Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. I том. 23 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
АЗ
раторские способности администраторлыҡ һәләте
АДМИНИСТРАЦИЯ ж 1. администрация (1. ойошманың, предприятиеның етәксе органы 2. ойошмала, предприятиела идара итец эшен алып барыусы вазифалы кешеләр); администрация завода; заводская администрация завод администрацияһы 2. хакимиәт; администрация города ҡала хакимиәте
АДМИНИСТРИРОВАНИЕ с см. администрировать
АДМИНИСТРИРОВАТЬ несов. етәкселек итеү (бойороҡтар биреп кенә, бюрократтарса етәкселек итец)
АДМИРАЛ м адмирал; адмирал флота флот адмиралы; звание адмирала адмирал дәрәжәһе
АДМИРАЛТЕЙСТВО с адмиралтейство (1. иҫк. хәрби караптар төҙөц, ремонтлау һәм кәрәк-яраҡ менән тәьмин итец урыны 2. Рәсәйҙә һәм Англияла флот менән идара итец органы 3. Санкт-Петербургта элекке хәрби флоттың баш идара йорто); здание Адмиралтейства Адмиралтейство йорто
АДМИРАЛЬСКИЙ, -ая, -ое адмирал ...ы; адмиральское звание адмирал званиеһы; адмиральский корабль адмирал карабы
АДМИРАЛЬША ж; разг. адмирал ҡатыны
АДОНИС м атрасман, һары умырзая, адонис (дарыу цләне )
АДРЕС м 1. адрес; домашний адрес йорт адресы; дать адрес адрес биреү; сменить адрес адрес үҙгәртеү; доставить письмо по адресу хатты адрес буйынса тапшырыу; писать адрес адрес яҙыу 2. ҡотлау яҙыуы; вручить адрес ҡотлау яҙыуы биреү 3. тех. адрес, код ♦ не по адресу тейешле урынға түгел, кәрәк кешегә түгел; по адресу чьему кемгәлер ҡарата; в адрес кого-че-го кемдеңдер исеменә
АДРЕСАНТ м адресант (хатты, посылканы һ. б. кемгәлер тәгәйенләп ебәргән кеше)
АДРЕСАТ м адресат (хатты һ. б. алган кеше йәки учреждение); адресат письма хатты алған кеше
Адресный, -ая, -ое адрестар ...ы; адресное бюро адрестар бюроһы; адресная книга адрестар кенәгәһе; адресный стол адрестар өҫтәле
АДРЕСОВАТЬ сов., несов. что, кому-чему 1. адреслау; адресовать письмо хатты адреслау 2. перен. ебәреү, йүнәлтеү; адресовать вопрос президиуму һорауҙы президиумға ебәреү
АДРЕСОВАТЬСЯ 1. сов., несов. куда, к ко-му-чему мөрәжәғәт итеү 2. несов. страд. от адресовать
Адский, -ая, -ое 1. тамуҡ, йәһәннәм ...ы; адская бездна йәһәннәм (төпкөлө) соҡоро, тамуҡ 2. (ужасный) ҡот осҡос, ифрат ҡыйын; адская дорога ҡот осҡос юл 3. (злобный, коварный ) уҫал, яуыз; адский замысел яуыз ниәт
23
4. (чрезмерный) үтә ныҡ, сыҙай алмаҫлыҡ; адский холод үтә ныҡ, сыҙай алмаҫлыҡ һыуыҡ ♦ адский камень уст. тамуҡ ташы (азот әсемәле көмөш, көмөш нитраты)
АДСОРБИРОВАТЬ сов., несов. что и без доп.; физ., хим. адсорбциялау
АДСОРБИРОВАТЬСЯ несов. страд. от адсорбировать
АДСОРБЦИОННЫЙ, -ая, -ое адсорбция ...ы; адсорбционный процесс адсорбция процесы
АДСОРБЦИЯ ж; физ., хим. адсорбция (шыйыҡлыҡ йәки ҡаты есемдең өҫкө ҡатлауы тарафынан иретмә йәки газ матдәнең цҙләште-релеце)
АДЪЮНКТ м адъюнкт (1. югары хәрби уҡыу йорттарының аспиранты 2. батша Рәсәйендә һәм Көнбайыш Европала ҡайһы бер гилми учреждениеларҙамы кесе гилми вазифа һәм шул вазифаны башҡарыусы)
