Баш
Рус
Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. I том. 637 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
НАСТИЛ
НАСОСАТЬСЯ сов. туйғансы имеү, имеп туйыу; ребёнок насосался молока бала һөт имеп туйған
НАСОСНЫЙ, -ая, -ое насос ...ы; насосный поршень насос бешкәге
НАСОХНУТЬ сов. 1. (йәбешеп) кибеү, ҡатыу, кибеп ҡатыу; на коре дерева насохла смола ағас ҡабығында ыҫмала кибеп ҡатҡан 2. ҡороу, ҡороп бөтөү; в лесу насохло много берёз урманда күп кенә ҡайын ҡороған
НАСОЧИНЯТЬ сов. что; разг. 1. (сочинить в большом количестве) күп яҙыу; насочинять много стихов шиғырҙарҙы күп яҙыу 2. (выдумать ) юҡ-барҙы (булмағанды) уйлап сығарыу, үҙенән сығарып һөйләү; насочинять чепухи юҡ-барҙы уйлап сығарыу
НАСОЧИТЬСЯ сов. тамып (һарҡып) йыйылыу, үтеп инеү
НАСПЕХ нареч. ашығыс, ашыҡ-бошоҡ, арлы-бирле, ҡабалан; делать уроки наспех дәресте ашыҡ-бошоҡ әҙерләү
НАСПИРТОВАТЬ сов. что спиртлау, спирт һеңдереү; наспиртовать препараты препараттарҙы спиртлау
НАСПИРТОВАТЬСЯ сов. спиртланыу, спирт һеңеү
НАСПИРТОВЫВАТЬ несов. см. наспиртовать
НАСПИРТОВЫВАТЬСЯ несов. 1. см. наспиртоваться 2. страд. от наспиртовывать
Насплетничать сов.; разг. ғәйбәт һатыу (һөйләү)
НАСТ м ҡаты ҡар, ҡар шекәрәһе (епшек көндән һуц ҡар өҫтөнә ҡатҡан йоҡа боҙ)
НАСТАВАТЬ несов. см. настать
НАСТАВИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое өгөтләү ...ы, нәсихәт ...ы, вәғәзләү ...ы; наставительный тон нәсихәт тоны
НАСТАВИТЬ I сов. 1. что, кого - чего ҡуйыу, ҡуйып сығыу, теҙеп (ултыртып) сығыу; наставить в тексте запятых текста өтөрҙәр ҡуйып сығыу 2. что (удлинить) ялғау, ялғап оҙонайтыу; наставить платье күлдәкте ялғап оҙонайтыу; наставить кусок ткани к рукаву туҡыма киҫәген еңгә ялғау 3. что (нацелить) төбәү, йүнәлтеү, төҙәү, тоҫҡау; наставить ружьё мылтыҡ төҙәү ♦ наставить нос кому алдау, көлкөгә ҡалдырыу, төп башына ултыртыу; наставить рога кому: 1) мөгөҙ ҡуйыу (иргә хыянат итец); 2) (берәй кеше бисәһенец һөйәре булыу); наставить ухо (уши) ҡолаҡ һалыу, иғтибар итеү
НАСТАВИТЬ II сов. кого; уст. өгөтләү, өгөт-нәсихәт биреү, өйрәтеү, вәғәзләү; наставить на ум аҡыл өйрәтеү, яҡшылыҡҡа өйрәтеү; наставить на путь истины (на истинный путь) см. путь
НАСТАВКА ж 1. см. наставить I 2; наставка рукавов еңдәрҙе ялғап оҙонайтыу 2. (надстав
ка ) ялғау(лыҡ); рукава с наставкой ялғаулы (ялғау ҡуйылған) еңдәр
НАСТАВЛЕНИЕ с 1. см. наставить II; поддаваться наставлению өгөтләүгә (ыҡҡа) килеү 2. (указание, совет) кәңәш, күрһәтмә; отцовское наставление атай(ҙың) кәңәше 3. (инструкция ) ҡулланма; составить наставление по плаванию йөҙөргә өйрәнеү буйынса ҡулланма төҙөү
НАСТАВЛЯТЬ I несов. см. наставить I 2, 3
НАСТАВЛЯТЬ II несов. см. наставить II
НАСТАВЛЯТЬСЯ несов. страд. от наставлять I
НАСТАВНИК м и НАСТАВНИЦА ж тәрбиәсе, остаз; наставник молодёжи йәштәрҙең остазы
