Баш
Рус
Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. I том. 630 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
НАПЫЛИТЬ
поднимая груз көсәнеп йөк күтәреү 2. (о птицах ) ҡабарыныу; индюк напыжился күркә ҡабарынды 3. перен. (принять важный вид) ҡуҡырайыу, кәпәренеү, тәкәбберләнеү, ҡабарыныу; напыжиться как петух әтәс кеүек ҡабарыныу
НАПЫЛИТЬ сов.; разг. туҙан (саң) туҙҙырыу (борҡотоу, сығарыу), туҙанлау, саңлау; напылить в коридоре коридорҙа туҙан туҙҙырыу; напылить одежду кейемде туҙанлау
НАПЫЩЕННОСТЬ ж 1. тәкәбберлек, эрелек, һауалылыҡ; напыщенность вида ҡиәфәттең тәкәбберлеге 2. ҡабарынҡылыҡ; напыщенность речи телмәрҙең (һүҙҙәрҙең) ҡабарынҡылығы
НАПЫЩЕННЫЙ, -ая, -ое 1. (высокомерный ) эре, һауалы, фырт, кәпәренгән, тәкәббер; напыщенный вид тәкәббер ҡиәфәт 2. (высокопарный — о речи) ҡабарынҡы; напыщенный стиль ҡабарынҡы стиль
НАПЯЛИВАТЬ несов. см. напялить
НАПЯЛИТЬ сов. что 1. (натянуть на пяльцы ) киргегә киреү (тартыу); напялить ткань на пяльцы туҡыманы киргегә киреү 2. тарта-һуҙа кейеү (ғәҙәттә, тар нәмәне); напялить куртку на ватник һырма өҫтөнән тарта-һуҙа куртка кейеп алыу
НАРАБАТЫВАТЬ несов. см. наработать
НАРАБАТЫВАТЬСЯ несов. 1. см. наработаться 2. страд. от нарабатывать
НАРАБОТАТЬ сов. что; разг. (заработать) эшләп табыу (алыу); наработать денег аҡса эшләп табыу
НАРАБОТАТЬСЯ сов.; разг. (много работать ) туйғансы (танһыҡ ҡанғансы) эшләү
НАРАВНЕ нареч. 1. (на равных правах) бер тиң (тигеҙ), типә-тиң, тип-тигеҙ, бер үк дәрәжәлә (кимәлдә); идти наравне с соседом күрше менән бер тиң барыу; работать наравне со взрослыми ололар менән бер тигеҙ эшләү 2. (одинаково) берҙәй, кеүек үк, һымаҡ, төҫлө
НАРАДОВАТЬСЯ сов. на кого - что и без доп. (с “не” и “мочь”) ныҡ шатланыу, ҡыуаныу; не нарадоваться шатланып туя алмау
НАРАСПАШКУ нареч.; разг. елбәгәй, элмәйенсә, элмәгән көйө; он шёл в пальто нараспашку ул пальтоһын элмәйенсә китеп бара ине ♦ душа нараспашку асыҡ күңелле, ябай
НАРАСПЕВ нареч. һуҙып-һуҙып, һамаҡлап, көйләп, көйләгән һымаҡ; читать нараспев көйләп уҡыу
НАРАССКАЗАТЬ сов. что; разг. (нимәлер) күп һөйләү; он много нарассказал дивного ул бик күп ғәжәп нәмәләр һөйләне
НАРАСТАНИЕ с см. нарастать; нарастание звука тауыштың көсәйә барыуы
НАРАСТАТЬ несов. 1. см. нарасти 2. (усиливаться , увеличиваться) көсәйә (үҫә, арта) барыу; ближе к реке шум нарастал йылғаға яҡынлашҡан һайын тауыш көсәйә барҙы
НАРАСТИ сов. 1. (вырасти на поверхности чего -л.) үҫеп сығыу, ҡаплау; на камнях нарос мох таш өҫтөн мүк ҡаплаған; наросло много грибов бик күп бәшмәк үҫеп сыҡҡан 2. перен. артыу, өҫтәлеү, йыйылыу; наросли проценты проценттар артҡан
НАРАСТИТЬ сов. 1. что; разг. үҫтереү; нарастить мускулы мускулдарҙы үҫтереү 2. что ялғап оҙайтыу (оҙонайтыу); нарастить верёвку бауҙы ялғап оҙонайтыу 3. что; разг. (күп итеп) үҫтереү; нарастить много овощей күп итеп йәшелсә үҫтереү 4. что; разг. арттырыу, өҫтәү; нарастить темп темпты арттырыу
