Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. I том. 323 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
ЖЮРИ
жмУрки только мн. һәпәләк, һуҡыр тәкә, күҙ бәйләм; играть в жмурки һәпәләк уйнау
ЖМЫХИ и ЖМЫХИ мн. (ед. жмых м) төпрә (орлоҡтан май һыҡҡандамы ҡалдыҡ); подсолнечный жмых көнбағыш төпрәһе
ЖМЫХОВЫЙ и ЖМЫХОВЫЙ, -ая, -ое төпрә ...ы; жмыховые корма төпрә аҙыҡтар
жнЕйка ж урғыс, урғыс машина
ЖНЕЦ м и ЖНИЦА ж ураҡсы
ЖНИВЬЁ с 1. ҡамыл, ҡаулан (игене алынып, һөрөлмәй ятҡан ер) 2. (стерня) ҡамыл; ржаное жнивьё арыш ҡамылы
жокЕй м жокей (сабышта ҡатнашыусы, ат өҫтөндә йөрөцсе)
ЖОМ м 1. (пресс) һыҡҡыс 2. (свекловичные выжимки) һығынды
ЖОНГЛЁР м жонглёр (цирк артисы)
ЖОНГЛЁРСТВО с 1. жонглёрлыҡ 2. перен. факттарҙы бутау (үҙе теләгәнсә), әүеш-тәүеш килтереү
ЖОНГЛИРОВАТЬ несов. чем 1. жонглёрлыҡ итеү (циркта) 2. см. жонглёрство 2
ЖРАТЬ несов. что и без доп.; прост. ашау, тығыныу
жрЕбий м 1. йәрәбә, шыбаға; бросать жребий йәрәбә һалыу; тянуть жребий йәрәбә тартыу; достаться по жребию йәрәбә менән сығыу 2. перен., трад.-поэт. (участь) яҙмыш, тәҡдир
ЖРЕЦ м и ЖРИЦА ж 1. ҡанбаба, жрец (мәжцсиҙәрҙә ҡорбан салыусы) 2. перен., уст. әһел; жрецы науки и искусства фән һәм сәнғәт әһелдәре
ЖУЖЕЛИЦА ж бызылдауыҡ (төнгө ҡуцыҙ)
ЖУЖЖАТЬ несов. безелдәү, безләү, бызылдау, тызылдау, выжлау, выжлап тороу, гөжләү, гөж килеү, геүләү; жужжат пчёлы бал ҡорттары гөж килә; жужжат пули пулялар выжлап тора; мотор жужжит мотор геүләй
ЖУК м ҡуңыҙ; майский жук май ҡуңыҙы
жУлик м 1. ҡараҡ, бур 2. разг. (мошенник) алдаҡсы, мут, жулик
ЖУЛИКОВАТЫЙ, -ая, -ое алдаша (мутлаша) торған
ЖУЛЬЁ с собир.; разг. ҡараҡтар
ЖУЛЬНИЧАТЬ несов.; разг. алдашыу, мутлашыу
ЖУЛЬНИЧЕСТВО с; разг. алдыҡ эш, мутлыҡ, хәйләләү
ЖУПАН м ҡыҫҡа сәкмән (поляк һәм украиндарҙа ирҙәр кейеме)
ЖУПЕЛ м (нечто, внушающее страх, ужас ) ҡарасҡы
ЖУРАВЛЁНОК м торна балаһы, бала торна
ЖУРАВЛИНЫЙ, -ая, -ое торна ...ы; журавлиный крик торна тауышы; журавлиная
стая торна тубы; журавлиный танец торналар уйнауы
ЖУРАВЛЬ м 1. торна; серый журавль һоро торна; самка журавля инә торна 2. (у колодца ) сиртмә; колодезный журавль сиртмәле ҡоҙоҡ
ЖУРИТЬ несов. кого; разг. орошоу, шелтәләү
ЖУРНАЛ м журнал; ежемесячный журнал ай һайын сыҡҡан журнал; литературный журнал әҙәби журнал; записывать сведения в журнал мәғлүмәттәрҙе журналға яҙып барыу
ЖУРНАЛИСТ м и ЖУРНАЛИСТКА ж журналист; Союз журналистов РБ БР журналистар союзы
ЖУРНАЛИСТИКА ж журналистика; заниматься журналистикой журналистика менән шөғөлләнеү
журнальный, -ая, -ое журнал ...ы; журнальная статья журнал мәҡәләһе
ЖУРЧАНИЕ с см. журчать 1; слышно говорливое журчание ручейков гөрләүектәр сылтырап аҡҡаны ишетелә
ЖУРЧАТЬ несов. 1. селтерәү, сылтырау, шылтырау; в овраге тихо журчал ручей соҡор төбөнән селтерәп кенә шишмә аға 2. перен. аҡрын ғына, мөңгөрләп кенә ишетелеү (тауыш, музыка һ. б.)
