Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. I том. 148 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
ВИЗИТКА
рәсми визит 2. визит (врачтың ауырыу кеше янына өйгә килеце); визит к больному ауырыуға визит яһау ♦ прийти (приехать, быть и т.п.) с визитом визит менән килеү (ихтирам йөҙөнән)
ВИЗИТКА ж 1. визитка (тцңәрәк итәкле сюртук) 2. разг. визитка (эш ҡагыҙҙары йөрөтә торган бәләкәй сумка)
ВИЗИТНЫЙ, -ая, -ое визит ...ы; визитное платье визит күлдәге ♦ визитная карточка визит карточкаһы (кешенең фамилияһы, исеме, атаһының исеме, адресы, вазифа, дәрәжәһе яҙылып , танышҡанда тапшырыла торган ҡагыҙ) визуальный, -ая, -ое астр. визуаль, күҙ менән күрерлек; визуальные наблюдения визуаль күҙәтеүҙәр
ВИКА ж кәрешкә (цлән)
ВИКИНГ м викинг (Боронго Скандинавия-ның диңгеҙ һугышсыһы); подвиги викингов викингыларҙың ҡаһарманлыҡтары
вИковый, -ая, -ое кәрешкә; виковые зёрна кәрешкә орлоҡтары
викОнт м виконт (Францияла, Англияла һ. б. ҡайһы бер илдәрҙә граф менән барон ара-һындагы титул һәм шул титулды йөрөткән кеше )
ВИКОНТЕССА ж виконт ҡатыны, виконт ҡыҙы
ВИКТОРИНА ж викторина; литературная викторина әҙәби викторина; музыкальная викторина музыкаль викторина
ВИКТОРИЯ ж виктория (1. баҡса еләге 2. томбойоҡтар гаиләһенә ҡараган ҙур яҫы япраҡлы тропик цҫемлек)
ВИЛКА ж 1. (столовый прибор) сәнске 2. тех. вилка, сата; штепсельная вилка штепсель сатаһы 3. воен. вилка (снарядтың бер осраҡта тоҫҡалган урынга барып етмәце һәм уны уҙып китец аралыгы); взять батарею в вилку батареяны вилкаға алыу 4. шахм. вилка
ВИЛЛА ж вилла (ҡала ситендәге бай өй йәки дача)
вилОк м; разг. бер баш кәбеҫтә, кәбеҫтә күсәне
ВИЛООБРАЗНЫЙ, -ая, -ое һәнәк һымаҡ, һәнәккә оҡшаш; вилообразный язычок змеи йыландың һәнәк һымаҡ теле
ВИЛЫ только мн. һәнәк ♦ вилами на (по) воде писано иләнмәгән, һуғылмаған, ҡайным, һиңә бер ыштан, хоҙай ҡулындағы нәмә, боҙға яҙған
ВИЛЬНУТЬ сов. 1. чем болғап ҡуйыу, һелтәп ҡуйыу; вильнуть хвостом ҡойроҡ болғап ҡуйыу 2. (сделать быстрое движение в сторону ) (ситкә) тайшаныу, тайпылыу 3. разг. (круто повернуть — о реке, дороге) ҡапыл боролоу
ВИЛЯТЬ несов. 1. чем болғау; собака виляет хвостом эт ҡойроғон болғай 2. (двигаться по извилистой линии) борола-борола атлау (барыу)
3. (делать крутые повороты, изгибы) бормала-нып-бормаланып ағыу (йылга), бормаланып-бор-маланып һуҙылыу (юл) 4. перен., разг. (лукавить ) хәйлә ҡороу, мәкер ҡороу, хәйләләү ♦ вилять хвостом ҡойроҡ болғау
ВИНА ж 1. ғәйеп; признать свою вину үҙ ғәйебеңде таныу 2. (причина) сәбәп; виной этому является усталость бының сәбәбе — арығанлыҡ ♦ по вине чьей кемдеңдер арҡаһында; вменить в вину ғәйепләү
ВИНЕГРЕТ м 1. винегрет 2. перен., разг. винегрет, юҡ-бар
ВИНИТЕЛЬНЫЙ: винительный падеж грам. төшөм килеш
ВИНИТЬ несов. кого-что ғәйепләү, ғәйеп ташлау, ғәйепле һанау; винить других людей башҡа кешеләрҙе ғәйепләү