НАРАСХВАТ нареч.; разг. 1. кемуҙарҙан, тартҡылашып, дәррәү, бик тиҙ арала (ваҡытта); билеты брались нарасхват билеттар бик тиҙ арала һатылып бөттө 2. в знач. сказ. етмәй, аҙ, етешмәй; детские игрушки нарасхват балалар уйынсыҡтары етешмәй
наращЕние с 1. см. нарастить 2. артҡан өлөш; наращение от вложенных в кассу денег кассаға һалынған аҡсаның артҡан өлөшө
НАРАЩИВАНИЕ с см. наращивать; наращивание экономической мощи иҡтисади ҡеүәтте арттырыу
НАРАЩИВАТЬ несов. см. нарастить
НАРАЩИВАТЬСЯ несов. 1. артыу, үҫеү, арта барыу; наращиваются мощности двигателей двигателдәрҙең ҡеүәте арта бара 2. страд. от наращивать
НАРВАЛ м һыңар мөгөҙ (һирәк осрай торган диңгеҙ хайуаны)
НАРВАТЬ I сов. что, чего 1. (сорвать) өҙөп (йолҡоп) алыу, йыйыу; нарвать цветов сәскәләр өҙөп алыу 2. (разорвать) йыртыу, йыртып ташлау, йыртҡылау; нарвать ворох ненужной бумаги бер өйөм кәрәкһеҙ ҡағыҙҙы йыртып ташлау ♦ нарвать уши кому ҡолағын бороу
НАРВАТЬ II сов. эренләү, эрен йыйыу; у меня палец нарвал минең бармағым шешеп эренләгән
НАРВАТЬСЯ сов. на кого; разг. осрау, тап булыу, тура килеү, өҫтөнә барып сығыу, килеп (барып) эләгеү (ҡабыу); нарваться на засаду боҫҡонға барып эләгеү; нарваться на неприятности күңелһеҙ хәлгә осрау
НАРД м нард (еҫле тамырлы цлән һәм уның тамырынан яһалган хуш еҫле матдә)
НАРДОВЫЙ, -ая, -ое нард ...ы; нардовое масло нард майы
НАРЕВЕТЬСЯ сов.; разг. илау, туйғансы илау, илап туйыу; нареветься до утомления арығансы илау
НАРЕЗ м киртләс, киртмә, борма, һыр; винтовой нарез винт һыры
НАРЕЗАНИЕ с см. нарезать; нарезание бумаги ҡағыҙ киҫеү
630
поднимая груз көсәнеп йөк күтәреү 2. (о птицах ) ҡабарыныу; индюк напыжился күркә ҡабарынды 3. перен. (принять важный вид) ҡуҡырайыу, кәпәренеү, тәкәбберләнеү, ҡабарыныу; напыжиться как петух әтәс кеүек ҡабарыныу
НАПЫЛИТЬ сов.; разг. туҙан (саң) туҙҙырыу (борҡотоу, сығарыу), туҙанлау, саңлау; напылить в коридоре коридорҙа туҙан туҙҙырыу; напылить одежду кейемде туҙанлау
НАПЫЩЕННОСТЬ ж 1. тәкәбберлек, эрелек, һауалылыҡ; напыщенность вида ҡиәфәттең тәкәбберлеге 2. ҡабарынҡылыҡ; напыщенность речи телмәрҙең (һүҙҙәрҙең) ҡабарынҡылығы
НАПЫЩЕННЫЙ, -ая, -ое 1. (высокомерный ) эре, һауалы, фырт, кәпәренгән, тәкәббер; напыщенный вид тәкәббер ҡиәфәт 2. (высокопарный — о речи) ҡабарынҡы; напыщенный стиль ҡабарынҡы стиль
НАПЯЛИВАТЬ несов. см. напялить
НАПЯЛИТЬ сов. что 1. (натянуть на пяльцы ) киргегә киреү (тартыу); напялить ткань на пяльцы туҡыманы киргегә киреү 2. тарта-һуҙа кейеү (ғәҙәттә, тар нәмәне); напялить куртку на ватник һырма өҫтөнән тарта-һуҙа куртка кейеп алыу
НАРАБАТЫВАТЬ несов. см. наработать
НАРАБАТЫВАТЬСЯ несов. 1. см. наработаться 2. страд. от нарабатывать
НАРАБОТАТЬ сов. что; разг. (заработать) эшләп табыу (алыу); наработать денег аҡса эшләп табыу
НАРАБОТАТЬСЯ сов.; разг. (много работать ) туйғансы (танһыҡ ҡанғансы) эшләү
НАРАВНЕ нареч. 1. (на равных правах) бер тиң (тигеҙ), типә-тиң, тип-тигеҙ, бер үк дәрәжәлә (кимәлдә); идти наравне с соседом күрше менән бер тиң барыу; работать наравне со взрослыми ололар менән бер тигеҙ эшләү 2. (одинаково) берҙәй, кеүек үк, һымаҡ, төҫлө