НАСТАВНИЧЕСКИЙ, -ая, -ое өйрәтеү ...ы, уҡытыу ...ы, тәрбиәләү ...ы, өгөт ...ы; наставническая деятельность уҡытыу (өйрәтеү) эшмәкәрлеге; наставнический тон өгөт тоны
НАСТАВНИЧЕСТВО с 1. тәрбиәсе ...ы, ос-тазлыҡ ...ы; готовить себя к наставничеству үҙеңде тәрбиәсе эшенә әҙерләү 2. собир. өйрәтеүселәр, тәрбиәселәр, остаздар
НАСТАВНОЙ, -ая, -ое 1. (удлинённый) ялғаулы, ялғап оҙонайтылған; наставные рукава ялғап оҙонайтылған еңдәр 2. өҫтәмә, ялғанмалы; наставная доска ялғанмалы таҡта
НАСТАИВАТЬ I несов. см. настоять I
НАСТАИВАТЬ II несов. см. настоять II
НАСТАИВАТЬСЯ несов. 1. см. настояться I;
2. страд. от настаивать II
НАСТАТЬ сов. (килеп) етеү, тыуыу, башланыу, булыу; настала весна яҙ башланды
НАСТЕГАТЬ I сов. 1. что, на что (стегая, прикрепить) һырыу, типсеү, типсеп тегеү; настегать вату на подкладку мамыҡты эслеккә типсеп тегеү 2. что, чего (изготовить) (күпмелер) һырыу, һырып ҡуйыу, әҙерләп ҡуйыу; настегать одеял юрғандар һырып ҡуйыу
НАСТЕГАТЬ II сов. кого - что; прост. ( отхлестать ) ҡамсылау, сыбыртҡылау, сыбыҡлау; настегать лошадь атты сыбыртҡылау
НАСТЁГИВАТЬ несов. см. настегать I, II
НАСТЁГИВАТЬСЯ несов. страд. от настёгивать
НАСТЕЖЬ нареч. шар (бөтөнләй, тотош) асыҡ; двери открыты настежь ишектәр шар асыҡ
НАСТЕЛИТЬ сов.; разг. см. настлать
НАСТЕННЫЙ, -ая, -ое стена ...ы; настенные часы стена сәғәте
НАСТИГАТЬ несов. см. настичь, настигнуть НАСТИГАТЬСЯ несов. страд. от настигать НАСТИГНУТЬ сов. см. настичь
НАСТИЛ м 1. см настлать; настил пола иҙән түшәү 2. түшәм, түшәмә; деревянный настил ағас түшәмә
637
НАСОСАТЬСЯ сов. туйғансы имеү, имеп туйыу; ребёнок насосался молока бала һөт имеп туйған
НАСОСНЫЙ, -ая, -ое насос ...ы; насосный поршень насос бешкәге
НАСОХНУТЬ сов. 1. (йәбешеп) кибеү, ҡатыу, кибеп ҡатыу; на коре дерева насохла смола ағас ҡабығында ыҫмала кибеп ҡатҡан 2. ҡороу, ҡороп бөтөү; в лесу насохло много берёз урманда күп кенә ҡайын ҡороған
НАСОЧИНЯТЬ сов. что; разг. 1. (сочинить в большом количестве) күп яҙыу; насочинять много стихов шиғырҙарҙы күп яҙыу 2. (выдумать ) юҡ-барҙы (булмағанды) уйлап сығарыу, үҙенән сығарып һөйләү; насочинять чепухи юҡ-барҙы уйлап сығарыу
НАСОЧИТЬСЯ сов. тамып (һарҡып) йыйылыу, үтеп инеү
НАСПЕХ нареч. ашығыс, ашыҡ-бошоҡ, арлы-бирле, ҡабалан; делать уроки наспех дәресте ашыҡ-бошоҡ әҙерләү
НАСПИРТОВАТЬ сов. что спиртлау, спирт һеңдереү; наспиртовать препараты препараттарҙы спиртлау
НАСПИРТОВАТЬСЯ сов. спиртланыу, спирт һеңеү
НАСПИРТОВЫВАТЬ несов. см. наспиртовать
НАСПИРТОВЫВАТЬСЯ несов. 1. см. наспиртоваться 2. страд. от наспиртовывать
Насплетничать сов.; разг. ғәйбәт һатыу (һөйләү)
НАСТ м ҡаты ҡар, ҡар шекәрәһе (епшек көндән һуц ҡар өҫтөнә ҡатҡан йоҡа боҙ)
НАСТАВАТЬ несов. см. настать
НАСТАВИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое өгөтләү ...ы, нәсихәт ...ы, вәғәзләү ...ы; наставительный тон нәсихәт тоны
