Баш
Рус
Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. I том. 576 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
МОЗАИКА
бик тиҙ эшләп була; можно войти инергә ярай ♦ как можно мөмкин тиклем; как можно лучше мөмкин тиклем яҡшыраҡ; как это можно; разве можно былай ярамай бит инде, шулай яраймы ни инде; можно сказать вводн. сл. әйтергә мөмкин
МОЗАИКА ж мозаика (төрлө төҫтәге быяланан , ваҡ таштарҙан һ. б. эшләнгән һцрәт, рәсем йәки нәфис биҙәк)
МОЗАИЧЕСКИЙ, -ая, -ое мозаика ...ы, мозаикалы; мозаическое искусство мозаика сәнғәте
МОЗАИЧНЫЙ, -ая, -ое 1. мозаика ...ы; мозаичная мастерская мозаика оҫтаханаһы 2. мозаикалы; мозаичный столик мозаикалы өҫтәл; мозаичный рисунок мозаикалы рәсем
МОЗГ м 1. мейе; головной мозг баш мейеһе; кровоизлияние в мозг мейегә ҡан һауыу 2. баш, мейе; в эти минуты в его мозгу рождались фантастические идеи был минуттарҙа уның башында фантастик идеялар тыуҙы ♦ костный мозг елек, елек майы; с мозгом (мозгами) кто; прост. аҡылы бар, аҡыллы; до мозга костей башынан аяғына тиклем, сиктән тыш; вправить мозги прост. аҡылға ултыртыу; шевелить мозгами прост. баш ватыу, ныҡлап уйлап ҡарау; мозги набекрень (не на месте) у кого; прост. башы эшләмәй
МОЗГЛЫЙ, -ая, -ое разг. еүеш, ямғырлы; мозглый воздух еүеш һауа
МОЗГОВОЙ, -ая, -ое 1. мейе ...ы; мозговые извилины мейе йыйырсыҡтары; мозговые сосуды мейе тамырҙары 2. елекле; мозговая кость елекле һөйәк 3. перен. аҡыл ...ы; утомиться от мозговой работы аҡыл хеҙмәтенән арыу ♦ мозговой центр етәкселек иткән үҙәк (ҡатмарлы предприятие , учреждение һ. б. эшмәкәрлеге менән)
мозжечОк м; анат. кесе мейе, мейесә
МОЗЖИТЬ несов.; разг. 1. һыҙлау; мозжит нога аяҡ һыҙлай 2. что и без доп., безл. һыҙлау; ногу мозжит аяҡ һыҙлай; мозжит в колене тубыҡ һыҙлай
МОЗОЛИСТЫЙ, -ая, -ое сөйәлле; мозолистые руки сөйәлле ҡулдар
мозОлить несов. сөйәлләндереү; мозолить руки ҡулдарҙы сөйәлләндереү ♦ мозолить глаза кому; прост.: 1) йәнгә тейеү, йөҙәтеп бөтөрөү; 2) һәр ваҡыт күҙ алдында тороп ялҡытып бөтөрөү
МОЗОЛЬ ж сөйәл, һөйәл; сухая мозоль ҡоро сөйәл ♦ наступить на (любимую) мозоль кому; прост. ауыртҡан ергә тейеү
МОЗОЛЬНЫЙ, -ая, -ое сөйәл ...ы; мозольный пластырь сөйәл пластыры
МОИ мн. мест. см. мой
МОЙ м (моя ж, моё с) мест. 1. минең; мой отец минең атайым; моя рука (минең) ҡулым; моё лицо (минең) йөҙөм 2. в знач. сущ. моё с;
576
разг. минеке; это моё был минеке 3. в знач. сущ. мои мн.; разг. минекеләр; моих нет дома минекеләр өйҙә юҡ ♦ это не по моей части был минең эшем түгел, быға минең ҡағылышым юҡ; с моё минең ҡәҙәр; поживите-ка с моё минең ҡәҙәр йәшәгеҙ әле; боже мой! йә алла!