НАРАДОВАТЬСЯ сов. на кого - что и без доп. (с “не” и “мочь”) ныҡ шатланыу, ҡыуаныу; не нарадоваться шатланып туя алмау
НАРАСПАШКУ нареч.; разг. елбәгәй, элмәйенсә, элмәгән көйө; он шёл в пальто нараспашку ул пальтоһын элмәйенсә китеп бара ине ♦ душа нараспашку асыҡ күңелле, ябай
НАРАСПЕВ нареч. һуҙып-һуҙып, һамаҡлап, көйләп, көйләгән һымаҡ; читать нараспев көйләп уҡыу
НАРАССКАЗАТЬ сов. что; разг. (нимәлер) күп һөйләү; он много нарассказал дивного ул бик күп ғәжәп нәмәләр һөйләне
НАРАСТАНИЕ с см. нарастать; нарастание звука тауыштың көсәйә барыуы
НАРАСТАТЬ несов. 1. см. нарасти 2. (усиливаться , увеличиваться) көсәйә (үҫә, арта) барыу; ближе к реке шум нарастал йылғаға яҡынлашҡан һайын тауыш көсәйә барҙы
НАРАСТИ сов. 1. (вырасти на поверхности чего -л.) үҫеп сығыу, ҡаплау; на камнях нарос мох таш өҫтөн мүк ҡаплаған; наросло много грибов бик күп бәшмәк үҫеп сыҡҡан 2. перен. артыу, өҫтәлеү, йыйылыу; наросли проценты проценттар артҡан
НАРАСТИТЬ сов. 1. что; разг. үҫтереү; нарастить мускулы мускулдарҙы үҫтереү 2. что ялғап оҙайтыу (оҙонайтыу); нарастить верёвку бауҙы ялғап оҙонайтыу 3. что; разг. (күп итеп) үҫтереү; нарастить много овощей күп итеп йәшелсә үҫтереү 4. что; разг. арттырыу, өҫтәү; нарастить темп темпты арттырыу
НАРАСХВАТ нареч.; разг. 1. кемуҙарҙан, тартҡылашып, дәррәү, бик тиҙ арала (ваҡытта); билеты брались нарасхват билеттар бик тиҙ арала һатылып бөттө 2. в знач. сказ. етмәй, аҙ, етешмәй; детские игрушки нарасхват балалар уйынсыҡтары етешмәй
наращЕние с 1. см. нарастить 2. артҡан өлөш; наращение от вложенных в кассу денег кассаға һалынған аҡсаның артҡан өлөшө
НАРАЩИВАНИЕ с см. наращивать; наращивание экономической мощи иҡтисади ҡеүәтте арттырыу
НАРАЩИВАТЬ несов. см. нарастить
НАРАЩИВАТЬСЯ несов. 1. артыу, үҫеү, арта барыу; наращиваются мощности двигателей двигателдәрҙең ҡеүәте арта бара 2. страд. от наращивать
НАРВАЛ м һыңар мөгөҙ (һирәк осрай торган диңгеҙ хайуаны)
НАРВАТЬ I сов. что, чего 1. (сорвать) өҙөп (йолҡоп) алыу, йыйыу; нарвать цветов сәскәләр өҙөп алыу 2. (разорвать) йыртыу, йыртып ташлау, йыртҡылау; нарвать ворох ненужной бумаги бер өйөм кәрәкһеҙ ҡағыҙҙы йыртып ташлау ♦ нарвать уши кому ҡолағын бороу
НАРВАТЬ II сов. эренләү, эрен йыйыу; у меня палец нарвал минең бармағым шешеп эренләгән
НАРВАТЬСЯ сов. на кого; разг. осрау, тап булыу, тура килеү, өҫтөнә барып сығыу, килеп (барып) эләгеү (ҡабыу); нарваться на засаду боҫҡонға барып эләгеү; нарваться на неприятности күңелһеҙ хәлгә осрау
НАРД м нард (еҫле тамырлы цлән һәм уның тамырынан яһалган хуш еҫле матдә)
НАРДОВЫЙ, -ая, -ое нард ...ы; нардовое масло нард майы
НАРЕВЕТЬСЯ сов.; разг. илау, туйғансы илау, илап туйыу; нареветься до утомления арығансы илау
НАРЕЗ м киртләс, киртмә, борма, һыр; винтовой нарез винт һыры
НАРЕЗАНИЕ с см. нарезать; нарезание бумаги ҡағыҙ киҫеү
630