡ менән тәьмин итеү 2. разг. (снабдить одеждой и обувью) кейендереү, кейем-һалым менән тәьмин итеү 3. ж.-д. яңы рейсҡа (юлға) әҙерләү; экипировать вагоны вагондарҙы яңы рейсҡа әҙерләү
ЭКИПИРОВАТЬСЯ 1. сов., несов. (кәрәк-яраҡ менән) тәьмин ителеү 2. сов., несов.; разг. кейенеү, кейем-һалым менән тәьмин ителеү 3. несов. страд. от экипировать
ЭКИПИРОВКА ж 1. см. экипировать, экипироваться; экипировка батальона батальонды кәрәк-яраҡ менән тәьмин итеү 2. (снаряжение) кәрәк-яраҡ, ҡорал-ҡорамал; казённая экипировка ҡаҙна кәрәк-ярағы 3. (одежда и обувь) кейем-һалым
ЭКИПИРОВОЧНЫЙ, -ая, -ое ж.-д. юлға (яңы рейсҡа) әҙерләү ...ы; экипировочное депо юлға әҙерләү депоһы
656