Баш
Рус
Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. I том. 671 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
НЕНАКАЗУЕМЫЙ
проявления) сиктән тыш, саманан тыш, үтә, бик көслө
НЕМИЛЫЙ, -ая, -ое разг. яратмаған, күңелгә оҡшамаған, күңелгә ятмаған; немилый человек күңелгә оҡшамаған кеше
НЕМИНУЕМЫЙ, -ая, -ое ҡотолғоһоҙ; неминуемая встреча ҡотолғоһоҙ осрашыу
НЕМНОГИЙ, -ая, -ое 1. ҡайһы бер, бер аҙ, аҙыраҡ, бер нисә; в немногих странах ҡайһы бер илдәрҙә 2. в знач. сущ. немногие мн. (о людях) ҡайһы берәүҙәр, айырым кешеләр (генә) 3. в знач. сущ. немногое с әҙ-мәҙ; забыл то немногое, что знал әҙ-мәҙ белгәнен дә онотҡан 4. аҙ ғына, бер аҙ; немногим больше аҙ ғына күберәк; немногим старше аҙ ғына өлкәнерәк ♦ за немногим дело стало күп тырышлыҡ та кәрәкмәй
НЕМНОГО нареч. бер аҙ, аҙ-маҙ, аҙыраҡ, аҙ ғына, саҡ ҡына, остоҡ ҡына, күп түгел; немного отдохнуть бер аҙ ял итеп алыу; работы у нас немного эшебеҙ күп түгел; он немного моложе меня ул минән саҡ ҡына йәшерәк
НЕМНОГОСЛОВНОСТЬ ж аҙ (ҡыҫҡа) һүҙлелек, ҡыҫҡалыҡ; немногословность ответа яуаптың ҡыҫҡалығы
НЕМНОГОСЛОВНЫЙ, -ая, -ое аҙ (ҡыҫҡа) һүҙле; немногословный человек аҙ һүҙле кеше
НЕМНОГОЧИСЛЕННОСТЬ ж аҙ һанлы (булыу), аҙ һанлылыҡ; немногочисленность коллектива аҙ һанлы халыҡ
НЕМНОЖКО нареч.; разг. см. немного
НЕМОЙ, -ая, -ое 1. телһеҙ; немой от рождения тыумыштан телһеҙ 2. в знач. сущ. немой м и немая ж телһеҙ кеше 3. перен. тын, тыныс, тып-тын, тулы; немая ночь тып-тын төн; немая тишина тулы тынлыҡ 4. (безмолвный) өнһөҙ, һүҙһеҙ, эске, йәшерен; немой вопрос өнһөҙ һорау ♦ немая карта һуҡыр карта (яҙыуһыҙ карта); немая сцена һүҙһеҙ күренеш; немой фильм (кино) тауышһыҙ кино; нем (немой) как могила (рыба) сер һыя (тота) торған кеше
НЕМОЛОДОЙ, -ая, -ое урта йәштәге (йәштәрҙәге), йәш түгел (булмаған); немолодая женщина урта йәштәрҙәге ҡатын
НЕМОЛЧНЫЙ, -ая, -ое трад.- поэт. см. неумолкаемый
НЕМОТА ж телһеҙлек; врождённая немота тыумыштан телһеҙлек
немощность ж хәлһеҙлек, көсһөҙлөк, кәрһеҙлек, ҡарыуһыҙлыҡ, сирлелек; немощность тела тәндең хәлһеҙлеге
нЕмощный, -ая, -ое хәлһеҙ, көсһөҙ, кәрһеҙ, ҡарыуһыҙ, сирле; немощный старик кәрһеҙ ҡарт; немощный стон көсһөҙ ыңғыраш
нЕмощь ж; разг. үтә хәлһеҙлек, бөтөрөнгәнлек, ауырыу, сир; старческая немощь ҡартлыҡ сире
НЕМУДРЕНО в знач. сказ.; разг. бик еңел, анһат, ғәжәпләнерлек түгел; немудрено и заболеть ауырып китеүе лә мөмкин (бик еңел)
НЕМУДРЁНЫЙ, -ая, -ое разг. ябай, еңел, аңлайышлы, бер ҡатлы; немудрёная задача еңел мәсьәлә; немудрёный человек бер ҡатлы кеше
НЕМУЗЫКАЛЬНЫЙ, -ая, -ое моңһоҙ, музыкаға һәләте булмаған; немузыкальный человек моңһоҙ кеше
нЕмцы мн. немецтар, немец халҡы // ед. немец м немец ир-аты; немка ж немец ҡатын-ҡыҙы
НЕМЫСЛИМЫЙ, -ая, -ое аҡылға һыймаҫлыҡ, кеше ышанмаҫлыҡ, күҙ алдына кил-термәҫлек; немыслимые условия аҡылға һыймаҫлыҡ шарттар
