Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. I том. 30 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
АЛЛЕГОРИЧЕСКИЙ
АЛЛЕГОРИЧЕСКИЙ, -ая, -ое аллегорик, ки-нәйәле, ситләтеп әйтелгән; аллегорический жанр аллегорик жанр; аллегорический образ аллегорик образ; аллегорический приём аллегорик алым
АЛЛЕГОРИЧНЫЙ, -ая -ое см. аллегорический; аллегоричное высказывание аллегорик һүҙ (хәбәр), кинәйәле (ситләтеп) һөйләү
АЛЛЕГОРИЯ ж аллегория (абстракт төшөнсәне һын менән әйтеп бирец алымы); ситләтеп әйтелгән, кинәйәле һүҙ
АЛЛЕГРЕТТО муз. аллегретто (1. урта тиҙлектә музыка әҫәрен башҡарыу темпы 2. уртаса темпта башҡарыла торган музыка әҫәре йәки уның бер өлөшө)
аллЕгри с нескл.; уст. аллегри (отошо шунда уҡ тцләнә торган лотерея)
АЛЛЕГРО муз. 1. нареч. тиҙ, йәнле (музыка әҫәрен башҡарыу темпы тураһында) 2. с нескл. аллегро (шәп темпта башҡарыла торган музыка әҫәре йәки уның бер өлөшө)
АЛЛЕРГЕН м аллерген (аллергия тыуҙырыусы матдә)
АЛЛЕРГИЧЕСКИЙ, -ая, -ое аллергия ...ы, аллергик; аллергическое заболевание аллергик ауырыу
АЛЛЕРГИЯ ж аллергия (ярһытҡыстарҙың тәьҫиренә организмдың нормаль булмаган реакцияһы )
АЛЛЕРГОЛОГ м аллерголог, аллергология белгесе
АЛЛЕРГОЛОГИЯ ж аллергология (медицинаның бер тармагы)
аллЕя ж аллея; аллея акаций сәрүәр аллеяһы; берёзовая аллея ҡайын аллеяһы; гулять по аллее аллея буйлап йөрөү
АЛЛИГАТОР м аллигатор (Америкала һәм Көньяҡ Ҡытайҙа осраган крокодил төрө)
АЛЛИТЕРАЦИЯ ж; лит. аллитерация (нәфис телмәрҙең тәьҫирен көсәйтец өсөн һцҙҙәрҙә бер төрлө тартынҡыларҙы билдәле тәртиптә туплап бирец алымы); явление аллитерации в стихотворении шиғырҙағы аллитерация күренеше
АЛЛО межд. алло; алло, вы слушаете меня? алло, һеҙ мине тыңлайһығыҙмы?
АЛЛОПАТ м аллопат (аллопатия ысулдарын ҡулланыусы табип)
АЛЛОПАТИЯ ж; мед. аллопатия (гомеопа-тияга ҡапма-ҡаршы булган, гәҙәти дауалау системаһы )
АЛЛОТРОПИЧЕСКИЙ, -ая, -ое аллотропик; аллотропические видоизменения аллотропик төр үҙгәртеүҙәр
АЛЛОТРОПИЯ ж; хим. аллотропия (бер цк элементтың төрлө ябай матдәләр барлыҡҡа килтерә алыу цҙенсәлеге)
АЛЛЮВИАЛЬНЫЙ, -ая, -ое аллювиаль; аллювиальные отложения аллювиаль ҡатламдар
АЛЛЮВИЙ м; геол. аллювий (агар һыуҙар йогонтоһонда барлыҡҡа килгән ҡатламдар — һарыҡташтар, ҡомдар, ҡырсынташтар һ. б.)
