Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. I том. 142 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
ВЗДЁРНУТЫЙ
ВЗДЁРНУТЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от вздёрнуть 2. прил. өҫкә ҡараған, сәкәйгән (танау, яурындар һ.б.); вздёрнутый нос сәкәйгән танау
ВЗДЁРНУТЬ сов.; разг. 1. что тартып күтәреү (мендереү), өҫкә күтәреү 2. кого; прост. аҫыу, аҫып үлтереү ♦ вздёрнуть нос танау күтәреү, һауаланыу, эреләнеү; вздёрнуть плечами яурын һикертеү (ацлашылмауҙы, ризаһыҙлыҡты белдереп)
ВЗДЁРНУТЬСЯ сов.; разг. өҫкә күтәрелеү, өҫкә тартылыу
ВЗДЕТЬ сов. 1. уст. өҫкә күтәреү, төбәү; вздеть глаза к потолку күҙҙәрҙе түшәмгә төбәү 2. уст., прост. кейеү, кейҙереү 3. прост. (насадить , нанизать на что-л.) кейҙереү, теҙеү
ВЗДОР м; разг. юҡ-бар (буш, мәғәнәһеҙ) һүҙ, сафсата; нести вздор юҡ-бар һүҙ һөйләү
ВЗДОРИТЬ несов.; разг. талашыу, ыҙғышыу, әрләшеү
ВЗДОРНОСТЬ ж 1. мәғәнәһеҙлек, нигеҙһеҙлек; вздорность болтовни һүҙҙең мәғәнәһеҙлеге 2. ыҙғыш-талашҡа әүәҫлек, ыҙғышыусанлыҡ; вздорность человека кешенең ыҙғышыусанлығы
ВЗДОРНЫЙ, -ая, -ое разг. 1. юҡ-бар, мәғәнәһеҙ, буш; вздорный слух юҡ-бар хәбәр 2. ыҙғышыусан, ыҙғыш-талашҡа әүәҫ; вздорный человек ыҙғышыусан кеше
ВЗДОРОЖАТЬ сов. ҡыйбатланыу, ҡиммәтләнеү, хаҡы артыу (күтәрелеү)
ВЗДОХ м тын (һулыш) алыу, тәрән һулау, көрһөнөү ♦ испустить последний вздох үлеү, вафат булыу, һуңғы һулышты алыу
ВЗДОХНУТЬ сов. 1. тын алыу, ауыр һулау, көрһөнөү; вздохните глубже тәрәнерәк тын алығыҙ 2. разг. ял итеп алыу, хәл алыу, тын алыу; я устал, дайте вздохнуть мин арыным, ял итеп алырға ирек бирегеҙ ♦ вздохнуть свободно (свободнее) тынысланып ҡалыу, тын алып ҡалыу
ВЗДРАГИВАТЬ несов. см. вздрогнуть I
ВЗДРЕМНУТЬ сов.; разг. серем итеп алыу
ВЗДРОГНУТЬ сов. һиҫкәнеү, тертләү, һиҫкәнеп (тертләп, ҡалтырап) китеү; он вздрогнул от испуга ул ҡурҡыуынан һиҫкәнеп китте
ВЗДУВАТЬ несов. см. вздуть I
ВЗДУВАТЬСЯ несов. 1. см. вздуться
2. страд. от вздувать
ВЗДУМАТЬ сов.; разг. ҡапыл уйлау, уйлап алыу, ҡапыл -маҡсы/-мәксе булыу, ҡапыл -ға/-гә булыу; я вздумал заняться спортом мин спорт менән шөғөлләнергә булдым ♦ не вздумай(те) с неопр. уйламағыҙ ҙа, башығыҙға ла (уйығыҙға ла) килтермәгеҙ
ВЗДУМАТЬСЯ сов. безл.; разг. ҡапыл (ки-нәт) бер уйға килеү, көтмәгәндә бер фекергә килеү; мне вздумалось пойти в кино ҡапыл башыма киноға барыу уйы килде
ВЗДУРИТЬСЯ сов.; прост. аҡылһыҙланыу, тилеләнеү, шашыныу
ВЗДУТИЕ с 1. см. вздуться 2. (припухлость ) шешмәк
ВЗДУТЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от вздуть I; 2. прил. (распухший) күпкән, шешенгән; вздутый живот күпкән ҡорһаҡ 3. прил.; перен. (чрезмерно повышенный) артыҡ күтәрелгән, артыҡ ҡабартылған; вздутые цены артыҡ күтәрелгән хаҡтар
ВЗДУТЬ I сов. что 1. иҫеп (өрөп) күтәреү, өрөп осороу; ветер вздул песок ел өрөп ҡомдо күтәрҙе 2. (раздуть, надуть) ҡабартыу, күбендереү; у меня вздуло щёку безл. яңағым ҡабарып сыҡты 3. перен., разг. (поднять цены) хаҡты күтәреү; вздуть цены хаҡтарҙы артыҡ күтәреү 4. прост. (разжечь) тоҡандырыу, ҡабыҙыу; вздуть огонь ут тоҡандырыу
