Баш
Рус
Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. I том. 599 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
НАВОРАЧИВАТЬСЯ
НАВИЛЬНИК м 1. киң йәпле ҙур һәнәк 2. бер һәнәк (бесән, һалам һ.б.); навильник сена бер һәнәк бесән
НАВИНТИТЬ сов. что бороу, бороп ҡуйыу (индереү, кейҙереү); навинтить гайку гайканы бороп ҡуйыу
НАВИНТИТЬСЯ сов. бороп ҡуйылыу (кейҙерелеү, индерелеү); гайка навинтилась легко гайка еңел генә бороп ҡуйылды
НАВИНЧИВАТЬ несов. см. навинтить
НАВИНЧИВАТЬСЯ несов. 1. см. навинтиться 2. страд. от навинчивать
НАВИРАТЬ несов. см. наврать
НАВИРАТЬСЯ несов. страд. от навирать
НАВИСАТЬ несов. см. нависнуть
НАВИСЛЫЙ, -ая, -ое разг. һалынҡы, һалынып торған; навислые брови һалынҡы ҡаш
НАВИСНУТЬ сов. 1. на что һалынып төшөү (тороу), аҫылынып тороу (төшөү), йәбешеү, йәбешеп тороу; волосы нависли на лоб сәстәр маңлайға һалынып төшкән; на ресницы нависла снежинка керпектәргә ҡар бөртөгө йәбешкән 2. над кем - чем; перен. килеп тыуыу, килеп баҫыу; над путниками нависла опасность юлсылар алдында ҡурҡыныс килеп тыуҙы
НАВИСШИЙ, -ая, -ее 1. прич. от нависнуть; нависшая опасность килеп тыуған хәүеф 2. прил. һалынҡы, һалынып төшкән; нависший берег һалынҡы яр
НАВИТЬ сов. что, чего 1. сырмау, урау, сырмап (урап) ҡуйыу; навить ниток еп урау 2. ишеү, үреү, ишеп (үреп) ҡуйыу (бер ни тиклем ); навить канатов арҡандар ишеп ҡуйыу
НАВИТЬСЯ сов. уралыу, сырмалыу; нитки неровно навились на катушку еп кәтүккә тигеҙ уралмаған
НАВЛЕКАТЬ несов. см. навлечь
НАВЛЕЧЬ сов. что тыуҙырыу, килтереү, сығарыу; навлечь беду бәлә килтереү; навлечь на себя подозрение үҙеңә ҡарата шик тыуҙырыу
НАВОДИТЬ несов. см. навести
НАВОДИТЬСЯ несов. страд. от наводить
НАВОДКА ж см. навести 3 — 5; наводка моста күпер һалыу; наводка орудий туптарҙы төҙәү
НАВОДНЕНИЕ с 1. һыу баҫыу; борьба с наводнением һыу баҫыуға ҡаршы көрәш 2. см. наводнить 2 — наводнЯть; наводнение рынка товарами баҙарҙы тауар менән тултырыу
НАВОДНИТЬ сов. что 1. һыу баҫыу; весной наводнило низины яҙын уйпат ерҙәрҙе һыу баҫты 2. кем - чем; перен. күмеү, тултырыу, килтереп тултырыу; наводнить рынок овощами йәшелсә менән баҙарҙы тултырыу 3. тулыу, баҫыу; туристы наводнили город ҡалаға туристар килеп тулған
НАВОДНИТЬСЯ сов. кем - чем; перен. тулыу; площадь наводнилась всадниками майҙан һыбайлылар менән тулған
НАВОДНОЙ: наводной мост һүтелмәле күпер (ваҡытлыса файҙаланыу өсөн төҙөлгән)
наводнЯть несов. см. наводнить
НАВОДНЯТЬСЯ несов. 1. см. наводниться 2. страд. от наводнять
НАВОДЧИК м 1. (боец) төҙәүсе, тоҫҡаусы, күҙәтеүсе (яугир) 2. (рабочий) төҙөүсе, һалыусы, көмөш йүгертеүсе (ялатыусы); наводчик зеркал көҙгөгә көмөш йүгертеүсе; наводчик мостов күпер төҙөүсе 3. (вор) йүнәлтеүсе, тоҫҡаусы; наводчик у воровской шайки ҡараҡтар шайкаһын йүнәлтеүсе
НАВОДЧИЦА ж см. наводчик 2, 3