МОЙКА ж 1. см. мыть; мойка посуды һауыт-һаба йыуыу 2. (машина) йыуыу машинаһы; мойка для шерсти йөн йыуыу машинаһы
МОЙЩИК м йыуыусы; мойщик машин машина йыуыусы
МОКАСИНЫ мн. (ед. мокасин м) мокасин (аяҡ кейеме)
мОкко с нескл. 1. мокко (ҡәһцәнец ҡиммәтле төрө); пить мокко мокко эсеү 2. в знач. прил. мокко ...ы; кофе мокко мокко ҡәһүәһе
МОКНУТЬ несов. 1. сыланыу, һыуланыу, еүешләнеү; мокнуть под дождём ямғырға сыланыу 2. (о ране, лишаях и т.п.) сейләнеп эренләү; рана мокнет йәрәхәт сейләнеп эренләй
мокрЕц м; вет. иҙелмә, бысылғы
МОКРИЦА ж ҡырҡаяҡ (бөжәк)
МОКРОТА ж; мед. ҡаҡырыҡ
МОКРОТА ж; разг. еүешлек, дым, дымлылыҡ; дождь только увеличивал сырость и мокроту ямғыр дым менән еүешлекте арттырҙы ғына мокрый, -ая, -ое еүеш, епшек; мокрая одежда еүеш кейем; мокрые руки еүеш ҡулдар; мокрый снег епшек ҡар; погода стоит мокрая көндәр епшек ♦ глаза на мокром месте иларға ғына тора; мокрая курица ебегән мәхлүк, булдыҡһыҙ (кеше)
МОКША ж собир. муҡшылар
МОКШАНЕ мн. муҡшылар, муҡшы халҡы // ед. мокшанин м муҡшы ир-аты; мокшанка ж муҡшы ҡатын-ҡыҙы
мокшанский, -ая, -ое муҡшы ...ы; мокшанский язык муҡшы теле
МОЛ I м; мор. мол (порттарҙа карапты тулҡындан һаҡлауга хеҙмәт иткән ҡоролма)
МОЛ II частица; прост. тигән бул(ыу), тип әйт(еү), имеш, йәнәһе; ты, мол, сам виноват имеш, һин үҙең ғәйепле
МОЛВА ж хәбәр, һүҙ, имеш-мимеш; людская молва халыҡ араһында йөрөгән һүҙ
МОЛДАВАНЕ мн. молдавандар, молдаван халҡы // ед. молдаванин м молдаван ир-аты; молдаванка ж молдаван ҡатын-ҡыҙы
МОЛДАВАНСКИЙ и МОЛДАВСКИЙ, -ая, -ое молдаван(дар) ...ы, Молдавия ...ы; молдаванские танцы молдаван бейеүҙәре; молдавские песни молдаван йырҙары; молдавский язык молдаван теле
молЕбен м ғибәҙәт; служить молебен ғибәҙәт ҡылыу
МОЛЕВОЙ: молевой сплав спец. ҡыуғын
МОЛЕКУЛА ж молекула
бик тиҙ эшләп була; можно войти инергә ярай ♦ как можно мөмкин тиклем; как можно лучше мөмкин тиклем яҡшыраҡ; как это можно; разве можно былай ярамай бит инде, шулай яраймы ни инде; можно сказать вводн. сл. әйтергә мөмкин
МОЗАИКА ж мозаика (төрлө төҫтәге быяланан , ваҡ таштарҙан һ. б. эшләнгән һцрәт, рәсем йәки нәфис биҙәк)
МОЗАИЧЕСКИЙ, -ая, -ое мозаика ...ы, мозаикалы; мозаическое искусство мозаика сәнғәте
МОЗАИЧНЫЙ, -ая, -ое 1. мозаика ...ы; мозаичная мастерская мозаика оҫтаханаһы 2. мозаикалы; мозаичный столик мозаикалы өҫтәл; мозаичный рисунок мозаикалы рәсем
МОЗГ м 1. мейе; головной мозг баш мейеһе; кровоизлияние в мозг мейегә ҡан һауыу 2. баш, мейе; в эти минуты в его мозгу рождались фантастические идеи был минуттарҙа уның башында фантастик идеялар тыуҙы ♦ костный мозг елек, елек майы; с мозгом (мозгами) кто; прост. аҡылы бар, аҡыллы; до мозга костей башынан аяғына тиклем, сиктән тыш; вправить мозги прост. аҡылға ултыртыу; шевелить мозгами прост. баш ватыу, ныҡлап уйлап ҡарау; мозги набекрень (не на месте) у кого; прост. башы эшләмәй
МОЗГЛЫЙ, -ая, -ое разг. еүеш, ямғырлы; мозглый воздух еүеш һауа
