Баш
Рус
Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. I том. 638 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
НАСТИЛАТЬ
НАСТИЛАТЬ несов. см. настлать
НАСТИЛАТЬСЯ несов. страд. от настилать
НАСТИЛКА ж 1. см. настлать; рабочие по настилке пОла иҙән түшәүсе эшселәр 2. разг. см. настил 2
НАСТИЛОЧНЫЙ, -ая, -ое түшәү ...ы, түшәлә торған; настилочные работы түшәү эштәре; настилочные доски түшәү таҡталары
НАСТИЛЬНЫЙ, -ая, -ое түшәп яһала (һалына) торған, түшәп һалынған; настильная дорога түшәп һалынған юл
НАСТИРАТЬ сов.; разг. (күп итеп) йыуыу, йыуып ташлау (алыу, ҡуйыу); настирать рубашек күп итеп күлдәктәр йыуып ҡуйыу
НАСТИРЫВАТЬ несов. см. настирать
НАСТИЧЬ и НАСТИГНУТЬ сов. кого - что 1. (догнать) ҡыуып етеү (тотоу), тотоп алыу; настичь волка бүрене ҡыуып тотоу 2. кого - что; перен. (внезапно застичь) осрау, эләгеү; рыбаков настиг шторм балыҡсылар ел-дауылға эләкте
НАСТЛАТЬ сов. что йәйеү, түшәү; настлать пол иҙән йәйеү; настлать солому һалам түшәү л 1 1
НАСТОВЫЙ, -ая, -ое туңғаҙаҡ; настовая дорога туңғаҙаҡ юл
НАСТОЙ м төнәтмә; настой зверобоя һары мәтрүшкә төнәтмәһе
НАСТОЙКА ж 1. (спиртной напиток) настойка (емеш йәки цлән һалып төнәтелгән араҡы) 2. разг. см. настой
НАСТОЙЧИВО нареч. ныҡышмалы, ныҡышып; настойчиво бороться ныҡышмалы көрәшеү
НАСТОЙЧИВОСТЬ ж ныҡышлыҡ, ныҡышмалылыҡ, ныҡыш булыу; настойчивость характера характерҙың ныҡыш булыуы
НАСТОЙЧИВЫЙ, -ая, -ое ныҡыш, ныҡышмалы, үҙ һүҙле, ҡәтғи, ҡаты; настойчивый парень үҙ һүҙле егет; настойчивое требование ҡәтғи талап
НАСТОЛЬКО нареч. шул хәтле (тиклем, ҡәҙәре, саҡлы); она настолько красивая ул шул тиклем матур
НАСТОЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. өҫтәл ...ы, өҫтәлгә ҡуя торған; настольная лампа өҫтәл лампаһы 2. перен. һәр ваҡыт кәрәкле; настольная книга һәр ваҡыт кәрәкле китап ♦ настольный теннис спорт. өҫтәл теннисы
НАСТОРАЖИВАТЬ несов. см. насторожить
НАСТОРАЖИВАТЬСЯ несов. см. насторожиться
НАСТОРОЖЕ нареч. һағайып, һаҡ; быть настороже һаҡ булыу
НАСТОРОЖЕННО и НАСТОРОЖЁННО нареч. һағайып; шагать настороженно һағайып атлау
НАСТОРОЖЕННОСТЬ и НАСТОРОЖЁННОСТЬ ж һағайыу; настороженность собаки эттең һағайыуы
НАСТОРОЖЕННЫЙ и НАСТОРОЖЁННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от насторожить 2. прил. һағайған; настороженные глаза һағайған күҙҙәр
НАСТОРОЖИТЬ сов. кого - что һағайтыу; его появление насторожило всех уның килеүе бөтәһен дә һағайтты ♦ насторожить уши (слух): 1) (о животных) ҡолаҡ торғоҙоу (ҡарпайтыу); 2) перен. (о человеке) ҡолаҡты ҡарпайтыу (игтибар менән тыңлау)
НАСТОРОЖИТЬСЯ сов. һағайыу, иғтибарҙы көсәйтеү
НАСТОЯНИЕ с (ҡәтғи) талап; выполнить настояния отца атайҙың талаптарын үтәү
НАСТОЯТЕЛЬ м 1. ирҙәр монастыры башлығы 2. өлкән священник (сиркәцҙә)
НАСТОЯТЕЛЬНИЦА ж ҡатын-ҡыҙҙар монастыры башлығы
НАСТОЯТЕЛЬНО нареч. 1. ҡәтғи рәүештә, бик ҡаты, бик ныҡ; настоятельно требовать ҡәтғи рәүештә талап итеү 2. бик (иң) мөһим, бик кәрәкле; настоятельно необходимо подготовить хороших специалистов яҡшы белгестәр әҙерләү бик мөһим
