Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 158 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
ПРЕЛОМИТЬ
прелести йәмен ебәреү 2. (о том, кто-что вызывает восхищение) бик матур, иҫ киткес шәп, гүзәл; эта вещь — просто прелесть был әйбер иҫ киткес шәп 3. мн. прелести (приятные впечатления ) күркәмлек, нәфислек, матурлыҡ; прелести весны яҙҙың матурлығы
ПРЕЛОМИТЬ сов. что 1. физ. һындырыу 2. обычно в ф. причастия; перен. (изменить смысл) үҙгәртеү, үҙенсә аңлау (боҙоу); преломлённая в сознании действительность аңда үҙгәртелгән ысынбарлыҡ
ПРЕЛОМИТЬСЯ сов. 1. физ. һыныу 2. перен . (изменить свой смысл в чьём-л. сознании) үҙгәреү, башҡаса аңлашылыу
ПРЕЛОМЛЕНИЕ с 1. см. преломить — преломлять, преломиться — преломляться; преломление света яҡтылыҡтың һыныуы; преломление лучей нурҙарҙың һыныуы 2. перен. (субъективное осмысление) үҙеңсә аңлау, икенсегә бороу, башҡаса аңлау
ПРЕЛОМЛЯТЬ несов. см. преломить
ПРЕЛОМЛЯТЬСЯ несов. 1. см. преломиться 2. страд. от преломлять
прелость ж бурһығанлыҡ, бәҫәргәнлек, сереү
прЕлый, -ая, -ое бәҫәргән, бурһыған, серегән; (о сене) янған, ҡабыҡҡан; прелое дерево бурһыған ағас
ПРЕЛЬ ж; с. -х. 1. (аҡ) серек (цҫемлек ауырыуы ) 2. серек (ҡабыҡҡан) нәмә (урын); яблоки тронуты прелью алмаларға серек төшкән
ПРЕЛЬСТИТЬ сов. кого-что 1. (очаровать) ҡыҙыҡтырыу, әүрәтеү, ҡыҙыштырыу, һоҡландырыу; прельстить всех своей любезностью үҙеңдең илгәҙәклегең менән барыһын да әүрәтеү 2. (привлечь) чем ҡыҙыҡтырыу, күңелен тартыу; чем он прельстил тебя? ул һине нимәһе менән ҡыҙыҡтырҙы?
ПРЕЛЬСТИТЬСЯ сов. чем ҡыҙығыу, әүрәү; прельститься обещаниями вәғәҙәләренә ҡыҙығыу
ПРЕЛЬЩАТЬ несов. см. прельстить
ПРЕЛЬЩАТЬСЯ несов. 1. см. прельститься 2. страд. от прельщать
ПРЕЛЮБОДЕЙ м и ПРЕЛЮБОДЕЙКА ж; уст. зинасы, уйнашсы
ПРЕЛЮБОДЕЙСТВО с; уст. зинасылыҡ, уйнашсылыҡ
ПРЕЛЮБОДЕЙСТВОВАТЬ несов.; уст. уйнаш итеү, зина ҡылыу
ПРЕЛЮБОДЕЯНИЕ с; уст. зинасылыҡ, уйнаш, зина
ПРЕЛЮДИЯ ж 1. муз. прелюдия, инеш өлөшө (музыкаль әҫәрҙең инеш өлөшө); прелюдия к романсу романсҡа инеш өлөш 2. чего, к чему; перен. (предвестие) инеш, тәүге билге, алды; прелюдия больших событий оло ваҡиғалар алды
ПРЕМИАЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. премиаль, пре-мия(лар) ...ы, премия рәүешендәге; премиальный фонд премия фонды 2. в знач. сущ. премиальные мн. премия аҡсаһы; получить премиальные премия аҡсаһы алыу
ПРЕМИНУТЬ сов. с неопр.; книжн. (только с отрицанием “не”) көттөрмәйенсә эшләй һалыу, аҙаҡҡа ҡалдырмау; не преминуть придти килеүҙе аҙаҡҡа ҡалдырмау
ПРЕМИРОВАНИЕ с см. премировать
ПРЕМИРОВАТЬ сов., несов. кого-что бү-ләкләү, премия биреү, премиялау; премировать за успехи в труде хеҙмәттәге уңыштар өсөн премия биреү
премия ж 1. премия, бүләк; Государственная премия РБ имени Салавата Юлаева БР-ҙың Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһы 2. фин. страховкалау аҡсаһы