НЕНАВИДЕТЬ несов. кого - что күрә алмау, ене (йәне) һөймәү (яратмау), дошман күреү; ненавидеть врага дошманды күрә алмау
НЕНАВИДЯЩИЙ, -ая, -ее 1. прич. от ненавидеть 2. прил. күрә алмаусан; ненавидящий взгляд күрә алмаусан ҡараш
НЕНАВИСТНИК м и НЕНАВИСТНИЦА ж күрә алмаусы, дошман күреүсе
НЕНАВИСТНИЧЕСТВО с күрә алмау(сы-лыҡ), дошманлыҡ
НЕНАВИСТНЫЙ, -ая, -ое яуыз, нәфрәтле, ерәндергес; ненавистный враг яуыз дошман; ненавистный взгляд нәфрәтле ҡараш
НЕНАВИСТЬ ж нәфрәт, күрә алмау(сылыҡ), дошманлыҡ, яуызлыҡ; ненависть к притеснителям йәберләүселәргә нәфрәт
НЕНАВЯЗЧИВЫЙ, -ая, -ое бәйләнсек (йөҙәткес, ялҡытҡыс) булмаған; ненавязчивый человек бәйләнсек булмаған кеше
НЕНАГЛЯДНЫЙ, -ая, -ое (любимый, дорогой ) һөйөклө, ҡәҙерле; ненаглядное дитя ҡәҙерле бала
НЕНАДЁЖНОСТЬ ж инабатһыҙлыҡ, ышанысһыҙлыҡ; ненадёжность укреплений нығытмаларҙың ышанысһыҙлығы
НЕНАДЁЖНЫЙ, -ая, -ое ышанысһыҙ, инабатһыҙ, ышанысы аҙ булған; ненадёжные сведения ышанысһыҙ мәғлүмәттәр
НЕНАДОБНОСТЬ ж кәрәкһеҙлек, кәрәге юҡлыҡ (булмау), кәрәкһеҙ булыу; за ненадобностью кәрәге булмау сәбәпле
НЕНАДОЛГО нареч. аҙ ғына ваҡытҡа, ҡыҫҡа ваҡытҡа, оҙаҡҡа түгел; ненадолго отлучиться аҙ ғына ваҡытҡа сығып тороу
НЕНАКАЗУЕМОСТЬ ж; юр. яза бирелергә тейеш булмау; ненаказуемость поступка ҡылған эш өсөн яза бирелергә тейеш булмау
НЕНАКАЗУЕМЫЙ, -ая, -ое юр. яза бирелергә тейеш булмаған; ненаказуемый поступок яза бирелергә тейеш булмаған эш-ҡылыҡ
671
проявления) сиктән тыш, саманан тыш, үтә, бик көслө
НЕМИЛЫЙ, -ая, -ое разг. яратмаған, күңелгә оҡшамаған, күңелгә ятмаған; немилый человек күңелгә оҡшамаған кеше
НЕМИНУЕМЫЙ, -ая, -ое ҡотолғоһоҙ; неминуемая встреча ҡотолғоһоҙ осрашыу
НЕМНОГИЙ, -ая, -ое 1. ҡайһы бер, бер аҙ, аҙыраҡ, бер нисә; в немногих странах ҡайһы бер илдәрҙә 2. в знач. сущ. немногие мн. (о людях) ҡайһы берәүҙәр, айырым кешеләр (генә) 3. в знач. сущ. немногое с әҙ-мәҙ; забыл то немногое, что знал әҙ-мәҙ белгәнен дә онотҡан 4. аҙ ғына, бер аҙ; немногим больше аҙ ғына күберәк; немногим старше аҙ ғына өлкәнерәк ♦ за немногим дело стало күп тырышлыҡ та кәрәкмәй
НЕМНОГО нареч. бер аҙ, аҙ-маҙ, аҙыраҡ, аҙ ғына, саҡ ҡына, остоҡ ҡына, күп түгел; немного отдохнуть бер аҙ ял итеп алыу; работы у нас немного эшебеҙ күп түгел; он немного моложе меня ул минән саҡ ҡына йәшерәк
НЕМНОГОСЛОВНОСТЬ ж аҙ (ҡыҫҡа) һүҙлелек, ҡыҫҡалыҡ; немногословность ответа яуаптың ҡыҫҡалығы
НЕМНОГОСЛОВНЫЙ, -ая, -ое аҙ (ҡыҫҡа) һүҙле; немногословный человек аҙ һүҙле кеше
НЕМНОГОЧИСЛЕННОСТЬ ж аҙ һанлы (булыу), аҙ һанлылыҡ; немногочисленность коллектива аҙ һанлы халыҡ
НЕМНОЖКО нареч.; разг. см. немного
