Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. I том. 54 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
Б
Б
Б частица см. бы
БА межд.; разг. бәй, абау, бәрәкәт, атаҡ; ба, как глубоко! атаҡ, ҡайһылай тәрән!; ба, кого я вижу! бәй, кемде күрәм мин!
БАБА I ж 1. уст. крәҫтиән ҡатыны, ауыл ҡатыны 2. прост. (жена) ҡатын, бисә 3. прост. (женщина) ҡатын, ҡатын кеше 4. разг., презр. (о слабом, нерешительном мужчине) бисәкәй 5. разг. (старуха, бабушка) әбей; жили-были дед да баба фольк. борон-борон заманда бер бабай менән әбей йәшәгән, ти ♦ каменная баба ар-хеол. тораташ; снежная баба ҡар бабай
БАБА II ж; спец. свай туҡмағы, свай ҡаҡҡыс; чугунная баба суйын свай туҡмағы
БАБА III ж аҡ күмәс ♦ ромовая баба ромлы күмәс
БАБАХ межд. шарт-шорт, шарт та шорт, гөрҫ
БАБАХАТЬ несов. см. бабахнуть
БАБАХНУТЬ сов.; разг. 1. (издать сильный звук) шарт (гөрҫ) итеп ҡалыу; (атыу) гөрһөлдәү; бабахнуть из пушки пушканан гөрҫ итеп атып ебәреү 2. кого-что (с силой ударить) ныҡ итеп (ҡаты итеп) һуғыу (тондороу, ҡундырыу); бабахнуть по спине кого-нибудь кемдецдер арҡаһына бик ныҡ итеп һуғыу
БАБАХНУТЬСЯ сов.; разг. шап итеп (гөрҫ итеп) барып төшөү
БАБАШКА ж; типогр. бабашка (хәреф йый-ганда буш урындарҙы тултыра торган шаҡмаҡ)
БАБА-ЯГА ж; фольк. убырлы ҡарсыҡ, мәскәй әбей
БАББИТ м; тех. баббит (подшипниктар эсенә ҡойола торган ҡургаш, баҡыр һәм һөрмә иретмәһе )
БАББИТНЫЙ, -ая, -ое баббит ...ы; баббитный завод баббит заводы
БАББИТОВЫЙ, -ая, -ое 1. баббит; баббитовое производство баббит етештереү 2. баббиттан яһалған; баббитовый подшипник баббиттан яһалған подшипник
бАбий, -ья, -ье бисәләр ...ы; бабий платок бисәләр яулығы ♦ бабье лето әбейҙәр сыуағы; бабьи сказки презр. буш һүҙ, уйҙырма
БАБКА I ж 1. (бабушка) ҡартәсәй, өләсәй 2. прост. (старая женщина) әбей, инәй 3. уст. (повивальная бабка) кендек инәһе (әбейе), кендекәй
БАБКА II ж 1. анат. (надкопытный сустав ноги у животных) бәкәл, йәкәл, бәкәл (йәкәл) һөйәге 2. (кость для игры) ашыҡ, йәкәл, өнтәй; играть в бабки ашыҡ уйнау
БАБКА III ж; уст. һоҫлан, шәпкә, ҡырлыҡ; бабка льна етен һоҫланы; ставить снопы в бабки көлтәләрҙе һоҫланға ҡуйыу
БАБКА IV ж ( (название узла некоторых металлорежущих или деревообрабатывающих станков) ҡыҫҡыс
БАБНИК м; разг., презр. йөрөмтәл (аҙғын) ир-ат
БАБНИЧАТЬ несов. 1. прост. йомшаҡлыҡ күрһәтеү 2. прост. йөрөмтәл булыу, бисәләр артынан сабыу 3. уст. кендек инәһе булып йөрөү
БАБОЧКА ж 1. күбәләк; ночные бабочки төнгө күбәләктәр 2. разг., перен. (галстук в виде банта) күбәләк; носить бабочку күбәләк тағыу
БАБУШКА ж 1. (мать отца, матери) ҡартәсәй, өләсәй 2. (старая женщина) әбей, инәй ♦ бабушка (ещё) надвое сказала булыр-булмаҫы билдәһеҙ, икеле-микеле, боҙға яҙған