ПРЕМНОГО нареч.; уст. бик (ғәйәт) ҙур (ныҡ); премного вам благодарны бик ныҡ рәхмәтлебеҙ һеҙгә
ПРЕМУДРОСТЬ ж 1. (глубокая мудрость) төплө (тәрән) аҡыллылыҡ 2. ирон. (то, что трудно понять) аңлайышһыҙ нәмә, әкәмәт, хикмәт; зачем эти премудрости был ғәләмәттәрҙең ни хәжәте бар
ПРЕМУДРЫЙ, -ая, -ое 1. үтә (ныҡ, тәрән) аҡыллы 2. разг. (трудный для понимания) хикмәтле, аңлайышһыҙ, ғәләмәте булған
ПРЕМЬЕР м 1. см. премьер-министр 2. театр . төп актёр (беренсе, баш ролдәрҙе башҡарыусы артист )
ПРЕМЬЕРА ж премьера (пьесаның, балеттың , операның һ. б. беренсе тапҡыр ҡуйылы-уы); пойти на премьеру премьераға барыу
ПРЕМЬЕР-МИНИСТР м премьер-министр (хөкцмәт башлылы, министрҙар кабинеты рәйесе )
ПРЕНЕБРЕГАТЬ несов. см. пренебречь
ПРЕНЕБРЕЖЕНИЕ с 1. (неуважительное отношение) күрә алмау, кәмһетеп (түбәнһетеп) ҡарау 2. (отсутствие должной заботы) иҫәпкә алмау, иғтибарһыҙлыҡ күрһәтеү
ПРЕНЕБРЕЖИТЕЛЬНОСТЬ ж һанға һуҡмау, иғтибарһыҙлыҡ күрһәтеү, кәмһетеп ҡарау
ПРЕНЕБРЕЖИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое иҫе китмәгән, һанға һуҡмаған, кәмһетеүле; пренебрежительный тон кәмһетеүле тон
ПРЕНЕБРЕЧЬ сов. 1. кем-чем (отнестись с презрением) кәмһетеп ҡарау, түбәнһетеү 2. чем (оставить без внимания) һанға һуҡмау, иҫәпкә алмау, иғтибарһыҙлыҡ күрһәтеү; пренебречь опасностью ҡурҡынысты иҫәпкә алмау
прения мн. (ед. прение с; уст.) фекер алышыу(ҙар); прения по докладу доклад буйынса фекер алышыу ♦ прения сторон юр. судта ҡаршы яҡтарҙың сығыштары
ПРЕОБЛАДАНИЕ с см. преобладать
158
прелести йәмен ебәреү 2. (о том, кто-что вызывает восхищение) бик матур, иҫ киткес шәп, гүзәл; эта вещь — просто прелесть был әйбер иҫ киткес шәп 3. мн. прелести (приятные впечатления ) күркәмлек, нәфислек, матурлыҡ; прелести весны яҙҙың матурлығы
ПРЕЛОМИТЬ сов. что 1. физ. һындырыу 2. обычно в ф. причастия; перен. (изменить смысл) үҙгәртеү, үҙенсә аңлау (боҙоу); преломлённая в сознании действительность аңда үҙгәртелгән ысынбарлыҡ
ПРЕЛОМИТЬСЯ сов. 1. физ. һыныу 2. перен . (изменить свой смысл в чьём-л. сознании) үҙгәреү, башҡаса аңлашылыу
ПРЕЛОМЛЕНИЕ с 1. см. преломить — преломлять, преломиться — преломляться; преломление света яҡтылыҡтың һыныуы; преломление лучей нурҙарҙың һыныуы 2. перен. (субъективное осмысление) үҙеңсә аңлау, икенсегә бороу, башҡаса аңлау
ПРЕЛОМЛЯТЬ несов. см. преломить
ПРЕЛОМЛЯТЬСЯ несов. 1. см. преломиться 2. страд. от преломлять
прелость ж бурһығанлыҡ, бәҫәргәнлек, сереү
прЕлый, -ая, -ое бәҫәргән, бурһыған, серегән; (о сене) янған, ҡабыҡҡан; прелое дерево бурһыған ағас
ПРЕЛЬ ж; с. -х. 1. (аҡ) серек (цҫемлек ауырыуы ) 2. серек (ҡабыҡҡан) нәмә (урын); яблоки тронуты прелью алмаларға серек төшкән
ПРЕЛЬСТИТЬ сов. кого-что 1. (очаровать) ҡыҙыҡтырыу, әүрәтеү, ҡыҙыштырыу, һоҡландырыу; прельстить всех своей любезностью үҙеңдең илгәҙәклегең менән барыһын да әүрәтеү 2. (привлечь) чем ҡыҙыҡтырыу, күңелен тартыу; чем он прельстил тебя? ул һине нимәһе менән ҡыҙыҡтырҙы?