НАСТОЯТЕЛЬНОСТЬ ж ҡәтғилек, мөһимлек, ныҡышмалылыҡ; настоятельность требования талаптың ҡәтғилеге
НАСТОЯТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. (настойчивый ) ныҡышмалы, ҡәтғи, бик ныҡ; настоятельное требование ҡәтғи талап 2. (насущный) ки-сектерелмәҫлек, иң кәрәкле, иң мөһим, иң ҙур; настоятельная потребность иң мөһим ихтыяж
НАСТОЯТЬ I сов. на чём ныҡышыу, ныҡыу, -ҙыртыу/-ҙертеү, үҙенекен итеү; настоять на своём үҙенекен итеү; настоять на уплате долгов бурыс түләттереү
НАСТОЯТЬ II сов. 1. что төнәтеү; настоять полынь әрем төнәтеү 2. төнәтмә (настойка) яһау; настоять водку на вишне сейә менән араҡынан төнәтмә яһау
НАСТОЯТЬСЯ I сов. сығыу, төнәү; чай настоялся сәй сыҡҡан (сығып еткән)
НАСТОЯТЬСЯ II сов.; разг. (долго простоять ) баҫып тороу, оҙаҡ баҫып тороу; настояться на улице урамда оҙаҡ баҫып тороу
НАСТОЯЩИЙ, -ая, -ее 1. хәҙерге, әлеге; в настоящую минуту хәҙерге минутта; до настоящего времени әлегә тиклем 2. в знач. сущ. настоящее с хәҙерге ваҡыт, бөгөнгө көн; жить настоящим бөгөнгө көн менән йәшәү 3. книжн. был, ошо; настоящая статья посвящена минералам был мәҡәлә минералдарға арналған 4. (истинный , подлинный) ысын; настоящий друг ысын дуҫ; настоящий кофе ысын ҡәһүә; настоящий художник ысын рәссам 5. (точно такой , как) нәҡ; в этом костюме она настоящая русалка ул был костюмда нәҡ һыу инәһе (кеүек) ♦ настоящее время грам. хәҙерге заман; настоящим образом ысынлап, етди рәүештә
638
НАСТИЛАТЬ несов. см. настлать
НАСТИЛАТЬСЯ несов. страд. от настилать
НАСТИЛКА ж 1. см. настлать; рабочие по настилке пОла иҙән түшәүсе эшселәр 2. разг. см. настил 2
НАСТИЛОЧНЫЙ, -ая, -ое түшәү ...ы, түшәлә торған; настилочные работы түшәү эштәре; настилочные доски түшәү таҡталары
НАСТИЛЬНЫЙ, -ая, -ое түшәп яһала (һалына) торған, түшәп һалынған; настильная дорога түшәп һалынған юл
НАСТИРАТЬ сов.; разг. (күп итеп) йыуыу, йыуып ташлау (алыу, ҡуйыу); настирать рубашек күп итеп күлдәктәр йыуып ҡуйыу
НАСТИРЫВАТЬ несов. см. настирать
НАСТИЧЬ и НАСТИГНУТЬ сов. кого - что 1. (догнать) ҡыуып етеү (тотоу), тотоп алыу; настичь волка бүрене ҡыуып тотоу 2. кого - что; перен. (внезапно застичь) осрау, эләгеү; рыбаков настиг шторм балыҡсылар ел-дауылға эләкте
НАСТЛАТЬ сов. что йәйеү, түшәү; настлать пол иҙән йәйеү; настлать солому һалам түшәү л 1 1
НАСТОВЫЙ, -ая, -ое туңғаҙаҡ; настовая дорога туңғаҙаҡ юл
НАСТОЙ м төнәтмә; настой зверобоя һары мәтрүшкә төнәтмәһе
НАСТОЙКА ж 1. (спиртной напиток) настойка (емеш йәки цлән һалып төнәтелгән араҡы) 2. разг. см. настой
НАСТОЙЧИВО нареч. ныҡышмалы, ныҡышып; настойчиво бороться ныҡышмалы көрәшеү
НАСТОЙЧИВОСТЬ ж ныҡышлыҡ, ныҡышмалылыҡ, ныҡыш булыу; настойчивость характера характерҙың ныҡыш булыуы
НАСТОЙЧИВЫЙ, -ая, -ое ныҡыш, ныҡышмалы, үҙ һүҙле, ҡәтғи, ҡаты; настойчивый парень үҙ һүҙле егет; настойчивое требование ҡәтғи талап