жУткий, -ая, -ое 1. (страшный) ҡот осҡос, ҡурҡыныс, дәһшәтле; жуткие картины боя ҡот осҡос һуғыш күренештәре 2. (тягостный) ауыр, күңелһеҙ; произвести жуткое впечатление ауыр тәьҫир итеү, күңелһеҙ тәьҫир ҡалдырыу
ЖУТКО 1. нареч. ҡот осҡос, ҡурҡыныс; он выглядел жутко ул ҡот осҡос ҡиәфәттә ине 2. кому в знач. сказ., безл. ҡурҡыныс, хәүефле; было жутко в темноте ҡараңғыла ҡурҡыныс ине
ЖУТЬ ж; разг. ҡурҡыу, хәүефләнеү (хисе); меня жуть берёт мин ҡурҡам ♦ до жути бик ныҡ; надоесть до жути бик ныҡ йәнгә тейеү
ЖУХЛЫЙ, -ая, -ое 1. (о листьях, траве) ҡыу, ҡыуарған, һарғайып ҡороған; прошлогодняя жухлая трава былтырғы ҡыу үлән; жухлые листья ҡыуарған япраҡтар 2. (о красках ) тоноҡ, тоноҡланған, уңған
жУхнуть несов. 1. (о растениях) һарғайыу, ҡороу, ҡыуарыу; хлеба стали жухнуть на корню иген ултырған көйө һарғая башланы 2. (о красках) тоноҡланыу, төҫө бөтөү, уңыу
ЖЮРИ с нескл., собир. жюри; решение жюри жюри ҡарары; члены жюри жюри ағзалары
323
11*
жмУрки только мн. һәпәләк, һуҡыр тәкә, күҙ бәйләм; играть в жмурки һәпәләк уйнау
ЖМЫХИ и ЖМЫХИ мн. (ед. жмых м) төпрә (орлоҡтан май һыҡҡандамы ҡалдыҡ); подсолнечный жмых көнбағыш төпрәһе
ЖМЫХОВЫЙ и ЖМЫХОВЫЙ, -ая, -ое төпрә ...ы; жмыховые корма төпрә аҙыҡтар
жнЕйка ж урғыс, урғыс машина
ЖНЕЦ м и ЖНИЦА ж ураҡсы
ЖНИВЬЁ с 1. ҡамыл, ҡаулан (игене алынып, һөрөлмәй ятҡан ер) 2. (стерня) ҡамыл; ржаное жнивьё арыш ҡамылы
жокЕй м жокей (сабышта ҡатнашыусы, ат өҫтөндә йөрөцсе)
ЖОМ м 1. (пресс) һыҡҡыс 2. (свекловичные выжимки) һығынды
ЖОНГЛЁР м жонглёр (цирк артисы)
ЖОНГЛЁРСТВО с 1. жонглёрлыҡ 2. перен. факттарҙы бутау (үҙе теләгәнсә), әүеш-тәүеш килтереү
ЖОНГЛИРОВАТЬ несов. чем 1. жонглёрлыҡ итеү (циркта) 2. см. жонглёрство 2
ЖРАТЬ несов. что и без доп.; прост. ашау, тығыныу
жрЕбий м 1. йәрәбә, шыбаға; бросать жребий йәрәбә һалыу; тянуть жребий йәрәбә тартыу; достаться по жребию йәрәбә менән сығыу 2. перен., трад.-поэт. (участь) яҙмыш, тәҡдир
ЖРЕЦ м и ЖРИЦА ж 1. ҡанбаба, жрец (мәжцсиҙәрҙә ҡорбан салыусы) 2. перен., уст. әһел; жрецы науки и искусства фән һәм сәнғәт әһелдәре
ЖУЖЕЛИЦА ж бызылдауыҡ (төнгө ҡуцыҙ)
ЖУЖЖАТЬ несов. безелдәү, безләү, бызылдау, тызылдау, выжлау, выжлап тороу, гөжләү, гөж килеү, геүләү; жужжат пчёлы бал ҡорттары гөж килә; жужжат пули пулялар выжлап тора; мотор жужжит мотор геүләй
ЖУК м ҡуңыҙ; майский жук май ҡуңыҙы