ПРЕЛЬСТИТЬСЯ сов. чем ҡыҙығыу, әүрәү; прельститься обещаниями вәғәҙәләренә ҡыҙығыу
ПРЕЛЬЩАТЬ несов. см. прельстить
ПРЕЛЬЩАТЬСЯ несов. 1. см. прельститься 2. страд. от прельщать
ПРЕЛЮБОДЕЙ м и ПРЕЛЮБОДЕЙКА ж; уст. зинасы, уйнашсы
ПРЕЛЮБОДЕЙСТВО с; уст. зинасылыҡ, уйнашсылыҡ
ПРЕЛЮБОДЕЙСТВОВАТЬ несов.; уст. уйнаш итеү, зина ҡылыу
ПРЕЛЮБОДЕЯНИЕ с; уст. зинасылыҡ, уйнаш, зина
ПРЕЛЮДИЯ ж 1. муз. прелюдия, инеш өлөшө (музыкаль әҫәрҙең инеш өлөшө); прелюдия к романсу романсҡа инеш өлөш 2. чего, к чему; перен. (предвестие) инеш, тәүге билге, алды; прелюдия больших событий оло ваҡиғалар алды
ПРЕМИАЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. премиаль, пре-мия(лар) ...ы, премия рәүешендәге; премиальный фонд премия фонды 2. в знач. сущ. премиальные мн. премия аҡсаһы; получить премиальные премия аҡсаһы алыу
ПРЕМИНУТЬ сов. с неопр.; книжн. (только с отрицанием “не”) көттөрмәйенсә эшләй һалыу, аҙаҡҡа ҡалдырмау; не преминуть придти килеүҙе аҙаҡҡа ҡалдырмау
ПРЕМИРОВАНИЕ с см. премировать
ПРЕМИРОВАТЬ сов., несов. кого-что бү-ләкләү, премия биреү, премиялау; премировать за успехи в труде хеҙмәттәге уңыштар өсөн премия биреү
премия ж 1. премия, бүләк; Государственная премия РБ имени Салавата Юлаева БР-ҙың Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһы 2. фин. страховкалау аҡсаһы
ПРЕМНОГО нареч.; уст. бик (ғәйәт) ҙур (ныҡ); премного вам благодарны бик ныҡ рәхмәтлебеҙ һеҙгә
ПРЕМУДРОСТЬ ж 1. (глубокая мудрость) төплө (тәрән) аҡыллылыҡ 2. ирон. (то, что трудно понять) аңлайышһыҙ нәмә, әкәмәт, хикмәт; зачем эти премудрости был ғәләмәттәрҙең ни хәжәте бар
ПРЕМУДРЫЙ, -ая, -ое 1. үтә (ныҡ, тәрән) аҡыллы 2. разг. (трудный для понимания) хикмәтле, аңлайышһыҙ, ғәләмәте булған
ПРЕМЬЕР м 1. см. премьер-министр 2. театр . төп актёр (беренсе, баш ролдәрҙе башҡарыусы артист )
ПРЕМЬЕРА ж премьера (пьесаның, балеттың , операның һ. б. беренсе тапҡыр ҡуйылы-уы); пойти на премьеру премьераға барыу
ПРЕМЬЕР-МИНИСТР м премьер-министр (хөкцмәт башлылы, министрҙар кабинеты рәйесе )
ПРЕНЕБРЕГАТЬ несов. см. пренебречь
ПРЕНЕБРЕЖЕНИЕ с 1. (неуважительное отношение) күрә алмау, кәмһетеп (түбәнһетеп) ҡарау 2. (отсутствие должной заботы) иҫәпкә алмау, иғтибарһыҙлыҡ күрһәтеү
ПРЕНЕБРЕЖИТЕЛЬНОСТЬ ж һанға һуҡмау, иғтибарһыҙлыҡ күрһәтеү, кәмһетеп ҡарау
ПРЕНЕБРЕЖИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое иҫе китмәгән, һанға һуҡмаған, кәмһетеүле; пренебрежительный тон кәмһетеүле тон
ПРЕНЕБРЕЧЬ сов. 1. кем-чем (отнестись с презрением) кәмһетеп ҡарау, түбәнһетеү 2. чем (оставить без внимания) һанға һуҡмау, иҫәпкә алмау, иғтибарһыҙлыҡ күрһәтеү; пренебречь опасностью ҡурҡынысты иҫәпкә алмау
прения мн. (ед. прение с; уст.) фекер алышыу(ҙар); прения по докладу доклад буйынса фекер алышыу ♦ прения сторон юр. судта ҡаршы яҡтарҙың сығыштары
ПРЕОБЛАДАНИЕ с см. преобладать
158