НАВОДЯЩИЙ, -ая, -ее 1. прич. от наводить 2. прил. ярҙамсы; наводящий вопрос ярҙамсы һорау
НАВОЕВАТЬСЯ сов.; разг. күп (етерлек) һуғышыу, һуғышып арыу (туйыу), арығансы һуғышыу
НАВОЗ м тиҙәк, тиреҫ; удобрять навозом тиҙәк менән ашлау, тиреҫләү
НАВОЗИТЬ несов. что тиреҫләү, тиҙәкләү, ашлау; навозить землю ерҙе ашлау
НАВОЗИТЬ I несов. см. навезти
НАВОЗИТЬ II сов. что, кого - чего ташып алыу (ҡуйыу); навозить сена бесән ташып ҡуйыу
НАВОЗИТЬСЯ несов. страд. от навозить
НАВОЗИТЬСЯ сов.; разг. туйғансы (арығансы) маташыу (булашыу); навозиться с хлопотливым делом мәшәҡәтле эш менән арығансы булышыу
НАВОЗНИК м тиреҫ ҡуңыҙы
НАВОЗНЫЙ, -ая, -ое тиреҫ ...ы, ти-реҫләнгән; навозная куча тиреҫ өйөмө; навозные вилы тиреҫ һәнәге; навозное поле тиреҫләнгән баҫыу; навозный жук тиреҫ ҡуңыҙы; навозные мухи тиреҫ себендәре
НАВОЙ м; текст. шөйтө (киндер һуҡҡандамы буйлыҡ); ткацкий навой туҡыу шөйтөһө
НАВОЛНОВАТЬСЯ сов.; разг. (ныҡ) тулҡынланыу, борсолоу, тынысһыҙланыу; наволноваться перед экзаменами имтихан алдынан ныҡ тулҡынланыу
НАВОЛОЧКА и уст. НАВОЛОКА ж (верхняя ) яҫтыҡ (мендәр) тышы; (нижняя) кәпрән
нАволочный, -ая, -ое яҫтыҡ (мендәр) тышлығы; наволочные пуговицы яҫтыҡ тышлығына төймәләр
НАВОРАЖИВАТЬ несов. см. наворожить
НАВОРАЧИВАТЬ несов. 1. см. наворотить 2. разг. (наматывать) урау, сырмау; наворачивать на удилище леску ҡармаҡ сыбығына ҡармаҡ ебен урау
НАВОРАЧИВАТЬСЯ несов. 1. разг. (накручиваться ) уралыу, сырмалыу; на шпульку наворачивались нитки сүрегә еп сырмалды 2. страд. от наворачивать
599
НАВИЛЬНИК м 1. киң йәпле ҙур һәнәк 2. бер һәнәк (бесән, һалам һ.б.); навильник сена бер һәнәк бесән
НАВИНТИТЬ сов. что бороу, бороп ҡуйыу (индереү, кейҙереү); навинтить гайку гайканы бороп ҡуйыу
НАВИНТИТЬСЯ сов. бороп ҡуйылыу (кейҙерелеү, индерелеү); гайка навинтилась легко гайка еңел генә бороп ҡуйылды
НАВИНЧИВАТЬ несов. см. навинтить
НАВИНЧИВАТЬСЯ несов. 1. см. навинтиться 2. страд. от навинчивать
НАВИРАТЬ несов. см. наврать
НАВИРАТЬСЯ несов. страд. от навирать
НАВИСАТЬ несов. см. нависнуть
НАВИСЛЫЙ, -ая, -ое разг. һалынҡы, һалынып торған; навислые брови һалынҡы ҡаш
НАВИСНУТЬ сов. 1. на что һалынып төшөү (тороу), аҫылынып тороу (төшөү), йәбешеү, йәбешеп тороу; волосы нависли на лоб сәстәр маңлайға һалынып төшкән; на ресницы нависла снежинка керпектәргә ҡар бөртөгө йәбешкән 2. над кем - чем; перен. килеп тыуыу, килеп баҫыу; над путниками нависла опасность юлсылар алдында ҡурҡыныс килеп тыуҙы
НАВИСШИЙ, -ая, -ее 1. прич. от нависнуть; нависшая опасность килеп тыуған хәүеф 2. прил. һалынҡы, һалынып төшкән; нависший берег һалынҡы яр
НАВИТЬ сов. что, чего 1. сырмау, урау, сырмап (урап) ҡуйыу; навить ниток еп урау 2. ишеү, үреү, ишеп (үреп) ҡуйыу (бер ни тиклем ); навить канатов арҡандар ишеп ҡуйыу
НАВИТЬСЯ сов. уралыу, сырмалыу; нитки неровно навились на катушку еп кәтүккә тигеҙ уралмаған
НАВЛЕКАТЬ несов. см. навлечь
