Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 154 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
ПРЕДПОЧТИТЕЛЬНОСТЬ
күреү 2. (преимущественное внимание) артыҡ хөрмәт(ихтирам)
ПРЕДПОЧТИТЕЛЬНОСТЬ ж яҡшыраҡ күрелеү, артығыраҡ (уңайлыраҡ) булыу
ПРЕДПОЧТИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое иң яҡшы(һы), иң уңайлы(һы), иң ҡулай(ы)
ПРЕДПРАЗДНИЧНЫЙ, -ая, -ое байрам алды; предпраздничная пора байрам алды ваҡыты
ПРЕДПРИИМЧИВОСТЬ ж йүнселлек, булдыҡлылыҡ, тернәкселлек
ПРЕДПРИИМЧИВЫЙ, -ая, -ое йүнсел, булдыҡлы, эшлекле, тернәксел; предприимчивый человек йүнсел кеше
ПРЕДПРИНИМАТЕЛЬ м 1. предприятие (кәсепхана) хужаһы, предприятие тотоусы; крупный предприниматель эре предприятие хужаһы 2. (делец) эшҡыуар, йүнсел, эшкә сос
ПРЕДПРИНИМАТЬ несов. см. предпринять
ПРЕДПРИНЯТЬ сов. что тотоноу, керешеү, башлау, -ырға/-ергә булыу, ынтылып ҡарау; предпринять поездку барып килергә булыу; предпринять научное исследование фәнни тикшеренеүгә керешеү
ПРЕДПРИЯТИЕ с 1. эк. предприятие, кәсепхана (завод, фабрика һ. б.); государственное предприятие дәүләт предприятиеһы; работать на предприятии предприятиела эшләү 2. (предпринятое дело) эш, тотонған (керешкән) кәсеп (эш)
ПРЕДРАСПОЛАГАТЬ несов. 1. см. предрасположить 2. кого, к чему тыуҙырыу, теләк килтереү, ынтылдырыу; дождь предрасполагает ко сну ямғыр йоҡоно килтерә
ПРЕДРАСПОЛОЖЕНИЕ с и ПРЕДРАСПОЛОЖЕННОСТЬ ж 1. (склонность) һәүәҫлек, һәләтлелек, мәйел, күңел ятыу; предрасположение к научной работе фәнни эшкә күңел ятыу 2. (к заболеваниям) бирешеүсәнлек, кенә (ҡына) барыу; предрасположенность к простуде һыуыҡ тейеп кенә барыу
ПРЕДРАСПОЛОЖИТЬ сов. 1. кого, к чему алдан әҙерләп ҡуйыу (рухи яҡтан), (күңелен, уйын) ауҙарыу (бороу); предрасположить в свою пользу үҙ яғыңа күңелен ауҙарыу 2. в ф. причастия бирешеүсән, һәүәҫ, аҙғын; она предрасположена к простудным заболеваниям ул һалҡынға бирешеүсән
ПРЕДРАССВЕТНЫЙ, -ая, -ое таңғы, таң алды ...ы; предрассветный ветерок таң алды еле
ПРЕДРАССУДОК м хөрәфәт, юҡ-барға ышаныу; религиозный предрассудок дини хөрәфәт
ПРЕДРЕКАТЬ несов. см. предречь ПРЕДРЕЧЬ сов.; книжн. см. предсказать ПРЕДРЕШАТЬ несов. см. предрешить ПРЕДРЕШИТЬ сов. что алдан хәл итеү, көн элгәре хәл итеп ҡуйыу, алдан билдәләү
ПРЕДРОСТОК м; бот. үҫенте (ҡайһы бер споралы цҫемлектәрҙә, мцктәрҙә црсец быуыны )
ПРЕДСЕДАТЕЛЬ м; в разн. знач. рәйес; председатель правления идара рәйесе; работать председателем рәйес булып эшләү
ПРЕДСЕДАТЕЛЬСКИЙ, -ая, -ое рәйес ...ы; председательское место рәйес урыны; председательские обязанности рәйеслек бурыстары
ПРЕДСЕДАТЕЛЬСТВО с рәйеслек, рәйес вазифаһы
ПРЕДСЕДАТЕЛЬСТВОВАНИЕ с; разг. рәйеслек итеү, рәйес булыу
ПРЕДСЕДАТЕЛЬСТВОВАТЬ несов. рәйеслек итеү, рәйес булыу; председательствовать на собрании йыйылышта рәйес булыу 1________,___ғ_______<_
ПРЕДСЕДАТЕЛЬСТВУЮЩИЙ, -ая, -ее м 1. прич. от председательствовать 2. в знач. сущ. председательствующий м рәйес, рәйеслек итеүсе
