Баш
Рус
Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. I том. 592 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
МЯМЛИТЬ
шартҡыс; мялка для глины балсыҡ иҙгес; мялка для кож тире йомшартҡыс
МЯМЛИТЬ несов.; разг. 1. (невнятно говорить ) ыҡ-мыҡ килеп һөйләү, мығырлау; мямлить от волнения тулҡынланыуҙан ыҡ-мыҡ килеп һөйләү 2. (нерешительно действовать ) ҡыйыуһыҙ ҡыймылдау, мәмәйләнеү, мыштырлау
МЯМЛЯ м и ж; прост. мәмәй (ауыҙ); он же мямля ул торғаны бер мәмәй
МЯСИСТЫЙ, -ая, -ое итләс; мясИстая рыба итләс балыҡ; мясИстое тело итләс кәүҙә; мясИстые губы итләс ирендәр; мясИстые вИшни итләс сейәләр
МЯСНИК м ит һатыусы, итсе
МЯСНОЙ, -ая, -ое 1. ит ...ы; мясной запах ит еҫе 2. итле; мясной пирог итле бәлеш; мясной суп итле аш 3. һуғым ...ы; мясной скот һуғым малы 4. в знач. сущ. мясное с ит, итле ашамлыҡтар; не употреблять мясное ит ашамаҫҡа
мЯсо с ит; курИное мясо тауыҡ ите; варёное мясо бешкән ит; жареное мясо ҡыҙҙырылған ит; вяленое мясо ҡаҡлаған ит ♦ с мясом вырвать (оторвать) что ите менән йолҡоп алыу (төймәне, ҡаптырманы һ. б.)
МЯСОЗАГОТОВИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое ит әҙерләү ...ы; мясозаготовительные организации ит әҙерләү ойошмалары
МЯСОКОМБИНАТ м ит комбинаты
МЯСОПОСТАВКИ мн. (ед. мясопоставка ж ) ит тапшырыу
МЯСОРУБКА ж ит үткәргес; пропустить мясо через мясорубку ит үткәргестән ит үткәреү
МЯТА ж бөтнөк; мята растёт по сырым местам бөтнөк еүеш урындарҙа үҫә; напоить больного мятой ауырыуға бөтнөк эсереү
мятЕж м фетнә; подавить мятеж фетнәне баҫыу
МЯТЕЖНИК м фетнәсе
мятежный, -ая, -ое 1. фетнәсе ...ы; мятежные отряды фетнәселәр отряды 2. трад.-поэт . тынғыһыҙ; мятежные годы тынғыһыҙ йылдар; мятежная душа тынғыһыҙ күңел
МЯТЛИК м бажат; мятлик — хозяин луга бажат — болон хужаһы
мЯтный, -ая, -ое 1. бөтнөк ...ы; мятный запах бөтнөк еҫе; мятное масло бөтнөк майы 2. бөтнөклө; мятные капли бөтнөклө дарыу; мятный пряник бөтнөклө перәник
мЯтый, -ая, -ое 1. прич. от мять 2. прил. иҙелгән; мятый картофель иҙелгән картуф; мятая ягода иҙелгән еләк 3. прил. (об одежде) таушалған, ойпаланған, төҫө ҡасҡан; мятое платье таушалған күлдәк 4. прил.; перен., разг. (утомлённый, изнурённый) таушалған, йонсоған, йонсоу; мятое от бессонницы лицо йоҡоһоҙлоҡтан йонсоған йөҙ
МЯТЬ несов. 1. что баҫыу, иҙеү; мять глину балсыҡ иҙеү 2. что (одежду) таушалдырыу, ой-палау; мять костюм костюмды таушалдырыу 3. что; спец. талҡыу, йомшартыу; мять лён етен талҡыу; мять кожу тире йомшартыу 4. кого-что; разг. (тискать, жать) ҡыҫыу, ҡыҫҡылау