ВИНИТЬСЯ несов.; уст., прост. үҙ ғәйебен таныу, ғәфү үтенеү
ВИННОКАМЕННЫЙ: виннокаменная кислота шарап ташы кислотаһы
вИнный, -ая, -ое шарап ...ы; винный завод шарап заводы; винный запах шарап еҫе ♦ винный камень: 1) йөҙөм ташы (йөҙөм һутының төбөнә ултырган кристалл); 2) теш өҫтөнә ҡатҡан эзбиз ултырмаһы; винная кислота шарап кислотаһы (йөҙөм ташы менән ҡатышҡанда барлыҡҡа килгән кислота); винный спирт хим. шарап спирты; винная ягода шарап емеше, инжир
ВИНО с 1. шарап; молодое вино йәш шарап; белое вино аҡ шарап; красное вино ҡыҙыл шарап 2. разг. (водка) араҡы
ВИНОВАТЫЙ, -ая, -ое 1. ғәйепле; считать виноватым үҙеңде ғәйепле һанау 2. (выражающий сознание своей вины) ғәйепле төҫ (йөҙ, ҡараш); виноватый взгляд ғәйепле ҡараш ♦ виновата) ғәфү итегеҙ
ВИНОВНИК м и ВИНОВНИЦА ж ғәйепле кеше; виновник преступления енәйәттә ғәйепле кеше ♦ виновник (виновница) торжества тантананың сәбәпсеһе
ВИНОВНОСТЬ ж ғәйеплелек; установить виновность ғәйеплелекте билдәләү
ВИНОВНЫЙ, -ая, -ое 1. ғәйепле; виновные лица ғәйепле кешеләр; чувствовать себя виновным үҙеңде ғәйепле итеп һиҙеү 2. в знач. сущ. виновный м и виновная ж ғәйепле кеше; виновный сознался ғәйепле кеше үҙ ғәйебен таныны
ВИНОГРАД м виноград, йөҙөм (ҡыуагы һәм емеше )
ВИНОГРАДАРСКИЙ, -ая, -ое виноградсы-лыҡ ...ы, виноградсы ...ы; виноградарская бригада виноградсылыҡ бригадаһы
ВИНОГРАДАРСТВО с 1. (разведение винограда ) виноградсылыҡ, йөҙөмсөлөк, виноград (йөҙөм) үҫтереү 2. (раздел науки) виноградсылыҡ (йөҙөм үҫтереү) фәне
148
рәсми визит 2. визит (врачтың ауырыу кеше янына өйгә килеце); визит к больному ауырыуға визит яһау ♦ прийти (приехать, быть и т.п.) с визитом визит менән килеү (ихтирам йөҙөнән)
ВИЗИТКА ж 1. визитка (тцңәрәк итәкле сюртук) 2. разг. визитка (эш ҡагыҙҙары йөрөтә торган бәләкәй сумка)
ВИЗИТНЫЙ, -ая, -ое визит ...ы; визитное платье визит күлдәге ♦ визитная карточка визит карточкаһы (кешенең фамилияһы, исеме, атаһының исеме, адресы, вазифа, дәрәжәһе яҙылып , танышҡанда тапшырыла торган ҡагыҙ) визуальный, -ая, -ое астр. визуаль, күҙ менән күрерлек; визуальные наблюдения визуаль күҙәтеүҙәр
ВИКА ж кәрешкә (цлән)
ВИКИНГ м викинг (Боронго Скандинавия-ның диңгеҙ һугышсыһы); подвиги викингов викингыларҙың ҡаһарманлыҡтары
вИковый, -ая, -ое кәрешкә; виковые зёрна кәрешкә орлоҡтары
викОнт м виконт (Францияла, Англияла һ. б. ҡайһы бер илдәрҙә граф менән барон ара-һындагы титул һәм шул титулды йөрөткән кеше )
ВИКОНТЕССА ж виконт ҡатыны, виконт ҡыҙы
ВИКТОРИНА ж викторина; литературная викторина әҙәби викторина; музыкальная викторина музыкаль викторина
ВИКТОРИЯ ж виктория (1. баҡса еләге 2. томбойоҡтар гаиләһенә ҡараган ҙур яҫы япраҡлы тропик цҫемлек)
ВИЛКА ж 1. (столовый прибор) сәнске 2. тех. вилка, сата; штепсельная вилка штепсель сатаһы 3. воен. вилка (снарядтың бер осраҡта тоҫҡалган урынга барып етмәце һәм уны уҙып китец аралыгы); взять батарею в вилку батареяны вилкаға алыу 4. шахм. вилка