ВЗДУТЬ II сов. кого; прост. туҡмап ташлау, бешеү, кәрәген биреү
ВЗДУТЬСЯ сов.; разг. 1. (надуться) ҡабарыу; паруса вздулись елкәндәр ҡабарҙы 2. (подняться выше обычного уровня) күтәрелеү, артыу; река вздулась после проливных дождей ҡойоп яуған ямғырҙан һуң йылға күтәрелде 3. (вспухнуть) ҡабарып сығыу, күбеп сығыу, шешенеү; щека вздулась яңаҡ шешенгән 4. перен .; разг. (увеличиться — о ценах) хаҡ күтәрелеү (артыу)
ВЗДЫБИТЬ сов. кого үрә торғоҙоу, арт аяғына баҫтырыу (атты); вздыбить коня атты үрә торғоҙоу
ВЗДЫБИТЬСЯ сов. 1. үрә тороу, арт аяғына баҫыу (ат тураһында) 2. (подняться кверху) өҫкә күтәрелеү, үрә тороу; волосы вздыбились сәстәр үрә торҙо
ВЗДЫБЛИВАТЬ несов. см. вздыбить
ВЗДЫБЛИВАТЬСЯ несов. см. вздыбиться
ВЗДЫМАТЬ несов. что борҡотоу, күтәреү, туҙҙырыу; вздымать пыль саң күтәреү
ВЗДЫМАТЬСЯ несов. 1. (подниматься кверху) өҫкә күтәрелеү, олғашыу; ракеты вздымались к небу ракеталар һауаға олғашты; волны вздымались тулҡындар өҫкә күтәрелде 2. (о груди ) ҡалҡыу; грудь вздымалась күкрәге ҡалҡты 3. страд. от вздымать
ВЗДЫХАНИЕ с тын (һулыш) алыу, һулыш
ВЗДЫХАТЕЛЬ м; разг., шутл. ғишыҡ тотоусы
ВЗДЫХАТЬ несов. 1. көрһөнөү, ауыр һулау, уфылдау; тяжело вздыхать ауыр итеп көрһөнөү 2. о ком-чём, по ком-чём яманһыулау, һағыныу, юҡһыныу 3. по ком; разг., уст. яратып йөрөү, ғашиҡ булыу
ВЗИМАНИЕ с см. взимать
ВЗИМАТЬ несов. что (взыскивать) түләтеү, алыу, йыйыу; взимать пошлину пошлина түләтеү
ВЗИМАТЬСЯ несов. страд. от взимать
ВЗИРАНИЕ с; уст. ҡарау
142
ВЗДЁРНУТЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от вздёрнуть 2. прил. өҫкә ҡараған, сәкәйгән (танау, яурындар һ.б.); вздёрнутый нос сәкәйгән танау
ВЗДЁРНУТЬ сов.; разг. 1. что тартып күтәреү (мендереү), өҫкә күтәреү 2. кого; прост. аҫыу, аҫып үлтереү ♦ вздёрнуть нос танау күтәреү, һауаланыу, эреләнеү; вздёрнуть плечами яурын һикертеү (ацлашылмауҙы, ризаһыҙлыҡты белдереп)
ВЗДЁРНУТЬСЯ сов.; разг. өҫкә күтәрелеү, өҫкә тартылыу
ВЗДЕТЬ сов. 1. уст. өҫкә күтәреү, төбәү; вздеть глаза к потолку күҙҙәрҙе түшәмгә төбәү 2. уст., прост. кейеү, кейҙереү 3. прост. (насадить , нанизать на что-л.) кейҙереү, теҙеү
ВЗДОР м; разг. юҡ-бар (буш, мәғәнәһеҙ) һүҙ, сафсата; нести вздор юҡ-бар һүҙ һөйләү
ВЗДОРИТЬ несов.; разг. талашыу, ыҙғышыу, әрләшеү
ВЗДОРНОСТЬ ж 1. мәғәнәһеҙлек, нигеҙһеҙлек; вздорность болтовни һүҙҙең мәғәнәһеҙлеге 2. ыҙғыш-талашҡа әүәҫлек, ыҙғышыусанлыҡ; вздорность человека кешенең ыҙғышыусанлығы
ВЗДОРНЫЙ, -ая, -ое разг. 1. юҡ-бар, мәғәнәһеҙ, буш; вздорный слух юҡ-бар хәбәр 2. ыҙғышыусан, ыҙғыш-талашҡа әүәҫ; вздорный человек ыҙғышыусан кеше
ВЗДОРОЖАТЬ сов. ҡыйбатланыу, ҡиммәтләнеү, хаҡы артыу (күтәрелеү)
ВЗДОХ м тын (һулыш) алыу, тәрән һулау, көрһөнөү ♦ испустить последний вздох үлеү, вафат булыу, һуңғы һулышты алыу
ВЗДОХНУТЬ сов. 1. тын алыу, ауыр һулау, көрһөнөү; вздохните глубже тәрәнерәк тын алығыҙ 2. разг. ял итеп алыу, хәл алыу, тын алыу; я устал, дайте вздохнуть мин арыным, ял итеп алырға ирек бирегеҙ ♦ вздохнуть свободно (свободнее) тынысланып ҡалыу, тын алып ҡалыу