НАВЛЕЧЬ сов. что тыуҙырыу, килтереү, сығарыу; навлечь беду бәлә килтереү; навлечь на себя подозрение үҙеңә ҡарата шик тыуҙырыу
НАВОДИТЬ несов. см. навести
НАВОДИТЬСЯ несов. страд. от наводить
НАВОДКА ж см. навести 3 — 5; наводка моста күпер һалыу; наводка орудий туптарҙы төҙәү
НАВОДНЕНИЕ с 1. һыу баҫыу; борьба с наводнением һыу баҫыуға ҡаршы көрәш 2. см. наводнить 2 — наводнЯть; наводнение рынка товарами баҙарҙы тауар менән тултырыу
НАВОДНИТЬ сов. что 1. һыу баҫыу; весной наводнило низины яҙын уйпат ерҙәрҙе һыу баҫты 2. кем - чем; перен. күмеү, тултырыу, килтереп тултырыу; наводнить рынок овощами йәшелсә менән баҙарҙы тултырыу 3. тулыу, баҫыу; туристы наводнили город ҡалаға туристар килеп тулған
НАВОДНИТЬСЯ сов. кем - чем; перен. тулыу; площадь наводнилась всадниками майҙан һыбайлылар менән тулған
НАВОДНОЙ: наводной мост һүтелмәле күпер (ваҡытлыса файҙаланыу өсөн төҙөлгән)
наводнЯть несов. см. наводнить
НАВОДНЯТЬСЯ несов. 1. см. наводниться 2. страд. от наводнять
НАВОДЧИК м 1. (боец) төҙәүсе, тоҫҡаусы, күҙәтеүсе (яугир) 2. (рабочий) төҙөүсе, һалыусы, көмөш йүгертеүсе (ялатыусы); наводчик зеркал көҙгөгә көмөш йүгертеүсе; наводчик мостов күпер төҙөүсе 3. (вор) йүнәлтеүсе, тоҫҡаусы; наводчик у воровской шайки ҡараҡтар шайкаһын йүнәлтеүсе
НАВОДЧИЦА ж см. наводчик 2, 3
НАВОДЯЩИЙ, -ая, -ее 1. прич. от наводить 2. прил. ярҙамсы; наводящий вопрос ярҙамсы һорау
НАВОЕВАТЬСЯ сов.; разг. күп (етерлек) һуғышыу, һуғышып арыу (туйыу), арығансы һуғышыу
НАВОЗ м тиҙәк, тиреҫ; удобрять навозом тиҙәк менән ашлау, тиреҫләү
НАВОЗИТЬ несов. что тиреҫләү, тиҙәкләү, ашлау; навозить землю ерҙе ашлау
НАВОЗИТЬ I несов. см. навезти
НАВОЗИТЬ II сов. что, кого - чего ташып алыу (ҡуйыу); навозить сена бесән ташып ҡуйыу
НАВОЗИТЬСЯ несов. страд. от навозить
НАВОЗИТЬСЯ сов.; разг. туйғансы (арығансы) маташыу (булашыу); навозиться с хлопотливым делом мәшәҡәтле эш менән арығансы булышыу
НАВОЗНИК м тиреҫ ҡуңыҙы
НАВОЗНЫЙ, -ая, -ое тиреҫ ...ы, ти-реҫләнгән; навозная куча тиреҫ өйөмө; навозные вилы тиреҫ һәнәге; навозное поле тиреҫләнгән баҫыу; навозный жук тиреҫ ҡуңыҙы; навозные мухи тиреҫ себендәре
НАВОЙ м; текст. шөйтө (киндер һуҡҡандамы буйлыҡ); ткацкий навой туҡыу шөйтөһө
НАВОЛНОВАТЬСЯ сов.; разг. (ныҡ) тулҡынланыу, борсолоу, тынысһыҙланыу; наволноваться перед экзаменами имтихан алдынан ныҡ тулҡынланыу
НАВОЛОЧКА и уст. НАВОЛОКА ж (верхняя ) яҫтыҡ (мендәр) тышы; (нижняя) кәпрән
нАволочный, -ая, -ое яҫтыҡ (мендәр) тышлығы; наволочные пуговицы яҫтыҡ тышлығына төймәләр
НАВОРАЖИВАТЬ несов. см. наворожить
НАВОРАЧИВАТЬ несов. 1. см. наворотить 2. разг. (наматывать) урау, сырмау; наворачивать на удилище леску ҡармаҡ сыбығына ҡармаҡ ебен урау
НАВОРАЧИВАТЬСЯ несов. 1. разг. (накручиваться ) уралыу, сырмалыу; на шпульку наворачивались нитки сүрегә еп сырмалды 2. страд. от наворачивать
599