ВИЛЛА ж вилла (ҡала ситендәге бай өй йәки дача)
вилОк м; разг. бер баш кәбеҫтә, кәбеҫтә күсәне
ВИЛООБРАЗНЫЙ, -ая, -ое һәнәк һымаҡ, һәнәккә оҡшаш; вилообразный язычок змеи йыландың һәнәк һымаҡ теле
ВИЛЫ только мн. һәнәк ♦ вилами на (по) воде писано иләнмәгән, һуғылмаған, ҡайным, һиңә бер ыштан, хоҙай ҡулындағы нәмә, боҙға яҙған
ВИЛЬНУТЬ сов. 1. чем болғап ҡуйыу, һелтәп ҡуйыу; вильнуть хвостом ҡойроҡ болғап ҡуйыу 2. (сделать быстрое движение в сторону ) (ситкә) тайшаныу, тайпылыу 3. разг. (круто повернуть — о реке, дороге) ҡапыл боролоу
ВИЛЯТЬ несов. 1. чем болғау; собака виляет хвостом эт ҡойроғон болғай 2. (двигаться по извилистой линии) борола-борола атлау (барыу)
3. (делать крутые повороты, изгибы) бормала-нып-бормаланып ағыу (йылга), бормаланып-бор-маланып һуҙылыу (юл) 4. перен., разг. (лукавить ) хәйлә ҡороу, мәкер ҡороу, хәйләләү ♦ вилять хвостом ҡойроҡ болғау
ВИНА ж 1. ғәйеп; признать свою вину үҙ ғәйебеңде таныу 2. (причина) сәбәп; виной этому является усталость бының сәбәбе — арығанлыҡ ♦ по вине чьей кемдеңдер арҡаһында; вменить в вину ғәйепләү
ВИНЕГРЕТ м 1. винегрет 2. перен., разг. винегрет, юҡ-бар
ВИНИТЕЛЬНЫЙ: винительный падеж грам. төшөм килеш
ВИНИТЬ несов. кого-что ғәйепләү, ғәйеп ташлау, ғәйепле һанау; винить других людей башҡа кешеләрҙе ғәйепләү
ВИНИТЬСЯ несов.; уст., прост. үҙ ғәйебен таныу, ғәфү үтенеү
ВИННОКАМЕННЫЙ: виннокаменная кислота шарап ташы кислотаһы
вИнный, -ая, -ое шарап ...ы; винный завод шарап заводы; винный запах шарап еҫе ♦ винный камень: 1) йөҙөм ташы (йөҙөм һутының төбөнә ултырган кристалл); 2) теш өҫтөнә ҡатҡан эзбиз ултырмаһы; винная кислота шарап кислотаһы (йөҙөм ташы менән ҡатышҡанда барлыҡҡа килгән кислота); винный спирт хим. шарап спирты; винная ягода шарап емеше, инжир
ВИНО с 1. шарап; молодое вино йәш шарап; белое вино аҡ шарап; красное вино ҡыҙыл шарап 2. разг. (водка) араҡы
ВИНОВАТЫЙ, -ая, -ое 1. ғәйепле; считать виноватым үҙеңде ғәйепле һанау 2. (выражающий сознание своей вины) ғәйепле төҫ (йөҙ, ҡараш); виноватый взгляд ғәйепле ҡараш ♦ виновата) ғәфү итегеҙ
ВИНОВНИК м и ВИНОВНИЦА ж ғәйепле кеше; виновник преступления енәйәттә ғәйепле кеше ♦ виновник (виновница) торжества тантананың сәбәпсеһе
ВИНОВНОСТЬ ж ғәйеплелек; установить виновность ғәйеплелекте билдәләү
ВИНОВНЫЙ, -ая, -ое 1. ғәйепле; виновные лица ғәйепле кешеләр; чувствовать себя виновным үҙеңде ғәйепле итеп һиҙеү 2. в знач. сущ. виновный м и виновная ж ғәйепле кеше; виновный сознался ғәйепле кеше үҙ ғәйебен таныны
ВИНОГРАД м виноград, йөҙөм (ҡыуагы һәм емеше )
ВИНОГРАДАРСКИЙ, -ая, -ое виноградсы-лыҡ ...ы, виноградсы ...ы; виноградарская бригада виноградсылыҡ бригадаһы
ВИНОГРАДАРСТВО с 1. (разведение винограда ) виноградсылыҡ, йөҙөмсөлөк, виноград (йөҙөм) үҫтереү 2. (раздел науки) виноградсылыҡ (йөҙөм үҫтереү) фәне
148