АДЪЮНКТУРА ж адъюнктура (югары хәрби уҡыу йорттарының аспирантураһы)
АДЪЮТАНТ м адъютант (хеҙмәт буйынса йомоштарҙы йәки штаб эштәрен цтәц өсөн хәрби начальник эргәһенә ҡуйылган офицер); адъютант командира дивизии дивизия командирының адъютанты
АДЪЮТАНТСКИЙ, -ая, -ое адъютант, адъю-тантлыҡ ...ы; адъютантские обязанности адъю-тантлыҡ бурыстары
АДЫГЕЙСКИЙ, -ая, -ое адыгей ...ы, Адыгея ...ы; адыгейский народ адыгей халҡы; адыгейский язык адыгей теле
АДЫГЕЙЦЫ мн. адыгейҙар, адыгей халҡы // ед. адыгеец м адыгей ир-аты; адыгейка ж адыгей ҡатын-ҡыҙы
АЖ частица и союз; прост. 1. усил. частица (даже) хатта; аж и глазом не моргнул хатта күҙен дә йомманы 2. союз (так что, что даже; употребляется при придаточных предложениях следствия) хатта; на улице тепло, аж тает под ногами урамда йылы, хатта аяҡ аҫты иреп ята
АЖИОТАЖ м 1. ажиотаж (табыш алыу маҡсатында биржа ҡагыҙы йәки тауар хаҡы курсының яһалма спекуляция юлы менән кц-тәрелеце йәки төшөце) 2. перен. ығы-зығы, шау-шыу; вызвать ажиотаж ығы-зығы ҡуптарыу ажУр i нареч.; бухг. көндөкөн-көнгә, шул уҡ көндө ♦ в ажуре бик шәп, тейешле кимәлдә (эшкә ҡарата)
ажУр ii м; уст. ажур, селтәр; вышивать ажуром ажур менән сигеү
АЖУРНЫЙ, -ая, -ое 1. (прозрачный) үтә күренмәле, селтәрләп эшләнгән; ажурные перчатки селтәрләп бәйләнгән бирсәткә 2. перен. (искусно и тонко сделанный) оҫта эшләнгән; ажурная работа оҫта эшләнгән эш
АЗ м 1. аз (урыҫ алфавитындагы “а” хәрефенең боронго атамаһы) 2. мн. азы; перен.
раторские способности администраторлыҡ һәләте
АДМИНИСТРАЦИЯ ж 1. администрация (1. ойошманың, предприятиеның етәксе органы 2. ойошмала, предприятиела идара итец эшен алып барыусы вазифалы кешеләр); администрация завода; заводская администрация завод администрацияһы 2. хакимиәт; администрация города ҡала хакимиәте
АДМИНИСТРИРОВАНИЕ с см. администрировать
АДМИНИСТРИРОВАТЬ несов. етәкселек итеү (бойороҡтар биреп кенә, бюрократтарса етәкселек итец)
АДМИРАЛ м адмирал; адмирал флота флот адмиралы; звание адмирала адмирал дәрәжәһе
АДМИРАЛТЕЙСТВО с адмиралтейство (1. иҫк. хәрби караптар төҙөц, ремонтлау һәм кәрәк-яраҡ менән тәьмин итец урыны 2. Рәсәйҙә һәм Англияла флот менән идара итец органы 3. Санкт-Петербургта элекке хәрби флоттың баш идара йорто); здание Адмиралтейства Адмиралтейство йорто
АДМИРАЛЬСКИЙ, -ая, -ое адмирал ...ы; адмиральское звание адмирал званиеһы; адмиральский корабль адмирал карабы
АДМИРАЛЬША ж; разг. адмирал ҡатыны
АДОНИС м атрасман, һары умырзая, адонис (дарыу цләне )
АДРЕС м 1. адрес; домашний адрес йорт адресы; дать адрес адрес биреү; сменить адрес адрес үҙгәртеү; доставить письмо по адресу хатты адрес буйынса тапшырыу; писать адрес адрес яҙыу 2. ҡотлау яҙыуы; вручить адрес ҡотлау яҙыуы биреү 3. тех. адрес, код ♦ не по адресу тейешле урынға түгел, кәрәк кешегә түгел; по адресу чьему кемгәлер ҡарата; в адрес кого-че-го кемдеңдер исеменә