МЯТЬСЯ несов. 1. ойпаланыу, таушалыу, бөтәрләнеү; шляпа мнётся эшләпә таушала 2. перен ., разг. (смущаться) тартынып (ҡыйыуһыҙланып, икеләнеп) тороу; мяться у порога от смущения оялыуҙан ишек төбөндә тартынып (икеләнеп) тороу 3. страд. от мять
МЯУКАНЬЕ с мыяулау, мыйылдау; мяуканье кошки бесәй мыяулауы
МЯУКАТЬ несов. мыяулау, мыяу-мыяу килеү, мыйылдау; по ночам мяукают рыси төндәрен һеләүһендәр мыяулай
МЯЧ м туп; футбольный мяч футбол тубы; играть в мяч туп уйнау
Н
НА I предлог 1. с вин. п. (при обозначении предмета, на поверхность или внешнюю сторону которого направлено действие, движение с целью расположения, размещения кого - чего -л. на нём) -ға/-гә, өҫтөнә, башына; положить книгу на стол китапты өҫтәлгә ҡуйыу; влезть на дерево ағасҡа менеү; надеть на ребёнка пальто балаға пальто кейҙереү
2. с вин. п. (при обозначении лиц, организаций , на которые ложится ответственность, работа и т. п., за которыми что - л. закрепляется ) -ға/-гә, өҫтөнә, исеменә; свалИть вину на дру
гого ғәйепте башҡа берәүгә ауҙарыу; переписать дом на сына өйҙө улы исеменә күсереп яҙҙырыу
3. с вин. п. (при обозначении места, на которое направлено действие) -ға/-гә; вернуться на родину тыуған илгә ҡайтыу; пойтИ на завод заводҡа эшкә барыу
4. с вин. п. (в значении “ по направлению к ”, “в сторону”) -ға/-гә табан, ҡарай, яҡҡа; идти на голос тауыш ишетелгән яҡҡа барыу; двигаться на восток көнсығышҡа табан хәрәкәт итеү; дверь на улицу ишек урамға табан
5. с вин. п. (при обозначении лица, предмета и т. п., с которыми соприкасаются, сталкива-
592
шартҡыс; мялка для глины балсыҡ иҙгес; мялка для кож тире йомшартҡыс
МЯМЛИТЬ несов.; разг. 1. (невнятно говорить ) ыҡ-мыҡ килеп һөйләү, мығырлау; мямлить от волнения тулҡынланыуҙан ыҡ-мыҡ килеп һөйләү 2. (нерешительно действовать ) ҡыйыуһыҙ ҡыймылдау, мәмәйләнеү, мыштырлау
МЯМЛЯ м и ж; прост. мәмәй (ауыҙ); он же мямля ул торғаны бер мәмәй
МЯСИСТЫЙ, -ая, -ое итләс; мясИстая рыба итләс балыҡ; мясИстое тело итләс кәүҙә; мясИстые губы итләс ирендәр; мясИстые вИшни итләс сейәләр
МЯСНИК м ит һатыусы, итсе
МЯСНОЙ, -ая, -ое 1. ит ...ы; мясной запах ит еҫе 2. итле; мясной пирог итле бәлеш; мясной суп итле аш 3. һуғым ...ы; мясной скот һуғым малы 4. в знач. сущ. мясное с ит, итле ашамлыҡтар; не употреблять мясное ит ашамаҫҡа
мЯсо с ит; курИное мясо тауыҡ ите; варёное мясо бешкән ит; жареное мясо ҡыҙҙырылған ит; вяленое мясо ҡаҡлаған ит ♦ с мясом вырвать (оторвать) что ите менән йолҡоп алыу (төймәне, ҡаптырманы һ. б.)
МЯСОЗАГОТОВИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое ит әҙерләү ...ы; мясозаготовительные организации ит әҙерләү ойошмалары
МЯСОКОМБИНАТ м ит комбинаты
МЯСОПОСТАВКИ мн. (ед. мясопоставка ж ) ит тапшырыу
МЯСОРУБКА ж ит үткәргес; пропустить мясо через мясорубку ит үткәргестән ит үткәреү
МЯТА ж бөтнөк; мята растёт по сырым местам бөтнөк еүеш урындарҙа үҫә; напоить больного мятой ауырыуға бөтнөк эсереү
мятЕж м фетнә; подавить мятеж фетнәне баҫыу
МЯТЕЖНИК м фетнәсе
мятежный, -ая, -ое 1. фетнәсе ...ы; мятежные отряды фетнәселәр отряды 2. трад.-поэт . тынғыһыҙ; мятежные годы тынғыһыҙ йылдар; мятежная душа тынғыһыҙ күңел
МЯТЛИК м бажат; мятлик — хозяин луга бажат — болон хужаһы
мЯтный, -ая, -ое 1. бөтнөк ...ы; мятный запах бөтнөк еҫе; мятное масло бөтнөк майы 2. бөтнөклө; мятные капли бөтнөклө дарыу; мятный пряник бөтнөклө перәник
мЯтый, -ая, -ое 1. прич. от мять 2. прил. иҙелгән; мятый картофель иҙелгән картуф; мятая ягода иҙелгән еләк 3. прил. (об одежде) таушалған, ойпаланған, төҫө ҡасҡан; мятое платье таушалған күлдәк 4. прил.; перен., разг. (утомлённый, изнурённый) таушалған, йонсоған, йонсоу; мятое от бессонницы лицо йоҡоһоҙлоҡтан йонсоған йөҙ
МЯТЬ несов. 1. что баҫыу, иҙеү; мять глину балсыҡ иҙеү 2. что (одежду) таушалдырыу, ой-палау; мять костюм костюмды таушалдырыу 3. что; спец. талҡыу, йомшартыу; мять лён етен талҡыу; мять кожу тире йомшартыу 4. кого-что; разг. (тискать, жать) ҡыҫыу, ҡыҫҡылау
МЯТЬСЯ несов. 1. ойпаланыу, таушалыу, бөтәрләнеү; шляпа мнётся эшләпә таушала 2. перен ., разг. (смущаться) тартынып (ҡыйыуһыҙланып, икеләнеп) тороу; мяться у порога от смущения оялыуҙан ишек төбөндә тартынып (икеләнеп) тороу 3. страд. от мять
МЯУКАНЬЕ с мыяулау, мыйылдау; мяуканье кошки бесәй мыяулауы
МЯУКАТЬ несов. мыяулау, мыяу-мыяу килеү, мыйылдау; по ночам мяукают рыси төндәрен һеләүһендәр мыяулай
МЯЧ м туп; футбольный мяч футбол тубы; играть в мяч туп уйнау
Н
НА I предлог 1. с вин. п. (при обозначении предмета, на поверхность или внешнюю сторону которого направлено действие, движение с целью расположения, размещения кого - чего -л. на нём) -ға/-гә, өҫтөнә, башына; положить книгу на стол китапты өҫтәлгә ҡуйыу; влезть на дерево ағасҡа менеү; надеть на ребёнка пальто балаға пальто кейҙереү
2. с вин. п. (при обозначении лиц, организаций , на которые ложится ответственность, работа и т. п., за которыми что - л. закрепляется ) -ға/-гә, өҫтөнә, исеменә; свалИть вину на дру
гого ғәйепте башҡа берәүгә ауҙарыу; переписать дом на сына өйҙө улы исеменә күсереп яҙҙырыу
3. с вин. п. (при обозначении места, на которое направлено действие) -ға/-гә; вернуться на родину тыуған илгә ҡайтыу; пойтИ на завод заводҡа эшкә барыу
4. с вин. п. (в значении “ по направлению к ”, “в сторону”) -ға/-гә табан, ҡарай, яҡҡа; идти на голос тауыш ишетелгән яҡҡа барыу; двигаться на восток көнсығышҡа табан хәрәкәт итеү; дверь на улицу ишек урамға табан
5. с вин. п. (при обозначении лица, предмета и т. п., с которыми соприкасаются, сталкива-
592