НАСТОЛЬКО нареч. шул хәтле (тиклем, ҡәҙәре, саҡлы); она настолько красивая ул шул тиклем матур
НАСТОЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. өҫтәл ...ы, өҫтәлгә ҡуя торған; настольная лампа өҫтәл лампаһы 2. перен. һәр ваҡыт кәрәкле; настольная книга һәр ваҡыт кәрәкле китап ♦ настольный теннис спорт. өҫтәл теннисы
НАСТОРАЖИВАТЬ несов. см. насторожить
НАСТОРАЖИВАТЬСЯ несов. см. насторожиться
НАСТОРОЖЕ нареч. һағайып, һаҡ; быть настороже һаҡ булыу
НАСТОРОЖЕННО и НАСТОРОЖЁННО нареч. һағайып; шагать настороженно һағайып атлау
НАСТОРОЖЕННОСТЬ и НАСТОРОЖЁННОСТЬ ж һағайыу; настороженность собаки эттең һағайыуы
НАСТОРОЖЕННЫЙ и НАСТОРОЖЁННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от насторожить 2. прил. һағайған; настороженные глаза һағайған күҙҙәр
НАСТОРОЖИТЬ сов. кого - что һағайтыу; его появление насторожило всех уның килеүе бөтәһен дә һағайтты ♦ насторожить уши (слух): 1) (о животных) ҡолаҡ торғоҙоу (ҡарпайтыу); 2) перен. (о человеке) ҡолаҡты ҡарпайтыу (игтибар менән тыңлау)
НАСТОРОЖИТЬСЯ сов. һағайыу, иғтибарҙы көсәйтеү
НАСТОЯНИЕ с (ҡәтғи) талап; выполнить настояния отца атайҙың талаптарын үтәү
НАСТОЯТЕЛЬ м 1. ирҙәр монастыры башлығы 2. өлкән священник (сиркәцҙә)
НАСТОЯТЕЛЬНИЦА ж ҡатын-ҡыҙҙар монастыры башлығы
НАСТОЯТЕЛЬНО нареч. 1. ҡәтғи рәүештә, бик ҡаты, бик ныҡ; настоятельно требовать ҡәтғи рәүештә талап итеү 2. бик (иң) мөһим, бик кәрәкле; настоятельно необходимо подготовить хороших специалистов яҡшы белгестәр әҙерләү бик мөһим
НАСТОЯТЕЛЬНОСТЬ ж ҡәтғилек, мөһимлек, ныҡышмалылыҡ; настоятельность требования талаптың ҡәтғилеге
НАСТОЯТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. (настойчивый ) ныҡышмалы, ҡәтғи, бик ныҡ; настоятельное требование ҡәтғи талап 2. (насущный) ки-сектерелмәҫлек, иң кәрәкле, иң мөһим, иң ҙур; настоятельная потребность иң мөһим ихтыяж
НАСТОЯТЬ I сов. на чём ныҡышыу, ныҡыу, -ҙыртыу/-ҙертеү, үҙенекен итеү; настоять на своём үҙенекен итеү; настоять на уплате долгов бурыс түләттереү
НАСТОЯТЬ II сов. 1. что төнәтеү; настоять полынь әрем төнәтеү 2. төнәтмә (настойка) яһау; настоять водку на вишне сейә менән араҡынан төнәтмә яһау
НАСТОЯТЬСЯ I сов. сығыу, төнәү; чай настоялся сәй сыҡҡан (сығып еткән)
НАСТОЯТЬСЯ II сов.; разг. (долго простоять ) баҫып тороу, оҙаҡ баҫып тороу; настояться на улице урамда оҙаҡ баҫып тороу
НАСТОЯЩИЙ, -ая, -ее 1. хәҙерге, әлеге; в настоящую минуту хәҙерге минутта; до настоящего времени әлегә тиклем 2. в знач. сущ. настоящее с хәҙерге ваҡыт, бөгөнгө көн; жить настоящим бөгөнгө көн менән йәшәү 3. книжн. был, ошо; настоящая статья посвящена минералам был мәҡәлә минералдарға арналған 4. (истинный , подлинный) ысын; настоящий друг ысын дуҫ; настоящий кофе ысын ҡәһүә; настоящий художник ысын рәссам 5. (точно такой , как) нәҡ; в этом костюме она настоящая русалка ул был костюмда нәҡ һыу инәһе (кеүек) ♦ настоящее время грам. хәҙерге заман; настоящим образом ысынлап, етди рәүештә
638