ПРЕДСЕРДИЕ с; анат. йөрәк алды (йөрәктең уң һәм һул алгы бцлексәләре)
ПРЕДСКАЗАНИЕ с 1. см. предсказать; предсказание погоды һауаның (көндөң) ниндәй булыуын алдан әйтеү 2. (предсказанное) алдан әйткәндәр, юрау, фал; книга предсказаний фал китабы
ПРЕДСКАЗАТЕЛЬ м и ПРЕДСКАЗАТЕЛЬНИЦА ж күрәҙәсе, юраусы, алдан әйтеүсе, фалсы, фал асыусы; предсказатель судьбы яҙмышты юраусы
ПРЕДСКАЗАТЬ сов. что алдан әйтеү, юрау, күрәҙәлек итеү; (на картах, фасоли и т.д.) фал (кәрт) һалыу
ПРЕДСКАЗЫВАТЬ несов. см. предсказать
ПРЕДСМЕРТНЫЙ, -ая, -ое үлем алды, үлеү алдындағы, әжәл ...ы, үлер алдынан; предсмертные слова үлер алдынан әйтелгән һүҙҙәр; предсмертный час әжәл сәғәте
ПРЕДСТАВАТЬ несов. см. предстать
ПРЕДСТАВИТЕЛЬ м и ПРЕДСТАВИТЕЛЬНИЦА ж 1. (доверенное лицо, уполномоченный ) вәкил, илсе; дипломатический представитель дипломатик вәкил 2. (типичный образец ) үрнәк, төр; представитель тропической флоры тропик бүлкәт флораһының төрө 3. (выразитель чьих-л. интересов) вәкил, кеше; представитель трудящихся хеҙмәтсәндәр вәкиле
ПРЕДСТАВИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. һайлаулы, һайланған; представительные органы власти властың һайланған органдары 2. (полномочный) вәкәләтле; представительное собрание вәкәләтле йыйылыш 3. разг. (солидный) олпат, мөһабәт; представительная внешность олпат ҡиәфәт
ПРЕДСТАВИТЕЛЬСТВО с 1. вәкиллек, вәкилдәр, вәкәләтлек; народное представительство халыҡ вәкиллеге 2. (учреждение) вәкиллек; торговое представительство сауҙа вәкиллеге
ПРЕДСТАВИТЬ сов. 1. что (подать на рассмотрение ) биреү, тапшырыу; представить от-
154
күреү 2. (преимущественное внимание) артыҡ хөрмәт(ихтирам)
ПРЕДПОЧТИТЕЛЬНОСТЬ ж яҡшыраҡ күрелеү, артығыраҡ (уңайлыраҡ) булыу
ПРЕДПОЧТИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое иң яҡшы(һы), иң уңайлы(һы), иң ҡулай(ы)
ПРЕДПРАЗДНИЧНЫЙ, -ая, -ое байрам алды; предпраздничная пора байрам алды ваҡыты
ПРЕДПРИИМЧИВОСТЬ ж йүнселлек, булдыҡлылыҡ, тернәкселлек
ПРЕДПРИИМЧИВЫЙ, -ая, -ое йүнсел, булдыҡлы, эшлекле, тернәксел; предприимчивый человек йүнсел кеше
ПРЕДПРИНИМАТЕЛЬ м 1. предприятие (кәсепхана) хужаһы, предприятие тотоусы; крупный предприниматель эре предприятие хужаһы 2. (делец) эшҡыуар, йүнсел, эшкә сос
ПРЕДПРИНИМАТЬ несов. см. предпринять
ПРЕДПРИНЯТЬ сов. что тотоноу, керешеү, башлау, -ырға/-ергә булыу, ынтылып ҡарау; предпринять поездку барып килергә булыу; предпринять научное исследование фәнни тикшеренеүгә керешеү
ПРЕДПРИЯТИЕ с 1. эк. предприятие, кәсепхана (завод, фабрика һ. б.); государственное предприятие дәүләт предприятиеһы; работать на предприятии предприятиела эшләү 2. (предпринятое дело) эш, тотонған (керешкән) кәсеп (эш)
ПРЕДРАСПОЛАГАТЬ несов. 1. см. предрасположить 2. кого, к чему тыуҙырыу, теләк килтереү, ынтылдырыу; дождь предрасполагает ко сну ямғыр йоҡоно килтерә
ПРЕДРАСПОЛОЖЕНИЕ с и ПРЕДРАСПОЛОЖЕННОСТЬ ж 1. (склонность) һәүәҫлек, һәләтлелек, мәйел, күңел ятыу; предрасположение к научной работе фәнни эшкә күңел ятыу 2. (к заболеваниям) бирешеүсәнлек, кенә (ҡына) барыу; предрасположенность к простуде һыуыҡ тейеп кенә барыу