НЕМОЙ, -ая, -ое 1. телһеҙ; немой от рождения тыумыштан телһеҙ 2. в знач. сущ. немой м и немая ж телһеҙ кеше 3. перен. тын, тыныс, тып-тын, тулы; немая ночь тып-тын төн; немая тишина тулы тынлыҡ 4. (безмолвный) өнһөҙ, һүҙһеҙ, эске, йәшерен; немой вопрос өнһөҙ һорау ♦ немая карта һуҡыр карта (яҙыуһыҙ карта); немая сцена һүҙһеҙ күренеш; немой фильм (кино) тауышһыҙ кино; нем (немой) как могила (рыба) сер һыя (тота) торған кеше
НЕМОЛОДОЙ, -ая, -ое урта йәштәге (йәштәрҙәге), йәш түгел (булмаған); немолодая женщина урта йәштәрҙәге ҡатын
НЕМОЛЧНЫЙ, -ая, -ое трад.- поэт. см. неумолкаемый
НЕМОТА ж телһеҙлек; врождённая немота тыумыштан телһеҙлек
немощность ж хәлһеҙлек, көсһөҙлөк, кәрһеҙлек, ҡарыуһыҙлыҡ, сирлелек; немощность тела тәндең хәлһеҙлеге
нЕмощный, -ая, -ое хәлһеҙ, көсһөҙ, кәрһеҙ, ҡарыуһыҙ, сирле; немощный старик кәрһеҙ ҡарт; немощный стон көсһөҙ ыңғыраш
нЕмощь ж; разг. үтә хәлһеҙлек, бөтөрөнгәнлек, ауырыу, сир; старческая немощь ҡартлыҡ сире
НЕМУДРЕНО в знач. сказ.; разг. бик еңел, анһат, ғәжәпләнерлек түгел; немудрено и заболеть ауырып китеүе лә мөмкин (бик еңел)
НЕМУДРЁНЫЙ, -ая, -ое разг. ябай, еңел, аңлайышлы, бер ҡатлы; немудрёная задача еңел мәсьәлә; немудрёный человек бер ҡатлы кеше
НЕМУЗЫКАЛЬНЫЙ, -ая, -ое моңһоҙ, музыкаға һәләте булмаған; немузыкальный человек моңһоҙ кеше
нЕмцы мн. немецтар, немец халҡы // ед. немец м немец ир-аты; немка ж немец ҡатын-ҡыҙы
НЕМЫСЛИМЫЙ, -ая, -ое аҡылға һыймаҫлыҡ, кеше ышанмаҫлыҡ, күҙ алдына кил-термәҫлек; немыслимые условия аҡылға һыймаҫлыҡ шарттар
НЕНАВИДЕТЬ несов. кого - что күрә алмау, ене (йәне) һөймәү (яратмау), дошман күреү; ненавидеть врага дошманды күрә алмау
НЕНАВИДЯЩИЙ, -ая, -ее 1. прич. от ненавидеть 2. прил. күрә алмаусан; ненавидящий взгляд күрә алмаусан ҡараш
НЕНАВИСТНИК м и НЕНАВИСТНИЦА ж күрә алмаусы, дошман күреүсе
НЕНАВИСТНИЧЕСТВО с күрә алмау(сы-лыҡ), дошманлыҡ
НЕНАВИСТНЫЙ, -ая, -ое яуыз, нәфрәтле, ерәндергес; ненавистный враг яуыз дошман; ненавистный взгляд нәфрәтле ҡараш
НЕНАВИСТЬ ж нәфрәт, күрә алмау(сылыҡ), дошманлыҡ, яуызлыҡ; ненависть к притеснителям йәберләүселәргә нәфрәт
НЕНАВЯЗЧИВЫЙ, -ая, -ое бәйләнсек (йөҙәткес, ялҡытҡыс) булмаған; ненавязчивый человек бәйләнсек булмаған кеше
НЕНАГЛЯДНЫЙ, -ая, -ое (любимый, дорогой ) һөйөклө, ҡәҙерле; ненаглядное дитя ҡәҙерле бала
НЕНАДЁЖНОСТЬ ж инабатһыҙлыҡ, ышанысһыҙлыҡ; ненадёжность укреплений нығытмаларҙың ышанысһыҙлығы
НЕНАДЁЖНЫЙ, -ая, -ое ышанысһыҙ, инабатһыҙ, ышанысы аҙ булған; ненадёжные сведения ышанысһыҙ мәғлүмәттәр
НЕНАДОБНОСТЬ ж кәрәкһеҙлек, кәрәге юҡлыҡ (булмау), кәрәкһеҙ булыу; за ненадобностью кәрәге булмау сәбәпле
НЕНАДОЛГО нареч. аҙ ғына ваҡытҡа, ҡыҫҡа ваҡытҡа, оҙаҡҡа түгел; ненадолго отлучиться аҙ ғына ваҡытҡа сығып тороу
НЕНАКАЗУЕМОСТЬ ж; юр. яза бирелергә тейеш булмау; ненаказуемость поступка ҡылған эш өсөн яза бирелергә тейеш булмау
НЕНАКАЗУЕМЫЙ, -ая, -ое юр. яза бирелергә тейеш булмаған; ненаказуемый поступок яза бирелергә тейеш булмаған эш-ҡылыҡ
671