ВЗДРАГИВАТЬ несов. см. вздрогнуть I
ВЗДРЕМНУТЬ сов.; разг. серем итеп алыу
ВЗДРОГНУТЬ сов. һиҫкәнеү, тертләү, һиҫкәнеп (тертләп, ҡалтырап) китеү; он вздрогнул от испуга ул ҡурҡыуынан һиҫкәнеп китте
ВЗДУВАТЬ несов. см. вздуть I
ВЗДУВАТЬСЯ несов. 1. см. вздуться
2. страд. от вздувать
ВЗДУМАТЬ сов.; разг. ҡапыл уйлау, уйлап алыу, ҡапыл -маҡсы/-мәксе булыу, ҡапыл -ға/-гә булыу; я вздумал заняться спортом мин спорт менән шөғөлләнергә булдым ♦ не вздумай(те) с неопр. уйламағыҙ ҙа, башығыҙға ла (уйығыҙға ла) килтермәгеҙ
ВЗДУМАТЬСЯ сов. безл.; разг. ҡапыл (ки-нәт) бер уйға килеү, көтмәгәндә бер фекергә килеү; мне вздумалось пойти в кино ҡапыл башыма киноға барыу уйы килде
ВЗДУРИТЬСЯ сов.; прост. аҡылһыҙланыу, тилеләнеү, шашыныу
ВЗДУТИЕ с 1. см. вздуться 2. (припухлость ) шешмәк
ВЗДУТЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от вздуть I; 2. прил. (распухший) күпкән, шешенгән; вздутый живот күпкән ҡорһаҡ 3. прил.; перен. (чрезмерно повышенный) артыҡ күтәрелгән, артыҡ ҡабартылған; вздутые цены артыҡ күтәрелгән хаҡтар
ВЗДУТЬ I сов. что 1. иҫеп (өрөп) күтәреү, өрөп осороу; ветер вздул песок ел өрөп ҡомдо күтәрҙе 2. (раздуть, надуть) ҡабартыу, күбендереү; у меня вздуло щёку безл. яңағым ҡабарып сыҡты 3. перен., разг. (поднять цены) хаҡты күтәреү; вздуть цены хаҡтарҙы артыҡ күтәреү 4. прост. (разжечь) тоҡандырыу, ҡабыҙыу; вздуть огонь ут тоҡандырыу
ВЗДУТЬ II сов. кого; прост. туҡмап ташлау, бешеү, кәрәген биреү
ВЗДУТЬСЯ сов.; разг. 1. (надуться) ҡабарыу; паруса вздулись елкәндәр ҡабарҙы 2. (подняться выше обычного уровня) күтәрелеү, артыу; река вздулась после проливных дождей ҡойоп яуған ямғырҙан һуң йылға күтәрелде 3. (вспухнуть) ҡабарып сығыу, күбеп сығыу, шешенеү; щека вздулась яңаҡ шешенгән 4. перен .; разг. (увеличиться — о ценах) хаҡ күтәрелеү (артыу)
ВЗДЫБИТЬ сов. кого үрә торғоҙоу, арт аяғына баҫтырыу (атты); вздыбить коня атты үрә торғоҙоу
ВЗДЫБИТЬСЯ сов. 1. үрә тороу, арт аяғына баҫыу (ат тураһында) 2. (подняться кверху) өҫкә күтәрелеү, үрә тороу; волосы вздыбились сәстәр үрә торҙо
ВЗДЫБЛИВАТЬ несов. см. вздыбить
ВЗДЫБЛИВАТЬСЯ несов. см. вздыбиться
ВЗДЫМАТЬ несов. что борҡотоу, күтәреү, туҙҙырыу; вздымать пыль саң күтәреү
ВЗДЫМАТЬСЯ несов. 1. (подниматься кверху) өҫкә күтәрелеү, олғашыу; ракеты вздымались к небу ракеталар һауаға олғашты; волны вздымались тулҡындар өҫкә күтәрелде 2. (о груди ) ҡалҡыу; грудь вздымалась күкрәге ҡалҡты 3. страд. от вздымать
ВЗДЫХАНИЕ с тын (һулыш) алыу, һулыш
ВЗДЫХАТЕЛЬ м; разг., шутл. ғишыҡ тотоусы
ВЗДЫХАТЬ несов. 1. көрһөнөү, ауыр һулау, уфылдау; тяжело вздыхать ауыр итеп көрһөнөү 2. о ком-чём, по ком-чём яманһыулау, һағыныу, юҡһыныу 3. по ком; разг., уст. яратып йөрөү, ғашиҡ булыу
ВЗИМАНИЕ с см. взимать
ВЗИМАТЬ несов. что (взыскивать) түләтеү, алыу, йыйыу; взимать пошлину пошлина түләтеү
ВЗИМАТЬСЯ несов. страд. от взимать
ВЗИРАНИЕ с; уст. ҡарау
142