БАГАЖ м 1. багаж, йөк; ручной багаж ҡул багажы, ҡул йөгө; сдать в багаж багажға тапшырыу; отправить багажом багаж менән ебәреү 2. перен. (запас сведений, знаний) белем, белем байлығы (хазинаһы)
БАГАЖНИК м багажник; багажник велосипеда велосипед багажнигы; положить чемодан в багажник автомобиля сумаҙанды автомобиль ба-гажнигына һалыу
БАГАЖНЫЙ, -ая, -ое багаж ...ы; багажный вагон багаж вагоны; багажная квитанция багаж квитанцияһы
багЕт м багет (кәрниз һәм рамдар яһау өсөн ҡулланылган биҙәкле йәки һырлы, тар йоҡа таҡта)
БАГЕТНЫЙ, -ая, -ое 1. багет ...ы; багетная мастерская багет оҫтаханаһы 2. багет, багеттан яһалған; багетная рама багеттан яһалған рам
БАГЕТОВЫЙ, -ая, -ое см. багетный
БАГОР м багор (оҙон һаплы осло ыргаҡ); рыболовный багор балыҡ тота торған багор; пожарный багор янғын (ут) һүндерә торған багор; зацепить лодку багром кәмәне багор менән эләктереп алыу 2. һә.лдәу (балыҡ тотоу ҡулайламаһы)
БАГОРНЫЙ, -ая, -ое багор ...ы; багорный крюк багор ырғағы
БАГРИТЬ несов. кого-что 1. багор менән сығарыу; багрить лодку из воды кәмәне багор менән һыуҙан сығарыу 2. (ловить рыбу багром) һалдаулау, һалдау (багор) менән балыҡ тотоу
БАГРОВЕТЬ несов. ҡыҙарыу, бурлат ҡыҙыл төҫкә инеү; (о солнце при закате) байрау; (о человеке ) ҡыҙара бүртеү; небо багровеет күк йөҙө ҡыҙара; багроветь от гнева асыуҙан ҡыҙара бүртеү
БАГРОВЫЙ, -ая, -ое сем ҡыҙыл, ҡып-ҡыҙыл, ҡуйы ҡыҙыл; багровое лицо ҡып-ҡыҙыл йөҙ; багровое пламя ҡуйы ҡыҙыл ялҡын
54
Б
Б частица см. бы
БА межд.; разг. бәй, абау, бәрәкәт, атаҡ; ба, как глубоко! атаҡ, ҡайһылай тәрән!; ба, кого я вижу! бәй, кемде күрәм мин!
БАБА I ж 1. уст. крәҫтиән ҡатыны, ауыл ҡатыны 2. прост. (жена) ҡатын, бисә 3. прост. (женщина) ҡатын, ҡатын кеше 4. разг., презр. (о слабом, нерешительном мужчине) бисәкәй 5. разг. (старуха, бабушка) әбей; жили-были дед да баба фольк. борон-борон заманда бер бабай менән әбей йәшәгән, ти ♦ каменная баба ар-хеол. тораташ; снежная баба ҡар бабай
БАБА II ж; спец. свай туҡмағы, свай ҡаҡҡыс; чугунная баба суйын свай туҡмағы
БАБА III ж аҡ күмәс ♦ ромовая баба ромлы күмәс
БАБАХ межд. шарт-шорт, шарт та шорт, гөрҫ
БАБАХАТЬ несов. см. бабахнуть
БАБАХНУТЬ сов.; разг. 1. (издать сильный звук) шарт (гөрҫ) итеп ҡалыу; (атыу) гөрһөлдәү; бабахнуть из пушки пушканан гөрҫ итеп атып ебәреү 2. кого-что (с силой ударить) ныҡ итеп (ҡаты итеп) һуғыу (тондороу, ҡундырыу); бабахнуть по спине кого-нибудь кемдецдер арҡаһына бик ныҡ итеп һуғыу
БАБАХНУТЬСЯ сов.; разг. шап итеп (гөрҫ итеп) барып төшөү
БАБАШКА ж; типогр. бабашка (хәреф йый-ганда буш урындарҙы тултыра торган шаҡмаҡ)
БАБА-ЯГА ж; фольк. убырлы ҡарсыҡ, мәскәй әбей
БАББИТ м; тех. баббит (подшипниктар эсенә ҡойола торган ҡургаш, баҡыр һәм һөрмә иретмәһе )
БАББИТНЫЙ, -ая, -ое баббит ...ы; баббитный завод баббит заводы