АДРЕСАНТ м адресант (хатты, посылканы һ. б. кемгәлер тәгәйенләп ебәргән кеше)
АДРЕСАТ м адресат (хатты һ. б. алган кеше йәки учреждение); адресат письма хатты алған кеше
Адресный, -ая, -ое адрестар ...ы; адресное бюро адрестар бюроһы; адресная книга адрестар кенәгәһе; адресный стол адрестар өҫтәле
АДРЕСОВАТЬ сов., несов. что, кому-чему 1. адреслау; адресовать письмо хатты адреслау 2. перен. ебәреү, йүнәлтеү; адресовать вопрос президиуму һорауҙы президиумға ебәреү
АДРЕСОВАТЬСЯ 1. сов., несов. куда, к ко-му-чему мөрәжәғәт итеү 2. несов. страд. от адресовать
Адский, -ая, -ое 1. тамуҡ, йәһәннәм ...ы; адская бездна йәһәннәм (төпкөлө) соҡоро, тамуҡ 2. (ужасный) ҡот осҡос, ифрат ҡыйын; адская дорога ҡот осҡос юл 3. (злобный, коварный ) уҫал, яуыз; адский замысел яуыз ниәт
23
4. (чрезмерный) үтә ныҡ, сыҙай алмаҫлыҡ; адский холод үтә ныҡ, сыҙай алмаҫлыҡ һыуыҡ ♦ адский камень уст. тамуҡ ташы (азот әсемәле көмөш, көмөш нитраты)
АДСОРБИРОВАТЬ сов., несов. что и без доп.; физ., хим. адсорбциялау
АДСОРБИРОВАТЬСЯ несов. страд. от адсорбировать
АДСОРБЦИОННЫЙ, -ая, -ое адсорбция ...ы; адсорбционный процесс адсорбция процесы
АДСОРБЦИЯ ж; физ., хим. адсорбция (шыйыҡлыҡ йәки ҡаты есемдең өҫкө ҡатлауы тарафынан иретмә йәки газ матдәнең цҙләште-релеце)
АДЪЮНКТ м адъюнкт (1. югары хәрби уҡыу йорттарының аспиранты 2. батша Рәсәйендә һәм Көнбайыш Европала ҡайһы бер гилми учреждениеларҙамы кесе гилми вазифа һәм шул вазифаны башҡарыусы)
АДЪЮНКТУРА ж адъюнктура (югары хәрби уҡыу йорттарының аспирантураһы)
АДЪЮТАНТ м адъютант (хеҙмәт буйынса йомоштарҙы йәки штаб эштәрен цтәц өсөн хәрби начальник эргәһенә ҡуйылган офицер); адъютант командира дивизии дивизия командирының адъютанты
АДЪЮТАНТСКИЙ, -ая, -ое адъютант, адъю-тантлыҡ ...ы; адъютантские обязанности адъю-тантлыҡ бурыстары
АДЫГЕЙСКИЙ, -ая, -ое адыгей ...ы, Адыгея ...ы; адыгейский народ адыгей халҡы; адыгейский язык адыгей теле
АДЫГЕЙЦЫ мн. адыгейҙар, адыгей халҡы // ед. адыгеец м адыгей ир-аты; адыгейка ж адыгей ҡатын-ҡыҙы
АЖ частица и союз; прост. 1. усил. частица (даже) хатта; аж и глазом не моргнул хатта күҙен дә йомманы 2. союз (так что, что даже; употребляется при придаточных предложениях следствия) хатта; на улице тепло, аж тает под ногами урамда йылы, хатта аяҡ аҫты иреп ята
АЖИОТАЖ м 1. ажиотаж (табыш алыу маҡсатында биржа ҡагыҙы йәки тауар хаҡы курсының яһалма спекуляция юлы менән кц-тәрелеце йәки төшөце) 2. перен. ығы-зығы, шау-шыу; вызвать ажиотаж ығы-зығы ҡуптарыу ажУр i нареч.; бухг. көндөкөн-көнгә, шул уҡ көндө ♦ в ажуре бик шәп, тейешле кимәлдә (эшкә ҡарата)
ажУр ii м; уст. ажур, селтәр; вышивать ажуром ажур менән сигеү
АЖУРНЫЙ, -ая, -ое 1. (прозрачный) үтә күренмәле, селтәрләп эшләнгән; ажурные перчатки селтәрләп бәйләнгән бирсәткә 2. перен. (искусно и тонко сделанный) оҫта эшләнгән; ажурная работа оҫта эшләнгән эш
АЗ м 1. аз (урыҫ алфавитындагы “а” хәрефенең боронго атамаһы) 2. мн. азы; перен.