жУлик м 1. ҡараҡ, бур 2. разг. (мошенник) алдаҡсы, мут, жулик
ЖУЛИКОВАТЫЙ, -ая, -ое алдаша (мутлаша) торған
ЖУЛЬЁ с собир.; разг. ҡараҡтар
ЖУЛЬНИЧАТЬ несов.; разг. алдашыу, мутлашыу
ЖУЛЬНИЧЕСТВО с; разг. алдыҡ эш, мутлыҡ, хәйләләү
ЖУПАН м ҡыҫҡа сәкмән (поляк һәм украиндарҙа ирҙәр кейеме)
ЖУПЕЛ м (нечто, внушающее страх, ужас ) ҡарасҡы
ЖУРАВЛЁНОК м торна балаһы, бала торна
ЖУРАВЛИНЫЙ, -ая, -ое торна ...ы; журавлиный крик торна тауышы; журавлиная
стая торна тубы; журавлиный танец торналар уйнауы
ЖУРАВЛЬ м 1. торна; серый журавль һоро торна; самка журавля инә торна 2. (у колодца ) сиртмә; колодезный журавль сиртмәле ҡоҙоҡ
ЖУРИТЬ несов. кого; разг. орошоу, шелтәләү
ЖУРНАЛ м журнал; ежемесячный журнал ай һайын сыҡҡан журнал; литературный журнал әҙәби журнал; записывать сведения в журнал мәғлүмәттәрҙе журналға яҙып барыу
ЖУРНАЛИСТ м и ЖУРНАЛИСТКА ж журналист; Союз журналистов РБ БР журналистар союзы
ЖУРНАЛИСТИКА ж журналистика; заниматься журналистикой журналистика менән шөғөлләнеү
журнальный, -ая, -ое журнал ...ы; журнальная статья журнал мәҡәләһе
ЖУРЧАНИЕ с см. журчать 1; слышно говорливое журчание ручейков гөрләүектәр сылтырап аҡҡаны ишетелә
ЖУРЧАТЬ несов. 1. селтерәү, сылтырау, шылтырау; в овраге тихо журчал ручей соҡор төбөнән селтерәп кенә шишмә аға 2. перен. аҡрын ғына, мөңгөрләп кенә ишетелеү (тауыш, музыка һ. б.)
жУткий, -ая, -ое 1. (страшный) ҡот осҡос, ҡурҡыныс, дәһшәтле; жуткие картины боя ҡот осҡос һуғыш күренештәре 2. (тягостный) ауыр, күңелһеҙ; произвести жуткое впечатление ауыр тәьҫир итеү, күңелһеҙ тәьҫир ҡалдырыу
ЖУТКО 1. нареч. ҡот осҡос, ҡурҡыныс; он выглядел жутко ул ҡот осҡос ҡиәфәттә ине 2. кому в знач. сказ., безл. ҡурҡыныс, хәүефле; было жутко в темноте ҡараңғыла ҡурҡыныс ине
ЖУТЬ ж; разг. ҡурҡыу, хәүефләнеү (хисе); меня жуть берёт мин ҡурҡам ♦ до жути бик ныҡ; надоесть до жути бик ныҡ йәнгә тейеү
ЖУХЛЫЙ, -ая, -ое 1. (о листьях, траве) ҡыу, ҡыуарған, һарғайып ҡороған; прошлогодняя жухлая трава былтырғы ҡыу үлән; жухлые листья ҡыуарған япраҡтар 2. (о красках ) тоноҡ, тоноҡланған, уңған
жУхнуть несов. 1. (о растениях) һарғайыу, ҡороу, ҡыуарыу; хлеба стали жухнуть на корню иген ултырған көйө һарғая башланы 2. (о красках) тоноҡланыу, төҫө бөтөү, уңыу
ЖЮРИ с нескл., собир. жюри; решение жюри жюри ҡарары; члены жюри жюри ағзалары
323
11*