ПРЕДРАСПОЛОЖИТЬ сов. 1. кого, к чему алдан әҙерләп ҡуйыу (рухи яҡтан), (күңелен, уйын) ауҙарыу (бороу); предрасположить в свою пользу үҙ яғыңа күңелен ауҙарыу 2. в ф. причастия бирешеүсән, һәүәҫ, аҙғын; она предрасположена к простудным заболеваниям ул һалҡынға бирешеүсән
ПРЕДРАССВЕТНЫЙ, -ая, -ое таңғы, таң алды ...ы; предрассветный ветерок таң алды еле
ПРЕДРАССУДОК м хөрәфәт, юҡ-барға ышаныу; религиозный предрассудок дини хөрәфәт
ПРЕДРЕКАТЬ несов. см. предречь ПРЕДРЕЧЬ сов.; книжн. см. предсказать ПРЕДРЕШАТЬ несов. см. предрешить ПРЕДРЕШИТЬ сов. что алдан хәл итеү, көн элгәре хәл итеп ҡуйыу, алдан билдәләү
ПРЕДРОСТОК м; бот. үҫенте (ҡайһы бер споралы цҫемлектәрҙә, мцктәрҙә црсец быуыны )
ПРЕДСЕДАТЕЛЬ м; в разн. знач. рәйес; председатель правления идара рәйесе; работать председателем рәйес булып эшләү
ПРЕДСЕДАТЕЛЬСКИЙ, -ая, -ое рәйес ...ы; председательское место рәйес урыны; председательские обязанности рәйеслек бурыстары
ПРЕДСЕДАТЕЛЬСТВО с рәйеслек, рәйес вазифаһы
ПРЕДСЕДАТЕЛЬСТВОВАНИЕ с; разг. рәйеслек итеү, рәйес булыу
ПРЕДСЕДАТЕЛЬСТВОВАТЬ несов. рәйеслек итеү, рәйес булыу; председательствовать на собрании йыйылышта рәйес булыу 1________,___ғ_______<_
ПРЕДСЕДАТЕЛЬСТВУЮЩИЙ, -ая, -ее м 1. прич. от председательствовать 2. в знач. сущ. председательствующий м рәйес, рәйеслек итеүсе
ПРЕДСЕРДИЕ с; анат. йөрәк алды (йөрәктең уң һәм һул алгы бцлексәләре)
ПРЕДСКАЗАНИЕ с 1. см. предсказать; предсказание погоды һауаның (көндөң) ниндәй булыуын алдан әйтеү 2. (предсказанное) алдан әйткәндәр, юрау, фал; книга предсказаний фал китабы
ПРЕДСКАЗАТЕЛЬ м и ПРЕДСКАЗАТЕЛЬНИЦА ж күрәҙәсе, юраусы, алдан әйтеүсе, фалсы, фал асыусы; предсказатель судьбы яҙмышты юраусы
ПРЕДСКАЗАТЬ сов. что алдан әйтеү, юрау, күрәҙәлек итеү; (на картах, фасоли и т.д.) фал (кәрт) һалыу
ПРЕДСКАЗЫВАТЬ несов. см. предсказать
ПРЕДСМЕРТНЫЙ, -ая, -ое үлем алды, үлеү алдындағы, әжәл ...ы, үлер алдынан; предсмертные слова үлер алдынан әйтелгән һүҙҙәр; предсмертный час әжәл сәғәте
ПРЕДСТАВАТЬ несов. см. предстать
ПРЕДСТАВИТЕЛЬ м и ПРЕДСТАВИТЕЛЬНИЦА ж 1. (доверенное лицо, уполномоченный ) вәкил, илсе; дипломатический представитель дипломатик вәкил 2. (типичный образец ) үрнәк, төр; представитель тропической флоры тропик бүлкәт флораһының төрө 3. (выразитель чьих-л. интересов) вәкил, кеше; представитель трудящихся хеҙмәтсәндәр вәкиле
ПРЕДСТАВИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. һайлаулы, һайланған; представительные органы власти властың һайланған органдары 2. (полномочный) вәкәләтле; представительное собрание вәкәләтле йыйылыш 3. разг. (солидный) олпат, мөһабәт; представительная внешность олпат ҡиәфәт
ПРЕДСТАВИТЕЛЬСТВО с 1. вәкиллек, вәкилдәр, вәкәләтлек; народное представительство халыҡ вәкиллеге 2. (учреждение) вәкиллек; торговое представительство сауҙа вәкиллеге
ПРЕДСТАВИТЬ сов. 1. что (подать на рассмотрение ) биреү, тапшырыу; представить от-
154