НАСТАВИТЬ I сов. 1. что, кого - чего ҡуйыу, ҡуйып сығыу, теҙеп (ултыртып) сығыу; наставить в тексте запятых текста өтөрҙәр ҡуйып сығыу 2. что (удлинить) ялғау, ялғап оҙонайтыу; наставить платье күлдәкте ялғап оҙонайтыу; наставить кусок ткани к рукаву туҡыма киҫәген еңгә ялғау 3. что (нацелить) төбәү, йүнәлтеү, төҙәү, тоҫҡау; наставить ружьё мылтыҡ төҙәү ♦ наставить нос кому алдау, көлкөгә ҡалдырыу, төп башына ултыртыу; наставить рога кому: 1) мөгөҙ ҡуйыу (иргә хыянат итец); 2) (берәй кеше бисәһенец һөйәре булыу); наставить ухо (уши) ҡолаҡ һалыу, иғтибар итеү
НАСТАВИТЬ II сов. кого; уст. өгөтләү, өгөт-нәсихәт биреү, өйрәтеү, вәғәзләү; наставить на ум аҡыл өйрәтеү, яҡшылыҡҡа өйрәтеү; наставить на путь истины (на истинный путь) см. путь
НАСТАВКА ж 1. см. наставить I 2; наставка рукавов еңдәрҙе ялғап оҙонайтыу 2. (надстав
ка ) ялғау(лыҡ); рукава с наставкой ялғаулы (ялғау ҡуйылған) еңдәр
НАСТАВЛЕНИЕ с 1. см. наставить II; поддаваться наставлению өгөтләүгә (ыҡҡа) килеү 2. (указание, совет) кәңәш, күрһәтмә; отцовское наставление атай(ҙың) кәңәше 3. (инструкция ) ҡулланма; составить наставление по плаванию йөҙөргә өйрәнеү буйынса ҡулланма төҙөү
НАСТАВЛЯТЬ I несов. см. наставить I 2, 3
НАСТАВЛЯТЬ II несов. см. наставить II
НАСТАВЛЯТЬСЯ несов. страд. от наставлять I
НАСТАВНИК м и НАСТАВНИЦА ж тәрбиәсе, остаз; наставник молодёжи йәштәрҙең остазы
НАСТАВНИЧЕСКИЙ, -ая, -ое өйрәтеү ...ы, уҡытыу ...ы, тәрбиәләү ...ы, өгөт ...ы; наставническая деятельность уҡытыу (өйрәтеү) эшмәкәрлеге; наставнический тон өгөт тоны
НАСТАВНИЧЕСТВО с 1. тәрбиәсе ...ы, ос-тазлыҡ ...ы; готовить себя к наставничеству үҙеңде тәрбиәсе эшенә әҙерләү 2. собир. өйрәтеүселәр, тәрбиәселәр, остаздар
НАСТАВНОЙ, -ая, -ое 1. (удлинённый) ялғаулы, ялғап оҙонайтылған; наставные рукава ялғап оҙонайтылған еңдәр 2. өҫтәмә, ялғанмалы; наставная доска ялғанмалы таҡта
НАСТАИВАТЬ I несов. см. настоять I
НАСТАИВАТЬ II несов. см. настоять II
НАСТАИВАТЬСЯ несов. 1. см. настояться I;
2. страд. от настаивать II
НАСТАТЬ сов. (килеп) етеү, тыуыу, башланыу, булыу; настала весна яҙ башланды
НАСТЕГАТЬ I сов. 1. что, на что (стегая, прикрепить) һырыу, типсеү, типсеп тегеү; настегать вату на подкладку мамыҡты эслеккә типсеп тегеү 2. что, чего (изготовить) (күпмелер) һырыу, һырып ҡуйыу, әҙерләп ҡуйыу; настегать одеял юрғандар һырып ҡуйыу
НАСТЕГАТЬ II сов. кого - что; прост. ( отхлестать ) ҡамсылау, сыбыртҡылау, сыбыҡлау; настегать лошадь атты сыбыртҡылау
НАСТЁГИВАТЬ несов. см. настегать I, II
НАСТЁГИВАТЬСЯ несов. страд. от настёгивать
НАСТЕЖЬ нареч. шар (бөтөнләй, тотош) асыҡ; двери открыты настежь ишектәр шар асыҡ
НАСТЕЛИТЬ сов.; разг. см. настлать
НАСТЕННЫЙ, -ая, -ое стена ...ы; настенные часы стена сәғәте
НАСТИГАТЬ несов. см. настичь, настигнуть НАСТИГАТЬСЯ несов. страд. от настигать НАСТИГНУТЬ сов. см. настичь
НАСТИЛ м 1. см настлать; настил пола иҙән түшәү 2. түшәм, түшәмә; деревянный настил ағас түшәмә
637