МОЗГОВОЙ, -ая, -ое 1. мейе ...ы; мозговые извилины мейе йыйырсыҡтары; мозговые сосуды мейе тамырҙары 2. елекле; мозговая кость елекле һөйәк 3. перен. аҡыл ...ы; утомиться от мозговой работы аҡыл хеҙмәтенән арыу ♦ мозговой центр етәкселек иткән үҙәк (ҡатмарлы предприятие , учреждение һ. б. эшмәкәрлеге менән)
мозжечОк м; анат. кесе мейе, мейесә
МОЗЖИТЬ несов.; разг. 1. һыҙлау; мозжит нога аяҡ һыҙлай 2. что и без доп., безл. һыҙлау; ногу мозжит аяҡ һыҙлай; мозжит в колене тубыҡ һыҙлай
МОЗОЛИСТЫЙ, -ая, -ое сөйәлле; мозолистые руки сөйәлле ҡулдар
мозОлить несов. сөйәлләндереү; мозолить руки ҡулдарҙы сөйәлләндереү ♦ мозолить глаза кому; прост.: 1) йәнгә тейеү, йөҙәтеп бөтөрөү; 2) һәр ваҡыт күҙ алдында тороп ялҡытып бөтөрөү
МОЗОЛЬ ж сөйәл, һөйәл; сухая мозоль ҡоро сөйәл ♦ наступить на (любимую) мозоль кому; прост. ауыртҡан ергә тейеү
МОЗОЛЬНЫЙ, -ая, -ое сөйәл ...ы; мозольный пластырь сөйәл пластыры
МОИ мн. мест. см. мой
МОЙ м (моя ж, моё с) мест. 1. минең; мой отец минең атайым; моя рука (минең) ҡулым; моё лицо (минең) йөҙөм 2. в знач. сущ. моё с;
576
разг. минеке; это моё был минеке 3. в знач. сущ. мои мн.; разг. минекеләр; моих нет дома минекеләр өйҙә юҡ ♦ это не по моей части был минең эшем түгел, быға минең ҡағылышым юҡ; с моё минең ҡәҙәр; поживите-ка с моё минең ҡәҙәр йәшәгеҙ әле; боже мой! йә алла!
МОЙКА ж 1. см. мыть; мойка посуды һауыт-һаба йыуыу 2. (машина) йыуыу машинаһы; мойка для шерсти йөн йыуыу машинаһы
МОЙЩИК м йыуыусы; мойщик машин машина йыуыусы
МОКАСИНЫ мн. (ед. мокасин м) мокасин (аяҡ кейеме)
мОкко с нескл. 1. мокко (ҡәһцәнец ҡиммәтле төрө); пить мокко мокко эсеү 2. в знач. прил. мокко ...ы; кофе мокко мокко ҡәһүәһе
МОКНУТЬ несов. 1. сыланыу, һыуланыу, еүешләнеү; мокнуть под дождём ямғырға сыланыу 2. (о ране, лишаях и т.п.) сейләнеп эренләү; рана мокнет йәрәхәт сейләнеп эренләй
мокрЕц м; вет. иҙелмә, бысылғы
МОКРИЦА ж ҡырҡаяҡ (бөжәк)
МОКРОТА ж; мед. ҡаҡырыҡ
МОКРОТА ж; разг. еүешлек, дым, дымлылыҡ; дождь только увеличивал сырость и мокроту ямғыр дым менән еүешлекте арттырҙы ғына мокрый, -ая, -ое еүеш, епшек; мокрая одежда еүеш кейем; мокрые руки еүеш ҡулдар; мокрый снег епшек ҡар; погода стоит мокрая көндәр епшек ♦ глаза на мокром месте иларға ғына тора; мокрая курица ебегән мәхлүк, булдыҡһыҙ (кеше)
МОКША ж собир. муҡшылар
МОКШАНЕ мн. муҡшылар, муҡшы халҡы // ед. мокшанин м муҡшы ир-аты; мокшанка ж муҡшы ҡатын-ҡыҙы
мокшанский, -ая, -ое муҡшы ...ы; мокшанский язык муҡшы теле
МОЛ I м; мор. мол (порттарҙа карапты тулҡындан һаҡлауга хеҙмәт иткән ҡоролма)
МОЛ II частица; прост. тигән бул(ыу), тип әйт(еү), имеш, йәнәһе; ты, мол, сам виноват имеш, һин үҙең ғәйепле
МОЛВА ж хәбәр, һүҙ, имеш-мимеш; людская молва халыҡ араһында йөрөгән һүҙ
МОЛДАВАНЕ мн. молдавандар, молдаван халҡы // ед. молдаванин м молдаван ир-аты; молдаванка ж молдаван ҡатын-ҡыҙы
МОЛДАВАНСКИЙ и МОЛДАВСКИЙ, -ая, -ое молдаван(дар) ...ы, Молдавия ...ы; молдаванские танцы молдаван бейеүҙәре; молдавские песни молдаван йырҙары; молдавский язык молдаван теле
молЕбен м ғибәҙәт; служить молебен ғибәҙәт ҡылыу
МОЛЕВОЙ: молевой сплав спец. ҡыуғын
МОЛЕКУЛА ж молекула