БАББИТОВЫЙ, -ая, -ое 1. баббит; баббитовое производство баббит етештереү 2. баббиттан яһалған; баббитовый подшипник баббиттан яһалған подшипник
бАбий, -ья, -ье бисәләр ...ы; бабий платок бисәләр яулығы ♦ бабье лето әбейҙәр сыуағы; бабьи сказки презр. буш һүҙ, уйҙырма
БАБКА I ж 1. (бабушка) ҡартәсәй, өләсәй 2. прост. (старая женщина) әбей, инәй 3. уст. (повивальная бабка) кендек инәһе (әбейе), кендекәй
БАБКА II ж 1. анат. (надкопытный сустав ноги у животных) бәкәл, йәкәл, бәкәл (йәкәл) һөйәге 2. (кость для игры) ашыҡ, йәкәл, өнтәй; играть в бабки ашыҡ уйнау
БАБКА III ж; уст. һоҫлан, шәпкә, ҡырлыҡ; бабка льна етен һоҫланы; ставить снопы в бабки көлтәләрҙе һоҫланға ҡуйыу
БАБКА IV ж ( (название узла некоторых металлорежущих или деревообрабатывающих станков) ҡыҫҡыс
БАБНИК м; разг., презр. йөрөмтәл (аҙғын) ир-ат
БАБНИЧАТЬ несов. 1. прост. йомшаҡлыҡ күрһәтеү 2. прост. йөрөмтәл булыу, бисәләр артынан сабыу 3. уст. кендек инәһе булып йөрөү
БАБОЧКА ж 1. күбәләк; ночные бабочки төнгө күбәләктәр 2. разг., перен. (галстук в виде банта) күбәләк; носить бабочку күбәләк тағыу
БАБУШКА ж 1. (мать отца, матери) ҡартәсәй, өләсәй 2. (старая женщина) әбей, инәй ♦ бабушка (ещё) надвое сказала булыр-булмаҫы билдәһеҙ, икеле-микеле, боҙға яҙған
БАГАЖ м 1. багаж, йөк; ручной багаж ҡул багажы, ҡул йөгө; сдать в багаж багажға тапшырыу; отправить багажом багаж менән ебәреү 2. перен. (запас сведений, знаний) белем, белем байлығы (хазинаһы)
БАГАЖНИК м багажник; багажник велосипеда велосипед багажнигы; положить чемодан в багажник автомобиля сумаҙанды автомобиль ба-гажнигына һалыу
БАГАЖНЫЙ, -ая, -ое багаж ...ы; багажный вагон багаж вагоны; багажная квитанция багаж квитанцияһы
багЕт м багет (кәрниз һәм рамдар яһау өсөн ҡулланылган биҙәкле йәки һырлы, тар йоҡа таҡта)
БАГЕТНЫЙ, -ая, -ое 1. багет ...ы; багетная мастерская багет оҫтаханаһы 2. багет, багеттан яһалған; багетная рама багеттан яһалған рам
БАГЕТОВЫЙ, -ая, -ое см. багетный
БАГОР м багор (оҙон һаплы осло ыргаҡ); рыболовный багор балыҡ тота торған багор; пожарный багор янғын (ут) һүндерә торған багор; зацепить лодку багром кәмәне багор менән эләктереп алыу 2. һә.лдәу (балыҡ тотоу ҡулайламаһы)
БАГОРНЫЙ, -ая, -ое багор ...ы; багорный крюк багор ырғағы
БАГРИТЬ несов. кого-что 1. багор менән сығарыу; багрить лодку из воды кәмәне багор менән һыуҙан сығарыу 2. (ловить рыбу багром) һалдаулау, һалдау (багор) менән балыҡ тотоу
БАГРОВЕТЬ несов. ҡыҙарыу, бурлат ҡыҙыл төҫкә инеү; (о солнце при закате) байрау; (о человеке ) ҡыҙара бүртеү; небо багровеет күк йөҙө ҡыҙара; багроветь от гнева асыуҙан ҡыҙара бүртеү
БАГРОВЫЙ, -ая, -ое сем ҡыҙыл, ҡып-ҡыҙыл, ҡуйы ҡыҙыл; багровое лицо ҡып-ҡыҙыл йөҙ; багровое пламя ҡуйы ҡыҙыл ялҡын
54