аллЮр м аллюр (аттың хәрәкәт рәцеше, йөрөшө: атлау, юртыу, һикертец, сабыу һ. б.); разновидности аллюра аттың хәрәкәт төрҙәре, аллюр төрҙәре
АЛМАЗ м; мин. алмас; добывать алмазы алмас табыу ♦ алмаз режут только алмазом алмасты алмас менән ҡырҡалар
АЛМАЗНЫЙ, -ая, -ое 1. алмас ...ы; алмазное месторождение алмас ятҡылығы; 2. алмас; алмазный стеклорез алмас быяла ҡырҡҡыс; алмазное ожерелье бриллиант (гәүһәр) муйынсаҡ
АЛМАЗОДОБЫВАЮЩИЙ, -ая, -ее алмас сығарыу; алмазодобывающая промышленность алмас сығарыу сәнәғәте
АЛМАЗОНОСНЫЙ, -ая, -ое алмаслы; алмазоносный пласт алмаслы ҡатлам
АЛОГИЗМ м алогизм, логикаһыҙлыҡ (логик эҙмә-эҙлелеге булмаган, ҡапма-ҡаршылыҡлы фекер һәм телмәр)
АЛОГИЧЕСКИЙ, -ая, -ое книжн. эҙмә-эҙлек-һеҙ, логикаһыҙ
АЛОГИЧНОСТЬ ж; книжн. эҙмә-эҙлекһеҙ-лек, логикаһыҙлыҡ
АЛОГИЧНЫЙ, -ая, -ое см. алогический
АЛОЙНЫЙ, -ая, -ое алоэ ...ы; алойный сок алой һуты; алойный лист алой япрағы
АЛО-РОЗОВЫЙ, -ая, -ое аллы-гөллө
АЛОЭ с нескл. алой, йөҙйәшәр
АЛТАЙСКИЙ, -ая, -ое алтай, Алтай ...ы; алтайская порода овец алтай тоҡомло һарыҡ; алтайский язык алтай теле; алтайские языки алтай телдәре
АЛТАЙЦЫ мн. алтайҙар, алтай халҡы (Алтай Республикаһының төп халҡы) // ед. алтаец м алтай ир-аты; алтайка ж алтай ҡатын-ҡыҙы
АЛТАРЬ м алтарь, миһрап (1. тәцтормош халыҡтарында ҡорбан сала торган урын 2. сиркәцҙә төп залдың тцре) ♦ возложить (принести) на алтарь отечества (искусства, науки, любви и т.п.) что ватан (сәнғәт, фән, мөхәббәт һ.б.) өсөн ҡорбан итеү
алтЕй м бесәй тырнағы (борсағы), һиҙәп үләне
АЛТЕЙКА ж; разг. бесәй борсағы төнәтмәһе
АЛТЫН м; уст. барнау (боронго Рәсәйҙәге өс тинлек баҡыр аҡса)
АЛФАВИТ м алфавит; арабский алфавит ғәрәп алфавиты; расположить по алфавиту алфавит тәртибендә урынлаштырыу, алфавит буйынса урынлаштырыу
АЛФАВИТНЫЙ, ая, -ое 1. алфавит ...ы; писать в алфавитном порядке алфавит тәртибендә
30
АЛЛЕГОРИЧЕСКИЙ, -ая, -ое аллегорик, ки-нәйәле, ситләтеп әйтелгән; аллегорический жанр аллегорик жанр; аллегорический образ аллегорик образ; аллегорический приём аллегорик алым
АЛЛЕГОРИЧНЫЙ, -ая -ое см. аллегорический; аллегоричное высказывание аллегорик һүҙ (хәбәр), кинәйәле (ситләтеп) һөйләү
АЛЛЕГОРИЯ ж аллегория (абстракт төшөнсәне һын менән әйтеп бирец алымы); ситләтеп әйтелгән, кинәйәле һүҙ
АЛЛЕГРЕТТО муз. аллегретто (1. урта тиҙлектә музыка әҫәрен башҡарыу темпы 2. уртаса темпта башҡарыла торган музыка әҫәре йәки уның бер өлөшө)
аллЕгри с нескл.; уст. аллегри (отошо шунда уҡ тцләнә торган лотерея)
АЛЛЕГРО муз. 1. нареч. тиҙ, йәнле (музыка әҫәрен башҡарыу темпы тураһында) 2. с нескл. аллегро (шәп темпта башҡарыла торган музыка әҫәре йәки уның бер өлөшө)
АЛЛЕРГЕН м аллерген (аллергия тыуҙырыусы матдә)
АЛЛЕРГИЧЕСКИЙ, -ая, -ое аллергия ...ы, аллергик; аллергическое заболевание аллергик ауырыу
АЛЛЕРГИЯ ж аллергия (ярһытҡыстарҙың тәьҫиренә организмдың нормаль булмаган реакцияһы )
АЛЛЕРГОЛОГ м аллерголог, аллергология белгесе
АЛЛЕРГОЛОГИЯ ж аллергология (медицинаның бер тармагы)
аллЕя ж аллея; аллея акаций сәрүәр аллеяһы; берёзовая аллея ҡайын аллеяһы; гулять по аллее аллея буйлап йөрөү
АЛЛИГАТОР м аллигатор (Америкала һәм Көньяҡ Ҡытайҙа осраган крокодил төрө)
АЛЛИТЕРАЦИЯ ж; лит. аллитерация (нәфис телмәрҙең тәьҫирен көсәйтец өсөн һцҙҙәрҙә бер төрлө тартынҡыларҙы билдәле тәртиптә туплап бирец алымы); явление аллитерации в стихотворении шиғырҙағы аллитерация күренеше
АЛЛО межд. алло; алло, вы слушаете меня? алло, һеҙ мине тыңлайһығыҙмы?
АЛЛОПАТ м аллопат (аллопатия ысулдарын ҡулланыусы табип)
АЛЛОПАТИЯ ж; мед. аллопатия (гомеопа-тияга ҡапма-ҡаршы булган, гәҙәти дауалау системаһы )
АЛЛОТРОПИЧЕСКИЙ, -ая, -ое аллотропик; аллотропические видоизменения аллотропик төр үҙгәртеүҙәр
АЛЛОТРОПИЯ ж; хим. аллотропия (бер цк элементтың төрлө ябай матдәләр барлыҡҡа килтерә алыу цҙенсәлеге)
АЛЛЮВИАЛЬНЫЙ, -ая, -ое аллювиаль; аллювиальные отложения аллювиаль ҡатламдар
АЛЛЮВИЙ м; геол. аллювий (агар һыуҙар йогонтоһонда барлыҡҡа килгән ҡатламдар — һарыҡташтар, ҡомдар, ҡырсынташтар һ. б.)
аллЮр м аллюр (аттың хәрәкәт рәцеше, йөрөшө: атлау, юртыу, һикертец, сабыу һ. б.); разновидности аллюра аттың хәрәкәт төрҙәре, аллюр төрҙәре
АЛМАЗ м; мин. алмас; добывать алмазы алмас табыу ♦ алмаз режут только алмазом алмасты алмас менән ҡырҡалар
АЛМАЗНЫЙ, -ая, -ое 1. алмас ...ы; алмазное месторождение алмас ятҡылығы; 2. алмас; алмазный стеклорез алмас быяла ҡырҡҡыс; алмазное ожерелье бриллиант (гәүһәр) муйынсаҡ
АЛМАЗОДОБЫВАЮЩИЙ, -ая, -ее алмас сығарыу; алмазодобывающая промышленность алмас сығарыу сәнәғәте
АЛМАЗОНОСНЫЙ, -ая, -ое алмаслы; алмазоносный пласт алмаслы ҡатлам
АЛОГИЗМ м алогизм, логикаһыҙлыҡ (логик эҙмә-эҙлелеге булмаган, ҡапма-ҡаршылыҡлы фекер һәм телмәр)
АЛОГИЧЕСКИЙ, -ая, -ое книжн. эҙмә-эҙлек-һеҙ, логикаһыҙ
АЛОГИЧНОСТЬ ж; книжн. эҙмә-эҙлекһеҙ-лек, логикаһыҙлыҡ
АЛОГИЧНЫЙ, -ая, -ое см. алогический
АЛОЙНЫЙ, -ая, -ое алоэ ...ы; алойный сок алой һуты; алойный лист алой япрағы
АЛО-РОЗОВЫЙ, -ая, -ое аллы-гөллө
АЛОЭ с нескл. алой, йөҙйәшәр
АЛТАЙСКИЙ, -ая, -ое алтай, Алтай ...ы; алтайская порода овец алтай тоҡомло һарыҡ; алтайский язык алтай теле; алтайские языки алтай телдәре
АЛТАЙЦЫ мн. алтайҙар, алтай халҡы (Алтай Республикаһының төп халҡы) // ед. алтаец м алтай ир-аты; алтайка ж алтай ҡатын-ҡыҙы
АЛТАРЬ м алтарь, миһрап (1. тәцтормош халыҡтарында ҡорбан сала торган урын 2. сиркәцҙә төп залдың тцре) ♦ возложить (принести) на алтарь отечества (искусства, науки, любви и т.п.) что ватан (сәнғәт, фән, мөхәббәт һ.б.) өсөн ҡорбан итеү
алтЕй м бесәй тырнағы (борсағы), һиҙәп үләне
АЛТЕЙКА ж; разг. бесәй борсағы төнәтмәһе
АЛТЫН м; уст. барнау (боронго Рәсәйҙәге өс тинлек баҡыр аҡса)
АЛФАВИТ м алфавит; арабский алфавит ғәрәп алфавиты; расположить по алфавиту алфавит тәртибендә урынлаштырыу, алфавит буйынса урынлаштырыу
АЛФАВИТНЫЙ, ая, -ое 1. алфавит ...ы; писать в алфавитном порядке алфавит тәртибендә
30